Tarafların aralarındaki mevcut veya muhtemel bir uyuşmazlığın hakemler tarafından çözülmesi için yaptıkları anlaşmaya tahkim denir.

“İptal davası tahkim yerinde bulunan bölge adliye mahkemesinde açılmalıdır.
Bölge adliye mahkemesi hakem kararlarına karşı açılan iptal davalarını öncelikle
ve ivedilikle görür.”

Diğerleri tahkim yargılamasını sona erdirirken ihtiyati tedbir kararı verilmesi sona erdirmez. Cevap E dir.

Yanıtımız inşai davadır.

Her mahkeme yargı yetkisini kendi yargı çevresi içinde kullanabilir. Davaya bakmakta olan mahkemenin yargı çevresi dışında yapılması gereken işler ve işlemler sözkonusu olduğunda, bu işlerin veya işlemlerin yapılacağı yer mahkemesinden hukukî yardım istemesine istinabe denir.

Yukarıdaki 4 halde HMK m. 371e göre temyiz sebebidir. 

Bir tarafın, kendisi aleyhine olan bir vakıa hakkında mahkemece özel bir usulle
sorguya çekilmesi isticvap olarak ifade edilir. İstinaf, temyiz gibi bir kanun yoludur. Uyuşmazlığın esası hakkında verilen karar hüküm olarak ifade edilir. Sulh, görülmekte olan bir davada, tarafların, aralarındaki uyuşmazlığı kısmen veya tamamen sona erdirmek amacıyla, mahkeme huzurunda yapmış oldukları bir sözleşmedir. Beyan ise taraf ifadeleridir.

Dava şartları ve ilk itirazlar gibi, deliller de hiçbir dava türünde ve yargılama usulünde, iddianın ve savunmanın genişletilmesi ve değiştirilmesi yasağı kapsamında değildir. İkinci dilekçeler (davacı bakımından cevaba cevap, davalı bakımından ise ikinci cevap) verildikten sonra, artık taraflar taleplerini ve bunların dayanağı olan vakıaları, kural olarak değiştiremez ve attıramazlar. Bu yasağa, iddianın ve savunmanın genişletilmesi ve değiştirilmesi yasağı adı verilmektedir. Davacı, hüküm kesinleşinceye kadar, ancak davalının açık rızası ile davasını geri alabilir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Bir karar vermesi için mahkeme önüne getirilen hususun maddi hukukun tanıdığı bir hak veya getirdiği bir yükümlüğe ilişkin bir uyuşmazlık olması durumunda, ortada bir “dava” söz konusudur. Buna karşılık, karar vermesi için mahkeme önüne getirilen diğer hususlara yönelik başvurular ise “talep” olarak adlandırılır.

İlk itirazlar, dava şartları yanında yine usûl hukukuna ilişkin olan fakat hâkim tarafından resen gözetilemeyen; ancak davalı tarafından açıkça ve usûlüne uygun olarak ileri sürülürse mahkemece dikkate alınabilen şartlardır

Davanın açılmasından hükmün kesinleşmesine kadarki süreçte, yargılamanın ilerlemesi ve sonuçlandırılması amacıyla yapılan işlemler usul işlemi olarak adlandırılır. Usûl işlemleri, taraf usûl işlemi ve mahkeme usûl işlemi olmak üzere ikiye ayrılır.

Üç hakem seçilecekse, taraflardan her biri bir hakem seçer, bu şekilde belirlenen iki hakem ise üçüncü hakemi seçer. Taraflardan biri, diğer tarafın talebin kendisine ulaşmasından itibaren bir ay içinde hakemini seçmezse veya taraflarca seçilen iki hakem, seçilmelerinden itibaren bir ay içinde üçüncü hakemi belirleyemezse, taraflardan birinin talebi üzerine, hakem mahkeme tarafından seçilir. Hakem heyetinin başkanı üçüncü hakemdir. Hakem sayısının üçten fazla olması da mümkündür. Bu durumda da yukarıdaki usule uyularak diğer hakemler seçilir. Doğru cevap E.

HMK mad. 115/1 gereği mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır.

Davanın görevsizlik, yetkisizlik veya dilekçenin kanuni unsurlarında noksanlık gibi bir sebeple açılmamış sayılmasına karar verilmesi halinde, dava açılmasıyla meydana gelmiş olan zamanaşımı kesilmesi artık hükümsüz olur (zamanaşımı hiç kesilmemiş duruma döner).

1966 yılında kurulmuştur

İstinafa başvuru süresi iki haftadır. Bu süre, ilâmın usûlen taraflardan her birine
tebliğiyle işlemeye başlar. İstinafa başvuru süresi bakımından özel kanun hükümleri farklı süreler öngörebilir (HMK m. 345).

Def ’i, doğmuş bulunan bir borcu sona erdirmemekle birlikte, onu ifadan kaçınma ko­nusunda borçluya imkân veren hususlardır (örneğin, zamanaşımı ve ödemezlik def ’i gibi). Buna karşılık itiraz, hakkın doğumuna engel olan ve doğmuş bulunan hakkı sona erdiren vakıalardır (örneğin, ehliyetsizlik, geçerlik şekline riayetsizlik, borcun ifası gibi). Doğru cevap E şıkkıdır.

Tahkim sözleşmesinin hukukî niteli¤i konusunda üç görüş bulunmaktadır. Bir
görüşe göre, tahkim bir maddî hukuk sözleşmesi, diğer görüşe göre usûl hukuku
sözleşmesi ve son olarak karma görüşe göre ise, maddî hukuk ve usûl hukuku yönü olan bir sözleşmedir. Öğretide çoğunluk tarafından ve Yargıtayca benimsenen
görüşe göre, tahkim bir usûl sözleşmesidir. Zira, tahkimin taraflar arasındaki bir
uyuşmazlığın çözümü için yapılması, tahkim sözleşmesinin hakemlerin seçimi, davanın açılması, delillerin gösterilmesi, karar verilmesi ve bu karara karşı belirli hukukî çarelere başvurulması gibi sonuçlarının doğrudan usûl hukukuna ilişkin olması, onun usûl hukuku sözleşmesi yönünü öne çıkarmaktadır. Tahkim sözleşmesi taraflar arasındaki sözleşmenin bir şartı veya ayrı (bağımsız) bir
sözleşme şeklinde yapılabilir.

İhlâlin giderilmesi, böylece ortaya çıkan uyuşmazlığın sona erdirilmesi ve bozulan sosyal barışın yeniden tesis edilebilmesi için düşünülebilecek iki yöntem mevcuttur. Bunlardan birincisi, ihlale bağlanan müeyyideyi doğrudan doğruya hak sahibinin kendisinin uygulaması (bizzat ihkakı hak), diğeri ise güç kullanma yetkisini münhasıran kendi elinde bulunduran devlete (onun bu iş için görevlendirdiği organ olan mahkemelere) başvurmak.

Özel hukuk alanında, kişiler arasında meydana gelen uyuşmazlıkların asli çözüm yeri devlet yargısıdır (mahkemelerdir). Bununla beraber özel hukuk alanında, irade serbestinin geçerli olduğu alanlarda, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri konularda, tahkim de bir uyuşmazlık çözüm yoludur. Tahkim, tarafların aralarındaki mevcut veya muhtemel bir uyuşmazlığın hakemler tarafından çözülmesi için yaptıkları bir anlaşmadır. Tahkim anlaşmasının tarafları, aynı zamanda doğmuş veya doğabilecek olan uyuşmazlığın da tararlarıdır. Tahkim de bir yargı faaliyetidir. Tahkimde taraflar arasındaki uyuşmazlığın hakemler tarafından bir kararla çözüme kavuşturulması, uyuşmazlığın çözümü için yetkilendirilen hakemlerin tarafsız yargılama yapmaları, hakemlerce yürütülen tahkim sürecinin devlet tarafından denetlenmesi, hakem kararlarının mahkeme kararları gibi bağlayıcı olması, icra edilebilmesi ve kesin hüküm oluşturması gibi özellikler, tahkimin bir yargılama faaliyeti olduğunu göstermektedir.