Medyada Çalışma Hayatı Final 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Matbaanın kuruluşuyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi/hangileri doğrudur?
1. Avrupa'da ilk matbaa 1450 yılında kurulmuştur.
2. Türkiye'de ilk matbaayı kuran İbrahim Müteferrika'dır.
3. İstanbul’da ilk matbaa 1493 yılında kurulmuştur.
Yalnız 1 |
Yalnız 2 |
Yalnız 3 |
1 ve 2 |
1 ve 3 |
Genelde ilk matbaayı kuran İbrahim Müteferrika olarak bilinse de gerçek bu değildir. Avrupa’da basım sanatının yayılması ile birlikte aynı asırda İstanbul’da da bir matbaa kurulur. Avrupa’da baskı yapılabilen ilk matbaanın 1450 yılında kurulduğu kabul edilirse yaklaşık 43 yıl sonra İstanbul’da da matbaanın (1493) faaliyete geçtiği görülür (Güz, 2000). 1492 yılında İspanya’dan Türkiye’ye gelen Museviler yanlarında matbaayı da getirmişlerdir. 1493 yılında İstanbul’da ilk matbaa Musevi Hahamı Gerson tarafından II. Beyazid zamanında kurulmuştur. Doğru cevap E seçeneğidir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ofset teknolojisini kullanan gazetelerden biri değildir?
Cumhuriyet |
Günaydın |
Hürriyet |
Milliyet |
Tercüman |
Sedat Simavi, 26 Kasım 1968’de Günaydın gazetesini çıkartmıştır. Günaydın’ın öncülüğünde ofset teknolojisi önem kazanmıştır.
3.Soru
İbrahim Müteferrika’ya matbaayı kurdurtan kişi aşağıdakilerden hangisidir?
II. Beyazid |
III: Ahmet |
Sultan Selim |
Yirmisekiz Çelebi Efendi |
Kavalalı Mehmet Ali Paşa |
Fransa’dan oğlu Said Efendi ile birlikte dönen Yirmisekiz Çelebi Efendi, İbrahim Müteferrika’ya ilk matbaayı kurdurtur. İbrahim Müteferrika’nın Sultan Selim semtindeki konağında açılan ve Darü’ttıbaatü’l Mamure veya Darü’t-tıbaatü’l-Amire adı verilen matbaa 1727 yılında faaliyete geçmiştir. Doğru yanıt D seçeneğidir.
4.Soru
90'lı yıllarda sektöre hızlı bir giriş yapan ve sahibi olduğu medya organlarını siyasi rekabeti için araç olarak kullanan medya gurubu aşağıdakilerden hangisidir?
Bilgin Gurubu |
Uzan Gurubu |
Ciner Gurubu |
Doğuş Gurubu |
Çukurova Gurubu |
90’lı yılların en önemli gelişmesi kuşkusuz televizyon ve radyo yayıncılığına basındaki
büyük grupların da girmesidir. Böylece sadece gazete sahibi olan patronlar, Uzanların zorlamasıyla televizyon ve radyodaki kamu tekelinin delinmesi ve 1993 yılında yapılan anayasal düzenlemeden sonra radyo ve televizyon yayıncılığına yatırım yapmışlardır. Önemli gazete patronları aynı zamanda iddialı TV kanallarına da sahip olarak ve medyadaki güçlerini iyice pekiştirmişlerdir.
Uzan Grubu’nun ve söz konusu medya organlarının sahibi Cem Uzan’ın siyasete atılması Star gazetesi ve Star televizyonunun yayın politikasını etkilemiştir. Cem Uzan ve Recep Tayyip Erdoğan’ın siyasi rakip olmaları nedeniyle oluşan gerilim Uzan Grubu’na ait olan yayın organlarına da yansımıştır. Cem Uzan özellikle Star gazetesi ve Star TV’yi siyasal çekişmesi için araç olarak kullanmıştır. Doğru cevap B şıkkıdır.
5.Soru
Tekelci-monopolcü sistem olarak adlandırılan yayın türü aşağıdakilerden hangisidir?
Özel girişimci sistemi |
Tecimsel sistem |
Devlet sistemi |
Kamu hizmeti yayın sistemi |
Ticari sistem |
Kamu hizmeti yayıncılığı sistemi tekelci-monopolcü sistem olarak da adlandırılır.
6.Soru
BBC,ingiliz posta idaresinin sorumluluğundan içişleri bakanlığının sorumluluğuna hangi yıl geçmiştir ?
1974 |
1968 |
1975 |
1966 |
1977 |
BBC,İngiliz Posta İdaresi’nin sorumluluğunda olan kurum 1974’te İçişleri Bakanlığı’nın sorumluluğuna geçmiştir.
Doğru yanıt A seçeneğidir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dergi haberciliğinin temel sıkıntısıdır?
Yayın periyodunun farklılaşması |
Yeni ve farklı konu bulmadaki zorluk |
Sınırlı sayıda çalışanın olması |
Belli temalara ağırlık verilmesi |
Bol fotograf kullanma zorunluğu |
Dergilerde genellikle muhabirlerin kendi çabalarıyla ortaya çıkardığı özel haberler, belli verilere dayanan araştırma haberler yer alır. Dergi haberciliğinin temel sıkıntılarından biri, özellikle belli alanlarda işlenecek yeni ve farklı konu bulmadaki zorluktur. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi medya çalışanlarını etkileyen yeni ve önemli bir sorundur?
Maaşlar |
Özlük hakları |
Hukuki cezalar |
Esnek çalışma biçimleri |
Toplu sözleşmeler |
Basında gitgide yayılım gösteren esnek çalışma biçimleri de medya çalışanlarını tehdit eden yeni bir oluşum olarak göze çarpmaktadır. Önceki dönemin, belirli saatler içinde, sosyal güvenceli ve sendikalı olarak çalışma biçimi sermayenin kârlılığına tehdit oluşturmaktadır. Sermaye, bu kârlılığını sınırlayan katı uygulamalardan kurtulmak amacıyla çalışma saatlerini ve koşullarını esnetmiş bu dönüşümden önemli ölçüde kâr sağlamıştır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi basında tekelleşmenin doğmasına neden olan içsel bir faktör değildir?
Artan maliyetler |
Reklam gelirlerinin azlığı |
Tirajlardaki durgunluk |
Artan küresel rekabet |
Dağıtımdaki güçlükler |
Tekelleşmenin en önemli sebebi artan maliyetlerdir. Artan maliyetlerin ancak büyük grupların ayakta kalabilmesini sağlaması, hem satış açısından hem de elde ettikleri reklam gelirleri açısından diğer gazetelerle büyük grupların rekabet etmeleri oldukça zorlaştırmaktadır. Bu sistem, küçük basın işletmelerinin iflas etmelerini, el değiştirmelerini ya da büyük grupların hâkimiyetine girmeleri sonuçlarına yol açmıştır. Artan maliyetlerin yanı sıra tekelleşmeyi doğuran diğer faktörler reklam gelirlerinin azlığı, tirajlardaki durgunluk, büyük yatırımların zorunlu hale gelmesi ve dağıtımda yaşanan güçlüklerdir. Artan küresel rekabet ise içsel değil dışsaldır.
10.Soru
"Gazetecinin iş sözleşmesi ile yapmayı üstlendiği iş, gazete, mevkute, haber ve fotoğraf ajansları ile radyo ve televizyon kuruluşlarının haberle ilgili birimlerinde yürütülen .................. işidir (Göktaş-Çil, 2003)." Boşluğa ne gelmelidir?
fikir ve sanat |
işçi |
zanaat |
taşeron |
manipülasyon |
gazetecinin iş sözleşmesi ile yapmayı üstlendiği iş, gazete, mevkute, haber ve fotoğraf ajansları ile radyo ve televizyon kuruluşlarının
haberle ilgili birimlerinde yürütülen fikir ve sanat işidir (Göktaş-Çil, 2003).
11.Soru
Türkiye’de özel girişimciler tarafından basılan pek çok yerel gazete hangi önemli olay sonrasında gerçekleşmiştir ?
I. Meşrutiyet |
II. Meşrutiyet |
Cumhuriyetin ilanı |
I. Dünya Savaşı |
II. Dünya Savaşı |
İkinci meşrutiyet’in ilanından sonra özel girişimciler tarafından pek çok yerel gazete çıkarılmıştır. 1908’de II. Meşrutiyet’in ilanı ve ertesi yıl çıkarılan yeni basın kanunu hem İstanbul basınında hem de gelişmiş bazı bölgelerde yeni gazetelerin çıkmasını sağlamıştır. Sansürün kaldırılmasıyla birlikte ortaya çıkan özgürlük ortamı, çeşitli fikirleri savunan birçok gazetenin yayımlanmasına yol açmıştır.
12.Soru
Demokratik sistemlerin işlerliğini sağlama için yasama, yürütme ve yargı dışında dördüncü güç olarak aşağıdakilerden hangisi kabul edilmektedir?
Sendikalar |
Kanaat önderleri |
Bilim insanları |
Sanatçılar |
Medya |
Demokratik sistemlerin işlerliğini sağlama için yasama, yürütme ve yargı dışında dördüncü güç olarak medya kabul edilmektedir.
13.Soru
O¨zel kanalların yayıncılık anlayışında bir süre sonra yerli yapımların ağırlık kazanmaya başlamasının temel nedeni nedir?
O¨zel kanalların yayıncılık anlayışında bir süre sonra yerli yapımların ağırlık kazanmaya başlamasının temel nedeni nedir?
Televizyon kanallarının yayın politikası |
Yerli yapımların maliyetinin daha az olması |
Türk izleyicisinin yerli yapımları daha çok tercih etmesi |
Hukuken zorunlu olması |
Yerli yapımlara ulaşmanın kolay olması |
O¨zel kanalların yayıncılık anlayışında bir süre sonra yerli yapımlar ağırlık kazanmaya başlamıştır. C¸ünkü kanallar, Türk izleyicisinin yerli yapımları daha çok tercih ettiklerinin farkına varmıştır. Doğru cevap C'dir.
14.Soru
Haber kaynaklarının sadece yüzde ..............., köşe yazarlarının sadece yüzde ............kadındır. Genel yayıncılık yapan büyük televizyon kuruluşlarındaki siyasi tartışma programlarını yapanlar arasında hiç kadın yoktur. TV ana haber bültenleri yönetim kadrolarının sadece yüzde ....... kadındır.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıda verilen bilgileri doğru tamamlamaktadır?
16’sı, 18’i, 12’si, |
19’u, 12’si, 16’sı |
12’si, 16’sı, 19'u |
12’si, 18’i, 16’sı |
18’i, 12’si, 16’sı |
Haber kaynaklarının sadece yüzde 18’i, köşe yazarlarının sadece yüzde 12’si kadındır. Genel yayıncılık yapan büyük televizyon kuruluşlarındaki siyasi tartışma programlarını yapanlar arasında hiç kadın yoktur. TV ana haber bültenleri yönetim kadrolarının sadece yüzde 16’sı kadındır.
15.Soru
Limited şirketin en az sermayesi ne kadardır?
10.000 |
30.000 |
50.000 |
100.000 |
Alt limit yoktur. |
Yeni kanunla birlikte limited şirketlerde de en az ortak sayısı şartı bire düşürülmüş; gerçek sermayedarın tek başına limited ya da anonim şirket kurmasına imkân tanınmıştır. Limited şirketin en az sermayesi 10.000 TL’dir. Doğru cevap A seçeneğidir.
16.Soru
Türkiye Gazeteciler Sendikası İstanbul Şube Başkanı Gökhan Durmuş’un 2015’te yaptığı açıklamaya göre Türkiye’deki 50 000 gazeteciden yaklaşık ne kadarı sendikalıdır?
3 000 |
5 000 |
10 000 |
20 000 |
40 000 |
Türkiye Gazeteciler Sendikası İstanbul Şube Başkanı Gökhan Durmuş “Gazetecilikte Örgütlenme” sorunuyla ilgili olarak şöyle söylemektedir: “Türkiye’de 50 bin gazeteci var ve gazetecilerin sadece 3 bini sendikalıdır”.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi iletişim olgu ve sürecinde değişmez olarak kabul edilen temel ögelerden değildir?
Verici |
Alıcı |
Mesaj |
Geribesleme |
İnteraktivite |
İnteraktivite iletişim olgu ve sürecinde değişmez olarak kabul edilen temel ögelerden değildir. Doğru cevap E' dir.
18.Soru
Çalışanların veya işverenlerin mesleki alandaki hak ve çıkarlarının korunması amacıyla karşılıklı yardımlaşma ve dayanışma çerçevesinde kurdukları iş örgütlenmelerine ne ad verilir?
Sendika |
Lonca |
Dernek |
Kooperatif |
Vakıf |
Geray (1978) sendika kavramını; çalışanların veya işverenlerin mesleki alandaki hak ve çıkarlarının korunması amacıyla karşılıklı yardımlaşma ve dayanışma çerçevesinde kurdukları iş örgütlenmeleri olarak tanımlamaktadır. Doğru yanıt A şıkkıdır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bildirimli fesihlerde işçinin (gazetecinin) yetersizliğinden kaynaklanan sebeplerden biridir?
Ortalama olarak benzer işi görenlerden daha az verimli çalışma. |
Arkadaşlarını işverene karşı kışkırtmak. |
İşini uyarılara rağmen eksik, kötü veya yetersiz olarak yerine getirmek. |
Sık sık işe geç gelmek. |
İşini aksatarak işyerinde dolaşmak. |
İşçinin (gazetecinin) yetersizliğinden kaynaklanan sebepler; ortalama olarak benzer işi görenlerden daha az verimli çalışma; gösterdiği niteliklerde beklenenden daha düşük
performansa sahip olma, işe yoğunlaşmanın giderek azalması; işe yatkın olmama; öğrenme ve kendisini yetiştirme yetersizliği; sık sık hastalanma; çalışamaz duruma getirmemekle birlikte işini gerektiği şekilde yapmasını devamlı olarak etkileyen hastalık, uyum yeterliliğinin azlığı gibi hallerdir. Doğru cevap A şıkkıdır.
20.Soru
Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık hangi medya şirketine aittir?
Doğan Grubu |
İhlas Haber Ajansı |
Bilgin Grubu |
Demirören Grubu |
Uzan Grubu |
Doğan Grubu sahibi olduğu Doğan Gazetecilik, Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık, Doğan TV Holding, Doğan Haber Ajansı, Doğan Dağıtım Satış Pazarlama, Doğan İnternet Yayıncılığı ve Yatırım, Doğan Media International GmbH ve Mozaik İletişim Hizmetleri’ndeki paylarının tamamı Demirören Grubu’na devretmiştir. Doğru cevap D'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ