Parasal değeri düşük olan stok unsurlarından çok miktarda bulundurmak ve parasal değeri yüksek olan stok kalemlerinin miktarını düşük tutup kontrolünü sıklaştırmak amacıyla çalışanların stokları önem ve parasal değer açısından üç ana gruba ayırdığı stok kontrol yöntemi ABC yöntemidir.

Yarı mamuller için eşdeğer birim sayısı;

Yarı mamul miktarı ile tamamlanma derecesinin çarpımı ile bulunur.

Eşdeğer birim sayısı= 10.000*%75=7500.

Genel üretim maaliyetleri 2. kısımda işlenir

Stoklar; işletmenin,

• Olağan iş akışında satabilmek için elinde bulundurduğu ve üretimi tamamlanmış mamul,
• Satışlarını gerçekleştirebilmek için gerekli üretimi yaparken üretim süreci içinde bulunan ve henüz üretimi tamamlanmamış (yarı) haldeki mamul veya
• Üretim sürecinde tüketilecek ilk madde veya malzeme halindeki varlıklarıdır.

Stoklar; işletmelerin gereksinimlerini karşılayabilmek ve işletme faaliyetlerinde bir aksamaya olanak vermemek amaçlarıyla, etkinlik ve verimliliğe olanak sağlayacak biçimde faaliyetlerin sürdürülebilmesinin de desteklenmesi için; depolanabilen ilk madde/malzemelerden, ara mamullerden, yarı mamullerden, mamullerden, elde bulundurulan fiziksel varlıklarıdır. Biraz daha açarsak, stoklar; işletmelerin üretim ya da satışlarındaki beklenmedik dalgalanmaları karşılayabilmek için ambarlarında tuttukları veya satılamayan; mamuller, yarı mamuller, ilk madde/malzemeler ve yan mamuller, artıklar, hurdalar gibi kalemlerden oluşan diğer stokları içerir.  Stok kontrolü ise, elinde bulundurduğu stokların maliyetini en alt düzeyde tutarak, stoklara karşı talebin karşılanabilmesini sağlayabilmek amacıyla en doğru stok düzeyini belirleme sürecidir. Genel giderleri azaltmak ve sonuçta kârı artırmak amacıyla bir taraftan en alt düzeyde stok tutulması düşünülür. Ancak, en düşük düzeyde stok bulundurulması kimi zaman üretimin aksamasına ve satış kayıplarına yol açabilmektedir. Buna karşılık, ilk madde/malzemelerin cinsine bağlı olarak, yüksek düzeyde stok bulundurmak, fazladan kullanımlara, israfa ve çürümelere yol açabilecektir. Kısacası, ambarda bulundurma maliyetleri artacak ve bu nedenle işletmenin kârı azalabilecektir. Stok kontrolü; stok miktar ve çeşitlerinin, işletmelerin tedarik, üretim ve finansal olanaklarına göre en akılcı ve en tasarruflu şekilde belirlenmesi sürecidir.  Stok kontrolünün temel amacı; stokların ne eksik ne fazla fakat yeterli miktarlarda işletmede hazır bulundurularak üretimin aksatılmadan yürütülmesidir. Stok kontrolü; stokların arzu edilen tarihte, miktarda, yerde ve kalitede talep edenlere sunulabilmesi amacıyla, ne zaman ve hangi miktarda tedarik edilmesi gerektiğini belirler. Stok kontrolü; satın alınması için istekte bulunulan ve daha sonra teslim alınan stokların ayrıntılı kayıtlarını tutar. Ayrıca, stok kontrolü; istenen anda stok sayımlarını gerçekleştirmek ve sayım sonuçları ile fiili durumu karşılaştırarak farkları belirlemek, varsa farkların nedenlerini ortaya koymak, en uygun stok stratejilerini ve politikalarını belirleyerek giderleri en alt düzeyde tutma işlemlerinden oluşan bir süreçtir. Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi stok kontrolüne ilişkin seçeneklerde yer alan ifadelerin tümü doğrudur, dolayısıyla doğru cevap E’dir.

İşletmelerde faaliyetler; birden çok görevin bir araya getirilmesiyle oluşur. Faaliyetlere dayalı maliyet sistemleri kullanan işletmelerde faaliyet maliyetinin mamullere aktarılmasında faaliyet taşıyıcılarından yararlanılmaktadır. Makinelerin hazırlanması faaliyetinin, faaliyet maliyeti taşıyıcısı “Üretim hattının çalıştırılma sayısı” olmalıdır. Çünkü makinelerin mamul üretimi boyunca kaç kez durdurulup çalıştırıldığı maliyetleme açısından önemlidir. “Paketleme sipariş sayısı” paketleme faaliyeti, “Kilovat saatlerinin miktarı” enerji faaliyetinin faaliyet maliyeti taşıyıcılarındandır. “Makine saatlerinin sayısı” bakım-onarım faaliyeti, “Üretim süreci değişikliklerinin sayısı” ise üretim kontrolü faaliyetinin faaliyet maliyeti taşıyıcılarındandır. Doğru yanıt E’ dir.

Yardımcı maliyet merkezlerinde birinci dağıtım (birinci aşama) sonrasında toplanan genel üretim maliyetleri, esas üretim maliyet merkezlerine dağıtılır. Bir başka ifade ile, genel üretim maliyetlerinin dağıtımı sürecinde ikinci dağıtım sırasında, birinci aşamada (birinci maliyet dağıtımında) yardımcı maliyet merkezlerinde toplanan maliyetlerin tümü, tekrar bir dağıtıma tabi tutularak, esas üretim maliyet merkezlerine dağıtılır. Böylece, işletmede dönem içinde oluşan genel üretim maliyetlerinin tamamı, üretimin fiilen gerçekleştiği esas üretim maliyet merkezlerinde toplanmış olacaktır. Geleneksel maliyet dağıtımının ikinci aşamasında, maliyetleri dağıtılacak yardımcı maliyet merkezlerinin hangi maliyet merkezlerine destek verdikleri, bir başka ifade ile, hangi maliyet merkezlerine hizmet sundukları önem kazanmaktadır. Yardımcı maliyet merkezlerinin sundukları destek faaliyetlerinden, hem o maliyet merkezi kendisi hem diğer yardımcı maliyet merkezleri hem de esas üretim maliyet merkezleri yararlanabilir. 

FİFO yöntemi, dönem içinde üzerinde ilk olarak çalışılan ve üretimi ilk olarak tamamlanarak üretim hattından çıkarılan birimlerin, dönem başı yarı mamul stokları olduğunu varsayar. Dönem içindeki üretim işlemleri ile dönem başında yarı halde teslim alınan birimlerin üretiminin öncelikle tamamlanması sağlanır. Dönem başı yarı mamulleri tamamlanmadan yeni birimlerin üretimine başlanmadığı da kabul edilir.

Maliyet yükleme oranı: 60000/2500: 24

24X 1000 Mk.S. : 24.000

Stok değerleme yöntemleri şunlardır:
Gerçek Parti Yöntemi
İlk giren ilk çıkar yöntemi
Son giren ilk çıkar yöntemi
Ortalama maliyet yöntemleri
Piyasa fiyatı yöntemi
Piyasa fiyatı veya alış maliyetinden düşük olanı ile değerleme yöntemi
Standart maliyet yöntemi

Eşdeğer Birim Sayısı = Yarı Mamül Miktarı (x) Tamamlanma Derecesi

200 * %50= 100

Üretim miktarı, direkt ilk madde ve malzeme miktarı, direkt ilk madde ve malzeme maliyeti ya da bu maliyetin bir yüzdesi, direkt işçilik saatleri, direkt işçilik maliyeti ya da bu maliyetin bir yüzdesi ve makine saatleri gibi anahtarlar kullanılabilir.

Toplam üretim maliyetlerinin belirlenebilmesi amacıyla söz konusu maliyet unsurlarının üretime yüklenmesi gerekir. Bunun için;

• Direkt ilk madde ve malzeme maliyeti ile direkt işçilik maliyeti hesaplarında toplanan maliyetleri ve
• Sipariş maliyeti kartına tahmini yüklenen genel üretim maliyetleri,

yansıtma hesapları kullanılarak 151 YARI MAMULLER-ÜRETİM HESABI’na aktarılmalıdır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Cümlenin devamına göre noktalı yere Eşdeğer birim gelmelidir.

Cümleye göre boşluklu yere Fiili tutar gelmelidir.

• İkinci maliyet dağıtımı sonrasında yardımcı maliyet merkezlerinde herhangi bir maliyet kalmaması amaçlanır.
• İkinci maliyet dağıtımı sonrasında esas maliyet merkezlerinde biriktirilen maliyet tutarlarının toplamının, işletmenin toplam maliyetlerine eşit olması gerekir.
• Uygulamada en fazla kullanılan yöntemler doğrudan, kademeli ve matematiksel dağıtım yöntemleridir.

Geleneksel maliyet dağıtımı modelinin ikinci maliyet dağıtımında en yaygın olarak kullanılan “doğrudan dağıtım yöntemi”nde; maliyeti dağıtılacak yardımcı maliyet merkezlerinin gerek kendisine gerekse diğer yardımcı maliyet merkezlerine sundukları hizmet miktarları, dağıtımda dikkate alınmaz. Yardımcı maliyet merkezleri arasındaki karşılıklı hizmet ilişkisi yok kabul edilir. 

Faaliyetler, finansal ve finansal olmayan başarı ölçülerini bütünleştirir.

Geleneksel maliyet dağıtımı modelinin üçüncü aşamasında, esas üretim maliyet merkezlerinde toplanan genel üretim maliyetlerinden mamule pay verilirken, en yaygın olarak kullanılan yükleme anahtarları, hacim ile ilgili ölçülerdir. Bunlar; üretim miktarı, direkt ilk madde ve malzeme miktarı, direkt ilk madde ve malzeme maliyeti ya da bu maliyetin bir yüzdesi, direkt işçilik saatleri, direkt işçilik maliyeti ya da bu maliyetin bir yüzdesi ve makine saatleri gibi anahtarlardır.

İkinci maliyet dağıtımı yöntemleri olarak bilinen bu çözüm yöntemlerinden, uygulamada en fazla kullanılmakta olan üç yöntem şunlardır:

1. Doğrudan (direkt, basit) dağıtım yöntemi,
2. Kademeli (basamaksal, şelale, sıralı) dağıtım yöntemi,
3. Matematiksel (eş zamanlı çözüm, denklem) dağıtım yöntemi. 

Doğru yanıt D seçeneğidir.

Cevap D şıkkında belirtildiği haliyle olmalıdır.