Yük türü açısından Türkiye’de faaliyet gösteren limanlarda en fazla elleçlenen yük, sıvı dökme yüklerdir. 2017 yılında sıvı dökme yükler 153 milyon ton olarak elleçlenirken, bu yükü 129 milyon ton ile kuru dökme yükler izlemiştir.

Yükün türüne bağlı olarak liman sahasında depolama ve istifleme yapıları mevcuttur. Örneğin, sıvı yükler tanklar içinde depolanırken konteynerler sahaya istiflenir. Ayrıca liman içinde transit yükler, ülke içindeki başka bir limana taşıma amaçlı (kabotaj), ihraç yükler, ithal yükler ve tehlikeli yükler farklı sahalarda depolanabilir.

“İşletme Hakkının Devri” yöntemi ile belirli bir süreliğine (30, 36 ya da 39 yıl) özel sektöre devredilen limanlardır (Mersin Uluslararası Limanı (MIP), Samsunport, Çelebi Bandırma, Limak İskenderun, Park Denizcilik Hopa, Kuşadası Egeports vb.)

Yeni bir sosyal-kültürel analize

Gemiler limandan hizmet almaya pilotun gemiye alınması (2) ile başlar, rıhtımdan ayrılması sırasında gemiye tekrar alınan pilotun gemiden ayrılması ile (7) sonlanır. Bu süre “hizmet süresi” olarak adlandırılabilir.

Apron + Ambar/Sundurma/CFS + Kapı: Gemiden boşaltılan yükün çeşitli katma değerli hizmetleri (yük ayrıştırma, ambalajlama, kolileme, çuvallama, iç boşaltım vb.) aldıktan sonra liman dışına çıkartılmasıdır.

Konteyner: Yükün verimli bir şekilde taşıması, istiflenmesi, elleçlenmesi ve içindeki yükün çıkarılmadan farklı taşıma modlarına aktarılması için çelikten üretilmiş, yeniden kullanılabilme özelliğine sahip taşıma kaplarıdır. 

Liman içinde transit yükler, kabotaj yükleri (Türk limanları arasında taşınan yükler), ihraç yükler, ithal yükler ve tehlikeli yükler farklı sahalarda depolanabilir 

Ayrık Ayaklı Taşıyıcı (SC) Sistemi
Gemiden alınan konteynerin sahil vinciyle sahaya bırakılıp SC ile depolama sahasına taşınması ve yine bu ekipman ile istiflenmesi prensibiyle çalışır. Her bir sahil vincine atanan SC sayısı operasyonlardan elde edilmek istenen verimliliğe ve terminal sahasının boyutlarına bağlı olarak 4-5 adettir. Sistemin en önemli özelliği bu ekipmanın konteyneri yerden kendi başına kaldırabilmesi, taşıması ve istifleme yapabilmesinden dolayı operasyonların hızlı olmasıdır.

Limanlarda gemiden gemiye yapılan yükleme-boşaltma işlemine limbo denilmektedir. Bu nedenle doğru cevap B olmaktadır.

Liman altyapısının sağlanması arazi sahibinin görevlerinden olduğu için doğru cevap E'dir.

Ağırlıklı olarak parça eşyaların elleçlendiği genel yük terminallerinde, liman içi yük akışları ana hatlarıyla gerçekleşir.

Endüstri 4.0 teknolojileri: Endüstri 4.0, sanayinin dijital dönüşümüdür. Üretimde esneklik ve verimliliğin sağlanması ile müşteri taleplerine hızlı yanıt verebilen akıllı robotlar, nesnelerin interneti (Internet of Things-IoT), büyük veri analizi gibi 8 temel teknolojiyi ifade eder.

Ekipman Verimliliği: Bir çalışma saatinde elleçlenen yük miktarı/sayısının her bir vinç için ölçümüdür.

Yıkıcı yenilikler: Konteynerin birçok sektörde yıkıcı etki yaratması gibi gelecekte
de birçok yıkıcı yeniliklerin olması beklenmektedir (Hyperloop, insansız gemiler,
dronlar vb.). Yeni teknolojiler, mevcut ulaştırma araçları ve alt yapıları için bir tehdit unsurudur.

• Yüke uygun ve yüke özel elleçleme donanımı kullanmı

• Donanımın kaldırma, uzanma ve salınım kapasitelerine dikkat etme

• Yükün istifi sırasında kayma ve devrilmeleri önlemek için takozlama ve bağlama

• Yük işlem alanlarının temizlik ve düzenliliği maddeleri emniyet ilkesini ifade etmektedir. 

Doğru cevap D seçeneğidir. 

TCDD tarafından işletilen limanlardır. Bugün sadece Haydarpaşa ve İzmir Alsancak limanı TCDD yönetimindedir.

En fazla konteyner elleçlenen liman başkanlıkları sıralamasında ise zirvede Ambarlı bulunmaktadır. 2017 yılında Ambarlı liman başkanlığına bağlı Marport, Kumport ve Mardaş konteyner terminallerinde toplam 3.1 milyon TEU yük elleçlemesi yapılırken, ikinci sırada yer alan Mersin Liman Başkanlığı sınırlarında faaliyet gösteren Mersin Uluslararası Limanı (MIP) tek başına 1.6 milyon TEU konteyner elleçlemiştir.

Liman Operasyon Elemanı (Puantör): Limanda diğer yayaların erişimine kısmen ya da tamamen kapalı olan, yük elleçleme ve teknik işlere ayrılmış terminal bölümlerinde çeşitli görevleri yerine getiren liman personelidir.

Türkiye’deki liman yönetim modelleri, limanın sahipliğine ve işletmecisine göre şekillenir.