Yanıt Açıklaması:

İşletmelerde sosyal sorumluluğun ahlaki bileşenlerini aşağıdaki gibi ifade edebiliriz,

• Sosyal normlarla tutarlı bir tarzda iş yürütmek,
• Toplumun benimsediği ahlaki normları kabul etmek ve onlara saygı duymak,
• İşletmenin amaçlarını başarmaya çalışırken, ahlaki normlardan fedakârlık etmenin önüne geçmek,
• İyi bir vatandaş olarak işletmeden ahlaki açıdan ne beklendiğini açık bir şekilde tanımlamak,

• İşletmelerde dürüstlük ve ahlaki davranışın, yasalara uymanın daha ilerisinde olduğunu kabul etmek.

Yanıt Açıklaması:

Sivil toplum örgütlerinin işletmelerle birlikte çalışması neticesinde işletmelerinde bu durumdan fayda sağladıkları yapılan araştırmalarla ortaya konmuştur. Sivil toplum örgütlerinin işletmelere katkıları aşağıdaki gibi sıralanmaktadır:

• İşletme çalışanlarının sivil toplum örgütlerinde gönüllü çalışmasıyla örgüte bağlılık, motivasyon ve verimliliklerinin artması sağlanabilir.
• Olumlu anlamda bilinirliği yüksek bir sivil toplum örgütü ile iş birliği yapılması işletmenin itibarına ve imajına olumlu katkılar sağlayabilmektedir.
• Toplum yararına çalışan ve sivil toplum örgütlerini destekleyen işletmeler kamuoyu tarafından bilinmekte ve desteklenmektedir.
• İşletmelerin sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte yaptıkları faaliyetler sonucunda tüketiciler tarafından daha fazla tercih edildikleri yapılan araştırmalarda ortaya konmaktadır.
• İşletmenin ürün veya hizmetlerinin daha tanınır olmasını sağlayabilmekte, aynı zamanda kurumsal markaya katkılar sağlamaktadır.

İşletmeler, rakipleri ile aralarında hem küresel hem de yerel ölçekte sosyal sorumluluk kampanyalarıyla fark yaratabilmektedir.

Yanıt Açıklaması:

1990’lara gelindiğinde kurumsal sosyal sorumluluk için pek çok uluslararası oluşumun ortaya çıktığını görmekteyiz:
• Business Ethics Quarterly dergisinin yayınlanmaya başladı. (1991)
• International Association for Business and Society- Uluslararası İşletme ve Toplum Kuruluşu faaliyete geçti.
• Coalitation For Environmentally Responsible Economic-CERES (1997) ve en önemli iki girşimi: 1. GRI (Global Reporting Initative)
• 2. INCR (Investor Network on Climate Risk)
• Birleşmiş Milletler Çevre ve Gelişme Konferansı UNCED kapsamında benimsenen Rio Bildirgesi (1992)
• Birleşmiş Milletler Kopenhag Bildirgesi (1995)
• Uluslararası Toplumsal Yükümlülük Girişimi’nin geliştirdiği SA8000 standartları (1997). Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması:

Uluslararası Çalışma Örgütü tarafından hazırlanan çeşitli düzenlemelere göre, işletmeler çalışanlar açısından eşitlik ve güvenliği sağlamak amacıyla uymak zorunda olduğu koşullar şunlardır; çocukların çalışma yaşı ve saatleri, zorla çalıştırma, sendika kurma ve toplu pazarlık hakkı, çalışma saatleri, maaşlar ve ücretler, sağlık ve güvenlik, ayrımcılık ve disiplin uygulamalarıdır.

Yanıt Açıklaması:

Yanıt Açıklaması:

Paydaş teorisi ile kurumsal sosyal sorumluluk (KSS) arasında güçlü bağ olduğu görülmektedir. Paydaş teorisi kapsamında kurumların paydaşlarının çıkarlarını koruması temeline dayandırılması aynı zamanda KSS anlayışını da içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Çalışanların kendilerine ait bilgileri ve bu bilgilerin kullanılabileceği durumları kontrol etme hakkı özel hayatın gizliliğinin temel koşuludur. İşletmelerin ise çalışanların özel hayatına saygılı olması, çalışanlara karşı sorumluluklarını yerine getirmelerinin bir gereğidir.

Yanıt Açıklaması:

Çalışma hakkına saygı gösterme sorumluluğu çerçevesinde, çalışanlar işletme içerisinde yaptıkları iş sözleşmesi doğrultusunda verilen görevleri eksiksiz olarak yerine getirmekle yükümlüdürler. İşveren ise çalışanın tüm haklarına saygı göstermekle ve adil bir uygulama yapmakla yükümlüdür. Bu doğrultuda işçiler, hiçbir zaman kendilerini dışlayan ve yapmak istemedikleri işleri kabul etmek için zorlanmamalıdır.

Yanıt Açıklaması:

Haksız rekabet koşullarına; kötüleme, gerçeğe uymayan bilgi verme, yanıltıcı reklamlar, işletmenin sırlarını ele geçirme, sırlardan faydalanma ve yayma örnek olarak verilmektedir.

Yanıt Açıklaması:

Vatandaşlık Stratejisi: Bu strateji, diğer stratejik seçeneklerden daha geniş bir kapsama sahiptir. Bu stratejide bir işletme müşterileri, çalışanları, tedarikçileri, özel gruplar, hissedarlar ve kamu gibi çeşitli paydaşların farklı çıkarları, beklentileri olduğunu kabul eder. Gerçekten de paydaş perspektifini en iyi tanımlayan strateji belki de budur. 

Yanıt Açıklaması: Bilgi edinme hakkı, tüketicilerin sahip olması gereken temel haklardandır

Yanıt Açıklaması:

Yanıt Açıklaması: Birçok ülkede, yasalar tarafından belirlenen asgari ücret düzenlemesi, adil bir ücretin ilk göstergesidir. Ücretlerin bu sınırın altına düşmesi ahlak dışı bir ücret politikasını gündeme getirmektedir. Ayrıca yöneticiler ücretleri belirlerken, gerek bireysel sözleşmelerde, gerekse toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde hile, baskı, zorlama, tehdit ve aldatma gibi ahlaki olmayan davranışlara yönelmemelidir.

Yanıt Açıklaması: İşletmelerin toplumsal olaylara destek vermelerinin ve sosyal sorumluluğa sahip işletme olduklarını göstermelerinin yolu, çalışanlarını ve bayilerini, bölgesel sivil toplum örgütlerini ve girişimleri desteklemek üzere zaman ayırmaları için teşvik etmeleridir. Bu da toplumsal gönüllülüğün kapsamına girer. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

Uluslararası Tüketici Birlikleri Örgütü tarafından belirlenen ve tüketicilerin sahip olması gereken temel haklar şunlarıdır; temel gereksinimlerin karşılanması hakkı, tüketicinin sağlık ve güvenliğinin korunması hakkı, bilgi edinme hakkı, tüketiicinin ekonomik çıkarlarının korunması ve geliştirilmesi hakkı, örgütlenme ve temsil edilme hakkı, tüketicinin zararlarının giderilmesi hakkı, eğitilme hakkı ve sağlıklı bir çevrede yaşama hakkıdır.

Yanıt Açıklaması: Carroll’un sosyal sorumluluk modelinde ele alınan kategoriler önceliklerine göre sıralanmaktadır. İşletmenin temel önceliği kar ederek varlığını sürdürmektir. Bu anlamda işletme ekonomik sorumluluklarını yerine getirmelidir. Modelin ikinci basamağında işletmenin yasal sorumlulukları yer almaktadır. Yasalar toplum tarafından kabul gören ve görmeyen davranışların kodlarını oluşturmaktadır. Bu bağlamda işletmenin yasalara uyması gerekmektedir. Modelin üçüncü basamağında ahlaki sorumluluklar yer almaktadır. Ahlaki sorumluluklar, doğru ve adil olanı yapmakla, sosyal paydaşlara zarar gelmesini önlemekle ya da gelmesi muhtemel zararı asgari düzeye indirmekle ilgilidir. Modelin en üst basamağında gönüllü sorumluluklar olarak ifade edilen toplumun işletmeden iyi bir vatandaş olarak yerine getirmesini beklediği sorumluluklardan oluşmaktadır. Gönüllü sorumluluklar; işletmelerin gerek iç, gerekse dış sosyal paydaşlarına katkıda bulunmaları ve yaşam kalitesini iyileştirme çabaları olarak görülmektedir. Aşağıda işletmelerin sosyal sorumluluk alanlarına daha ayrıntılı olarak değinilecektir.

Yanıt Açıklaması:

İşletmelerin sosyal sorumluluk adına gerçekleştirdikleri kampanyaların veya katkı sağladıkları çalışmaların toplumsal bağlamda ele alındığı sorunları temel başlıklar altında aşağıdaki gibi ele alabiliriz:

• Açlık ve yetersiz beslenme,
• Fakirlik ve gelir düzeyinin düşük olması,
• Engelliler ve engellilere yönelik istihdam edilebilirlik,
  • İşsizlik ve işsizliğin azaltılmasına yönelik faaliyetler,
  • Eğitime yönelik etkinlikler,
  • Aşırı nüfus artışının düzenlenmesine yönelik uygulamalar,
  • Şiddetin önlenmesine yönelik çalışmalar,
  • Madde bağımlılığının önlenmesi,
  • Yaşlılara yönelik bakım ve rehabilitasyon hizmetleri,
  • Çevrenin korunması ve çevre bilincinin geliştirilmesine yönelik faaliyetler

Yukarıda yer alan toplumsal sorunlara bakıldığında numaralandırılarak verilenlerden IV. Maddede yer alan “Gençlere yönelik rehabilitasyon hizmetleri” maddesi yanlış verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Devletlerin tüketicilerin haklarını yasalar yoluyla koruma ve güvence altına alması işletmelerin yasal sosyal sorumluluklarını yerine getirmelerini sağlamaktadır. Uluslararası Tüketici Birlikleri Örgütü tarafından belirlenen ve tüketicilerin sahip olması gereken temel hakları şu şekilde sayabiliriz; • Temel gereksinimlerin karşılanması hakkı, • Tüketicinin sağlık ve güvenliğinin korunması hakkı, • Bilgi edinme hakkı, • Tüketicinin ekonomik çıkarlarının korunması ve geliştirilmesi hakkı, • Örgütlenme ve temsil edilme hakkı, • Tüketicinin zararlarının giderilmesi hakkı, • Eğitilme hakkı, • Sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması:

Kurumsal sosyal sorumluluk ile bağlantılı kavramlar, iş etiği, sürdürülebilir kalkınma, kurumsal vatandaşlık, kurumsal hesap verme sorumluluğu ve kurumsal yönetişim şeklindedir. 

Yanıt Açıklaması: Ahlaki sorumluluklar, yasalarda yer almayan ve toplumun işletmelerden beklediği doğru ve adil davranışları içeren sorumluluklardır.