Medya Ekonomisi ve İşletmeciliği Final 3. Deneme Sınavı

B

1970’li yıllar, TGS’nin basın çalışanlarını örgütleme, sosyal, yasal haklarını savunma konularında ve basın sendikacılığının gelişiminde atılımlar yaptığı yılları ifade etmektedir. Dönemin gazetelerinden Milliyet, Tercüman, Dünya, Son Saat, Ekspres, Akşam, Son Havadis, Hergün, Cumhuriyet, Hürriyet, Yeni Gazete, Ekonomi ve Hayat dergileri ile Anadolu Ajansı (AA), TGS ile toplu iş sözleşmesi imzalamıştır. Doğru cevap E’dir.

YouTube, kullanıcılarının işbirliği içinde içerik yükleme, dizinleme araştırmalarına izin veren sosyal ekleme siteleri olan folksonomilere iyi bir örnektir.

Yayıncı şirketin sahip olduğu ilk taraf (first-party) geliştiriciler; yayıncının geliştirdiği temayı geliştirmek için belli bir sözleşme ile çalışan bağımsız geliştiriciler ki bunlar ikinci taraf geliştiricilerdir ve son olarak da kendi projelerini üreten bağımsız yapımcılar, bir başka deyişle üçüncü taraf geliştiriciler bulunmaktadır.

Doğru cevap C şıkkıdır. 

II. Abdülhamid Osmanlı Mebusan Meclisi’ni kapatarak iki farklı müdürlük altında sıkı bir sansür dönemi başlatmıştır. Bu müdürlükler, “Matbuat-ı Hariciye” ve “Matbuat-ı Dahiliye” yurtiçinde basılan ve yurtdışından gelen her türlü gazete ve dergiyi denetlemiştir. Bu dönem, basına uygulanan baskı yönetimi, sansür ve denetlemeler ile geçmiştir. Gazete ve her türlü basılı eserde “grev, suikast, ihtilal, anarşi, sosyalizm, dinamit, infilak, kargaşalık, Makedonya, Girit, Kıbrıs” gibi kelimelerin kullanımı yasaklanmıştır. Doğru cevap B’dir.

d

Sinemada “pursantaj”, filmin sinema yaptığı gişe gelirinin yüzdelik oranlarına göre bölünmesidir

Türkiye’deki önemli oyun stüdyolarından biri olan Céidot ve Céidot Gaming Network (CGN) bünyesinde toplam 25 kişi çalışmaktadır.

Doğru cevap E şıkkıdır.

 1871 yılında işçiler “Amele Perver Cemiyetini” kurarak, haklarını bu dernek aracılığıyla korumaya çalışmıştır. II. Abdülhamid döneminde ise, 23 Aralık 1876’da Türkiye’nin ilk Anayasası olan “Kanun-i Esasi” ilan edilmiş ve toplanma, dernek kurma özgürlüğünün sağlanması ile birlikte kısa bir özgürlük dönemi yaşanmıştır. 1895 yılında, İstanbul Tophane’de fabrikalarda çalışan işçiler “Osmanlı Amele Cemiyeti”ni kurmuştur. Bu cemiyet, işçi haklarını savunmanın yanı sıra, dönemin yönetimine karşı etkinliklerde de bulunmuştur. Ancak, 25 Eylül 1908’de ilan edilen “Tatili Eşgal Kanunu Muvakkati”, çalışanların dernek kurma hakkı ve grev yapma özgürlüklerini tamamen ortadan kaldırmıştır. Doğru Cevap C'dir.

Film prodüksiyonunu temel alan sinema endüstrisinde üretim süreci, üçü temel olmak üzere yedi aşamadan oluşur;:
1. Fikrin oluşumu,
2. Finans,
3. Pre-prodüksiyon (üretim öncesi),
4. Prodüksiyon (üretim),
5. Post-prodüksiyon (üretim-sonrası),
6. Dağıtım,
7. Gösterim.

Sosyal bilimler içerisinde disiplinlerarası bir alan olan radyo ve televizyon ekonomisi alanının önde gelen konuları, radyo ve televizyonların sahipliği, içeriklerin türü ve çeşitlenmesi, izleyici tercihleri, radyo ve televizyon pazarının yapısı, bu sektördeki birleşme ve ele geçirmeler, sahiplikteki yoğunlaşma ve mülkiyet yoğunlaşması, iletişim politikaları ile radyo ve televizyon alanındaki düzenlemeler, radyo ve televizyonun emek piyasası gibi konuları kapsar. Doğru cevap C'dir.

Dijital oyun endüsrisinin ekonomi politiği üzerine çalışan araştırmacı Aphra Kerr dijital oyun geliştiriciliğini, yayıncı ve dağıtımcı ile anlaşmalarına göre üçe ayırarak ele alır: Yayıncı şirketin sahip olduğu ilk taraf (first-party) geliştiriciler; yayıncının geliştirdiği temayı geliştirmek için belli bir sözleşme ile çalışan bağımsız geliştiriciler ki bunlar ikinci taraf geliştiricilerdir ve son olarak da
kendi projelerini üreten bağımsız yapımcılar, bir başka deyişle üçüncü taraf geliştiriciler bulunmaktadır. Üçüncü taraf geliştiriciler, ileri düzeyde bir prototip üreterek, üretimleri için finans kaynağını ve yayıncıyı aramak zorundadır. Türkiye’de oyun üreticilerinin çoğu, üçüncü taraf üreticiler, eşdeyişle, bağımsız oyun geliştiricileridir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Doğru cevap A şıkkıdır.

Beş filtre şunlardır:

1. Medyanın mülkiyeti, büyüklüğü ve kâr amaçlı olması (radyo ve televizyonların büyük sermayenin kontrolünde ve kâr amaçlı olması),

2. Reklam ruhsatı (reklamverenler, kapitalist sistemi eleştiren radyo ve televizyonlara reklam vermezler),

3. Medyanın haber kaynakları (devlet ve hükümet yetkilileri),

4. Yaptırımcı kurumlar ve tepki (örgütlü ve güçlü yapılar, kendi aleyhlerine olacak şekilde radyo ve televizyonların yayın yapmasına izin vermezler, bunu engellemek için ekonomik ve siyasi baskı yaparlar),

5. Bir denetim mekanizması olarak anti-komünizm (medya, mülkiyet ve örgüt yapısı gereği antikomünisttir.

A, B, C ve D seçenekleri Web 1.0 özelliklerini ifade eden seçeneklerdir. Ancak Facebook, bir Web 2.0 ürünüdür. Sorunun doğru cevabı dolayısıyla E seçeneğidir. 

d