Yanıt Açıklaması:

Auguste Comte, pozitivizmin sosyolojik versiyonunu geliştiren ve sosyoloji terimini ilk kez kullanan düşünürdür. Yaşarken sosyolojiye olan katkıları anlaşılmamış olsa da Comte, sosyolojinin bilim olarak ortaya çıkmasını mümkün kılmıştır. Comte sosyoloji tarihindeki yerini (I) endüstri toplumunun kökeni ve gelişmesini açıklama çabalarına, (II) zenginliği ve bireyciliği geliştirmede işbölümünün etkilerini analiz etmesine ve en önemlisi de (III) toplumsal olguların incelenmesinde metafiziği reddederek pozitivist yöntemi savunmasına borçludur.

Yanıt Açıklaması:

"Fikirleri manipüle eden arkadaş" seçeneği dışındaki bütün seçeneklerdeki yönetim şekli güç kullanarak yöneten aslanlardır. Pareto askeri diktatörlükleri örnek olarak verdiği aslanları kararlı, dobra ve acımasız bir yönetici seçkin grup olarak tanımlar.

Yanıt Açıklaması:

Pareto’nun insan doğasında ya da davranışlarının temelinde bulunan ve dolayısıyla toplumun işleyişini ve devamlılığını sağlayan içgüdülerin dışa vurumu olarak tanımladığı kavram tortu veya kalıntıdır. Kalıntılar fiziksel olarak gözlenemez, duygular gibi de hissedilemezler. Onlar daha çok duyguların belirtisi, duyguların ve davranışların ortak köküdürler.

Yanıt Açıklaması:

Durkheim toplumsal olguları maddi ve maddi nitelikte-olmayan toplumsal olgular olarak iki şekilde sınıflandırır: A. Maddi-toplumsal olgular 1.Toplum 2.Toplumun yapısal bileşenleri (kilise, devlet gibi) 3.Toplumun morfolojik (nüfus dağılımı, yerleşim düzeni) bileşenleridir.

Yanıt Açıklaması: Lukács’ın şeyleşme teorisi; Horkheimer, Adorno ve Habermas’a kadar bütün Frankfurt Okulu’nun en gözde temalarından biri olmuştur.

Yanıt Açıklaması:

Aydınlanma düşüncesi, aklı bu kadar merkezi bir yere koyduğu ve felsefeyi boş inançlardan ve dogmalardan kurtarmak için akla ve akıl yürütmeye güvendiği için rasyonalist olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması:

Cemiyetlerde; Ben duygusu egemendir. Dayanışma bireysel isteme dayalıdır. Bireysel mülkiyet egemendir. Bireysel çıkarlar ortak çıkarlardan önce gelir. Dayanışma mekanik bir dayanışmadır. Toplumsal yaşamda moda ve geçici zevkler egemendir.

Yanıt Açıklaması: Aydınlanma düşünürlerinin çoğu fikirlerine, sosyolojinin ilk dönem gelişiminde etkili olan ilerleme kuramlarına, pozitivizme, evrimciliğe, sosyal Darvinizme, hümanist felsefeye ve Marksizme topyekûn eleştirel yaklaşmış, kitle demokrasisi fikriyle alay etmiş, çalışmalarında bu yaklaşımlardan oldukça farklı nitelikte düşünce ve görüşlere yer vermiştir. Pareto (aşağıda görüleceği gibi) insani içgüdüler gibi rasyonel olmayan faktörlerin önemi üzerinde durmuş (Ritzer, 1996: 38) ve sosyolojik çözümlemesinde toplumun insan doğasından kaynaklanan psikolojik güçlerin ve benzeri mekanizmaların bir ürünü olduğunu savunmuştur. Bu nedenşe doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması:

Parato’nun mantıksal-deneysel bilim anlayışının ikinci özelliği de deney-dışı ya da deney-üstü bütün kavramların ve kuramların kesinlikle dışlanmaları gerektiğini savunmasıdır. “Kullanılan bütün sözcükler gözlenen ya da gözlenebilir olgularla ilgili olmalı, bütün kavramlar doğrudan saptanan ya da deneyle yaratılabilecek gerçeklere göre tanımlanmalıdır”. Böylece bu anlayışa göre dinsel, felsefi ve varlıkla ilgili bütün kavramların, örneğin ilerleme, gerçek sosyalizm, gerçek eşitlik gibi deneyi aşan, özle ilgili kavramların ve tanımların, bilimde yeri yoktur ve bu nedenle dışlanmalıdırlar. Pareto için özgürlük, eşitlik, ilerleme ve genel irade gibi kavramlar “yabanların eylemlerini rasyonelleştirdiği mitler ve büyüler kadar boştur. Pareto’ya göre ölüm gözlenebilen bir olgudur.

Yanıt Açıklaması:

Weber’e göre, insanların üretim sürecindeki sınıfsal konumlarını belirleyen temel faktör, bireyin sahip olduğu bilgi, beceri ve niteliğidir. Bireyin piyasadaki konumu onun yaşamını doğrudan değiştiren bir güce sahiptir.

Yanıt Açıklaması:

Marx’n çalışmaları ile karşılaştırıldığında; Marx temelde bir kapitalizm teorisi sunarken Weber’in çalışmalarında esas olarak bir rasyonelleşme/akılcılaşma teorisi sunduğu savunulur. Bu açıdan Weber’in çalışmalarının genel olarak modern toplumlarda, özellikle de Batı’da yükseliş halinde olan rasyonelleşme sürecinin kavranması çabalarına oldukça önemli ve zengin bir katkı sağladığı kabul edilir.

Yanıt Açıklaması: Endüstri(Sanayi )toplumu kavramını kullanan ilk düşünür Simon olmuştur.

Yanıt Açıklaması:

Weber’in toplumsal tabakalaşmayı açıklayan ve teorisi içinde yer alan diğer unsur, statü kavramıdır. Statü birey ve gruplara başkalarınca yüklenen toplumsal saygınlık veya itibarı ifade etmektedir. Bireyin ve grupların toplum içinde sahip oldukları statü durumu toplum içinde eşitsizlik ve ayrımcılığa neden olabilmektedir.

Yanıt Açıklaması:

Weber’e göre ampirik olarak ele alınabilecek olgu, toplumsal yaşamın atomik birimini oluşturan insan eylemidir. Ancak insan eylemi yalnızca fiziksel bir eylem olarak ele alınmamalı, eylemi etkileyen değer, norm, ekonomik düzen ve kültürel nitelikler de dikkate alınmalıdır.

Yanıt Açıklaması:

Marx’a göre işçilerin üretici kimliklerinden uzaklaşarak kendi ürettikleri metalara karşı tüketici kimliğini benimsemeleri, işçi sınıfını sınıf bilincine kavuşturan engellerden biridir.