Klasik Sosyoloji Tarihi Ara 17. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kökleri "Bilginin kaynağı olarak dinsel otoritenin yerini bilimin alması gerektiği düşüncesi"ne dayanan olarak tanımlanan aydınlanma düşüncesi hangisidir?
Pozitivizm |
Ampirizm |
Sosyoloji |
Psikoloji |
Epistomoloji |
Ampirik yöntemi kullanarak olgular arasındaki ilişkilere dair genel yasaları ortaya koymaya çalışan, gerçek bilginin sadece deneyimlere dayandığını savunarak metafizik spekülasyonları reddeden ve toplumu gözlem ve deneyim aracılığıyla öğrenilip doğrulanan dışsal bir gerçeklik olarak tanımlayan bir felsefe olan pozitivizmin kökleri ‘Bilginin kaynağı olarak dinsel otoritenin yerini bilimin alması gerektiği düşüncesi’ne dayanır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi mekanik dayanışmaya dayalı toplumların özelliklerinden biridir?
İş bölümü gelişmiştir |
Farklılaşma yoğundur |
Kolektif bilinç bütün üyeleri kapsar |
Onarıcı hukuk uygulanır |
İade edici hukuk uygulanır |
Onarıcı hukuk mekanik dayanışmaya dayalı toplumlarda uygulanır.
3.Soru
Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlış verilmiştir?
Herbert Spencer-Pozitivist organizmacılık |
Auguste Comte-Pozitivist sosyoloji |
John Stuart Mill-Evrimcilik |
Saint Simon-Endüstri toplumu |
Frédéric Le Play-Amprizm |
Le Play özellikle yöntemsel açıdan sosyolojinin doğuşunda önemli bir rol oynamıştır. Le Play’in yöntemi; alan çalışmasını, survey araştırmalarını, sınıflandırma sistemlerini ve temsili vakaların çok yönlü çalışmalarını bütünleştiren bir yöntemdir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Durkheim’in bireyin toplum içindeki yeriyle ilgili görüşlerinden biridir?
İnsanlar temel ihtiyaçlarını karşılasalar bile tatmin olmazlar. |
İnsanlar hem kendi hem de toplumsal çıkarların farkındadır. |
İnsanların sahip oldukları dürtüler toplumların gelişmesine olanak sağlamaktadır. |
Toplumsal denetim insanın doyumsuzluğunun ortaya çıkmasına neden olur. |
İnsanların tutkuları dışsal güçler tarafından kontrol altına alındığında köleleşeceklerdir. |
Durkheim’e göre, insanlar temel ihtiyaçlarını karşılasalar bile tatmin olmazlar. Çünkü insanların, hayvanlardan farklı olarak; arzuları sınırsızdır. İnsanlar sadece kendileriyle ilgilendikleri için toplumsal çıkarların da farkında değildirler. Durkheim’ın insanın doğasıyla ilgili en önemli kabullerinden birisi şudur: İnsanlar bencil dürtülere ve bir dizi tutkuya sahiptir. Bu dürtülere ve tutkulara gem vurulmaması hem insanların kendileri için hem de toplum için önemli bir tehdittir. Diğer bir deyişle insanın dürtüleri ve tutkuları bireyi kendine köle yapacak noktaya kadar getirebilir. “Tutku bireyselleştirir, ancak ayrıca köleleştirir. Duyumlarımız özünde bireyseldir; ancak, biz daha kişisel özellikler kazandıkça duyumlarımızdan kendimizi daha fazla kurtarabilir, kavramlarla düşünebilir ve onlara göre davranabiliriz”.
5.Soru
Durkheim’ın işbölümünün ve toplumsal farklılaşmanın yoğun olduğu toplumlar için kullandığı kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Mekanik dayanışma |
Kapitalist toplum |
Anomik dayanışma |
İlkel toplum |
Organik dayanışma |
Ünitenin Toplumsal İşbölümü bölümünde, Durkheim’ın organik dayanışma kavramı açıklanmaktadır.
6.Soru
Bilimsel Devrim olarak adlandırılan dönemde yayınladığı “Doğa Felsefesinin Matematik İlkeleri” isimli eseriyle evrensel kütle çekim yasasını açıklayan ünlü bilim insanı kimdir?
William Harvey |
Isaac Newton |
Johannes Kepler |
Galileo Galilei |
Rene Descartes |
Bilimsel Devrim olarak adlandırılan dönemdeki bazı çalışmalardan örnek vermek gerekirse, Galileo Galilei (1564-1642) güneş sisteminin merkezinde dünyanın değil güneşin yer aldığını göstermiş, Johannes Kepler (1571-1630) gezegenler ve gezegen sistemleri ile ilgili yasaları keşfetmiş, güneş sisteminin matematiksel bir açıklamasını yapmış, William Harvey (1578-1657) kan dolaşımı teorisini geliştirmiştir. Rene Descartes ise aynı dönemde rasyonalizmi savunan bir düşünürdür. Bilimsel devrimin simgelerinden olan Isaac Newton’ın (1642-1727) gelmiş geçmiş en önemli bilimsel eserlerden biri olan “Doğa Felsefesinin Matematik İlkeleri” adlı kitabı 1687 yılında yayımlanmıştır. Bu eserinde evrensel kütle çekim yasasını ve hareket yasalarını açıklayan Newton, gözlem ve deney yoluyla yaptığı çalışmalarla kendisinden önceki fizik anlayışının yıkılmasını sağlamış, fiziksel evrenin algılanışını değiştirmiştir.
7.Soru
“Endüstri (Sanayi) Toplumu” kavramını ve Pozitivizm terimini ilk kez kullanan düşünür kimdir?
Saint Simon |
Immanuel Kant |
Noam Chomsky |
Auguste Comte |
Karl Marks |
Çözüm: Saint Simon, endüstrileşme ile birlikte toplumda hızlı bir değişimin yaşandığını fark eden, bu noktaya dikkat çeken ve “endüstri (sanayi) toplumu” kavramını ilk kez kullanan düşünürdür. Geleceğin toplumunun endüstri toplumu olacağını düşünen Saint Simon, endüstrileşme sürecini kontrol altına almak için bilimsel politikalar geliştirmeye çalışmış ve endüstri toplumunun toplumsal örgütlenmesi hakkında çeşitli çalışmalar yapmıştır. Saint Simon, devrim sonrası Fransız toplumunda yapıcı bir reforma gidilmesi gerektiğini, bu reformla birlikte dine ve askeri düzene değil, bilime ve endüstriye dayanan bir toplum inşa edilmesi gerektiğini savunmuştur Bilimsel yöntemi ve bu yöntemin felsefeyi de içine alacak şekilde genişlemesini ifade etmek için Pozitivizm terimini ilk kez kullanan da Saint Simon’dur
8.Soru
Bir toplumdaki insan sayısının ve insanlar arası etkileşim miktarını ifade eden terim aşağıdakilerden hangisidir?
Dinamik yoğunluk |
Anomi |
Totemizm |
Kollektif yoğunluk |
Toplumsal yoğunluk |
Bu kavram, bir toplumdaki insan sayısını ve insanlar arası etkileşim miktarını ifade etmektedir. İnsanların sayılarındaki ve kendi aralarındaki etkileşimin artışı, mekanik dayanışmadan organik dayanışmaya doğru giden bir değişimi sağlamaktadır.
9.Soru
Marx’ın işçi sınıfının gerçekliği kendi sınıfsal çıkarları doğrultusunda değil, tersine çevrilmiş haliyle kavrayışını ifade etmek için kullandığı terim aşağıdakilerden hangisidir?
Emek |
Yabancılaşma |
Değişim değeri |
Sınıf bilinci |
Yanlış bilinç |
Marx’ın işçi sınıfının gerçekliği kendi sınıfsal çıkarları doğrultusunda değil, tersine çevrilmiş haliyle kavrayışını ifade etmek için kullandığı terim yanlış bilinçtir.
10.Soru
I. İş bölümü
II. Uzlaşma
III. Ahlaki disiplin
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Durkheim’e göre toplumdaki düzen ve dayanışmanın kaynağıdır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I-II |
II-III |
I-III |
Toplumsal iş bölümü çalışması Durkheim’in sosyolojik çalışmaları arasında önemli bir yere sahiptir. Doktora tezi olan bu çalışmada temel olarak şu sorular sorgulanmaktadır: Bireylerden oluşan topluluk nasıl bir toplum oluşturmaktadır? Toplumsal varlığın koşulu olan fikir birliği (konsensus) nasıl gerçekleşmektedir? Durkheim toplumların evrimini, birey toplum ilişkisini ve toplumdaki fikir birliğini (konsensus) işbölümü olgusu temelinde açıklamaktadır. Örneğin, toplumdaki işbölümü geliştikçe birey daha fazla bağımsızlaşmakta ve özerklik kazanmaktadır. Ancak bireyin özerkliği ve bağımsızlığı artıkça toplumla olan bağları da güçlenmektedir. Bireyin toplumla olan bağları, iş bölümü olgusu temelinde açıklanmaktadır. Yani Durkheim iş bölümüne bağlı olarak gelişen toplumsal dayanışma olgusunu analiz etmektedir. Çünkü onun için toplumsal düzen ve dayanışma bir toplumun işleyebilmesi için oldukça önemlidir. Toplumdaki düzen ve dayanışmanın kaynağı ise iş bölümü ve uzmanlaşmadır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Marx'ın yabancılaşma teorisinin unsurlarından biri değildir?
Üretici etkinliklerine yabancılaşma |
Ürettiği ürüne yabancılaşma |
Aileye yabancılaşma |
Birlikte çalıştığı işçilere yabancılaşma |
İnsani potansiyeline yabancılaşma |
Yabancılaşma teorisinin dört temel unsuru şunlardır: İnsanın üretici etkinliklerine yabancılaşması, ürettiği ürüne yabancılaşması, birlikte çalıştığı işçilere yabancılaşması ve insani potansiyeline yabancılaşması. Doğru cevap C'dir.
12.Soru
Marx’ın tarihsel gelişme sürecini anlamak ve açıklamak için geliştirdiği tarihsel materyalist yaklaşım ile ilgili verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
Comte’un pozitivizmine dayanır |
Maddenin ve varlığın yalnızca düşünce temelinde ele alınması gerektiğini savunur |
Toplumsal yasalar ile doğa yasaları arasında bir farklılık görmez |
Doğadaki hareketin önce nitel sonra nicel bir değişim yarattığı görüşüne dayanır |
Toplumdaki sınıflar arası çelişkilerin toplumun değişimini oluşturduğunu savunur |
Marx’ın tarihsel materyalizmi Hegel’in diyalektik kavramına dayanır. Ancak Marx, Hegel’in idealizminden ayrılarak materyalist bir yaklaşım benimser. Tarihsel materyalizme göre toplumun evrimini, değişimini ya da gelişimini belirleyen şey toplumda yer alan farklı sınıflar arasındaki çelişkilerdir.
13.Soru
Toplumsal olgular hangi belirgin özellikleriyle tanımlanmaktadır?
Zorlayıcı-Sınıflayıcı özellikleriyle |
Ahlaki-İçsellik özellikleriyle |
Dışsallıkları-Kısıtlayıcı (baskıcı ve sınırlayıcı) özellikleriyle |
Geniş kitlelere yaptırım-Dinsel özellikleriyle |
Geleneksellik-Sınırlama özellikleriyle |
Toplumsal olgular, kısaca dışsallıkları ve kısıtlayıcı (baskıcı ve sınırlayıcı) özellikleriyle tanımlanmaktadır. Buna göre doğru Cevap C'dir.
14.Soru
Comte'a göre aşağıdaki hangi aşamada, İnsan bütün olguların doğaüstü güçlerin bir sonucu olduğunu düşünür, bütün olguların kökenlerini ve nihai nedenlerini arar, bu aşamada duygular ve hayal gücü baskındır?
Metafizik aşama |
Teolojik aşama |
Pozitif aşama |
Rasnonel aşama |
Modern aşama |
Teolojik aşamada insanlar her şeyin nedeninin Tanrı olduğunu, toplumsal
ve fiziksel dünyanın Tanrı tarafından üretilmiş olduğunu düşünürler ve varoluşu kendi akıllarına dayanarak açıklamak yerine, kilisenin doktrinlerini
kabul ederler.
15.Soru
Merkezinde bilimsel bilginin toplumun ihtiyaçları doğrultusunda pratik amaçlara yönelik olarak kullanılması bulunan devrim aşağıdakilerden hangisidir?
Bilimsel devrim |
Endüstri devrimi |
Fransız ihtilali |
Rönesans |
Reform |
Endüstri Devrimi’nin merkezinde bilimsel bilginin toplumun ihtiyaçları doğrultusunda pratik amaçlara yönelik olarak kullanılması bulunmaktadır.
16.Soru
Yabancılaşmanın işçilerin kendi ihtiyacı dışında başkası için üretmesi durumunu anlatan unsuru hangisidir?
İnsanın ürettiği ürüne yabancılaşması |
İnsanın birlikte çalıştığı işçilere yabancılaşması |
İnsanın üretici etkinliğine yabancılaşması |
İnsanın insani potansiyeline yabancılaşması |
İnsanın yaşama yabancılaşması |
Yabancılaşmanın işçilerin kendi ihtiyacı dışında başkası için üretmesi durumunu anlatan unsuru insanın üretici etkinliğine yabancılaşmasıdır. İşçiler kendilerine ücret veren kapitalistler için çalışmaktadır. İşçiler çalışmaları sonucunda ücret aldıkları için kendi üretim etkinliklerinin kapitalistlere ait olduğunu düşünürler. U¨retim etkinliğini gerçekleştiren işçilerdir ve bu etkinlikle ne yapılacağına karar veren ise kapitalistlerdir. Kapitalist toplumda çalışmak insanın doyum alması yerine, hayatını kazanmak için para kazanma anlamına gelmektedir.
17.Soru
Batı Avrupa’da insan, toplum ve doğa hakkında geleneksel dünya görüşüne karşı çıkan ve bilginin kaynağının akıl ve bilim olduğunu ileri süren düşünce hareketi aşağıdakilerden hangisidir?
Reformasyon |
Devrim |
Rönesans |
Aydınlanma |
Monarşi |
Aydınlanma
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplumsal olguların ruhsal ya da metafizik dünyadaki değil, doğal dünyadaki neden sonuç ilişkileriyle tamamen açıklanabileceği düşüncesidir?
Natüralizm |
Ampirizm |
Rasyonalist |
Aydınlanma |
Evrensellik |
Natüralizm, toplumsal olguların ruhsal ya da metafizik dünyadaki değil, doğal dünyadaki neden sonuç ilişkileriyle tamamen açıklanabileceği düşüncesidir.
19.Soru
Aşağıdaki kavramlardan hangisi Endüstri Devrimi'nin temel kavramlarından biri değildir?
Emek
|
Ekonomik verimlilik
|
Makineleşme
|
İş bölümü
|
Positivizm
|
20.Soru
Toplumun öncelikli görevi aşağıdakilerden hangisidir?
Toprak kazanmak |
Gelir elde etmek |
Üretimi geliştirmek |
Nüfus artışı |
Tüketimi arttırmak |
Toplumun öncelikli görevi üretimi geliştirmektir; çünkü üretim, yaşamak için gerekli nesneleri çoğaltır ve insanların mutluluğu ancak bu nesnelerin çoğaltılmasıyla ve insanların çalışmaktan aldıkları zevkle sağlanır. Bu nedenle toplumu endüstri alanında çalışanların yönetmesi, yoksulları yoksulluklarından kurtaracaktır; çünkü bu yöneticiler toplumu üretimi artırmaya yönelik bilimsel yollarla yöneteceklerdir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ