Tablo 7.2'de bu faaliyetin tüm liman yönetim modellerinde hem kamu hem de özel sektör eliyle yapılabildiği görülmektedir. Doğru cevap E'dir.

Geminin rıhtıma yanaşması (3) ve geminin rıhtımdan ayrılması (6) arasında geçen zaman geminin “rıhtımda geçirdiği süre” olarak adlandırılır.

Özelleştirilmiş limanlar: TCDD ya da TDİ tarafından işletilirken, “İşletme Hakkının Devri” yöntemi ile belirli bir süreliğine (30, 36 ya da 39 yıl) özel sektöre devredilen limanlardır (Mersin Uluslararası Limanı (MIP), Samsunport, Çelebi Bandırma, Limak İskenderun, Park Denizcilik Hopa, Kuşadası Egeports vb.)

Liman Başkanlıkları bazında Türkiye sınırları içinde en fazla yük elleçleme rakamlarına ulaşılan liman başkanlığı Kocaeli Liman Başkanlığıdır. Kocaeli’yi Botaş (Ceyhan) ve Aliağa Liman Başkanlıkları izlemektedir. Kocaeli Liman Başkanlığı sınırları içinde yer alan limanlara 2017 yılında 10.548 gemi uğrak yaparken bu gemiler ile 73 milyon tonun üzerinde yük işlemi yapılmıştır.

Transit yük kavramı limanda yükün boşaltıldıktan sonra kara yolu ile başka bir ülkeye gitmesini de ifade eder. Örneğin Mersin Uluslararası (MIP) Limanı’ndan Irak ve Suriye’ye bu tarz taşımalar söz konusudur. Ancak burada bahsedilen transit yük denizden gelip denizden giden yükleri kapsamaktadır. 

Yük türü açısından Türkiye’de faaliyet gösteren limanlarda en fazla elleçlenen yük, sıvı dökme yüklerdir. 2017 yılında sıvı dökme yükler 153 milyon ton olarak elleçlenirken, bu yükü 129 milyon ton ile kuru dökme yükler izlemiştir.

Sadeleşme ve standardizasyon "Etkinlik" ilkesiyle ilgilidir.

Huni (Hopper): Tahıl, kömür, hurda demir gibi taneli/parçalı yüklerin gemiden alındıktan sonra çekiciye yüklenirken yükün düzgün bir şekilde yüklenmesinde kullanılan ve apron üzerinde vincin ulaşabileceği bir noktaya konuşlandırılan V şeklindeki ekipmandır.

Yükleyiciler/yığıcılar: Yükün başka bir araca yüklenmesi, ya da yükün depo alanı ya da gemi ambarında bir noktaya yığılması için kullanılan ekipmanlardır. Bu gruba örnek olarak yükleyiciler (loder) ve ekskavatörler gösterilebilir.

Özel yük gemileri: Aşırı büyük ve ağır eşyaları taşıyan ağır yük gemileri, parça yük taşıyan gemiler, ambarları ahır olarak kullanılan canlı hayvan gemileri, ağırlıklı olarak düşük sıcaklıklarda gıda taşıyan soğutmalı gemiler gibi özel türleri bulunur. Genellikle belirli bir yük türünün taşınması için tasarlanmışlardır.

Yukarıdaki bilgilerin ışığında “sadece limanı işletenler” dikkate alınacak olursa Türkiye’deki limanların yönetim biçimleri 2 grup altında toplanabilir: Kamunun işlettiği limanlar ve özel sektör tarafından işletilen limanlar.

Kamunun işlettiği limanlar: TCDD limanları, TDI limanları,Diğer KİT limanları ve Belediye limanları

Özel sektörün işlettiği limanlar:Münhasır limanlar,Özelleştirilmiş limanlar ve Fabrika limanları.

Liman Terminal Şefi: Operasyon müdürünün onay ve gözetimiyle limanın iskele ve terminal alanında rıhtım ve saha planlaması ile ekip ve ekipman organizasyonu yapan, taşeronlarla ilişkileri yürüten ve operasyonlarla ilgili maliyetlendirme ve satın alma çalışmalarına katkı veren, iskele-terminal personelini, İSG, çevre ve kalite standartları ile mevzuatlara ve iş talimatlarına uygun olarak yöneten ve operasyonları inisiyatif alarak gerçekleştiren nitelikli kişidir.

Yükün istifi sırasında kayma ve devrilmesini engellemek için takozlama ve bağlanması 'Emniyet' ilkesiyle ilişkilidir. Bu nedenle doğru cevap "A" seçeneğidir.

Vana: Akışı açıp kapamaya yarayan ekipmandır. Vana içindeki akışı açma ve kapama teknolojisine göre (kulaklar) farklılıklar gösterir (Globe, kelebek vana, mov vana vb.). 

Manifold: Tek bir borudan gelen sıvıyı farklı boru hattına/hatlarına aktaran/ayrıştıran ekipmandır. Bu sayede sıvı yük akışı başka hatta/hatlara aktarıldığı gibi aynı anda farklı tanklara da yönlendirilebilir. Gemi üzerinde ya da terminal üzerinde yer alabilir.

Hortum ağacı: Sıvı yükün yükleme ve boşaltmasında kullanılan hortumların bir arada yer aldığı mekanizmadır.

İnert gaz sistemi: Yükleme öncesinde yükleme yapılacak tankta yangın çıkma tehlikesini engellemek için tanktaki oksijen seviyesini belirli bir yüzdenin (%8 gibi) altına düşüren sistemdir. Ekipman bu işlemi tanka azot gazı ya da geminin baca gazını basarak yapar. Ayrıca yükleme sonrasında gemi tanklarına azot örtüsü (Nitrogen blanket) yapılarak hem güvenlik sağlanır hem de ürün kalitesi korunur.

Esnek Hortum (Flexible hose): Yükleme kollarının olmadığı durumlarda kullanılan yükleme/ boşaltma ekipmandır. Gemi ve liman arasında yük aktarımında kullanılır

Dünya Bankası verilerine göre 2017 yılında ticareti yapılan malların yaklaşık olarak bedeli 17.5 trilyon dolardır. Aynı kaynağa göre bu malların
toplam ağırlığı ise yaklaşık 14 milyar ton olarak ölçülmüştür. Deniz yolu açık ara dünyada en fazla kullanılan taşıma şeklidir ve 2017 yılı itibarıyla dünyada deniz yolu ile taşınan yük miktarı 11.6 milyar tona ulaşmıştır. Bu miktar içerisinde kuru dökme yükler 5.1 milyar ton ile deniz yolu ile en fazla taşınan yük türüdür.

Liman Başkanlıkları bazında Türkiye sınırları içinde en fazla yük elleçleme rakamlarına ulaşılan liman başkanlığı Kocaeli Liman Başkanlığıdır.

İstifleme: Yüklerin (özellikle genel kargo ve konteyner) gemi ambarında ve/veya depolama alanlarında düzenli bir şekilde yerleştirilmesi işlemidir.

Destek hizmetleri departmanı birçok kritik fonksiyonu kendi içinde barındırır. Bazı fonksiyonlar bazı limanlarda ayrı bir departman olarak da yapılandırılabilir. Teknik hizmetler departmanında limandaki ekipmanın bakım/onarımını yapan teknik personel (teknisyenler), idari hizmetler departmanında limanın tüm idari işlerini yöneten personel, İKY departmanında İKY sorumluları ve uzmanları ve iş güvenliği departmanında İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) uzmanları istihdam edilir.

geminin limana gelmesi ve rıhtıma yanaşması arasındaki süre “yanaşma öncesi geçen süre” olarak adlandırılabilir.

Kapı Operasyonları: Yükün ya da yolcunun liman sahasına giriş/çıkışlarının kayıt altına alınması, yüke ilişkin bilgilerin toplanması, yük-araç-sürücü ile ilgili evrakların kontrol edilmesi işlemlerini içerir.