Lojistik Planlama Ve Modelleme Final 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Boya ürünleri satan bir işletme, farklı zamanlarda partiler hâlinde ürün tedarik etmektedir. Ürünlerin satışında ise raf ömrü nedeniyle, satılacak ürünün depoya ilk giren ürün olmasına dikkat edilmektedir. Söz konusu işletmenin depolama yönetim prensiplerinden hangisini uyguladığı söylenebilir?
Elastik olma |
Son giren ilk çıkar (LIFO) |
Ortalama maliyet yöntemi |
Güvenilir olmak |
İlk giren ilk çıkar (FIFO) |
Depo yönetimi denilince ilk akla gelen prensiplerden birisi ‘ilk giren ilk çıkar’ anlamına gelen İngilizce FIRST IN FIRST OUT teriminin kısaltması olan ve FIFO olarak anılan prensiptir. İngilizce bir kısaltma olmasına rağmen Türkçe lojistik jargonda kullanılır. Bu prensibe göre farklı zamanlarda partiler hâlinde gelen bir ürün çeşidinden bir miktar ürünün depodan çıkarılması gerektiğinde çıkacak ürünün, depoya ilk giren ürün olması gerekir. Bir başka ifadeyle depoya giriş tarihi en eski olan ürünler depodan en önce çıkarılır. Bu prensiple kullanım sürelerini depoda beklerken dolduran ürünlerin elden çıkarılması hedeflenir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi veya hangilerin, araç kapasiteleri aşılmayacak şekilde hangi paketin hangi araca yükleneceğini belirlemek için geliştirdiği bir boyutlu yükleme probleminin matematiksel modeli parametre ve karar değişkenlerindendir?
I.yüklenmeye uygun kutu sayısı
II.yüklenecek paket sayısı
III.kutuların kapasitesi
Yalnız I |
I,II |
II,III |
I,III |
I,II,III |
Parametreler:
n : yüklenmeye uygun kutu sayısı
m: yüklenecek paket sayısı
pi
: paket i’nin ağırlığı (i=1,...,m)
q : kutuların kapasitesi
3.Soru
Müşteri taleplerinin tamamının bir defada karşılanmayıp, bir kaç farklı araçla karşılandığı problem türüne ne ad verilmektedir?
Kapsamlı taşıma |
Araç rotalama |
Kısmi taşımalı araç rotalama |
Zaman pencereli araç rotalama |
Rassal araç rotalama |
Bir müşterinin talebi birkaç farklı araçla da karşılanabilir. Bu durumda da müşteri talebinin en fazla kaç parçaya ve nasıl bölünebileceğinin önceden tasarlanmış olması gerekir. Müşteri taleplerinin tamamının bir defada karşılanmayıp bir kısmının karşılanması nedeniyle bu problem türüne kısmi taşımalı araç rotalama denir.Doğru cevap C'dir.
4.Soru
Amerika ve Avustralya’nın kırsal bölgelerinde birbirlerinden uzakta konumlanmış çiftlikler olması ve her zaman hepsine gitmek gerekmemesi nedeniyle ortaya çıkan postacı problemi aşağıdakilerden hangisidir?
Kapasiteli Ayrıt Rotalama Problemi |
Rüzgârlı Postacı Problemi |
Kırsal Postacı Problemi |
Yönlü Postacı Problemi |
Hiyerarşik Postacı Problemi |
Amerika ve Avustralya’nın kırsal bölgelerinde birbirlerinden uzakta konumlanmış çiftlikler olması ve
her zaman hepsine gitmek gerekmemesi nedeniyle ortaya çıkan kırsal posta problemi, kırsaldaki yerleşim yerlerinden esinlenildiği için bu şekilde isimlendirilmiştir. Doğru cevap C dir
5.Soru
Bir aracın bir merkezden yola çıkıp birkaç noktaya uğradıktan sonra tekrar başladığı yere dönmesine ne ad verilmektedir?
Tur |
Döngü |
Süreç |
Rota |
Taşıma |
Bir aracın bir merkezden yola çıkıp birkaç noktaya uğradıktan sonra tekrar başladığı yere dönmesi ile oluşan tura rota edı verilmektedir. Doğru cevap D'dir.
6.Soru
En az boş yer kalacak şekilde bir kutu arayıp yerleştirme prensibine dayanan en iyi yerleştirme sezgiseli nedir?
BFD Sezgiseli |
FF Sezgiseli |
BF Sezgiseli |
BC Sezgiseli |
AF Sezgiseli |
BF Sezgiseli (Best Fitting), eniyi yerleştirme sezgiseli olarak da adlandırılabilir. En az boş yer kalacak şekilde bir kutu arayıp yerleştirme prensibine dayanan algoritmanın adımları izleyen şekildedir.
7.Soru
Clarke ve Wright tarafından geliştirilmiş, kullanışlı ve etkin bir tur iyileştirme algoritması aşağıdakilerden hangisidir?
Kazanım Algoritması |
Komşuluk Algoritması |
Gezgin Satıcı Problemi İçin Kazanım Algoritması |
Sezgisel Algoritma |
En Yakın Komşuluk Algoritması |
Kazanım (Savings) algoritması Clarke ve Wright tarafından geliştirilmiş, kullanışlı ve etkin bir tur iyileştirme algoritmasıdır. Türkçede tasarruf algoritması adıyla da bilinmektedir. Tur iyileştirmeden kastedilen, algoritmanın her adımda eldeki turu iyileştirmesidir. Bu algoritma yönlü, yönsüz ve karma serimler üzerinde çalışabilir. Seyrek matrisin tam bağlı biçime çevrilmesine gerek yoktur. Kazanım algoritmasının gezgin satıcı probleminde eniyi çözümün en çok % 6 kadar uzağında çözüm bulabildiği de ispatlanmıştır.
8.Soru
Bir kargo şirketine ait iki dağıtım elemanı, gidiş geliş yönü orta refüj ile bölünmüş olan bir caddede evraklardan oluşan kargoların dağıtımını yapacaklardır. Elemanlar şirketin aracını caddenin alt başında park ederler. Daha sonra biri gidiş yönündeki adresere ait evrakı alırken diğeri de geliş yönündeki adreslere teslim edilecek olan evrakı alır. Daha sonra işleri bitince şirket aracında buluşmak üzere dağıtıma çıkarlar. Yukarıda verilen durum hangi problem türüne bir örnektir?
Yönlü Postacı Problemi |
Rüzgârlı Postacı Problemi |
Çoklu Çinli Postacı Problemi |
Kırsal Postacı Problemi |
Kapasiteli Ayrıt Rotalama Problemi |
Çoklu Çinli Postacı Problemi (k-Chinese Postman Problem-kCPP): k tane gezginin
olduğu ve gezginler için kapasite sınırının olmadığı durumdur. Bu problem tıpkı çoklu gezgin satıcı problemi gibidir. Serimde k tane gezgin vardı ve her ayrıtın mutlaka bir gezgin tarafından ziyaret edilmesi gerekir. Amaç, toplamda en az mesafenin kat edilmesini sağlayacak şekilde gezginlerin rotalarını belirlemektir. Gezginlerin turları birbirleriyle kesişebilir. Aslında bu problem için Çinli postacı probleminin genel hâli de denebilir. Bir mahalledeki postaların çok sayıda postacı tarafından dağıtılması buna iyi bir örnek olur.
9.Soru
Ayrıt tabanlı rotalama problemleri ilk tanımlayan ve bu tip problemlere adını veren aynı zamanda da serim kuramının da babası sayılan kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Euler |
Norman |
N. Bouer |
Phaskalis |
Jusses Serim |
Ayrıt tabanlı rotalama problemleri, rotalama problemleri içinde uygulama alanı açısından çok karşılaşılan türdür ve çözümünün de oldukça zor olduğu kabul edilir. Bu tip problem türlerini ilk tanımlayan ve aynı zamanda serim kuramının da babası sayılan kişi büyük bilim insanı Euler’dir. Bu nedenle ayrıt tabanlı problemlere Euler turlu problemler de denmektedir. Ayrıt tabanlı rotalama problemi dendiğinde kastedilen şey, gezginin veya aracın tanımlanmış serimdeki ayrıtları ziyaret etmesi zorunluluğunun olmasıdır. Doğru cevap A'dır.
10.Soru
Kapasiteli ayrıt rotalama probleminin modelinde i. düğümden j. düğüme geçen bir araç için yol boyunca toplayacağı veya dağıtacağı miktar aşağıdakilerden hangisi ile gösterilir?
Düğüme giriş değeri olarak isimlendirilir. |
Araç kapasitesi değeri olarak isimlendirilir. |
Karar değişken değeri olarak isimlendirilir. |
Amaç fonksiyonu değeri olarak isimlendirilir. |
Talep değeri olarak isimlendirilir. |
Kapasiteli ayrıt rotalama problemini diğer postacı problemlerinden önemli farkı her bir ayrıtın bir talep değerinin olmasıdır. Yani i. düğümden j. düğüme geçen bir araç için yol boyunca toplayacağı veya dağıtacağı miktar o ayrıtın talep değeri
olarak isimlendirilir ve wij ile gösterilir.
11.Soru
Yönsüz Çinli postacı roblemi için en küçük kusursuz eşleşme algoritması ile ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
Bu algoritma temel olarak serimde bir Euler turu oluşturmak için hangi düğümler arasında git-gel yapılması gerektiğini belirlemeye çalışır. |
Tek dereceli düğümler arasındaki olası geçişleri inceler ve toplamda en az mesafe artırımına neden olacak seçeneği benimser. |
Serimin genişletilmiş hâli için Euler turu 1. Adımda belirlenir. |
Tek dereceli düğümleri listeleyerek bunların arasından hangilerinde git gel yapılabileceği 2. adımda incelenir. |
Serimin genişletilmiş hâli için Euler turu 3. adımda belirlenir. |
Algoritmanın adımları şöyle verilmektedir: 1. Adım: Serimdeki tek ve çift dereceli düğümleri belirle. Bütün düğüm dereceleri çift ise Euler turu vardır, devam etmeye gerek olmaz, dur. Tek dereceli düğümler varsa 2. adıma geç. 2. Adım: Tek dereceli düğümleri listeleyerek bunların arasından hangilerinde git gel yapılabileceğini incele. Toplamda en az maliyet artışını verecek ayrıtları serime ekle. 3. Adım: Serimin genişletilmiş hâli için Euler turunu belirle. Toplam maliyet, bütün ayrıtların maliyetleri ve 2. adımda serime yeni eklenen ayrıtların maliyetleri toplamıdır. BUna göre doğru cevap C dir.
12.Soru
Ürünlerin yükleme noktasına gelip bekledikleri ve belli zaman aralıklarıyla araçlara yüklendikleri duruma ne ad verilir?
Anlık yükleme |
Periyodik yükleme |
Günlük yükleme |
Sürekli yükleme |
Kesikli yükleme |
Periyodik yükleme, ürünlerin yükleme noktasına gelip bekledikleri ve belli
zaman aralıklarıyla araçlara yüklendikleri durumdur.
13.Soru
Çöp veya özel amaçlı atıkların toplanması, bakkallara su ve gazete dağıtılması gibi problemler aşağıdakilerden hangisi ile çözülür?
Çoklu Çinli Postacı Problemi |
Kapasiteli Ayrıt Rotalama Problemi |
Kırsal Postacı Problemi |
Rüzgârlı Postacı Problemi |
Yönlü Postacı Problemi |
Kapasiteli Ayrıt Rotalama Problemi (Capacitated Arc Routing Problem-CARP): k tane aracın ve araçların da kapasite sınırlarının olması hâlinde ortaya çıkan rotalama. Çözümü kolaylaştırmak için genellikle araçların türdeş olduğu varsayılır.Ama bu durumda bile problem çok karmaşıktır ve eniyi çözümünü bulmak kolay olmaz.
Özellikle alt turların engellenmesine dönük olarak yazılan kısıtlar nedeniyle, 20 düğümlü
küçük boyutlu problemlerde bile eniyi çözümün bulunamadığı durumlarla karşılaşılabilmektedir. Günümüzde çözülmesi en zor rotalama problemi olarak kabul edilmektedir. Öte yandan en sık karşılaşılan rotalama problemi olduğu da söylenebilir. Çöp veya özel amaçlı atıkların toplanması, bakkallara su ve gazete dağıtılması ve lojistik firmalarının şehir içi paket dağıtımlarını yapması gibi problemler hep bu gruba girer.
14.Soru
Kapasiteli ayrıt rotalama probleminin modelinde model çözüldükten sonra alt tur oluştuğu görülüyorsa aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır?
Alt tur engelleme oluşturma |
Her bir düğüme giriş ve çıkış sayısı eşitle |
Onu engelleyecek ek kısıtların modele eklenerek yeniden çözülmesi |
Her düğüme sadece bir tane giriş getirme |
Modelin kapalı formda yazılması |
Kapasiteli ayrıt rotalama probleminin modeli oldukça karmaşıktır. Özellikle alt turların engellenmesi konusu ayrı bir bahistir. Burada model genel olarak verilecek ve alt tur engelleme kısıtları açık olarak verilmeyecektir. Model çözüldükten sonra alt tur oluştuğu görülüyorsa onu engelleyecek ek kısıtların modele eklenerek yeniden çözülmesi önerilebilir
15.Soru
Bir serimde Euler turu olmazsa ne yapılmak zorundadır?
Serimdeki bazı ayrıtlardan gerekmediği halde birkaç defa geçmek zorunda kalınacaktır. |
Serimdeki bazı ayrıtlardan tek sayıları çıkarmak zorunda kalınacaktır. |
Serimdeki bazı ayrıtlardan çift sayıları çıkarmak zorunda kalınacaktır. |
Serimdeki bütün ayrıtlardan iki kez geçmek zorunda kalınacaktır. |
Serimdeki bütün ayrıtlardan üç kez geçmek zorunda kalınacaktır. |
Bu bilgilerden sonra şu soru sorulabilir. Bir serimde Euler turu olmazsa ne olacak?
Bunun cevabı serimdeki bazı ayrıtlardan gerekmediği hâlde birkaç defa geçmek zorunda kalınacağıdır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çok farklı nedenlerle çok farklı cins sayıda malzemeden oluşan stokların bulundurulacağı depoların yönetimine ait pratiklerin ele alındığı altı sınıflamadan biri değildir?
Tedarikçi Stoğu |
Stok kontrol sistemleri |
Üretici Stoğu |
Dağıtıcı Stoğu |
Sistem Stoğu |
Giderek karmaşıklaşan iş dünyasına bağlı olarak depo yönetimi de değişmiştir. Çok farklı nedenlerle çok farklı cins sayıda malzemeden oluşan stokların bulundurulacağı depoların yönetimine ait pratikler genel olarak, depo ihtiyaç analizi, depo içi faaliyetleri, elleçleme, stok kontrol sistemleri, güvenlik ve diğer unsurlar olmak üzere altı sınıfta ele alınır. Buna göre doğru cevap B dir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi veya hangileri araç yükleme ile ilgili kısıtlardandır?
I.Yükleme öncelikleri
II.Ağırlık dağılımı, yük dengesi
III.Konumlandırma-rotasyon kısıtları
IV.Tam sevkiyat kısıtları
I,II,III |
II,III,IV |
I,III,IV |
I,II,IV |
I,II,III,IV |
1. Yükleme öncelikleri: Amaç fonksiyonuna katkısı daha çok olan kutuların yükleme
öncelikleri daha yüksek olabilir. Eğer tüm kutular yüklenecekse de, kutularla ilgili
teslimat yerleri, raf ömürleri, belirli kutuların mutlaka birlikte yüklemesi veya kesinlikle birlikte yüklenmemesi gibi kısıtlar da ele alınabilir.
2. Ağırlık dağılımı, yük dengesi: Bu kısıt ağırlığın konteyner zemini boyunca dağılımını gerektirir. Yükün dengeli taşınması, taşıma esnasında oluşabilecek riskleri azaltır. Tüm boyutlarda ele alınacağı gibi, örneğin sadece yükseklik boyutunda
ağırlık merkezinin zemine yakın olması istenebilir. Bu durumda ağır parçalar alta
hafifler ise üste yerleştirilecektir.
3. Konumlandırma-rotasyon kısıtları: Bu kısıt literatürde en sık dikkate alınan kısıttır. Bir parçanın her boyutta rotasyonuna izin verildiği takdirde altı farklı şekilde
konumlandırılabilir. Parçaların yükseklik boyutunda rotasyona gidilmemesi sadece en-boy rotasyonuna izin verilebileceği gibi, forklifte yükleyiş veya parçaların
tutma kavrama özelliklerinden dolayı hiç bir şekilde rotasyona izin verilmeyedebilir.
4. İstif kısıtları: Bir kutunun diğerinin üzerine nasıl koyulacağıyla ilgili kısıttır. Bir
kutunun üzerine kaç adet kutu koyulabileceği, kutunun ne kadarlık bir basınca
veya ağırlığa dayanabileceği gibi faktörler göz önünde bulundurulur. Kutu temelinde düşünülecek olursa da, her bir kutunun yüzeyleri farklı olabileceği için bu kısıtı
her boyutta farklı ele almak gerekebilir.
5. Tam sevkiyat kısıtları: Bir kutu türünün yüklenmiş olmasına bağlı olarak belli kutuların da yüklenmesi gerekebilir. Aynı zamanda yüklenmemiş ise ait olduğu kümeden hiç bir kutunun yüklenmemesi de istenebilir. Mobilya, mutfak gibi montaj
gerektiren kargolarda genelde tek seferde teslimat istenir. O nedenle ya tamamı
yüklenir ya da hiçbiri yüklenmez.
6. Tahsis kısıtları: Bu kısıt genelde çoklu konteyner yükleme problemlerinde ele alınır. Tek bir siparişte aynı konteynere yüklenmemesi gereken kutular olabilir. Örneğin, gıda ve temizlik ürünlerinin birlikte taşınmaması gibi.
7. Pozisyonlandırma ile ilgili kısıtlar: Bu kısıt kutu-konteyner veya kutu-kutu arasında olabilir. Bazı kutuların konteynerlerin belirli bir noktasına veya belirli bir
alanına yerleştirilmesi gerekebilir. Belirli bir kutu kümesinin birlikte veya mutlaka
belirli bir mesafa uzaklıkta yer alması gerekebilir. Bununla birlikte yükleme boşaltma durumlarına göre de kutular için belirli bölgeler ayrılabilir. Farklı müşterilere
kutuların teslim edileceği durumlarda da bu kısıt göz önünde bulundurulabilir.
8. Denge kısıtları: Dikey denge ve yatay denge olarak ele alınabilen bu kısıt, kutuların
veya kutuları taşıyan çalışan ve araçların zarar görmemesi için dikkate alınır. Dikey
dengede bir kutunun diğerlerinin üzerine veya zemine düşmemesini sağlar. Kutunun alt yüzeyinin konteynerin zemini veya üzerine koyulduğu diğer kutu tarafından belirli bir oranda desteklenmesi gerekir. Aynı durum yatay dengede kutuların
yan yüzeylerinin belli bir oranda diğer kutular veya konteynerle teması için de
geçerlidir.
9. Karmaşıklık kısıtları: Karmaşık yükleme biçimleri, kutuların el ile yüklenmesi durumunda, yüklemenin nasıl yapılacağı zorluklara ve zaman kaybına neden olabilir.
Aynı zamanda karmaşık bir yapı, forklift ile yapılan yüklemelerde, kutuların forklifte temas eden yüzeylerinin düzgün olmayışı problemlere neden olabilir.
18.Soru
FF Sezgiseli adımlarınını eşleşmelerinden hangisi veya hangileri doğrudur?
I. Adım 0. S paketler listesi, V uygun kutular listesi ve T kullanılmış binler listesi olsun.
Başlangıçta T listesi boştur.
II. Adım 1. S listesinin başından bir i paketini seç ve kalan kapasitesi pi
’ye (i. paket ağırlığına) eşit olan ya da piden büyük olan ilk j ? T kutusuna ata. Eğer bu koşula uygun kutu yoksa V listesinin başından yeni bir k kutusu seç ve T listesinin sonuna ekle. i paketini k kutusuna ekle.
III.Adım 2. S= Ø ise DUR, tüm paketler yüklenmiştir. T, kullanılan kutular listesi iken V
de kullanılmamış kutular listesidir. S= Ø ise Adım 1’e git
Yalnız I |
I,II |
I,III |
II,III |
I,II,III |
Adım 0. S paketler listesi, V uygun kutular listesi ve T kullanılmış binler listesi olsun.
Başlangıçta T listesi boştur.
Adım 1. S listesinin başından bir i paketini seç ve kalan kapasitesi pi
’ye (i. paket ağırlığına) eşit olan ya da pi
’den büyük olan ilk j ? T kutusuna ata. Eğer bu koşula uygun kutu
yoksa V listesinin başından yeni bir k kutusu seç ve T listesinin sonuna ekle. i paketini k
kutusuna ekle.
Adım 2. S= Ø ise DUR, tüm paketler yüklenmiştir. T, kullanılan kutular listesi iken V
de kullanılmamış kutular listesidir. S= Ø ise Adım 1’e git.
19.Soru
I Tedarik zinciri çalışan, üretici, onun tedarikçileri ve müşterilerden oluşan bir linktir.
II Tedarik zinciri yönetimi değer zinciri veya talep zinciridir.
III Tedarik zinciri maliyetlerİ azaltma gayretinde bulunmaz.
IV Tedarik zinciri fiziksel dağıtım ilişkilerdir.
Tedarik Zinciri Yönetimi (TZY) ile ilgili yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
I |
II |
I-II-III |
I-II-IV |
I-II-III-IV |
Tedarik zinciri maliyetler minimize etme gayretidir. Tedarik zinciri talebi karşılayacak gayretlerini toplam maliyetini minimize etme gayretidir. Shapiro’ya göre TZY görece yeni bir kavramdır. 1950’ lerden sonra lojistik uzmanları stratejiler ve operasyonlar üzerinde çalışan uygulayıcılarının gayretleri ile gündeme gelmeye başlamıştır. III. seçenekte verilen dışında diğerleri de doğru açıklamalar içermektedir. Doğru cevap D dir.
20.Soru
Ulaştırma yönetiminde etkin olabilmenin ön koşulu ulaştırma ihtiyaçlarının ve eldeki imkânların noksansız tespit edilmesidir. Ulaştırma planları yapılırken aşağıdaki sorulardan hangisini yanıtlamak gerekmez?
ne taşınacak |
Hangi yoldan taşınacak? |
Nasıl taşınacak? |
Nereden nereye taşınacak? |
Niçin taşınacak?, Kim taşıyacak? |
Ulaştırma yönetiminde etkin olabilmenin ön koşulu ulaştırma ihtiyaçlarının ve eldeki imkânların noksansız tespit edilmesidir. Ulaştırma planları yapılırken ne taşınacak? hangi yoldan taşınacak? nasıl taşınacak? nereden taşınacak? nereye taşınacak? ne zaman taşınacak? neyle taşınacak? ne kadar taşınacak? nerede taşınacak? hangi kısıtlamalara tabi olacak? taşımanın maliyeti ne olacak? birden çok araçla taşınacaksa ne olacak? hangi taşıma yöntemleri ile taşınacak? taşıma araçlar nasıl yüklenecek? sorulara cevap verilir. Buna göre cevap E dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ