Medya Hukuku Final 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Yazarın gerçek ismi Mehmet Nusret'tir. Ancak yazar, eserlerinde Aziz Nesin ismini kullanmıştır. "Aziz Nesin" ismine hukuk alanında ne ad verilir?
Lakap |
Takma isim |
Unvan |
Öz ad |
İşletme adı |
Takma isim, kişinin belli bir faaliyet alanında özellikle edebiyat ve sanat alanlarında kullanmak üzere seçtiği isimdir. Aziz Nesin takma isimdir.
2.Soru
I. Türk Ceza Kanunu’nda yer alan genel nitelikli suçların dışında sadece basılmış eserlerle işlenebilen suçlardır
II. Başka araçlarla işlenmesi mümkün değildir.
Yukarıda özellikleri verilen basın suçu çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?
Basın Düzenine Karşı Suçlar |
Basın Yoluyla İşlenen Suçlar |
Dar Anlamda Basın Suçları |
Yayım öncesine ilişkin suçlar |
Yayım sonrasına ilişkin suçlar |
Dar Anlamda Basın Suçları: Türk Ceza Kanunu’nda yer alan genel nitelikli suçların dışında sadece basılmış eserlerle işlenebilen suçlardır. Bu anlamda suçlar, sadece basılmış eser yoluyla işlenen suçlardır, başka araçlarla işlenmesi mümkün değildir. Fakat bu tür suçlar giderek azalmaktadır.
3.Soru
"1983 tarihli ......... ..........’nda da istasyonların kurulması, işletilmesi, yayınların düzenlenmesi ve yurt içi ve yurt dışında yayın yapılmasının devletin tekelinde olduğu belirtilerek, bu tekelin Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu tarafından kullanacağı belirtilmiştir." ifadesindeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
TRT Kanunu |
Basın Kanunu |
Bütçe Kanunu |
Medeni Kanun |
Ceza Kanunu |
1983 tarihli TRT Kanunu’nda da istasyonların kurulması, işletilmesi, yayınların düzenlenmesi ve yurt içi ve yurt dışında yayın yapılmasının devletin tekelinde olduğu belirtilerek, bu tekelin Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu tarafından kullanacağı belirtilmiştir.
4.Soru
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'ne ilişkin aşağıdaki bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur?
1. Yönetim kurulu 11 isimden oluşur.
2. Genel kurulu 5 yılda bir yapılır.
3. Bizim Gazete adında bir sivil toplum gazetesi yayımlamaktadır.
Yalnız 1 |
1 ve 2 |
1 ve 3 |
2 ve 3 |
Yalnız 3 |
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin yönetim kurulu 11 isimden oluşmaktadır. Üç yılda bir yap›lan genel kurul sonucu en çok oyu alan üyeler yönetim kurulunu oluşturmaktadır. Cemiyet, Bizim Gazete adında bir sivil toplum gazetesi yayımlamaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.
5.Soru
Yer sağlayıcı, yer sağladığı hizmetlere ilişkin trafik bilgilerini........................... olmamak üzere yönetmelikte belirlenecek süre kadar saklamakla ve bu bilgilerin doğruluğunu, bütünlüğünü ve gizliliğini sağlamakla yükümlüdür.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdaki seçeneklerden hangisi getirilmelidir?
2 yıldan az 3 yıldan fazla |
1 yıldan az 2 yıldan fazla |
6 aydan az 1 yıldan fazla |
3 aydan az 6 aydan fazla |
1 aydan az 2 aydan fazla |
Yer sağlayıcı, yer sağladığı hizmetlere ilişkin trafik bilgilerini bir yıldan az ve iki yıldan fazla olmamak üzere yönetmelikte belirlenecek süre kadar saklamakla ve bu bilgilerin doğruluğunu, bütünlüğünü ve gizliliğini sağlamakla yükümlüdür. Doğru cevap B'dir.
6.Soru
"Geniş ifadesiyle medyada çalışanların, daha dar anlamda ise gazetecilerin, yasal zorunluluklar, yaptırımlar ve çevreden gelen tepki, öneri ve görüşlerin dışında kendi kendilerini denetlemesi ........... olarak adlandırılmaktadır."
Yukarıda tanımı verilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Özdeğerlendirme |
Özdenetim |
Teftiş |
Denetim |
Değerlendirme |
Geniş ifadesiyle medyada çalışanların, daha dar anlamda ise gazetecilerin, yasal zorunluluklar, yaptırımlar ve çevreden gelen tepki, öneri ve görüşlerin dışında kendi kendilerini denetlemesi özdenetim olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap B'dir.
7.Soru
Kişinin yaşamı, vücut bütünlüğü ve sağlığı üzerindeki haklarından oluşan değerlere ne ad verilmektedir?
Maddi bedensel değerler |
Ahlak değerleri |
Manevi değerler |
Mesleki-ticari değerler |
Toplumsal değerler |
Maddi bedensel değerler kişinin yaşamı, vücut bütünlüğü ve sağlığı üzerindeki haklarından oluşur.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kamu yararına yapılan kitle iletişim faaliyetlerinin amaçlarından biri değildir?
Kamuyu bilgilendirme |
Düşünceyi açıklama |
Düşünceyi yayma |
Ekonomik gelir elde etmek düşüncesiyle bir başka kişiye çıkar sağlama |
Haber alma gibi toplumsal beklentileri karşılama |
Ekonomik gelir elde etmek düşüncesiyle bir başka kişiye çıkar sağlama, cezalandırma ya da siyasi hedefler doğrultusunda yapılan yayınlarda kamu yararı bulunmadığından yayın hukuka aykırı olacaktır.
9.Soru
Matbuat-ı Osmaniye Cemiyeti'ne ilişkin aşağıdakilerden hangisi/hangileri söylenebilir?
1. 1908 yılında başlayan bir girişimdir.
2. Cemiyetin kongresinde önemli kararlar alınmıştır.
3. Dernek tüzüğünde özdenetimle ilgili maddeler vardır.
Yalnız 1 |
1 ve 2 |
1 ve 3 |
Yalnız 2 |
Yalnız 3 |
Matbuat-ı Osmaniye Cemiyeti 1908 yılında başlatılan bir girişimdir. Cemiyetin kongresi toplanamadığı için, derneğin yaşama geçemediği belirtilmektedir. Basın tarihi açısından böyle bir girişimin önemli olmasının ardında dernek tüzüğünde özdenetimle ilgili maddelerin yer alması gösterilmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.
10.Soru
Türkiye Radyo Televizyon Kurumunun yayınları yoluyla işlenen suçlarda, yayın tespit yoluyla yapılmışsa aşağıdaki kişilerden hangisi sorumlu tutulamaz?
Metni yazan |
Sesi tespit edilen |
Metni kontrol eden |
Yayını fiilen yöneten |
Yayının yönetim ve kontrolünde özel olarak görevlendirilmemiş ve kendilerine tevdi edilen metni aynen okumakla görevli personeli |
Türkiye Radyo - Televizyon Kurumunun, kendilerine tevdi edilen metni aynen okumakla görevli personeli o yayının yönetim ve kontrolünde özel olarak görevlendirilmiş olmamak şartıyla, o yayın yoluyla işlenen suçtan veya haksız fiilden sorumlu tutulmazlar.
11.Soru
Haberin kasıtlı olarak eksik bırakılması gazeteciliğin mesleki kodlarından hangisi ile çelişir?
Gazeteciliğin bireysel menfaatler için kullanılması |
Mesleki gizliliği korumak ve gözetmek |
Haber-yorum ayrımı |
Doğru haber ve bilgilendirme, gerçeğe saygı |
Özel hayata, mahremiyete saygı |
Haberin kasıtlı olarak eksik bırakılması doğru haber ve bilgilendirme (gerçeğe saygı) ilkesiyle çelişir. Doğru cevap D' dir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi gazetecilerin meslek örgütü olarak yapılandırılan kuruluşlardan biri değildir?
Türk Gazeteciler Birliği |
Basın Birliği |
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti |
Ankara Gazeteciler Cemiyeti |
İstanbul Gazeteciler Cemiyeti |
1952’de İstanbul Gazeteciler Cemiyeti değil, İstanbul Gazeteciler Sendikası kurulmuş ve bu kuruluş gazetecilerin mesleki örgütlerinden biridir. Doğru cevap E seçeneğidir.
13.Soru
İnternet ortamından kişilik hakları zedelenenler kimden engelleme kararı alabilirler?
Hakim |
Savcı |
BTK |
Mahkeme |
Emniyet müdürü |
Hakim
14.Soru
"Kişilik hakkı" kavramıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Kişilik hakkı mutlak haklardandır. |
Kişilik hakları tekelci haklardan değildir. |
Koruduğu hukuki değerler ve varlıklar para ile ölçülemezler. |
Kişilik hakkı kişiye kişi olması sebebiyle tanınmıştır. |
Kişilik hakkı, kişinin bütün kişisel değerleri ve kişisel varlıkları üzerinde geçerli olan bir haktır. |
Kişilik hakları tekelci haklardandır. Bu özelliği nedeniyle sadece hak sahibi tarafından kullanılırlar ve kişiye sıkı sıkıya bağlıdırlar.
15.Soru
Cezai sorumluluk ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemez. |
Dayandığı temel ilkeler, insancıllık ilkesi, kusur ilkesi ve kanunsuz suç ve |
İdarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konulamaz. |
Kanunların suç ve ceza içeren hükümlerinin uygulanmasında kıyas önemli bir kıstastır. |
Suç ve ceza içeren hükümler, kıyasa yol açacak biçimde geniş yorumlanamaz. |
5237 Sayılı yeni Türk Ceza Kanunu’nun 2. Maddesinde ise “Kanun’un açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. Kanun’da yazılı cezalardan ve güvenlik tedbirlerinden başka bir ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunamaz.” demektedir. Yine bu maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarında “idarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konulamaz. Kanunların suç ve ceza içeren hükümlerinin uygulanmasında kıyas yapılamaz. Suç ve ceza
içeren hükümler, kıyasa yol açacak biçimde geniş yorumlanamaz.”. Belirtildiği gibi yasalarla düzenlenmeyen hiçbir hususta kimse ceza tahsis edemez.
16.Soru
"........, okuyucudan gelen şikâyet, dilek, istek ve önerileri dikkate alan; varsa okuyucunun sorununun çözümünü sağlayan deneyimli gazetecidir."
Yukarıda tanımı verilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Okur temsilcisi |
Ombudsman |
İzleyici temsilcisi |
Müfettiş |
Denetmen |
Bir başka ombudsman modeli olarak bilinen “okur temsilciği” ise okuyucu şikayetlerinin değerlendirilmesi olarak düşünülebilir. Okur temsilcisi ve ombudsman kavramı birbirinin yerine kullanılıyor olsa da kavram olarak birbirinden farklıdır. Okur temsilcisi, okuyucudan gelen şikayet, dilek, istek ve önerileri dikkate alan; varsa okuyucunun sorununun çözümünü sağlayan deneyimli gazetecidir. Okur temsilcisi, bir medya kuruluşunda çalışan gazetecinin, kurumu tarafından okur temsilcisi olarak atanması ve maaşını da çalıştığı gazete ya da kurumdan alması biçiminde çalışmaktadır. Türkiye’de yaygın olarak uygulanan okur temsilciliği modelinde, okuyucuların şikâyetlerinin çözüme kavuşturulması yanında gazetenin halkla ilişkilerinin de yapıldığı; böylelikle gazetecinin bağımsız davranabilme noktasında sorun yaşayabileceği belirtilmektedir. Doğru cevap A'dır.
17.Soru
5187 Sayılı Basın Kanunu'nun kaçıncı maddesine göre düzeltme ve cevap hakkı düzenlenmiştir?
14 |
27 |
69 |
95 |
703 |
Doğru yanıt A'dır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yasanın suç saydığı bir eylemi, onun sonuçlarını bilmeden ve istemeden işlemektir?
Ceza |
Kast |
Suç |
Taksir |
İhmal |
Taksir:Yasanın suç saydığı bir eylemi, onun sonuçlarını bilmeden ve istemeden
işlemektir.
19.Soru
- Türk basın hayatında önemli özdenetim kurumlarından biridir.
- İlk başkanlığını Sedat Simavi yapmıştır.
- Yönetim kurulu 11 isimden oluşmaktadır.
- Önemli etkinlikleri arasında yerel medya projesi, basın özgürlüğü ödülleri ve basınla ilgili yayınladıkları kitaplar bulunmaktadır.
Yukarıdaki açıklamalar hangi kuruluşu tanımlamaktadır?
Yukarıdaki açıklamalar hangi kuruluşu tanımlamaktadır?
Basın Konseyi |
Türkiye Gazeteciler Federasyonu |
Çağdaş Gazeteciler Cemiyeti |
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti |
Türkiye Gazeteciler Sendikası |
Türkiye Gazetecilik Cemiyeti gerek üye sayısıyla gerekse basın sektöründeki etkinliği nedeniyle önemli bir gazetecilik meslek kuruluşu ve sivil toplum örgütüdür.
20.Soru
Yaptırım içermeyen kuralların medya çalışanları üzerinde ne derece etkili olacağı tartışmalarına verilen yanıt olarak: “mesleki eğitim ve kültür düzeyi geliştikçe gazeteciler bu tür kurallara daha fazla ihtiyaç duymakta, onları yol gösterici olarak kabul etmektedir” ifadesi aşağıdakilerden hangi düşünüre aittir?
Z. Alemdar |
N. Atabek |
R. Bülbül |
V. Demir |
S. İrvan |
Gerek meslek örgütlerinin gerekse kurumların kendi belirlediği bu temel etik kuralların uygulanmasında gazetecilere yönelik herhangi bir yaptırım bulunmamaktadır. Yaptırım içermeyen bu kuralların medya çalışanları üzerinde ne derece etkili olacağı tartışmalarına verilen yanıt ise şöyle olabilir: “mesleki eğitim ve kültür düzeyi geliştikçe gazeteciler bu tür kurallara daha fazla ihtiyaç duymakta, onları yol gösterici olarak kabul etmektedir” (Alemdar, 1990: 25).
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ