Laboratuvar Hayvanlarını Yetiştirme ve Sağlığı Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Premedikasyon işlemi aşağıdakilerden hangisinde gerçekleştirilmektedir?
Hayvan Hazırlama Odası |
Soyunma Odası |
Operasyon odası |
Uyandırma odası |
Post-operatif bakım odası |
Hayvan refahı açısından, cerrahi uygulanacak hayvanı çeşitli stres unsurlarından uzaklaştırmak (kalp ritmini düzene sokmak, hayvanın korkusunu azaltmak, tükürük salgısını düzenleyerek solunum yolunu açık tutmak) amacı ile ameliyatın hemen öncesinde yapılan anestezi işlemine “premedikasyon” denilmektedir. Bu işlem, hayvan hazırlama odasında gerçekleştirlmektedir.
2.Soru
Sırtından tutulduğu zaman titreme nöbetine girerek iyi olma hali bozulan deney hayvanı aşağıdakilerden hangisidir?
Fare |
Sıçan |
Kobay |
Gerbi |
Hamster |
Gerbiler kesinlikle sırtından tutularak yakalanmamalıdır. Çünkü titreme nöbetine girerek iyi olma hali bozulabilir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hayvan refahının özel belirteçlerinden birisi olan ağrının değerlendirilmesinde kullanılabilecek fizyolojik göstergelerden değildir?
Su ve besin alımında azalma |
Kilo kaybı |
Tüylerde dikleşme |
Yavrulama sayısında azalma |
Aşırı salyalama |
Hayvan refahının özel belirteçlerinden birisi olan ağrının değerlendirilmesinde kullanılabilecek bazı fizyolojik göstergeler; su ve besin alımında azalma, kilo kaybı, tüylerde dikleşme, aşırı salyalama olarak sıralanabilir.
4.Soru
“Cerrahi yolla veya bir madde yoluyla anatomik, fizyolojik yapıda hastalık, bozukluk oluşturulmuş hayvan modelleridir.” tanımı verilen kavram aşağıdakilerden hangisine aittir?
İndüklenmiş modeller (uyarılmış)
|
Spontan modeller (kendiliğinden gelişmiş)
|
Negatif modeller
|
Olası modeller
|
Kontrollü modeller |
İndüklenmiş (uyarılmış- oluşturulmuş) modeller, cerrahi yolla veya bir madde yoluyla anatomik, fizyolojik yapıda hastalık, bozukluk oluşturulmuş hayvan modelleridir.
5.Soru
Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurulu hangi bakanlık başkanlığında toplanır?
Tarım ve Orman Bakanlığı |
Sağlık Bakanlığı |
Çevre Bakanlığı |
Sanayi Bakanlığı |
Milli Eğitim Bakanlığı |
Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurulu Tarım ve Orman Bakanlığı başkanlığında toplanır.
6.Soru
I. Hızlı gezinme II. Tüylerini dikleştime III. Aşırı salyalama IV. Uzun süreli hareketsizlik Yukarıda belirtilen davranışlardan hangileri stereotipik davranışlara örnektir?
I ve II |
I ve IV |
II ve III |
III ve IV |
I-II-III |
Stereotipik davranışlar, herhangi bir amaca yönelik olmayan anormal davranışlardır, hayvanın normal davranış biçimlerinde bulunmaz, sık tekrarlar, değişmez ve aynı şekilde kalır. Bu davranışlara örnek, hızlı gezinmek, kafes çubuklarını çiğneme, kazma ve uzun süreli hareketsizlik.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi in vitro çalışmaların dezavantajlarından biridir?
Deney hayvanı ihtiyaç gösteren çalışmalara önemli bir alternatif olarak kullanılabilmesi |
In vitro yöntem kullanılarak üretilen hormonlar veya aşılar hayvanlardan elde edilenlerden daha saf olması |
Hücre/ doku kültürü çalışmalarında, üretimin kontrollü bir şekilde yapılabilmesi |
Doğrudan insandan izole edilerek üretilebilen kanserli ya da sağlıklı hücre hatlarının kullanılabilmesi |
İzole edilmiş bir hücrenin ve bu hücreden üretilen hücre hatlarının doku içerisinde yer alan diğer hücre grupları ile birlikte bulunmaması |
In vitro metotların dezavantajlarından biri, özellikle hayvan dokusu kullanıldığı zaman sonuçların insanlara uygulanabilir olmasındaki zorluklardır. İzole edilmiş bir hücrenin ve bu hücreden üretilen hücre hatlarının doku içerisinde yer alan diğer hücre grupları ile birlikte bulunmaması, deneyden elde edeceğimiz sonuçları normal bir canlıdan elde edilecek sonuçlara uyarlanması aşamasında zorluklar ile karşılaşılmaktadır.
8.Soru
Deney hayvanlarının refahının sağlanmasına, hayvanların korunmasına yönelik yasaların kabul edilmesine, laboratuvar hayvanları bilim’inin gelişmesine, hayvanlar üzerinde insani olmayan uygulamaları engellemekte önemli rol oynayan kural aşağıdakilerden hangisidir?
3K kuralı
|
3R kuralı
|
3S kuralı
|
4S kuralı
|
4K kuralı |
“3R” kuralı; deney hayvanlarının refahının sağlanmasına, hayvanların korunmasına yönelik yasaların kabul edilmesine, laboratuvar hayvanları bilim’inin gelişmesine, hayvanlar üzerinde insani olmayan uygulamaları engellemekte önemli rol oynamaktadır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından “Hayvan Deneyleri Etik Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelikte" yer alan deney hayvanlarının kullanım amaçlarından değildir?
Temel araştırmalar |
İnsan ile hayvan sağlığı ve refahı için doğal çevrenin korunması |
Türlerin korunmasını amaçlayan araştırmalar |
Adli tıp soruşturmaları |
Eğlence amacıyla sirklerde kullanılması |
Laboratuvar hayvanlarının kullanımına ilişkin olarak Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından “Hayvan Deneyleri Etik Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik yayımlanmıştır.
Bu yönetmeliğin 5. Maddesi’nde deney hayvanlarının kullanım amaçları şu şekilde belirtilmiştir;
• Temel araştırmalar,
• İnsan, bitki ve hayvanlardaki hastalık, sağlık bozuklukları ve diğer anormalliklerin önlenmesi, tanı, tedavi veya bunlardan kaçınma, insan, hayvan veya bitkilerdeki fizyolojik bozuklukların incelenmesi, düzeltilmesi veya modifikasyonu, hayvanların refahı ve tarımsal amaçlarla yetiştirilen hayvanların üretim şartlarının iyileştirilmesi amacıyla uygulamalı araştırmalar ve bu amaçlardan herhangi biri için, ilaçlar, gıda ve yem hammaddeleri, başka maddeler ve ürünlerin kalite, etkinlik ve güvenilirliklerinin test edilmesi,
• İnsan ile hayvan sağlığı ve refahı için doğal çevrenin korunması,
• Türlerin korunmasını amaçlayan araştırmalar,
• Mesleki beceri kazanma, sürdürülmesi veya geliştirilmesi amacıyla yüksek öğrenim veya eğitimi,
• Adli tıp soruşturmaları.
10.Soru
- Ortalama bir yaşam süresi vardır. Bu sürenin kısalmış olması
- Zamana göre büyüme ve gelişim grafiği vardır. Bu grafiğin altına inilmiş olması
- III. Bir üreme yaşı, zamanı ve meydana getirebileceği ortalama yavru sayısı vardır. Bu standartlarda sapmalar varsa ya da hiç sağlanamıyorsa
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri hayvan refahının genel belirteçleri arasındadır?
I-II-III
|
I-II
|
II-III
|
I-III
|
Yalnız III |
İlgilenilen deney hayvanı türünün,
•Ortalama bir yaşam süresi vardır. Bu sürenin kısalmış olması,
•Zamana göre büyüme ve gelişim grafiği vardır. Bu grafiğin altına inilmiş olması,
•Bir üreme yaşı, zamanı ve meydana getirebileceği ortalama yavru sayısı vardır. Bu standartlarda sapmalar varsa ya da hiç sağlanamıyorsa, Sayılan bu ihtimallere ek olarak deney hayvanlarında hastalık sıklığının artması ve hastalıklara karşı aşırı hassasiyet, anormal davranış özellikleri gibi unsurlar genel olarak hayvan refahının ve yaşam kalitesinin düşük olduğunu gösterir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesinin ilan edilmesinin temel amaçlarından biri olamaz?
İnsanları bilinçlendirmek |
Geri dönüşü mümkün olmayan yanlış uygulamaların yapılmasını engellemek |
Hayvan onuruna aykırı uygulamaların yapılmasını engellemek |
Yabani türden hayvanların üremelerini sınırlamak |
Hayvanlara fiziki veya psikolojik acı çektirilmesini engellemek |
Hayvan Hakları evrensel Bildirgesi, hata Kabul etmeyen, hatta geri dönüşü mümkün olmayan yanlış uygulamaları ortadan kaldırmak ve insanları bilinçlendirmek adına, uzman kişiler tarafından oluşturulmuştur. Bu bildirgeyle, hayvan onuruna aykırı eğlence amaçlı uygulamaların engellenmesi, hayvanlara fiziki veya psikolojik acı çektilmesini engellmeke adına maddeler yer almaktadır. Ayrıca, yabani türden olan bütün hayvanlar, kendi özel doğal çevrelerinde karada, havada ve suda yaşama ve üreme hakkına sahiptir, bu hak ellerinden alınamaz.
12.Soru
Deney hayvanı kullanım sertifikası programında başarılı olan kursiyerleri HADMEK’e bildiren merkez aşağıdakilerden hangisidir?
Tarım ve Orman Bakanlığı |
Türk Tabipleri Birliği |
Hayvanları korumaya yönelik sivil toplum örgütleri |
Yerel etik kurulları |
HADYEK |
Deney hayvanlarıyla çalışacak personelin gerekli eğitimi almasını sağlamak ve deney hayvanı kullanım sertifikası bulunması şartıyla hayvan deneyleri yapılmasına izin vermek. Bu amaçla gerektiğinde sertifika programları düzenlemek. Sertifika eğitim programını otuz gün önce HADMEK’e bildirmek. Eğitim sonunda başarılı olan kursiyerler ile ilgili bilgileri HADMEK’e bildirmek. Doğru cevap E’dir.
13.Soru
Aşağıda verilenlerden hangisi ya da hangileri deney hayvanları sertifika programının içeriğinde yer alan konu başlıkları arasındadır?
- Deney Hayvanları Mevzuatı
- Deney hayvanlarının anatomisi, fizyolojisi, histolojisi ve biyokimyası
- Hayvan deneyleri etiği
- Hayvan refahı ve davranış özellikleri
I-II-III-IV |
I-II-III |
II-III-IV |
I-II-IV |
I-III-IV |
Sertifika programlarının içeriğinde yer alan konu başlıklarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
- Deney Hayvanları Mevzuatı,
- Deney hayvanlarının anatomisi, fizyolojisi, histolojisi ve biyokimyası,
- Hayvan deneyleri etiği,
- Hayvan refahı ve davranış özellikleri,
- Temel laboratuvar güvenliği ve temizliği,
- Deney hayvanlarının üretimi,
- Deney hayvanlarının beslenmesi,
- Hayvan hastalıkları,
- İş sağlığı ve güvenliği,
- İlaç verme ve enjeksiyon teknikleri,
- Tutuş teknikleri,
- Kan ve örnek alma teknikleri,
- Anestezi – ötenazi teknikleri.
Doğru cevap A'dır.
14.Soru
Deney hayvanı türüne göre özel tutma ve taşıma işlemleri yapılmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Hayvanın strese girmesini engellemek |
Personelin davranışlarını sınırlamak |
Hayvanın işlem sırasında özgür davranmasını sağlamak |
Hayvanı huzursuz etmek |
Araştırmacıyı deney öncesi motive etmek |
Deney hayvanlarında uygun olmayan tutma ve taşıma teknikleri hayvanlarda stres oluşturarak hayvan refahını olumsuz etkiler. Hayvan türlerine göre tutma tekniklerini geliştirilmesi hayvanların daha sakin olmalarını ve strese girmelerini en aza indirir.
15.Soru
Amerikan Kongresince kabul edilen Hayvan Refahı Hareketi Yasası (AWA) ile yapılan düzenlemeler, aşağıdaki hayvanlardan hangisini kapsamaz?
Köpek |
Kedi |
Maymun |
Kuş |
Deniz memelileri |
AWA ile yapılan düzenlemeler köpek, kedi, maymun, domuz, hamster, tavşan, deniz memelileri, vahşi hayvanlar gibi deney ve araştırmalarda kullanılacak sıcakkanlı hayvanları kapsamakta, ancak kuş, fare, sıçan, at ve diğer çiftlik hayvanlarını, gıda veya giyim için tüketilen hayvanları veya hayvan beslenmesi, yetiştirilmesi ve idaresi için kullanılacak hayvanları kapsamamaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.
16.Soru
- Dengeli beslenme özgürlüğü
- Sıkıntılı olmama özgürlüğü
- III. Hastalıktan, yaralanmalardan ve ağrıdan muzdarip olmama özgürlüğü
- Normal davranış gösterme özgürlüğü
- Stres ve korkuya maruz kalmama özgürlüğü
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri hayvanların beş temel özgürlüğü arasındadır?
I-II-III-IV-V
|
I-II-III-IV
|
I-II-IV-V
|
I-III-IV-V
|
I-II-III-V |
Hayvanların beş temel özgürlüğü şu şekildedir: I. Dengeli beslenme özgürlüğü, II. Sıkıntılı olmama özgürlüğü, III. Hastalıktan, yaralanmalardan ve ağrıdan muzdarip olmama özgürlüğü, IV. Normal davranış gösterme özgürlüğü, V. Stres ve korkuya maruz kalmama özgürlüğü.
17.Soru
- İdari birim/personel hizmet odaları
- Sistem kontrol odaları
- III: Servis alanları
- Üretim ve barındırma odaları
Yukarıda verilenlerden hangileri deney hayvanı üretim, bakım ve barındırma ruhsatına sahip bir tesiste bulunması gereken özel işlevli odalardandır?
I ve II
|
I ve III
|
II ve IV
|
II, III ve IV
|
I, II, III ve IV |
Deney hayvanı üretim, bakım ve barındırma ruhsatına sahip bir tesiste bulunması gereken özel işlevli odalar aşağıdaki başlıklar altında toplanabilir.
• İdari birim/personel hizmet odaları,
• Sistem kontrol odaları,
• Servis alanları,
• Üretim ve barındırma odaları,
• Operasyon odaları
18.Soru
I: İlk hayvan deneyleri domuz manda gibi çiftlik hayvanları üzerinde gerçekleştirilmiştir. II: Hayvan deneyleri ile ilgili etik çalışmalar 1910’lu yıllarda yapılmaya başlanmıştır. III: Hayvan deneyleri 14. yy dan beri yapılmaktadır. IV: 18 ve 19. yy da insana yarar sözkonusu olduğunda her türlü hayvan deneylerinin yapılabileceği savunulmaktaydı. Yukarıdaki yazılanlardan hangisi ya da hangileri doğrudur?
I ve IV |
II ve III |
I ve III |
II ve IV |
II ve III |
I ve IV maddeler doğrudur.
19.Soru
“Hayvanların doğal davranışlarını hiçbir kısıtlama olmaksızın özgür biçimde sergilemelerine imkan verecek şartların sağlanması ve günümüzde, insan egemenliği altındaki hayvanların temel gereksinimlerinin karşılanmasını konu edinen bir bilim dalı” şeklinde tanımlanabilecek olan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Hayvan refahı
|
Hayvan etiği
|
Hayvan bilimi
|
Hayvan hakları
|
Hayvan huzuru
|
Hayvan refahı konusunda çeşitli tanımlamalar yapılmıştır. Bu tanımların tümü birleştirildiğinde “hayvanların doğal davranışlarını hiçbir kısıtlama olmaksızın özgür biçimde sergilemelerine imkan verecek şartların sağlanması” anlamı ortaya çıkmaktadır. Hayvan refahı, günümüzde, insan egemenliği altındaki hayvanların temel gereksinimlerinin karşılanmasını konu edinen bir bilim dalı olarak tanımlanmaktadır.
20.Soru
Deney hayvanlarının yetiştirildiği bir tesiste aşağıdaki personellerden hangisi çalışmamaktadır?
Tıp doktoru |
Sorumlu veteriner hekim |
Yönetici |
Hayvan teknikeri |
Bakım ve temizlikten sorumlu personel |
Tıp doktoruna bu tesiste görev almasına genellikle gerek yoktur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ