Laboratuvar Hayvanlarını Yetiştirme ve Sağlığı Ara 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Hayvanların refahı düşünüldüğünde ortamın ortalama nem oranı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
%5-10 |
%15-35 |
%25-40 |
%45-70 |
%80 ve üstü |
Ortamın nemi, hayvan sağlığını ve refahını etkileyen faktörlerden biridir. Uygun görülen ortalama nem oranı %45-70 arasıdır.
2.Soru
Deney hayvanlarının günlük aktivitelerinin rakamsal olarak takip edilmesi amacıyla hangi tip kafes kullanılmalıdır?
Metabolizma kafesleri |
Bireysel iklimlendirme kafesleri |
Galvaniz kafesler |
Yaşam kafesleri |
Ayakkabı kutusu tipi kafesler |
Bazı araştırmalarda, kullanılan deney hayvanının günlük aktivitelerinin rakamsal olarak takip edilmesi gerekir. Belirli bir zaman dilimindeki su, yem tüketimi, belirli bir zaman içerisinde oluşturulan atıklar (dışkı ve idrar gibi) günlük aktivite de ölçülebilen değerlerdir. Bu parametreler deney hayvanının birim zaman içerisindeki metabolik aktivitesi ile ilgili sayısal değerler edinmemize fayda sağlar. Bu tip aktiviteleri kontrollü bir şekilde gözlemleyebilmek için metabolizma kafesi denilen tek bireylik özel kafesler kullanılmaktadır.
3.Soru
Tesisin biyogüvenlik kurallarına uygun olup olmadığını incelemek için gelen komisyonun ilgi odağı aşağıdakilerden hangisidir?
Altlık malzeme |
Deney sonunda oluşacak atıkların yok edilmesi |
Yemlerin saklanacakları mekanlar |
Üretim ve barınma amaçlı kullanılan kafesler |
Elektrik kanal ve kablo tesisatı |
Deney sonunda oluşacak atıkların bertarafı biyogüvenlik açısından önem taşımaktadır. Mevcut tesisin biyogüvenlik kurallarına uygun olup olmadığının da yetkili bir komisyon tarafından incelenmesi gerekmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.
4.Soru
Deney hayvanlarının barındırıldığı eskiden kullanılan galvaniz kaplı kafes malzemelerin artık kullanılmamasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Sert olması
|
Hava geçirmemesi
|
Çinko içermesi
|
Koku yapması
|
Ağır olması |
Eskiden kullanılan galvaniz kaplı kafes malzemelerin artık kullanılmamasının nedeni, kafes içerisindeki hayvanların bu malzemeyi kemirmeleri sonucu çinko yemeleri ve bundan zarar görmeleridir.
5.Soru
- Hayvanın korku, endişe ve huzursuzluğunu azaltmak
- Hayvanın ağrı hissetmesini engellemek
- III. Deneyin güvenli ve rahat yapılmasını sağlamak
- Hayvanın kendi kendine zarar vermesini engellemek
- Hayvanın kendi kendine zarar vermesini engellemek
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri deney hayvanına anestezi uygulanmasının temel amaçları arasındadır?
I-II-III-IV |
II-III-IV-V
|
I-II-III-V
|
I-III-IV-V
|
I-II-III-IV-V |
Deney hayvanına anestezi uygulanmasının temel amaçları vardır. Bunlar;
•Hayvanın korku, endişe ve huzursuzluğunu azaltmak,
•Hayvanın ağrı hissetmesini engellemek,
•Deneyin güvenli ve rahat yapılmasını sağlamak,
•Hayvanın kendi kendine zarar vermesini engellemek,
•Deneyi yapan personeli korumak.
6.Soru
Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurulu kaç kişiden oluşur?
25 |
21 |
18 |
10 |
6 |
Hayvan Deneyleri Merkezi Etik Kurulu 21 kişiden oluşur.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, kafes malzemesi olarak kullanılmamaktadır?
Paslanmaz çelik |
Polikarbon |
Galvaniz |
Polipropilen |
Sert plastik |
Kafesler için kullanılan malzeme, son zamanlarda artık çok tercih edilmese de, paslanmaya dayanıklı, çelikten üretilmiş veya kafes içerisini gösterecek nitelikte, sert plastikten (polikarbon, polipropilen vb.) üretilmiş malzemelerdir. Eskiden kullanılan galvaniz kaplı kafes malzemeleri artık kullanılmamaktadır. Bunun nedeni, kafes içerisindeki hayvanların bu malzemeyi kemirmeleri sonucu çinko yemeleri ve bundan zarar görmeleridir. Doğru cevap C seçeneğidir.
8.Soru
Genetik ve çevresel nedenlerle ortaya çıkan ve insanlardaki hastalığa benzer patoloji ve hastalık belirtisi gösterebilen hayvan modeli aşağıdakilerden hangisidir?
Negatif modeller
|
Spontan modeller (kendiliğinden gelişmiş)
|
İndüklenmiş modeller (uyarılmış)
|
Olası modeler
|
In vitro hayvan deneyleri |
Spontan (Kendiliğinden Gelişen) Modeller Genetik ve çevresel nedenlerle ortaya çıkan ve insanlardaki hastalığa benzer patoloji ve hastalık belirtisi gösterebilen hayvan modelleridir. Spontan modeller, genetik olarak homojen olan inbred soylarda şekilleneceği gibi rastgele yetiştirilen (random bred) ve dolayısıyla daha heterojen hayvan gruplarından da oluşabilir.
9.Soru
Hayvanların acı çekmediği savına katılmayarak ve yayınladığı “Ahlak ve Yasa Prensiplerine Başlangıç” isimli eserinde hayvanların acıya katlanıp katlanamayacakları sorusunu gündeme getiren kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Claude Bernard |
François Magende |
Jeremy Bentham |
Rene Descartes |
Robert Boyle |
İngiliz filozof Jeremy Bentham (1748- 1832), hayvanların acı çekmediği savına katılmıyordu ve Bentham 1789’da yayınladığı “Ahlak ve Yasa Prensiplerine Başlangıç” isimli eserinde hayvanların acıya katlanıp katlanamayacakları sorusunu gündeme getirmiştir. Bentham ve yandaşlarına rağmen, 20. yüzyıla kadar hayvanlar üzerinde araştırmalar hayvanların acı çekmediği düşüncesine dayanarak devam etmiştir.
10.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi deney hayvanlarının kullanım amaçlarına uygun değildir?
İnsanların beslenmesi
|
İnsan sağlığını koruma
|
İnsan sağlığını iyileştirme
|
Tamamlayıcı tedavi yöntemlerinin bulunması
|
Tamamlayıcı tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi |
Deney hayvanları; insan sağlığını koruma, iyileştirme, tamamlayıcı tedavi yöntemlerinin bulunması ve geliştirilmesinde öncelikli olarak başvurulan canlı grubudur. İnsanların beslenmesi için amacıyla kullanılmazlar.
11.Soru
"........ ......... .........", deney hayvanları üzerinde cerrahi bir uygulamanın yapılmadığı bölümdür. Bu bölümde deney hayvanları üzerinde çeşitli tanıya yönelik testler gerçekleştirilebilir.
Yukarıdaki tanımda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
Basit girişim odası |
Üretim ve barındırma odası |
Hayvan hazırlama odası |
Soyunma Odası |
Yıkama ve Sterilizasyon Odası |
Basit girişim odası, deney hayvanları üzerinde cerrahi bir uygulamanın yapılmadığı bölümdür. Bu bölümde deney hayvanları üzerinde çeşitli tanıya yönelik testler gerçekleştirilebilir.
12.Soru
- Genel belirteçler
- Fizyolojik belirteçler
- III. Davranış belirteçleri
- Özel belirteçler
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri hayvan refahının belirteçleri arasındadır?
I-II
|
II-III
|
I-II-III
|
I-II-III-IV
|
II-III-IV |
Hayvan refahının belirteçleri şunlardır:
I. Genel belirteçler,
II. Fizyolojik belirteçler,
III. Davranış belirteçleri,
IV. Özel belirteçler.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'deki deney hayvanlarının kullanımına ilişkin yasal mevzuattır?
Hayvan Deneyleri Etik Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik |
Hayvan deneyleri merkezi etik kurulu |
İyi laboratuvar uygulamaları yönetmeliği |
Hayvan hakları evrensel bildirgesi |
Hayvan deneyleri kanunu |
Diğer pek çok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de hayvan hakları ve refahı konusunda önemli adımlar atılmıştır. Laboratuvar hayvanlarının kullanımına ilişkin olarak Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından “Hayvan Deneyleri Etik Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik yayımlanmıştır. Doğru cevap A'dır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi mekanik sistemler odasında bulunan alanlardan biri değildir?
Otomasyon sistemi |
Isıtma/Soğutma grubu |
Güç ünitesi |
Tıbbi atık bölümü |
Havalandırma grubu |
Mekanik sistemler odasında bulunan alanlar; otomasyon sistemi, ısıtma/soğutma grubu, güç ünitesi ve havalandırma grubudur. Tıbbi atık bölümü bu alanlar içerisinde yer almaz. Doğru cevap D şıkkıdır.
15.Soru
Aşağıda belirtilen hayvan refahı ile ilgili düzenlemelerden hangisi ilk çıkan yasa olma özelliğindedir?
İsveç hayvan refahı yasası |
Hayvan hakları evrensel bildirisi |
Batı Almanya hayvanları koruma yasası |
Danimarka hayvanları koruma yasası |
Avrupa Birliği Kesim Yönergesi |
Seçeneklerde verilen yasalar sırasıyla;
1950 Danimarka hayvanları koruma yasası
1972 Batı Almanya hayvanları koruma yasası
1978 Hayvan hakları evrensel bildirisi
1979 Avrupa Birliği Kesim Yönergesi
1988 İsveç Hayvan Refahı Yasası olarak çıkmıştır. Doğru cevap D'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi deney hayvanının hem iyi olma halini ve refahını korumak hem de yapılan hayvan deneyi verilerinin güvenilirliğini sağlamak açısından önemli olan bu kriterlerden değildir?
Deney hayvanın türü ve yaşı
|
Deney hayvanının cinsiyeti
|
Planlanan işlemin travmaya neden olup olmayacağı
|
Yapılan uygulamanın fizyolojik etkileri
|
Cerrahi işlemin süresi ve işlemin tekrarlanacak olması |
Deney hayvanının hem iyi olma halini ve refahını korumak hem de yapılan hayvan deneyi verilerinin güvenilirliğini sağlamak açısından önemli olan bu kriterler;
• Deney hayvanın türü ve yaşı,
• Planlanan işlemin travmaya neden olup olmayacağı,
• Yapılan uygulamanın fizyolojik etkileri,
• Cerrahi işlemin süresi ve işlemin tekrarlanacak olması,
• Farklı cerrahi girişimler için anestezi tekrarının olup olmayacağı,
• Kullanılması planlanan anestezik maddenin deney sonuçlarını etkileme olasılığı olarak sıralanabilir.
17.Soru
“Hayvanlara İnsancıl Davranma Yasası” olarak dilimize çevrilebilen ilk etik yasayı öneren komisyon Royal Comission nerede ve hangi yılda kurulmuştur?
Almanya, 1889 |
İngiltere, 1876 |
Fransa, 1799 |
Hollanda, 1750 |
Belçika, 1745 |
“Hayvanlara İnsancıl Davranma Yasası” olarak dilimize çevrilebilen ilk etik yasayı öneren komisyon Royal Comission İngiltere’de 1876 yılında kurulmuştur.
18.Soru
Aşağdaki verilen davranış tiplerinden hangisi hayvanın davranış biçimleri içinde bulunmayan, sık olarak tekrarlayan, değişmez ve aynı şekilde kalan, bir amaca yönelik olmayan anormal davranışlardır?
Atipik davranış |
Tipik davranış |
Stereotipik Davranış |
Dengeli Davranış |
Normal Davranış |
Hayvanın davranış biçimleri içinde bulunmayan, sık olarak tekrarlayan, değişmez ve aynı şekilde kalan, bir amaca yönelik olmayan anormal davranışlar stereotipik davranışlar olarak adlandırılır. Doğru cevap C'dir.
19.Soru
Aşağıda yer alan seçeneklerden hangisinde deney hayvanı olarak sıklıkla kullanılan bir canlı yer almaktadır?
Kedi
|
Köpek
|
Tavşan
|
Maymun
|
At |
Başta sıçan (rat) ve fare olmak üzere kobay, hamster ve tavşan gibi canlılar laboratuvar hayvanları olarak deneylerde sıklıkla kullanılmaktadır. Geçmiş dönemlerde birçok bilimsel araştırmada kullanılan ve insan ile duygusal bağları çok güçlü olan at, kedi, köpek ve maymun gibi hayvanların özellikle etik kaygılardan dolayı günümüzde çok sınırlı olarak belirli araştırmalarda kullanıldığı görülmektedir.
20.Soru
Yaşadığı dönemde, Galen’in bilgilerine şüpheyle yaklaşmış ve Galen’in fizyoloji ve anatomi konusundaki bilgilerinin insan üzerindeki incelemelerden değil de hayvanlar üzerinde yaptığı incelemelerden kaynaklandığını ortaya koymuş olan bilim insanı kimdir?
Albrecht Dürer |
Robert Boyle |
Rene Descartes |
William Harvey |
Andreas Vesalius |
Andreas Vesalius (1514-1564) köpek ve fareleri incelemiştir. Vesalius’un eğitim aldığı dönemde Galen’in bilgileri geçerliliğini korumaktaydı. Vesalius, yaptığı çalışmalar sonucunda Galeri’in bilgilerine şüpheyle yaklaşmış ve Galen’in fizyoloji ve anatomi konusundaki bilgilerinin insan üzerindeki incelemelerden değil de hayvanlar üzerinde yaptığı incelemelerden kaynaklandığını ortaya koymuştur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ