1, 3 ve 4

Tuna Gazetesi

Uzan ailesinin “medya” alanındaki en dikkate değer girişimi, Ahmet Özal’la
ortaklaşa 1989 Ağustos’ta kurdukları Magic Box Şirketiyle Türkiye’nin ilk özel televizyonu Star 1’i faaliyete geçirmeleridir. 7 Mayıs 1990’da test yayınlarına başlayan kanal Eylül 1990’da düzenli yayınlara başlamıştır. Doğru cevap E seçeneğidir. 

İlk haber kanalı olma özelliğine sahip NTV 1996 yılında yayına geçmiştir. Karasal yayındaki diğer bir haber kanalı olan Habertürk ise 2001 yılında kurulmuştur.

Yılmaz Grubu

Basın İlan Kurumu mevzuatında, çalışanların niteliğine ilişkin olarak da bazı düzenlemeler getirilmiş bulunmaktadır. Bu kuralların en önemlisi, fikir işçisi kadrosunda çalışacaklarda aranacak şartlar arasına iletişim eğitimi alma şartının da bulunmasıdır. İletişim fakültesi mezunları ya da meslek yüksekokullarının iletişimle ilgili bölümlerinden mezun olmak bir gereklilik olarak yerini almıştır.

TRT’nin yönetimi açısından Yönetim Kurulu’na öncelik vermiştir. Genel Müdürle birlikte 9 üyeden oluşan Yönetim Kurulu üyelerinin ikisi Bakanlar Kurulu tarafından atanmakta, dördü üniversiteler, konservatuarlar, tiyatro ve operacılar tarafından seçilmektedir. İkisi Kurul tarafından TRT personeli içinden seçilirken Genel Müdür de Yönetim Kurulu’nun Turizm ve Tanıtma Bakanlığı’na önerdiği adayın Bakanlar Kurulu’nda görüşülmesiyle atanmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Stüdyo şefi, spiker ve prodüksiyon amiri yapı-yönetim ekibinde ölçü bakım elemanı ise teknik personel ekibinde yer almaktadır. Bununla birlikte bina sorumlusu ulusal bir televizyon kuruluşunun idari personeli arasında yer alır. Dolayısıyla doğru cevap A'dır. 

Yazı işleri, haberleri toplayan, gazeteye hangi haberlerin, hangi hacimde, hangi tipografik özelliklerle ve görsel estetikle gireceğini belirleyen temel birimdir. Doğru cevap D'dir.

Basın İlan Kurumu, 40’ı aşan şubesinde, o illerde yayımlanan gazeteleri sıkı bir şekilde denetlediği için, gazetelere ilişkin ayrıntılı veriler sunabilmektedir. 2014 yılı sonu itibariyle şubelerin bulunduğu illerde toplam 697 gazete resmî ilan yayımlama hakkına sahiptir. Bu gazetelerin içinde İstanbul merkezli olarak yayımlanan ulusal gazeteler de dâhildir. Basın İlan Kurumu görev alanındaki yerlerde resmi ilan yayınlanan gazetelerin sayısı İstanbul’da 49, Sivas’ta ise 3’tir.

İlk haber kanalı olma özelliğine sahip NTV 1996 yılında yayına geçmiştir.

İngiliz basınında sendikal haklarla ilgili yaşanan bu gelişmeler, araya giren II. Dünya Savaşı ve Soğuk Savaş gibi olumsuzluklar nedeniyle inişli çıkışlı bir seyir izlemiş, basın çalışanlarının sendikal hakları İngiltere genelinde olumlu bir seyir izleyememiştir. Basın çalışanları için bu kötüye gidişin zirve yaptığı tarih 1980’ler olmuştur.

İngiltere’de 1980’li yıllarda muhafazakar Başbakan Margaret Thatcher hükümetin başlatmış olduğu yasal düzenlemeler ve medya patronlarını bu konuda teşvik edici politikaları, İngiliz basın çalışanları için hızlı bir sendikasızlaştırma döneminin başlamasına neden olmuştur.

Medya gruplarının ve medya alanına sonradan giren holdinglerin yeni iletişim teknolojileri ve araçları alanına da yayıldıkları ve başta bu alan olmak üzere küresel şirketlerle ortaklığa gittikleri gözlenmektedir. Dolaysıyla Türk basınının da "Neo-Liberal" düzen ile uyumlandığı, yayın içeriklerinde de bu ekonomik ve kültürel yönelimin etkisi olduğu söylenebilir.

Basın iş sözleşmesinin konusu gazetecinin emeğidir. Bu nedenle basın iş sözleşmesinde bizzat işi görecek olan gazetecinin kişiliği ön plandadır. İşveren açısından işçinin mesleki bilgisi, deneyimi, tutum ve davranışları gibi kişisel özellikleri önemlidir. Bu nedenledir ki basın iş sözleşmesi tarafları arasında kişisel ilişki kuran bir sözleşmedir. Doğru yanıt B şıkkıdır.

80’li yıllar darbeyle başlamış, ardından basın dışı sermayenin gazeteciliğe dâhil olmasıyla iletişim ortamı holdingleşmiş, dolayısıyla geleneksel gazeteciliğin sınırları ve ilkeleri ciddi bir değişim yaşamıştır. Gazetecilik, gazetecilik için yapılmaz hale gelmiş ve sermayenin basın üzerindeki egemenliği pekişmiştir. Gazetecilikte ciddi bir tekelleşme yaşanmış, küçük çaplı basın işletmeleri kapanmak zorunda kalmış ve ülkenin iletişim ortamını büyük sermaye grupları belirler hale gelmiştir. Kurumların gazetecilerin tercihleri üzerindeki baskıları yoğunlaşmış, basın özgürlüğü şirket çıkarları ekseninde tanımlanır olmuştur.

90’lı yılların en önemli gelişmesi kuşkusuz televizyon ve radyo yayıncılığına basındaki büyük grupların da girmesidir. Böylece sadece gazete sahibi olan patronlar, Uzanların zorlamasıyla televizyon ve radyodaki kamu tekelinin delinmesi ve 1993 yılında yapılan anayasal düzenlemeden sonra radyo ve televizyon yayıncılığına yatırım yapmışlardır. Önemli gazete patronları aynı zamanda iddialı TV kanallarına da sahip olarak ve medyadaki güçlerini iyice pekiştirmişlerdir. Doğru cevap E'dir. 

Türkiye’de ilk defa şehirler arası naklen canlı yayın 1971 yılında yapılmıştır.

Osmanlı topraklarında yayımlanan Tercüman-ı Ahval ilk özel Türkçe gazete olarak kabul edilmektedir. Hazineden yardım almama özelliğiyle bir ilk olan ve 21 Ekim 1860’da yayın hayatına başlayan Tercüman-ı Ahval, hem gazetecilik hem de edebiyat ve kültür
tarihimizin bir dönüm noktasıdır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Osmanlı topraklarında yayımlanan Tercüman-ı Ahval ilk özel Türkçe gazete olarak kabul edilmektedir. Hazineden yardım almama özelliğiyle bir ilk olan ve 21 Ekim 1860’da yayın hayatına başlayan Tercüman-ı Ahval, hem gazetecilik hem de edebiyat ve kültür
tarihimizin bir dönüm noktasıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.