Klasik Mantık Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Tasımlarla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Küçük terim sonucun öznesidir
|
Öncülerden sonucun özne terimini içeren büyük terimdir.
|
Büyük terim sonucun yüklemidir
|
Orta terim sonuçta geçmez.
|
Orta terim büyük terim ile küçük terim arasındaki bağlantıyı kurar.
|
Öncülerden sonucun yüklem terimini içeren terim büyük terimdir.
2.Soru
Tasımı oluşturan önermelerden birinin veya ikisinin ifade edilmediği tasımlara ne ad verilir?
Venn şeması
|
Tikel önerme
|
Tümel önerme
|
Çoklu tasım
|
Entimem |
Tasımı oluşturan önermelerden birinin veya ikisinin ifade edilmediği tasımlara Entimem adı verilir.
3.Soru
Modern mantık tikel önermeleri (I ve O tipi önermeleri) varlıksal olarak yorumladığından, bu önermelerin yorumu konusunda .........mantık ile Modern mantık arasında herhangi bir fark yoktur.
Aşağıdakilerden hangisi boşluğun yerine gelecektir?
Klasik |
Modal |
Advance |
Matematiksel |
Sembolik |
Klasik
4.Soru
Bir kişinin iddasının doğruluğunu kabul ettirmek için insanların duygularıyla oynamasına ne ad verilir?
İnanca başvurmak
|
Grup baskısı
|
Duygulara başvurmak
|
Niteliksel adam karalama
|
Ortak tutuma başvurmak |
Bir kişinin iddiasının doğruluğunu kabul ettirmek için insanların duygularıyla oynamasına duygulara başvurmak adı verilir.
5.Soru
Bütünün kendisini oluşturan parçalarla aynı özelliğe sahip olduğunu çıkarma hatasıdır. Hangisini açıklar?
Fallacy of Composition
|
Fallacy of Division
|
False Dilemma
|
Post Hoc
|
Burden of Proof |
Fallacy of Composition örneğidir.
6.Soru
“Hırsızlık doğru bir davranıştır, çünkü herkes çalıyor” örneği aşağıdaki safsata türlerinden hangisine girer?
Yeniye başvurmak
|
Görecelilik safsatası
|
İnanca başvurmak
|
Bütünleme safsatası
|
Ortak tutuma başvurmak |
Hırsızlığı herkesin yaptığı bir davranış olduğu için doğru gören kişi ortak tutuma başvurmak safsatasını kullanmaktadır. Bu safsataya göre, bir iddiayı kabul ettirmek için, büyük çoğunluğun ortak bir davranışı olduğu gerekçesine dayanarak iddianın doğru olduğunu söylemedir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tasım kurallarından değildir?
Orta terim en az bir kez dağıtılmış olmalıdır.
|
Bir terim sonuçta dağıtılmış ise öncüllerde de dağıtılmış olmalıdır.
|
İki olumsuz öncülden bir sonuç çıkmaz.
|
Öncüllerden sadece biri olumluysa sonuçta olumludur.
|
İki tikel öncülden bir sonuç çıkmaz. |
Öncüllerden biri olumsuzsa sonuçta olumsuzdur.
8.Soru
“Bugün çok güldüm, o yüzden yarın kesin başıma kötü bir şeyler gelecek ve çok ağlayacağım” örneği aşağıdaki safsata türlerinden hangisine girer?
Geleneğe başvurmak
|
Öncesinde safsatası
|
İndirgeme
|
Yanlış ikilem
|
İnanca başvurmak |
Öncesinde safsatası, tartışmalı sebep türüne giren safsatalardandır. Ondan sonra, öyleyse, ondan dolayı demektir. Sözde sebep safsatası da diyebiliriz. Batıl itikatlarımızla ilgili bir safsatadır. Bir olayın olmasının, bir zaman sonra başka bir olaya neden olduğu sonucunu çıkarmaktan doğan bir hatadır. Çok ağlamayı çok gülmenin bir sonucu olarak gören kişi öncesinde safsatası için bir örnektir.
9.Soru
.............soritlerinde ilk öncül sonucun yüklem terimini içerir-yani büyük öncül ile başlar-ve ardışık iki önermenin ortak terimi önce özne, hemen ardından yüklem olarak geçer. Aşağıdakilerden hangisi boşluğa gelecektir?
Goclenius |
Aristoteles |
Çoklu tasım |
Epikerem |
Entimem |
Goclenius
10.Soru
Her cisim, dağılabilir. Her canlı bir cisimdir. Her kedi bir canlıdır. Öyleyse, her kedi dağılabilir. Yukarıdaki çıkarım için, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Bir epikeremdir.
|
Bir modus ponenstir.
|
Bir modus tollens örneğidir.
|
Bir sorittir.
|
II. şekilden bir tasımdır.
|
11.Soru
“Ya benim fikirlerimi kabul edersin ya da bu işi bırakırsın” örneği aşağıdaki safsata türlerinden hangisine girer?
Yanlış ikilem
|
Sen de safsatası
|
İnanca başvurmak
|
Duygulara başvurmak
|
Yeniye başvurmak |
Yanlış ikilem, başka seçenekler olduğu halde karşısındakini iki seçenekten birini seçmeye zorlamak yoluyla yapılan hatadır. Verilen örnekte, sözün söylendiği kişi karşısındakinin fikirlerini kabul etmeye ya da işini bırakmaya zorlanmaktadır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tikel olumsuz önermeleri göstermek için kullanılmaktadır?
A
|
I
|
E
|
O
|
P |
Tümel olumlu önermeleri göstermek için O harfi kullanılır.
13.Soru
“Mavi kazağını her giydiğinde kaza yapan Ali, kazağının lanetli olduğunu ve onu her giydiğinde başına birşey geleceğini düşünmektedir.” örneği aşağıdaki safsata türlerinden hangisine girer?
Acele genelleme
|
İnanca başvurma
|
Ortak tutuma başvurma
|
Öncesinde safsatası
|
Acele genelleme |
Ali’nin mavi kazağı her giydiğinde başına birşey gelmesi, kazağı lanetli olarak görmesine neden olmuştur. Bu durum öncesinde genelleme safsatasında gerçekleşmektedir. Bu safsata türü batıl itikatlarımızla ilgili bir safsatadır. Bir olayın olmasının, bir zaman sonra başka bir olaya neden olduğu sonucunu çıkarmaktan doğan bir hatadır.
14.Soru
Bütün kanatlılar uçar
Bazı böcekler kanatlıdır
Öyleyse bazı böcekler uçamaz
Yukarıdaki tasım tasım kurallarına hangi açıdan aykırıdır?
İki olumsuz öncülden bir sonuç çıkmaz
|
Öncüllerin ikisi de olumlu ise sonuç da olumlu olmalıdır
|
İki tikel öncülden bir sonuç çıkmaz
|
İki olumsuz öncülden bir sonuç çıkmaz
|
Öncüllerden biri tikelse sonuç da tikeldi |
Öncüllerin ikisi de olumlu ise sonuç da olumlu olmalıdır. Yani sonuç “Öyleyse bazı böcekler uçar” olmalıydı.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hatalı akıl yürütme çeşidinden biri değildir?
Ad Hominem |
Ad Hominem tu Quoque |
Circumstantial Ad Hominem |
Appeal to Common Practice |
Appeal to Reality |
Appeal to Belief vardır ama reality değildir.
16.Soru
Aşağıda ayrık ve alternatif tasım ile ilgili ifadelerden hangisi yanlıştır?
Ayrık tasımda öncüllerden biri tikel evetleme önermesidir. |
Alternatif tasımın öncüllerinden biri tekil evetleme önermesidir. |
Alternatif tasımda bileşenlerden sadece ve sadece biri doğrudur. |
Alternatif tasımda tekil öncülün yanına “ikisi birlikte değil” yazmak anlamı netleştirir.
|
Ayrık tasımda öncüllerdeki bileşenlerden biri evetlenirse diğerinin yanlış olduğu sonucu çıkar.
|
Ayrık tasımda öncüllerden biri tikel evetleme önermesidir. Diğer öncül ise tikel evetleme önermesinin bileşenlerinden birinin yanlış olduğunu iddia eder. Nitekim, bir tikel evetleme önermesinin bileşenlerinden biri evetlenirse, diğerinin yanlış olduğu sonucu çıkarılamaz.
17.Soru
-Yağmur yağarsa tören iptal edilecek.
Tören iptal edilmedi.
Öyleyse yağmur yağmadı.
Örnekte verilen çıkarım için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Modus ponens çıkarım kalıbına örnektir.
|
Modus tollens çıkarım kalıbına örnektir.
|
Koşullu tasımdır.
|
Önbileşeni değilleme yanıltmacasına örnektir. |
Artbileşenin evetlenmesi yanıltmacasına örnektir. |
Örnekteki öncüllerden biri koşul önermesidir. Diğer öncül, koşul önermesinin artbileşenini değiller ve koşul önermesinin önbileşeninin değillemesi sonuç olarak çıkmıştır. Yani örnek Modus tollens çıkarım kalıbına örnektir.
18.Soru
I. Soritlerde art arda gelen öncüller ortak bir terim içerir.
II. Aristoteles soritleri küçük öncül ile başlar.
III. Goclenius soritleri büyük öncül ile başlar.
Yukarıda soritler ile ilgili ifadelerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
I
|
I ve II
|
I ve III
|
II ve III
|
I, II, ve III |
Soritler (“sorit”in anlam› “yığın” demektir) çoklu tasımlardır. Soritlerde de (1) sadece en son tasımın sonucu ifade edilir ve (2) öncüller, birbiri ardına gelen iki öncül ortak bir terim içerecek şekilde düzenlenir. Buna göre ifade I doğrudur. Aristoteles soritlerinde birinci öncül, sonucun özne terimini içerir -yani sorit küçük öncül ile başlar- ve ardışık iki önermenin ortak terimi önce yüklem, sonra özne olarak geçer. Buna göre ifade II de olur. Goclenius soritlerinde ilk öncül sonucun yüklem terimini içerir –yani büyük öncül ile başlar- ve ardışık iki önermenin ortak terimi önce özne, hemen ardından yüklem olarak geçer. Buna göre ifade III de doğru olur.
19.Soru
Bu CD'deki birinci, ikinci ve üçüncü parçalar çok hareketli parçalardır. O halde bu CD'deki bütün parçalar hareketli olmalıdır çıkarımı hangi hatalı akıl yürütmeye örnektir?
Bütünleme |
İndirgeme |
Geleneğe başvurmak |
Yanlış ikilem |
Ortak tutuma başvurmak |
Bütünleme
20.Soru
Söylediği ile yaptığı birbirini tutmayan herkes sahtekardır.
Bu adamın söylediği ile yaptığı birbirini tutmuyor.
Yukarıdaki tasım hangi tür tasıma örnek olarak verilebilir?
Epikerem |
Entimemler |
Çoklu tasım |
Sorit |
Modus ponens |
Entimemler, tasımı oluşturan önermelerden birinin veya ikisinin ifade edilmediği tasımlardır. Günlük yaşamda çıkarımlar yaparken, genellikle çıkarımın bütün öncüllerini ifade etmeyiz. Bazen de özellikle sonucu söylemek sıkını› yaratacaksa, öncülleri söylemekle yetinir, sonucu çıkarmayı hitap ettiğimiz insanlara bırakırız. Verilen örnekte, “Dolayısıyla, bu adam sahtekardır” çıkarımı ifade edilmediğinden bu bir entimemdir (eksiltili tasımsal çıkarım).
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ