Klasik Sosyoloji Tarihi Ara 14. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Endüstri toplumu kavramını ilk kez kullanan düşünür kimdir?
Emile Durkheim |
Concordet |
Montesquieu |
Parsons |
Saint Simone |
Endüstri toplumu kavramını ilk kez kullanan düşünür Saint Simone’dur.
2.Soru
Sosyoloji terimini ilk kez kullanan düşünür kimdir?
Auguste Comte
|
Emile Durkheim
|
Vilfedo Pareto
|
Karl Marx
|
Saint Simon
|
3.Soru
İnanç, ticaret, toplumsal etkileşim ve mülkiyet gibi alanlarda feodal ve geleneksel sınırlılıkların kaldırılması gerektiğini ifade eden Aydınlanma ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
Özgürlük
|
Evrensellik
|
Bilim
|
Akıl
|
Bilim
|
4.Soru
Auguste Comte’un insan düşüncesinin, bilimlerin ve toplumların geçtiği aşamalar olarak adlandırdığı Üç Hal Yasası hangi sıra ile gerçekleşmektedir?
Teolojik – Metafizik – Pozitif |
Metafizik – Pozitif – Teolojik |
Pozitif – Metafizik – Teolojik |
Metafizik – Teolojik – Pozitif |
Teolojik – Pozitif – Metafizik |
Comte, Toplumsal evrimin özelliklerini ve toplumsal bütünün işlevlerini anlamak için bu tarihi tek bir insanlık tarihi olarak kavramış ve bütün bilimlerin, grupların, bireylerin, toplumların ve insan düşüncesinin birbirinin yerini alan üç ardışık aşamadan geçtiklerini ileri sürmüştür. Comte’un insan düşüncesinin, bilimlerin ve toplumların teolojik ve metafizik aşamalardan geçerek son olarak pozitif aşamaya ulaşacakları şeklindeki düşüncesi Üç Hal Yasası olarak adlandırılır.
5.Soru
Saint Simon’a göre sermaye sahipleri hangi toplumsal sınıf içerisinde yer almaktadırlar?
Aylaklar sınıfı |
Endüstri sınıfı |
İşçi sınıfı |
Zenginler sınıfı |
Zanaatkarlar sınıfı |
Saint Simon’a göre toplumda iki temel sınıf vardır, bunlardan biri hangi iş kolunda olursa ve ne şekilde çalışırsa çalışsın, çalışan ve üretime katkıda bulunanlardan oluşan endüstri sınıfıdır. Bu sınıf üretime katılarak topluma fayda sağlayan değerli üyelerden oluşmaktadır. Saint Simon’a göre bu sınıf fabrika sahiplerini, yatırımcıları, bankerleri ve işçileri, yani endüstriyel alanda faaliyet gösteren herkesi kapsar. Saint Simon, sermaye sahiplerinin elde ettikleri kârı, üretim sonucu meydana geldiği için haklı buluyor ve bu nedenle sermaye sahiplerini aylaklar sınıfına dahil etmiyordu. Ancak üretim sonucu meydana gelmeyen faizin ve rantın insanın insanı sömürmesi anlamına geldiğini belirtiyor ve buna karşı çıkıyordu.
6.Soru
Marx’ın tarihsel maddeci toplum analizine göre Bir toplumu anlamak için, o toplumun alt yapısına ve üst yapısına bakmak gerekmektedir. Aşağıdakilerden hangisi bir toplumun alt yapısıdır?
Yasal ve siyasi kurumlar |
Düşünme biçimleri |
Üretim güçleri |
İdeolojik görüşleri |
Felsefi görüşleri |
Marx’ın tarihsel maddeci toplum analizine göre, bir toplumu anlamak için o toplumun altyapı ve üst yapısına bakmak gerekir. Bir toplumun altyapısı (ekonomik temel) üretim güçleri ve üretim ilişkilerinden oluşmaktadır. Üretim güçleri üretim için gerekli üretim araçlarını yani o toplumun üretim yeteneğini ifade etmektedir. Bu yetenek o toplumun sahip olduğu bilimsel bilgi, teknolojik örgüt ve ortaklaşa gerçekleştirilen işin örgütlenmesine bağlıdır. Üretim ilişkileri ise, üretim güçlerinin mülkiyet ilişkilerini içermektedir. Üretim ilişkileri, üretim araçlarına sahip sınıf ile üretim araçlarından yoksun sınıf arasındaki ilişkileri ifade etmektedir. Üst yapısı ise, o toplumun yasal ve siyasi kurumlarını, düşünme biçimini, ideoloji ve felsefesini içermektedir. Ona göre, toplumun altyapısı ile üst yapısı arasında ilişkiler, karşılıklı etkileşime dayanmakta ve en son noktada altyapı üst yapı kurumlarını önemli ölçüde belirlemektedir.
7.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi “endüstri (sanayi) toplumu” kavramını kullanan ilk düşünürdür?
Francis Bacon |
Saint Simon |
Auguste Comte |
Karl Mark |
Immanuel Kant |
Saint Simon Aydınlanma düşünürlerinin düşüncelerinin yeni bir şekilde sentezlemiş, Francis Bacon’ın, Ansiklopedi (Encyclopédie) yazarlarının ve İskoç politik ekonomi düşüncesinin bir sentezini yapmıştır. Saint Simon, endüstrileşme ile birlikte toplumda hızlı bir değişimin yaşandığını fark eden, bu noktaya dikkat çeken ve “endüstri (sanayi) toplumu” kavramını ilk kez kullanan düşünürdür.
8.Soru
Durkheim’e göre aşağıdakilerden hangisi modern toplumlarda insanların birliktelik içinde olmalarının sebebi nedir?
Kolektif bilinç |
Bireylerin birbirlerine olan ihtiyaçları |
Farklılaşmanın olmaması |
Ortak inançlar |
Ortak duygular |
Mekanik dayanışmaya dayalı toplumlarda güçlü olan kolektif (ortak) bilinç, organik dayanışmalı toplumlarda daha az önemlidir. Bireyler arasında yaşanan farklılaşma arttıkça kişiler kendi özel seçimlerine göre inanma, isteme ve davranış geliştirme konusunda özgürleşmektedir. Durkheim’e göre, birey kolektif bilincin kıskacından kurtulmuştur ve bireyselliğini ve kişiliğini daha rahat ortaya koymaktadır. Modern toplumda insanların daha çok birliktelik içinde olmalarının nedeni kolektif bilinç değildir. Çünkü bu toplumlarda insanları bir arada tutan şey, ortak inanç ve duygulardan çok, bireylerin birbirlerine olan ihtiyaçlarıdır. Diğer bir değişle, işbölümü sonucu birbirlerine yükledikleri ve birbirlerinden bekledikleri işlevsel ihtiyaçları onları daha çok bir arada tutmaktadır.
9.Soru
Fabrikada çalışan işçilerin kendi çıkarlarını düşünüp bu doğrultuda davranmaları Marx’ın hangi teorisi ile açıklanabilir?
Sınıf analizi |
Kapitalist sınıf |
Proletarya |
İşçi sınıfı |
Kendi için sınıf |
Marx’ın sınıf teorisinde sınıfların oluşumunu üretim sürecindeki ve üretim araçlarıyla olan ilişkileri çerçevesinde ele alması, sınıfların nesnel konumunu yani ‘kendinde sınıf’ı ifade etmektedir. Ona göre, örneğin işçi sınıfı öznel olarak ancak kendi çıkarlarının bilincinde olduğu zaman ve kendi sınıfsal örgütlenmesiyle bu çıkarlarının peşine düştüğü zaman gerçek sınıf olmaktadır. İşçi sınıfının sınıf bilincinin oluşması ve kendi çıkarlarının peşinde koşması ise, ‘kendi için sınıf’ olduğunu göstermektedir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 17. yüzyılda bilim alanında önemli çalışmaların yapılabilmesine olanak sağlayan gelişmelerden biridir?
Hümanizmin düşüşe geçmesi |
Bilimin kilise kurallarına bağlanması |
Monarşilerin bilimsel çalışmalardan finansal desteğini çekmesi |
Coğrafi keşiflerin yapılması |
Reform hareketinin yasaklanması |
Coğrafi keşifler ve reform hareketinin egemen olduğu Rönesans döneminde yapılan çalışmaların modern bilimsel düşünce için gerekli zemini sağlaması, yine bu dönemde dine ve Kilise’ye ilişkin düşüncelerin değişmeye başlaması, hümanizmin yükselişi ve Monarşilerin bilimsel çalışmalara verdikleri finansal destek, 17. yüzyılda bilim alanında önemli çalışmaların yapılabilmesine olanak sağlayan görüşmelerden biridir.
11.Soru
Saint Simon endüstri toplumundaki ahlaki boşluğu doldurmak adına yeni ve dünyevi bir din önermiştir. Bu yeni dinin liderlerinin bilim insanları ve sanatçılardan oluşması gerektiğine ilişkin inanışının temel nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Yeni dini, yönetici elitin görevini kötüye kullanmasının önündeki engel olarak görmesi.
|
Yeni dinin, toplumun ahlaki temelini oluşturacak ve toplumun birliğini sağlayacak olması.
|
İnsan düşüncesi aydınlanmış olduğu için ruhban sınıfının artık toplumu bir arada tutacak güce sahip olmaması.
|
Yeni dinin hem ulusal, hem de uluslararası düzeyde geçerli olacak olması.
|
Yeni dini, toplumsal düzeni sağlayacak ve kitlelerin bu yeni düzene uymasını sağlayacak siyasal bir araç olarak görmesi.
|
12.Soru
Aşağıdaki aydınlanma düşüncesi kavramlarından hangisi gerçek bilginin ancak deney ve gözlemle sınanabildiği ve bu nedenle gözlemlenemeyen varlıklar hakkında bilgi edinmenin olanaksızlığı düşüncesine dayanır?
Evrensellik |
Bireyselcilik |
Ampirizm |
Tolerans |
Laiklik |
Ampirizm, doğal ve toplumsal dünya hakkında tüm bilgilerin insanların beş duyuları arcılığıyla idrak edebildikleri deneyimsel gerçeklere dayandığı düşüncesidir.
13.Soru
Marx işçi tarafından artı-iş sürecinde (fazla çalışma) üretilen ve kapitalist tarafından el konulan değer miktarını anlatmak için, aşağıdaki kavramlardan hangisini kullanmaktadır?
Artı değer
|
Zorunlu iş süreci
|
Fazla çalışma
|
Zorunlu çalışma
|
Gerekli çalışma zamanı
|
14.Soru
Marx’ın işçi sınıfının gerçekliği kendi sınıfsal çıkarları doğrultusunda değil, tersine çevrilmiş haliyle kavrayışını ifade etmek için kullandığı terim aşağıdakilerden hangisidir?
Emek |
Yabancılaşma |
Değişim değeri |
Sınıf bilinci |
Yanlış bilinç |
Marx’ın işçi sınıfının gerçekliği kendi sınıfsal çıkarları doğrultusunda değil, tersine çevrilmiş haliyle kavrayışını ifade etmek için kullandığı terim yanlış bilinçtir.
15.Soru
Var olan doktrinel bilgilerin ret edildiği ve çeşitli alanlarda yapılan önemli çalışmalarla modern bilgi anlayışının kurulduğu 1500-1700 yılları arasındaki döneme ne ad verilir?
Rönesans Dönemi
|
Endüstri Devrimi
|
Aydınlanma Çağı
|
Kültürel Devrim
|
Bilimsel Devrim
|
16.Soru
Durkheim’a göre savaş esnasında esir düşmemek için intihar eden askerin intihar tipi aşağıda verilen toplumsal nedenlerden hangisi ile açıklanabilir?
Aşırı düzenleme
|
Yetersiz düzenleme
|
Yeterli bütünleşme
|
Yetersiz bütünleşme
|
Aşırı bütünleşme
|
17.Soru
Marx’a göre insanı diğer canlılardan ayıran en önemli unsur, yaratıcı üretim faaliyeti ile içinde bulunduğu dünyayı biçimlendirme ve değiştirme kapasitesidir. İnsan, emeği ile arzuladığı şeyi yaratmak ve gerçekleştirmek için düşünce geliştirebilecek kapasiteye sahiptir. Marx’ın bu düşünceleri ile aşağıdakilerden hangisi arasında bir ilişki vardır?
Yabancılaşma kuramı |
Din teorisi |
Kapitalist üretim süreci |
Sınıf kuramı |
İşgücünün metalaşması |
Yabancılaşma kuramı ile Marx’ın insan doğası anlayışı arasında önemli bir ilişki vardır. Ona göre insanı diğer canlılardan ayıran en önemli unsur, yaratıcı üretim faaliyeti ile içinde bulunduğu dünyayı biçimlendirme ve değiştirme kapasitesidir. İnsan, emeği ile arzuladığı şeyi yaratmak ve gerçekleştirmek için düşünce geliştirebilecek kapasiteye sahiptir.
18.Soru
Toplumun kolektif çıkarlarına ve düzenine zara vermemek için oluşturulan kurallara ne ad verilir?
Ahlaki eylem |
Anomi |
Normsuzluk |
Ahlaki kod |
İş bölümü |
Toplumun kolektif çıkarlarına ve düzenine zara vermemek için oluşturulan kurallara ahlaki kod adı verilir.
19.Soru
Pozitivizme göre, insan bilgisine ulaşmanın tek geçerli yolu aşağıdakilerden hangisidir?
Üretim |
Felsefe |
Ekonomik zenginlik |
Soyutlama |
Ampirik bilim |
Pozitivizm, insan bilgisine ulaşmanın tek geçerli yolunun ampirik bilim olduğu ve gözlenebilir olgular ve bu olgular arasındaki ilişkiler dışında hiçbir şeyin bilgisine sahip olamayacağımız şeklindeki felsefi görüştür. Sosyoloji açısından pozitivizm; toplumsal dünyanın doğal dünyadan büyük ölçüde farksız olduğunu, toplumsal gerçekliklerin de doğal gerçeklikler gibi tamamen insan öznelliğinden bağımsız, nesnel, dış gerçeklikler olduğu ve bu gerçekliklerin de en iyi şekilde doğa bilimlerinde geliştirilen bilimsel yöntem aracılığıyla incelenebileceği varsayımlarını içerir.
20.Soru
I. Akıl
II. Laiklik
III. Özgürlük
IV. İlerleme
V. Bireycilik
Yukarıdakilerden hangileri Aydınlanma döneminde ön plana çıkan kavramlar arasında yer almaktadır?
I ve II |
I, II, III |
II, III, IV |
I, III, V |
Hepsi |
Aydınlanma paradigması, birçok açıdan ortak özellikler taşıyan bu düşünürleri birleştirmiş, onlara ortak bir zemin sağlamıştır. Bu sayede Aydınlanma Çağı içinde yer alan düşünürler, çok çeşitli fikirlere sahip olsalar ve ayrıntılarda birbirlerinden farklılaşsalar da bazı ortak noktalarda birleşmişlerdir. Bu ortak noktalar en açık şekilde bu düşünürlerin üzerinde uzlaştıkları bazı temel kavramlarda görülebilir. Bu kavramlardan en ön plana çıkanları; akıl, ampirizm, bilim, ilerleme, evrensellik, bireycilik, hoşgörü, özgürlük, insan doğasının birliği ve laikliktir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ