Medya Ekonomisi ve İşletmeciliği Final 7. Deneme Sınavı

İspanyol sosyolog Manuel Castells, sanayi-sonrası toplumun dinamiklerini yeniden düşünme çabasının merkezine, “enformasyonel kapitalizm” kavramını yerleştirmektedir. Castells enformasyonel kapitalizmi şu şekilde açıklamaktadır: “Enformasyon teknolojisi devrimi yeni bir toplumun maddi temeli olarak enformasyonelizmin doğuşuna neden olmuştur. Enformasyonelizm çerçevesinde zenginliğin üretimi, iktidarın icrası ve kültürel kodların yaratılması, topluluklar ve bireylerin teknolojik kapasitesine bağlı hale gelmiştir ve enformasyon teknolojisi de bu kapasitenin çekirdeğidir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Kullanıcıların işbirliği ile kullanıcılara içerik yükleme olanağı sağlayan ve kullanıcıların dizinleme araştırmaları yapmalarına izin veren sosyal ekleme siteleri olarak tanımlanan kavram folksonomidir. Facebook, Twitter, MySpace, Youtube gibi örnekler folksonomiyi temsil eden örneklerdir. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı C seçeneğidir.

Kullanıcıların işbirliği ile kullanıcılara içerik yükleme olanağı sağlayan ve kullanıcıların dizinleme araştırmaları yapmalarına izin veren sosyal ekleme siteleri olarak tanımlanan kavram folksonomidir. Facebook, Twitter, MySpace, Youtube gibi örnekler folksonomiyi temsil eden örneklerdir. Sorunun cevabı D seçeneğidir.  

Yaratıcı endüstrinin ideal tür metası olarak, “dijital oyunun” altı boyutu bulunmaktadır;
1. Teknoloji,
2. Endüstriyel yapı,
3. Örgütsel hiyerarşi,
4. Mesleki kariyerler,
5. Pazar,
6. Yasal düzenlemeler.

Eleştirel ekonomi politikçi, Herbert Schiller, Amerikan medya endüstrisinin hem iç hem de dış pazarda kurduğu egemenliği çözümlemiştir. Öncelikle, ABD’nin kendi içerisinde radyo ve televizyon yayıncılığı da dahil olmak üzere, bütün kamusal alanların ticari şirketler tarafından ele geçirilişini; ikinci düzeyde de bu şirketlerin küresel pazarda kurdukları egemenlik üzerinde durmuş ve uluslararası düzeyde, Amerikan şirketlerinin egemenliğini “kültür emperyalizmi” kavramsallaştırmasıyla analiz etmiştir. Doğru cevap D'dir.

e

e

Dördüncü katman: İnternet sektörünün geleceğini oluşturur. Bunlar, Amazon, e-toys, DellDirect World gibi web tabanında ekonomik işlemler gerçekleştiren şirketlerdir. Bunların ticaret yapma şekline ise, elektronik ticaret (e-ticaret) denilmektedir

Doğru cevap D şıkkıdır.

Medya alanında görülen en yaygın tekelleşme biçimlerinden biri olan “yatay tekelleşme”, Gülseren Adaklı (2006) tarafından şöyle tanımlanmıştır: “Şirketlerin, belirli bir alt sektörde birden fazla ürünle ya da kuruluşla o sektördeki farklı hedef kitleleri ve dolayısıyla piyasayı kontrol etmeye çalışmalarıdır.” Doğru cevap D'dir.

Türkiye’de işçi ve işveren ilişkileri somut olarak ilk kez “1936 tarihli İş Kanunu” ile tanımlanmıştır. Ancak, bu kanuna göre, işçi tanımı fikir emeğiyle çalışanları kapsamadığı için basın çalışanları kanun dışında kalmıştır. İşçilerin örgütlenmesi ise, tek bir dernek altında mümkün kılınmıştır. 1938 tarihli Dernekler Kanunu’nun 9. maddesi, “Aile, cemaat, ırk, cins ve sınıf esasına veya adına dayanan cemiyetler kurulamaz” hükmü ise, sendika kurmayı engellemiştir. Basın çalışanlarını korumaya yönelik
bu dönemdeki en önemli gelişme, 5953 sayılı “Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun”un temelini oluşturan “1938 tarihli, 5311 sayılı “Basın Birliği Kanunu”dur. Bu kanun kapsamında; fikir işçisi tanımı yapılır, kimlerin gazetecilik mesleğini yapabileceği belirlenir, yazılı anlaşma şartı getirilir, kıdem tazminatı ve iş feshine yönelik maddeler konulur, gazetecilerin staj sürelerini düzenleyici maddeler eklenir, gazetecilerin izin hakkı düzenlenir.
Kısacası, gazetecilerin lehine hükümler getirilerek, fikir işçilerinin korunmasına yönelik yasal önlemler alınmaya çalışılmıştır. Doğru Cevap C'dir.

Kamu görevlileriyle iyi geçinmek

d

Yeni bireyselleşmiş olarak kullanılan ancak, ara yüzey üzerinden kitle iletişim olanağı sağlayan araçlar, 2000’li yılların başından itibaren “yeni medya” olarak tanımlanmaya başlamıştır. Basın, radyo, televizyon ve sinema gibi kitle iletişim araçları eski medya kabul edilirken; İnternet, cep telefonu, uydu teknolojisi, telekomünikasyon altyapısı, bilgisayar, teletext, video text, C-DVD gibi teknolojiler” yeni medya adı altında incelenir demektedir.

Hazdan önce ülkenin ideolojisi söz konusudur.

Doğru yanıt: İzleyici emtiası

“Emtia”, pazarda dağıtılmak ve satılmak üzere üretilen bir maldır. Emtianın başlıca iki özelliği bulunmaktadır: Birincisi, kendisini üreten açısından bir değişim değerine sahip olmasıdır. İkincisi, tüketim açısından da, bir maddi ve düşünsel gereksinimi karşılama özelliğine sahip olmasıdır.

Doğru cevap C şıkkıdır.

Tröst, serbest rekabete dayalı kapitalist ekonomik modelde, belli bir sanayi dalının bir ortaklar grubunun eline geçmesiyle oluşan bir tekelcilik biçimidir

Yeni medyada üretici ve tüketici sınırlarının ortadan kalkması sonucu bu platformları kullananlara tüketicinin içerik üreticisi yani “üre-tüketici” denmeye başlanmış ve yeni bir kavram ortaya çıkmıştır. Sorunun cevabı A seçeneğidir.

a