Yanıt Açıklaması: Lukacs, şeyleşme kavramını insani ilişkilerin, insanın denetiminden çıkması durumunu tanımlamak için kullanmıştır.

Yanıt Açıklaması:

Geleneksel Marksizmin temsilcileri Marx, Engels, Lenin, Plekhanov, Kautsky, Bernstein, Luxemburg, Troçki ve Buharin olurken, Batı Marksizminin en çok öne çıkan figürleri Lukács, Gramsci, Korsch ve Frankfurt Okulu’nun önde gelen isimleri Benjamin, Horkheimer, Marcuse ve Adorno olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Gramsci, Marksizm içinde altyapı-üstyapı arasında determinist bir şekilde tanımlanmış bir ilişki yerine, sınıf mücadelesini ön plana çıkarmaktadır. Ayrıca sınıf mücadelesini salt ekonomik bir mücadele olarak değil, ideolojik, politik ve kültürel bir mücadele olarak tanımlamıştır. Gramsci tarihi de ekonomik yasaların yön verdiği bir gelişme olarak değil, toplumsal insan varlıklarının bilinçli “praksis”leriyle açıklamaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

Weber’e göre bürokrasi içerisinde yer alan memurlar, maddi kaynakların sahibi değildir. Başka bir deyişle bir memur, çalıştığı dairede oturdukları masalarınn ya da kullandıkları ofis malzemelerinin sahibi değildir.

Yanıt Açıklaması: Pareto, “davranışı yöneten güç, uyduğu usavurumdur. Buna karşılık, mantıklı olmayan bütün davranışlar bir derecede duygularla yönetilir.

Yanıt Açıklaması:

Meta insan emeği tarafından üretilen, kullanım değerine ve değiş-tokuş edilebilme özelliğine (değişim değeri) sahip bir üründür. Tüm metaların ortak yanı ise, insan emeği tarafından üretiliyor olmalarıdır. Yani insan emeği tarafından yaratılan metanın hem kullanım hem de değişim değeri vardır.

Yanıt Açıklaması:

Ekonomi alt yapıyı oluştururken, ekonomi dışında kalan her şey üst yapının parçasıdır.

Yanıt Açıklaması: Simmel’in çalışmaları kültür sosyolojisine de önemli katkılar sağlamış, özellikle “Paranın Felsefesi” adlı çalışması Batı Marksizminin ilk ve en önemli düşünürlerinden George Lukács’ı ve Frankfurt Okulu’nun şeyleşme ve kültür üzerine olan çalışmalarını derinden etkilemiştir.

Yanıt Açıklaması:

Simmel’e göre mübadele bütün etkileşim tipleri içinde insan hayatını biçimlendiren en saf ve en gelişkin etkileşim biçimidir. Bütün etkileşimler karşılıklı etkiler içerir, öğretmenle öğrenci, konuşmacıyla dinleyici arasındaki etkileşim tek taraflı değil, karşılıklıdır. Bu nedenle Simmel mübadelenin etkileşimden daha dar bir kavram olduğunu kabul etmekle birlikte bütün etkileşimleri mübadele olarak değerlendirmek gerektiğini belirtmektedir.

Yanıt Açıklaması:

Geleneksel Marksizmin temsilcileri Marx, Engels, Lenin, Plekhanov, Kautsky, Bernstein, Luxemburg, Troçki ve Buharin olurken, Batı Marksizminin en çok öne çıkan figürleri Lukács, Gramsci, Korsch ve Frankfurt Okulu’nun önde gelen isimleri Benjamin, Horkheimer, Marcuse ve Adorno olmuştur. Doğru yanıt E'dir. 

Yanıt Açıklaması:

Açıklayıcı anlama eylemin motiflerine bakarak anlama biçimidir. İşçinin kapı kilidini ücret karşılığı mı taktığını yoksa kendi ihtiyacı için mi yaptığını anlamak açıklayıcı anlama biçimidir. Açıklayıcı anlama; bir olguyu, bir süreci, bir eylemi motiflerine dayanarak rasyonel olarak anlamadır.

Yanıt Açıklaması: Weber’e göre, ideal tipler birleştirici ve bütünleştirici özelliklerin aksine, bireyselleştirici ve özgülleştirici özellikleri ortaya koymayı amaçlamaktadır. Örneğin, “ekonomik düzen”, “siyasal rejim”, “aile”, “sendika”, “dernek”, “ordu”, “devlet” gibi ilişki ve kurumların ideal tipleri oluşturulurken insanların öznel bilinçlerinde bunları nasıl tasarladıkları, nasıl algıladıklarından başlanacak ve oluşturulacak ideal tipte bireyselleştirici ve özgülleştirici özellikler önem kazanacaktır. • Toplumsal eylemlerin anlamlarından yola çıkılarak akılcı yöntemlerle oluşturulmaktadır. • Bireylerin toplumsal eylemlerinden çok kolektifliklere karşılık gelir. • Değer yargılarından arınmıştır. • Belirli bir toplumsal olgunun tüm tipik özelliklerini kapsamaktadır. • Toplumsal olgunun özelliklerini özgül bir biçimde içermektedir. • Hiçbir zaman somut gerçekliğin karşılığı değildir. • Kavramsal saflığına gerçek yaşam içinde rastlanmamaktadır. • Soyut zihinsel bir kurgu olarak belirli bir toplumsal olgunun saptanması, anlaşılması ve açıklanması için amaç değil, sadece bir araçtır. • Hem somut durumlardaki benzerlikler hem de sapmaların belirlenmesini sağlayan çözümleyici bir kurgudur. • Karşılaştırmalı çalışma için önemli bir araçtır.

Yanıt Açıklaması:

Rus Devrimi'nin katı ve baskıcı Sovyet Marksizmine dönüşmesi, Çin'deki Kültür Devrimi'nin beklendiği gibi çıkmaması ilerleyen dönemlerde 1968 hareketinin başarısızlığı gibi olaylar 1920'lerden başlayarak Marksizm içinde köklü değişimlerin yaşanmasına neden olmuştur. Bu dönüşüm sadece konuları değil temel varsayımları da kapsamaktadır. Batı Marksizmi olarak adlandırılan bu akım, Marksizmin katı ekonomi politik ve devlet üzerindeki vurgusunu kültür, felsefe ve sanat üzerine kaydırmıştır.

Yanıt Açıklaması:

Diyalektik kavramının tanımından da anlaşılacağı üzere bütünlük, çelişme, hareket ve nitel değişme yasası olmak üzere dört yasası bulunmaktadır. Rasyonel davranış ise insanların akılcı davrandığı öngören bir kuram olmakla birlikte iktisat bilimcileri tarafından kabul edilen bir durumdur. 

Yanıt Açıklaması: Pareto insan davranışlarının temelinde mantıksal olmayan iki temel unsurdan söz eder: (i) tortu/kalıntı (résidu) adını verdiği ve değişmez dediği eğilimler ile (ii) türem/türev(dérivation) adını verdiği, insanların davranışlarını haklı kılmak için her durumda buldukları ve değişken dediği nedenler. Ona göre bu iki öge insanların davranışlarını ve dolayısıyla toplumun doğasını önemli ölçüde belirlemektedir. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

Gramsci’nin entellektüel, moral ve kültürel ikna ya da rızayı zorlamayla birleştiren sosyal ve politik bir kontrol tarzını ifade etmek için kullandığı kavram hegemonyadır.

Yanıt Açıklaması:

Karizmatik otorite: Bu tip otorite, geleneksel otoritenin olduğu tarihsel süreç içinde ele alınmaz.

Karizmatik otorite, meşruluğunu lider kişinin kişisel özelliklerinden, kutsallığından, kahramanlık gücünden alır. Toplumun meşruluğunu kabul ettiği karizmatik lidere olan bağlılığı tamdır. Bu bağlılık gelenekler ile karşıtlık oluşturabilir. Lidere olan bağlılıkta esas unsur karizmatik otoritenin olağanüstü kişisel özelliklerine olan inancın yüksek olmasıdır. Karizmatik otorite tipinin ortaya çıkmasında toplumsal koşullar önemli bir rol oynamaktadır. Özellikle toplumun içine düştüğü kriz ve kargaşa dönemlerinde karizmatik otorite, tolumun kendisi tarafından yaratılır. Karizmatik liderlerde aranan özellikler, o liderin sosyal statü ve mesleki uzmanlık bilgisi ile ilgili değildir. Toplumun karizmatik liderden beklediği en önemli şeylerden biri kendilerine olan bağlılığın derecesidir. Hitler, Gandi, Lenin, Atatürk gibi isimleri karizmatik otorite tipine örnek olarak verebiliriz.