Klasik Mantık Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Çok yağmur yağarsa sel olur.
Sel olmadı.
Öyleyse, çok yağmur yağmadı.
Yukarıdaki çıkarım için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Modus tollens çıkarım kalıbının bir örneğidir.
|
Modus ponens çıkarım kalıbının bir örneğidir.
|
Ayrık tasımdır.
|
Önbileşeni değilleme yanıltmacasının bir örneğidir. |
Artbileşenin evetlenmesi yanıltmacasının bir örneğidir. |
Modus Tollens türü çıkarımlarda, öncüller biri koşul önermesidir. Diğer öncül koşul önermesinin artbileşenini değiller ve koşul önermesinin önbileşeninin değillemesi sonuç olarak çıkarılır. Buna göre “sel olmadı” koşul önermesinin artbileşeninin değilidir. Sonuç olarak çıkarılan “çok yağmur yağmadı” da koşul önermesinin önbileşeninin değilenmesidir. Bu örnek bir Modus tollens türü çıkarımdır.
2.Soru
“İşten izin almak için şefine uğrayan işçi, amcasının genel müdür olduğunu söyleyerek izin almasını kolaylaştırmak istemektedir.” örneği aşağıdaki safsata türlerinden hangisine girer?
Bütünleme safsatası |
Ortak tutuma başvurmak |
Yağcılığa başvurmak |
Korkuya başvurmak |
Yeniye başvurmak |
Çözüm: Şefine amcasının genel müdür olduğunu söyleyen işçi, izin almayı garantilemiştir. İnsanları korkutarak iddiasının doğruluğunu kabul ettirme hatası korkuya başvurmak safsatasında gerçekleşir.
3.Soru
Bütün öğretmenler memurdur
Bazı insanlar öğretmen değildir
Öyleyse bazı insanlar memurdur
Yukarıdaki tasım tasım kurallarına hangi açıdan aykırıdır?
İki olumsuz öncülden bir sonuç çıkmaz
|
Öncüllerin ikisi de olumlu ise sonuç da olumlu olmalıdır
|
İki tikel öncülden bir sonuç çıkmaz
|
İki olumsuz öncülden bir sonuç çıkmaz
|
Öncüllerden biri olumsuzsa sonuç da olumsuzdur |
Öncüllerden biri olumsuzsa sonuç da olumsuzdur ve sonuç olumsuzsa öncüllerden biri olumsuz olmalıdır. Yani sonuç cümlesinde “öyleyse bazı insanlar memur değildir” denmeliydi.
4.Soru
Bir şey aksi ispatlanamadığı sürece doğrudur varsayımına dayanan fikri hangisi savunmaktadır?
Ad Hominem tu Quoque |
Hasty Generalization |
Gambler’s Fallacy |
Post Hoc |
Burden of Proof |
Burden of Proof örneğidir.
5.Soru
Tasımlarda bulunan ve sonucun yüklemi olan terime ne ad verilir?
Küçük terim
|
Büyük terim
|
Orta terim
|
Nicel terim |
Nitel terim |
Tasımlarda bulunan ve sonucun yüklemi olan terime büyük terim adı verilir.
6.Soru
Çiçek ve papatya kavramları arasında aşağıdaki ilişkilerden hangisi vardır?
Eşitlik
|
Ayrıklık
|
Tam girişimlik
|
Eksik girişimlik
|
Döngüsel
|
7.Soru
İddiaya değil ama iddiayı ortaya atan kişiyi hedef alan safsataya ne ad verilir?
İnanca başvurmak
|
Adam karalama
|
Sen de
|
Niteliksel adam karalama
|
Ortak tutuma başvurmak
|
İddiaya değil ama iddiayı ortaya atan kişiyi hedef alan safsataya adam karalama adı verilir.
8.Soru
"Bazı S'ler P'dir" önermesi hangi tip önermeye örnektir?
Tikel olumlu |
Tümel olumsuz |
Tümel olumlu |
Tikel olumsuz |
Kiplikli |
Tikel olumlu
9.Soru
“Böyle giderse dersten kalacağım.
Fakat böyle girmeyecek.
Öyleyse dersten kalmayacağım.” çıkarımı için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Modus ponens çıkarım kalıbının örneğidir.
|
Modus tollens çıkarım kalıbının örneğidir.
|
Artbileşenin evetlenmesi yanıltmacasının örneğidir.
|
Koşullu tasıma örnektir. |
Önbileşeni değilleme yanıltmacasının örneğidir. |
Örnekte ikinci öncül koşul önermesinin önbileşenini değillemektedir, sonuç olarak da artbilşenin değillemesi çıkmıştır. Bu durum önbileşeni değilleme yanıltmacasına örnek olduğunu göstermektedir.
10.Soru
Depremin olacağını ispatlayamazsın. O halde deprem olmayacak çıkarımı hangi hatalı akıl yürütmeye örnektir?
İspatlama mecburiyeti |
Kumarbaz safsatası |
Öncesinde safsatası |
acele genelleme |
grup baskısı |
İspatlama mecburiyeti
11.Soru
(1) Paran çoksa da derdin çok. (2) Paran yoksa da derdin çok. (3) Paran ya çok ya da yok. (4) Öyleyse derdin çok." Yukarıdaki çıkarım için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Basit yapıcı ikilemdir.
|
Basit yıkıcı ikilemdir.
|
En uygun itiraz 3 nolu öncüle karşı çıkmak olur.
|
Geçerli bir çıkarımdır.
|
İtiraz olarak (1)’in yanlış olabileceği ileri sürülebilir.
|
12.Soru
P topluluğundan çok küçük bir örnek olan S alınır. P topluluğundan alınan S örneğine dayanarak C sonucu çıkarılır. Hangisini açıklamaktadır?
Ad Hominem |
Hasty Generalization |
Relativist Fallacy |
Appeal to Common Practice |
Appeal to Reality |
Hasty Generalization örneğidir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisinin tanımı yapılabilir?
Zaman
|
Mekan
|
Birlik
|
Su
|
Nefret
|
14.Soru
Öncülleri iki koşul ve bir tikel evetleme önermesinden oluşan ve tartışmalarda rakibin açmaza sürüklenmesine yol açan çıkarımlara ne ad verilir?
İkilem
|
Modus Tollens
|
Koşullu Tasım
|
Ayrık Tasım |
Alternatif Tasım |
Öncülleri iki koşul ve bir tikel evetleme önermesinden oluşan ve tartışmalarda rakibin açmaza sürüklenmesine yol açan çıkarımlara İkilem denir.
15.Soru
“Halk referandumda yeni anayasaya ye evet diyecek ya da hayır.” aşağıdakilerden hangisine örnektir?
Retorik soru
|
Yıkıcı ikilem
|
Üç bileşenli ikilem
|
İkilem |
Yapıcı ikilem |
Örnekteki önerme iki alternatiften birinin seçilmesi gerektiğini belirtmektedir. Bu durum ikilemlerde yer almaktadır.
16.Soru
Yukarıdaki Venn diagramındaki “6” bölgesi, hangi önermeyi temsil etmektedir?
Ne M ne de P olan S’lerin bulunabileceği alanı |
P olan fakat M olmayan S’lerin bulunabileceği alanı |
Ne S ne de M olan P’lerin bulunabileceği alanı |
S olan, fakat P olmayan M’lerin bulunabileceği alan |
P olan fakat S olmayan M’lerin bulunabileceği alan |
A şıkkı “5” bölgesini, C şıkkı “7” bölgesini, D şıkkı “2” bölgesini, E şıkkı “4” bölgesini temsil etmektedir. Buna göre B şıkkı da soruda istenilen “6” bölgesini temsil etmektedir.
17.Soru
Hiçbir yargının yeterli neden olmadıkça doğru olamayacağını ifade eden mantık ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
Özdeşlik
|
Çelişmezlik
|
Üçüncü halin imkansızlığı
|
Yeterli neden
|
Tümden gelim
|
Hiçbir yargının yeterli neden olmadıkça doğru olamayacağını ifade eden mantık ilkesine yeterli neden denir.
18.Soru
Batıl itikatlarımızla ilgili olan safsata türü aşağıdakilerden hangisidir?
Öncesinde Safsatası
|
Acele Genelleme Safsatası
|
Görecelilik Safsatası
|
Kumarbaz Safsatası
|
İspatlama Mecburiyeti Safsatası |
Öncesinde safsatası; bir olayın olmasının, bir zaman sonra başka bir olaya neden olduğu sonucunu çıkarmaktan doğan bir hatadır. Sözde sebep safsatası da denilebilmektedir. Batıl inançlarımızla ilgili olan safsatadır.
19.Soru
Koşul önermelerinin artbileşenlerinin farklı olduğu, önbileşenlerinin aynı ya da farklı olabildiği önermeler aşağıdakilerden hangisidir?
Retorik soru
|
Koşullu tasım
|
Ayrık tasım
|
Yapıcı ikilem |
Yıkıcı ikilem |
Koşul önermelerinin artbileşenlerinin farklı olduğu, önbileşenlerinin aynı ya da farklı olabildiği önermeler yıkıcı ikilemlerde yer almaktadır.
20.Soru
Bir kişinin iddiasının yanlış olduğuna dair deliller ileri sürmek yerine o kişinin etnik geçmişi, politik durumu, dini görüşü gibi niteliklerine saldırarak iddiasının yanlış olduğunu ileri sürmeye ne ad verilir?
İnanca başvurmak
|
Adam karalama
|
Sen de
|
Niteliksel adam karalama
|
Ortak tutuma başvurmak
|
Bir kişinin iddiasının yanlış olduğuna dair deliller ileri sürmek yerine o kişinin etnik geçmişi, politik durumu, dini görüşü gibi niteliklerine saldırarak iddiasının yanlış olduğunu ileri sürmeye niteliksel adam karalama adı verilir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ