Tek safha ve birden fazla safha olması durumu arasındaki temel fark, üretim sürecinde birden fazla safha olması
durumunda “devralınan maliyetler”in olmasıdır.

Genel üretim maliyetleri, üretim maliyetlerinin belirlenmesinde diğer maliyet unsurlarına göre farklı özellikler taşımaktadır. Bu özelliklerden bazıları; bu maliyetlerin düzensiz bir seyir izlemesi, ancak dönem sonunda belirlenebilmeleri, maliyet merkezleri ve mamuller ile doğrudan ilişki kurulamaması nedeniyle yükleme oranlarına gereksinim duyulması ve bu yükleme oranlarının işletmenin farklı bölümlerindeki üretimler için standart olmaması şeklinde sıralanabilir.

Dönem başı yarı mamullere dikkat. Bu yarı mamullerin %30’u geçen dönem tamamlanmış. Biz bu dönem bu yarı mamulleri tamamlamak için %70 daha işleme yapacaz. Toplam 10.000 Birim yarı mamul olduğuna göre;

70 * 10.000 = 7.000 birim

Dönem içinde üretimi tamamlanan mamuller: 80.000 Brm

Dönem sonu yarı mamullerimizin tamamlanma derecesi %60. Bunun hesaplaması ise;

0.40 * 30.000 = 12.000 birim

Bu hesaplamalardan sonra dönem eş değer ürün miktarı şu şekilde olacaktır.
7.000 + 80.000 + 12.000 = 99.000 birim

Fiziki Birimler, Eşdeğer Birimler, Toplam Üretim Maliyetlerinin Hesaplanması, Birim Eşdeğer Mamul Maliyetlerinin Hesaplanması, Maliyetlerin Dağıtımı ve Sağlama olmak üzere 5 basamaktır.

Geçen süreye bakılmaksızın, belirli bir süre içinde üretilen mamul miktarına göre hesaplanan ve ödenen ücrete parça başına ücret denir.

-Sipariş maliyet sisteminin yararları şu şekilde sıralanabilir:

-Kârlı işlerin, kârsız işlerden kolayca ayırt edilebilmesini sağlar.

-İşletme tarafından gelecekte alınacak benzer siparişlerin maliyetlerinin tahmin edilmesine olanak sağlar.

-İşletme tarafından gelecekte alınacak benzer siparişlerin maliyetlerinin tahmin edilmesine olanak sağlar ve fiyatlamaya yardımcı olur.

-Maliyet verilerinin işletme yönetimine kullanışlı bir şekilde sunulmasını sağlar.

-Gerçek maliyetlerin, tahmini maliyetlerle karşılaştırılması ile faaliyetin rasyonelliğinin, verimliliğinin denetlenmesini sağlar.

-Satış fiyatının maliyete dayalı olduğu ihalelerde ve diğer sözleşmelerde, özel siparişin maliyetinin hesaplanmasına olanak sağlar. Bu gibi sözleşmelerde üretici işletme, maliyetlerin üzerine belirli bir kâr payı ilave ederek satış fiyatını belirleyebilir. Bu durumda maliyetin özel olarak saptanmasına bu sistem olanak sağlamış olur.

-Üretimde kullanılan çeşitli ilk madde ve malzemelerin miktar olarak da belirlenmesi sonucu; işçilik zaman kontrolü, ilk madde ve malzeme miktarı kontrollerine olanak sağlar.

-Siparişlerin ve maliyet merkezlerinin maliyetlerinin dökümü ve maliyet kontrolünün yapılmasına olanak sağlar.

-Çalışanların verimliliğinin ölçülmesi ve başarısının değerlendirilmesine olanak sağlar.

Maliyet muhasebesinin amaçları arasında dış bilgi kullanıcılarına bilgi sağlamak bulunmamaktadır.

30.000 Birim

Aydınlatma toplam maliyeti: 30.000.- TL / Toplam Ampul Sayısı 600 = 50 TL / Ampul

Montaj Esas Ü.M.M. Aydınlatma Maliyetlerinden Payı= Dağıtım Anahtarı Miktarı (Ampul sayısı) X Dağıtım Oranı (T /ampul)

Montaj Esas Ü.M.M. Aydınlatma Maliyetlerinden Payı= 210 x 50 = 10.500 TL

Bakım Onarım toplam maliyeti: 10.000.- TL / Toplam Makine saati 20.000 saat = 0.5 TL / Mk.S.

Montaj Esas Ü.M.M. Bakım-Onarım Maliyetlerinden Payı= Dağıtım Anahtarı Miktarı (Ampul sayısı) X Dağıtım Oranı (T /ampul)

Montaj Esas Ü.M.M. Bakım-Onarım Maliyetlerinden Payı= 4000 x 0,5 = 2000 TL

Montaj esas üretim maliyeti merkezine birinci maliyet dağıtımı sonucunda dağıtılacak genel üretim maliyeti toplamı (10.500 TL (Aydınlatma maliyeti payı)  + 2.000 TL (Bakım-Onarım Maliyeti payı)= 12.500 TL

Sipariş maliyet sisteminde kullanılan başlıca belgeler, ilk madde ve malzeme ile ilgili belgeler (ilk madde ve malzeme istek fişleri, ilk madde ve malzeme istek fişleri özeti); işçi ücret ve giderleriyle ilgili belgeler (işçi çalışma kartları ve işçi çalışma kartları özeti); genel üretim maliyetleri ile ilgili belgeler (I., II. ve III. dağıtım tabloları) ve sipariş maliyet kartıdır.

Sorunun doğru yanıtı B şıkkıdır. Çünkü ikinci maliyet dağıtımında maliyeti dağıtılan bir yardımcı maliyet merkezi maliyeti daha önceden dağıtılan bir yardımcı maliyet merkezine hizmet sunmuş ise bu hizmet miktarı toplam hizmetten çıkarılmaktadır. Geriye kalan tutar üzerinden maliyet dağıtımı yapılır. 

Anormal oranda ortaya çıkacak bozuk mamullerin maliyetini, doğrudan sonuç hesaplarına aktarmak doğru bir yaklaşım olacaktır.