Medya Ekonomisi ve İşletmeciliği Final 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
"Enformasyonel kapitalizm" kavramı hangi kuramcı tarafından geliştirilmiştir?
Adorno |
Hesmondhalgh |
Horkheimer |
Toffler |
Castells |
İspanyol sosyolog Manuel Castells, sanayi-sonrası toplumun dinamiklerini yeniden düşünme çabasının merkezine, “enformasyonel kapitalizm” kavramını yerleştirmektedir. Castells enformasyonel kapitalizmi şu şekilde açıklamaktadır: “Enformasyon teknolojisi devrimi yeni bir toplumun maddi temeli olarak enformasyonelizmin doğuşuna neden olmuştur. Enformasyonelizm çerçevesinde zenginliğin üretimi, iktidarın icrası ve kültürel kodların yaratılması, topluluklar ve bireylerin teknolojik kapasitesine bağlı hale gelmiştir ve enformasyon teknolojisi de bu kapasitenin çekirdeğidir. Doğru cevap E seçeneğidir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi folksonomi örneklerindendir?
Gazete |
Radyo |
|
Televizyon |
Sinema |
Kullanıcıların işbirliği ile kullanıcılara içerik yükleme olanağı sağlayan ve kullanıcıların dizinleme araştırmaları yapmalarına izin veren sosyal ekleme siteleri olarak tanımlanan kavram folksonomidir. Facebook, Twitter, MySpace, Youtube gibi örnekler folksonomiyi temsil eden örneklerdir. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı C seçeneğidir.
3.Soru
Kullanıcıların işbirliği ile kullanıcılara içerik yükleme olanağı sağlayan ve kullanıcıların dizinleme araştırmaları yapmalarına izin veren sosyal ekleme siteleri olarak tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Dijitallik |
Hipermetinsellik |
Yayılım |
Folksonomi |
Sanallık |
Kullanıcıların işbirliği ile kullanıcılara içerik yükleme olanağı sağlayan ve kullanıcıların dizinleme araştırmaları yapmalarına izin veren sosyal ekleme siteleri olarak tanımlanan kavram folksonomidir. Facebook, Twitter, MySpace, Youtube gibi örnekler folksonomiyi temsil eden örneklerdir. Sorunun cevabı D seçeneğidir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yaratıcı endüstrinin ideal tür metası olarak, “dijital oyunun” boyutlarından biri değildir?
Endüstriyel yapı |
Teknoloji |
Yasal düzenlemeler |
Pazar |
Lisanslama |
Yaratıcı endüstrinin ideal tür metası olarak, “dijital oyunun” altı boyutu bulunmaktadır;
1. Teknoloji,
2. Endüstriyel yapı,
3. Örgütsel hiyerarşi,
4. Mesleki kariyerler,
5. Pazar,
6. Yasal düzenlemeler.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi radyo ve televizyon yayıncılığı alanında Amerikan şirketlerinin egemenliğini "kültür emperyalizmi" kavramıyla açıklamıştır?
Peter Golding |
Graham Murdock |
Edward Herman |
Herbert Schiller |
Ben Bagdikian |
Eleştirel ekonomi politikçi, Herbert Schiller, Amerikan medya endüstrisinin hem iç hem de dış pazarda kurduğu egemenliği çözümlemiştir. Öncelikle, ABD’nin kendi içerisinde radyo ve televizyon yayıncılığı da dahil olmak üzere, bütün kamusal alanların ticari şirketler tarafından ele geçirilişini; ikinci düzeyde de bu şirketlerin küresel pazarda kurdukları egemenlik üzerinde durmuş ve uluslararası düzeyde, Amerikan şirketlerinin egemenliğini “kültür emperyalizmi” kavramsallaştırmasıyla analiz etmiştir. Doğru cevap D'dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Anayasanın 13. maddesinde kamu yararını korumak amacıyla sendika özgürlüğüne getirilen bazı sınırlamalar içinde yer almamaktadır?
Devletin ve milletin bölünmez bütünlüğü |
Milli egemenlik |
Kamu düzeni |
Genel asayiş |
Bazı kişilerin yararı |
e
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Edward Herman ve Noam Chomsky'nin mülkiyet yoğunlaşması ve haber üretimine etki eden toplumsal güçleri analiz etmeleri sonucu geliştirdikleri filtrelerden biri değildir?
Medyanın mülkiyeti, büyüklüğü ve kâr amaçlı olması |
Reklam ruhsatı |
Medyanın haber kaynakları |
Yaptırımcı kurumlar ve tepki |
Sosyal medyanın çoğulcu yapısı |
e
8.Soru
İnternet sektörünün geleceğini oluşturan, Amazon, e-toys, DellDirect World gibi web tabanında ekonomik işlemler gerçekleştiren şirketler, yeni ekonominin katmanlarından hangisine dahildir?
Birinci katman |
İkinci katman |
Üçüncü katman |
Dördüncü katman |
Beşinci katman |
Dördüncü katman: İnternet sektörünün geleceğini oluşturur. Bunlar, Amazon, e-toys, DellDirect World gibi web tabanında ekonomik işlemler gerçekleştiren şirketlerdir. Bunların ticaret yapma şekline ise, elektronik ticaret (e-ticaret) denilmektedir
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi medya işletmelerinin temel görevlerinden biri değildir?
Özgürlükçü demokrasi mantığını benimsemelidir. |
Kamusal çıkarlara ilişkin sorunların açıkça tartışılmasına olanak sağlamalıdır. |
Farklı görüşlerin savunulmasına destek olmalıdır. |
Medya çalışanlarına tanınan hak ve özgürlükleri sınırlandırmalıdır. |
Medya çalışanlarının sosyal ve hukuki haklarının korunmasına destek olmalıdır. |
Doğru cevap D şıkkıdır.
10.Soru
Şirketlerin, belirli bir alt sektörde birden fazla ürünle ya da kuruluşla o sektördeki farklı hedef kitleleri ve dolayısıyla piyasayı kontrol etmeye çalıştığı tekelleşme türü aşağıdakilerden hangisidir?
Çapraz promosyon |
Çapraz tekelleşme |
Dikey tekelleşme |
Yatay tekelleşme |
Çapraz mülkiyet |
Medya alanında görülen en yaygın tekelleşme biçimlerinden biri olan “yatay tekelleşme”, Gülseren Adaklı (2006) tarafından şöyle tanımlanmıştır: “Şirketlerin, belirli bir alt sektörde birden fazla ürünle ya da kuruluşla o sektördeki farklı hedef kitleleri ve dolayısıyla piyasayı kontrol etmeye çalışmalarıdır.” Doğru cevap D'dir.
11.Soru
Fikir işçisi tanımı hangi kanun kapsamında yapılmıştır?
5953 sayılı kanun |
1936 tarihli İş Kanunu |
5311 sayılı Basın Birliği Kanunu |
Takriri Sükun Kanunu |
274 sayılı Sendikalar Kanunu |
Türkiye’de işçi ve işveren ilişkileri somut olarak ilk kez “1936 tarihli İş Kanunu” ile tanımlanmıştır. Ancak, bu kanuna göre, işçi tanımı fikir emeğiyle çalışanları kapsamadığı için basın çalışanları kanun dışında kalmıştır. İşçilerin örgütlenmesi ise, tek bir dernek altında mümkün kılınmıştır. 1938 tarihli Dernekler Kanunu’nun 9. maddesi, “Aile, cemaat, ırk, cins ve sınıf esasına veya adına dayanan cemiyetler kurulamaz” hükmü ise, sendika kurmayı engellemiştir. Basın çalışanlarını korumaya yönelik
bu dönemdeki en önemli gelişme, 5953 sayılı “Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun”un temelini oluşturan “1938 tarihli, 5311 sayılı “Basın Birliği Kanunu”dur. Bu kanun kapsamında; fikir işçisi tanımı yapılır, kimlerin gazetecilik mesleğini yapabileceği belirlenir, yazılı anlaşma şartı getirilir, kıdem tazminatı ve iş feshine yönelik maddeler konulur, gazetecilerin staj sürelerini düzenleyici maddeler eklenir, gazetecilerin izin hakkı düzenlenir.
Kısacası, gazetecilerin lehine hükümler getirilerek, fikir işçilerinin korunmasına yönelik yasal önlemler alınmaya çalışılmıştır. Doğru Cevap C'dir.
12.Soru
Arz ve talep yasasına göre bir televizyon ya da radyo kanalının amacı aşağıdakilerden hangisidir?
En çok haberi yayınlamak |
En çok izleyiciye ulaşmak |
Doğru ve tarafsız bilgi sunmak |
En iyi yapımcılarla çalışmak |
Gündemde olmak |
Kamu görevlileriyle iyi geçinmek
13.Soru
Anayasal ve hukuki yapı, ifade özgürlüğü, mülkiyet hakkı, reklamcılık, tüketim alışkanlıkları, gelenekler, görenekler bürokrasi vb. gibi yapıları inceleyen yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
Neo liberal yaklaşım |
İngiliz kültürel çalışmalar |
Marksist yaklaşım |
Kurumsalcı Ekonomi Yaklaşımı |
Chicago Okulu |
d
14.Soru
Aşağıdaki kitle iletişim araçlarından hangisi, yeni medya teknolojisi adı altında incelenmez?
Televizyon |
İnternet |
Cep telefonu |
Bilgisayar |
Teletext |
Yeni bireyselleşmiş olarak kullanılan ancak, ara yüzey üzerinden kitle iletişim olanağı sağlayan araçlar, 2000’li yılların başından itibaren “yeni medya” olarak tanımlanmaya başlamıştır. Basın, radyo, televizyon ve sinema gibi kitle iletişim araçları eski medya kabul edilirken; İnternet, cep telefonu, uydu teknolojisi, telekomünikasyon altyapısı, bilgisayar, teletext, video text, C-DVD gibi teknolojiler” yeni medya adı altında incelenir demektedir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi serbest piyasa sinema endüstrisi modelinin özelliklerinden değildir?
Hükümet sansürü yok ya da kısmî olarak vardır. |
İhracata yöneliktir. |
Ülkeden önce hazzın ideolojisi söz konusudur. |
Pazar modelidir. |
Hazdan önce ülkenin ideolojisi söz konusudur. |
Hazdan önce ülkenin ideolojisi söz konusudur.
16.Soru
İletişim çalışmaları alanından Kanadalı eleştirel ekonomi politikçi Dallas Smythe’in radyo ve televizyon alanının ekonomi politiğine kuramsal katkısı “...................” kavramsallaştırmasıdır. Buna göre, radyo ve televizyon gibi kitle iletişim endüstrisinin en önemli ürünü, reklamverenlere satılacak olan ..................dır.
Yukarıdaki ifadede boş bırakılan yere uygun olan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
İzleyici emtiası |
Kültür emperyalizmi |
Zihin kontrolü |
Prime time |
Glokalizm |
Doğru yanıt: İzleyici emtiası
“Emtia”, pazarda dağıtılmak ve satılmak üzere üretilen bir maldır. Emtianın başlıca iki özelliği bulunmaktadır: Birincisi, kendisini üreten açısından bir değişim değerine sahip olmasıdır. İkincisi, tüketim açısından da, bir maddi ve düşünsel gereksinimi karşılama özelliğine sahip olmasıdır.
17.Soru
İlk işçi sendikası kaç yılında hangi ülkede kurulmuştur?
1800'lerde Fransa'da |
1850'lerde Amerika Birleşik Devletleri'nde |
1720'lerde İngiltere'de |
1750'lerde İsveç'te |
1700'lerde İtalya'da |
Doğru cevap C şıkkıdır.
18.Soru
Belirli bir sanayi dalının, serbest rekabete dayalı, bir ortaklar grubunun eline geçmesiyle oluşan, kapitalist ekonomik model aşağıdakilerden hangisidir?
Kinetoscope |
Nickelodeon |
Tröst |
Cinématographe |
Major |
Tröst, serbest rekabete dayalı kapitalist ekonomik modelde, belli bir sanayi dalının bir ortaklar grubunun eline geçmesiyle oluşan bir tekelcilik biçimidir
19.Soru
Yeni medyada üretici ve tüketici arasındaki sınırlarının ortadan kalkması sonucu bu platformları kullananlara verilen yeni ad aşağıdakilerden hangisidir?
Üre-tüketici |
Türetici |
Üretici |
Tüketici |
Vlogger |
Yeni medyada üretici ve tüketici sınırlarının ortadan kalkması sonucu bu platformları kullananlara tüketicinin içerik üreticisi yani “üre-tüketici” denmeye başlanmış ve yeni bir kavram ortaya çıkmıştır. Sorunun cevabı A seçeneğidir.
20.Soru
Bir televizyonda yayınlanacak farklı tür ve formatlarda programlar gerçekleştirildiği birim aşağıdakilerden hangisidir?
Yapım-Yönetim İşleri Müdürlüğü |
Haber Müdürlüğü |
Halkla İlişkiler Müdürlüğü |
Teknik İşler Müdürlüğü |
Muhasebe Müdürlüğü |
a
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ