Medya Ekonomisi ve İşletmeciliği Final 5. Deneme Sınavı

Yeni medyayı, geleneksel medyadan farklı kılan özellikler:  dijitallik, etkileşimsellik, multimedya biçimselliği, kullanıcı türevli içerik üretimi, hipermetinsellik, yayılım ve sanallık ile ortaya çıkan “mevcudiyet” hissidir. Yeni medya yavaş değildir,  hızı ile geleneksel medyadan ayrılır.

d

Doğru cevap B şıkkıdır.

Bir dijital oyunu üretmek, anlatıları sentezlemeyi, estetik duyarlılığı, sanal dünyaları tasarlamayı, haritalandırmayı ve programlamayı, dijital kodlayıcıların, grafik tasarımcıların, test yapanların, senaryo yazarlarının, animasyoncuların, ses teknisyenlerinin ve müzisyenlerin deneyimlerini ortak amaç doğrultusunda konumlandırmayı gerektirir. Üretimler oyun türü ve platformuna bağlı olarak, altı-elli arası işgücünden oluşan ekiplerle ve bir yıldan iki yıla uzanan süreçlerde tamamlanabilmektedir.

e

Jan van Dijk multimedya biçemselliğini, göstergelerin, simge sistemlerinin, iletişim çeşitlerinin, farklı veri türlerinin tek bir araçta
toplanması, tümleşik bir iletişim kanalı oluşturması şeklinde açıklar. Doğru cevap D seçeneğidir.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Otoriteler, patronlar, yönetim, yardımcılar, meslektaşlar, rakipler, uzmanlar, örgütler ve kamular basın işletmelerinde haber üretim sürecini etkilemektedirler. Otoriteler, yasal gücün oluşmasını sağlar ve iletişimciler üzerinde kısıtlamaların getirilmesini ister ya da uygular. Yasama, yürütme, yargı, düzenleyici komisyonlar, kamu yöneticileri, polis ve asker bu tür otoriteye sahiptir. Otoriteler, patronların doğal hakka sahip olduklarını varsayar ve patronların uygulayamayacakları ambargoları uygular. Otoriteler, çoğu otorite uygulamalarında, iletişimcilerin desteklerine dayanır. Anlaşılacağı üzere, bir haberin üretilmesinden, okuyucuya ulaşmasına kadar olan sürecin başında patron değil, otoriteler bulunmaktadır. Dolayısıyla, patronların yapamayacağı kontrolü otoriteler yapabilirler. Onlar, patronlara da baskı uygulayabilir. Örneğin, yasal düzenleme yapabilir. Reklamları çekebilir. Bu nedenle, haber üretim sürecinde otoritelerin etkisini görmezden gelmek doğru olmayacaktır. Doğru cevap D'dir.

Merkez Ordu Sinema Dairesi’nin başına getirilen Fuat Uzkınay, belgelenmemiş olsa da, Türkiye’de ilk film çeken Türk yönetmen olarak anılmaktadır.

Siberuzam sözcüğü, ilk olarak siberpunk edebiyatının temsilcisi William Gibson’ın 1984 tarihli Neuromancer adlı bilimkurgu romanında kullanılmıştır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Radyo ve televizyon istasyonlarının varlığını sürdürebilmesi, dinleyici ve izleyicilerden gelen talebe bağlı olduğu için “talep” faktörü çok önemlidir. Kimse tarafından dinlenmeyen/izlenmeyen ya da giderleri gelirlerini aşan istasyonların ekonomik açıdan varlıklarını sürdürmeleri mümkün değildir. Dolayısıyla, radyo ve televizyon endüstrisinde mümkün olduğunca çok izleyici ve dinleyiciye ulaşmak için rekabet edilir. İnsanlar radyoyu dinlerken ya da televizyonu izlerken, bu kurumların ekonomik olarak yaşamasını ve varlıklarını sürdürmelerini sağlarlar. Kaldı ki, radyo ve televizyon istasyonlarının yaşaması, izleyicinin taleplerini karşılamasına bağlıdır. İzleyici ve dinleyiciler, genellikle kendi kişisel zevk ve beğenilerine göre, belirli kanalları ya da belirli tür ve formattaki programları dinler ya da izlerler. Bu durum, liberal medya kuramı tarafından izleyici/dinleyici egemenliği olarak görülür/sunulur. Çünkü, bu yaklaşıma göre, izleyici ve dinleyiciler belirli program tür ve içeriklerini diğerlerine tercih ederek içerikleri belirlerler. Dolayısıyla, radyo ve televizyonların içeriklerini belirleyen tek faktör olarak izleyicilerin tercih ve talepleri görülür. Bu süreçte, mülkiyet, reklamveren, güçlü ve örgütlü baskı grupları, siyaset mekanizması, mülkiyet, güç ve iktidar ilişkileriyle medya profesyonellerinin herhangi bir belirleyiciliği olmadığı düşünülür. Oysaki, radyo ve televizyon ekonomisini ve içeriklerinin doğasını belirleyen en önemli etken reklamverenlerin izleyicilere ulaşma talebidir. Doğru cevap B'dir.

Belirgin biçimde öne çıkan dinamikleri; “teknolojik gelişme”, “sinemasal okuryazarlık”, “küreselleşme”, “dijitalleşme” ve “üretim göçü” olarak belirlemek mümkündür.

Dijitallik özelliği, yeni medya ortamında her şeyin 0 1 0 1’den oluşan sayısal kodlara dönüşmesidir. Bu özellik, verilerin iletimindeki hızı arttırır. Pierre Levy, Becoming Virtual: Reality and the Digital Age adlı çalışmasında (1998) dijitallik özelliğinden dolayı, yaratıcı ve yorumcu arasındaki farkın silindiğini, son alıcının bir diğerinin etkinliğine katkıda bulunabileceği bir yapı içerisinde bulunduğunu, böylece ürün veya üretim üzerinde son imzanın ortadan kalktığını iddia eder. Doğru cevap C seçeneğidir.

Dijital oyunun boyutları şunlardır:

• Teknoloji,
• Endüstriyel yapı,
• Örgütsel hiyerarşi,
• Mesleki kariyerler,
• Pazar,
• Yasal düzenlemeler.

Doğru yanıt: Kültür emperyalizmi

Herbert Schiller Amerikan medya şirketlerinin küresel pazarda kurdukları egemenlik üzerinde durmuş ve uluslararası düzeyde, Amerikan şirketlerinin egemenliğini “kültür emperyalizmi” kavramsallaştırmasıyla analiz etmiştir.

A

Geçiş dönemi olarak adlandırılan 1939-1950 arasındaki yıllar, dünyada olduğu gibi, Türkiye’de de yokluk yıllarıdır. İkinci Dünya Savaşı, dünya ekonomik krizi ve bunlara bağlı olarak yaşanan yokluklar ve sıkıntılar, sinema endüstrisini de olumsuz yönde etkilemiştir. 1948 yılında sinema filmlerinden alınan vergilerden indirim yapılması, yapımcı sayısında önemli bir artışa neden olsa da, savaş bu gelişmeyi engellemiştir. Savaş yıllarının siyasi baskıları ve sansürler de, sinemacılar için başlıca sorunlardandı. Bu dönemin bir başka özelliği ise, yerli sinemada Mısır filmlerinin ağırlığı olmuştur. Mısır filmleri, sinema endüstrisinde, film konularını etkilemekle kalmamış, seslendirmenin de önemine işaret etmiştir. Türkiye'de sinemanın tam anlamıyla seyirci desteğini aldığı yıllar 1960'lar ve 1970'lerdir. Doğru cevap E'dir.

Ağ’ın insanların yaşamına dahil olduğu 1993-2003 yılları Ağ’ın “Web 1.0” olarak adlandırıldığı dönemdir. Bu dönemde HTML dil kodlaması, Netscape Navigator gibi tarayıcılar, karmaşık arama motorları kullanılmaktaydı. “Web 1.0” okuma ve araştırma mecrasıydı. Ağ içeriği üretmek için bilgisayar programlama becerilerine sahip olmak gerekmekteydi. Doğru cevap D seçeneğidir.

İlk sendika olan “İstanbul Gazeteciler Sendikası” 10 Temmuz 1952’de kurulmuştur. Doğru Cevap E'dir. 

1990'lı yıllar özelleştirmelerin, dijitalleşmenin ve neoliberal politikaların tüm dünyada yaygınlaştığı yıllar. Bu nedenle 1990'lı yıllarda da medya endüstrisi yeni ekonomik düzenin meşrulaştırılması için ve özelleştirmelerden pay alabilmek için önemli bir gücü temsil ettiği için, medya endüstrileri çok hızla değişmiş ve büyümüştür. Bu değişim yoğun tekelleşmeleri de beraberinde getirmiştir.