Medyada Eleştirel Yaklaşımlar Final 14. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Amerikan tarzı toplumsal ve ekonomik hayatın bu ülkenin oluşturduğu iletişim ağları, medya tarzları ve endüstrileri tarafından dünyanın diğer ülkelerine ihraç edilmesini kültürel emperyalizm olarak tanımlayan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Theodor Adorno |
Herbert Schiller |
Dallas Smythe |
Max Horkheimer |
Noam Chomsky |
Herbert Schiller’e göre, Amerikan tarzı toplumsal ve ekonomik hayat, bu ülkenin oluşturduğu iletişim ağları, medya tarzları ve endüstrileri tarafından dünyanın diğer ülkelerine ihraç edilmektedir. Schiller’in kültür emperyalizmi olarak adlandırdığı bu süreç, diğer ülkelerin yöneticilerinin ikna edilmesi ya da baskı, zorlama, rüşvet gibi yöntemlerle başlamakta, diğer ülkelerin Amerikan sistemine uyumlandırılmasıyla sonuçlanmaktadır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi devletin ideolojik aygıtları arasında yer almaz?
Din |
Hukuk kurumları |
Siyaset |
Asker |
Medya araçları |
Althusser’e göre devlet, kapitalizmi üretirken baskı aygıtları ve ideolojik aygıtlardan oluşan ikili bir yapı kullanır. Devletin baskı aygıtları, polis, asker, cezaevi gibi zor kullanan kurumlardan oluşur. Bu aygıtlar gerektiğinde güç kullanarak muhalif görüşleri ortadan kaldırır. Devletin ideolojik aygıtları ise din, okullar, hukuk kurumları, siyaset kurumu, sendikalar, medya kurumları, kültürel yapılar gibi kurumlardan oluşur.
3.Soru
"Bir medya şirketinin medyanın benzer alanlarında faaliyet gösteren diğer bir şirketi satın alması ve denetimin medya sektöründe tekellerde toplanması."
Yukarıdaki tanım hangi kavramı açıklamaktadır?
Kültürlenme |
Tek tipleşme |
Çok uluslu olma |
Kamulaşma |
Yoğunlaşma |
Yukarıdaki tanım, yoğunlaşmayı anlatmaktadır. Doğru cevap E'dir.
4.Soru
Eleştirel teoriye kaynaklık yapan isimler düşünüldüğünde, tamamına yakınının fikirleri çevresinde toplandığı bir kuramcı öne çıkmaktadır. Söz konusu kuramcı aşağıdakilerden hangisidir?
Elliot |
Adorno |
Marx |
Gasset |
Horkheimer |
Eleştirel teoriye kaynaklık yapan pek çok isim, özgün bir biçimde Marksist bir düşünceyle birleşen, kültürel ve ekonomik demokratikleşme olayları karşısında duyulan düşmanlık üzerine kurulu bir bakış açısında birleşirler.
5.Soru
L. Althusser’e göre, ……………….. din, okullar, hukuk kurumları, siyaset kurumu, sendikalar, medya kurumları, kültürel yapılar gibi kurumlardan oluşur.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yeri aşağıdakilerden hangisi doğru şekilde tamamlar?
Devletin baskı aygıtları |
Hegemonya |
Kültür endüstrisi |
Alt yapı |
Devletin ideolojik aygıtları |
Althusser'e göre devlet, kapitalizmi üretirken baskı aygıtları ve ideolojik aygıtlardan oluşan ikili bir yapı kullanır. Devletin baskı aygıtları, polis, asker, cezaevi gibi zor kullanan kurumlardan oluşur. Bu aygıtlar gerektiğinde güç kullanarak muhalif görüşleri ortadan kaldırır. Devletin ideolojik aygıtları ise din, okullar, hukuk kurumları, siyaset kurumu, sendikalar, medya kurumları, kültürel yapılar gibi kurumlardan oluşur. Bu kurumlar toplumun doğası ve örgütlenmesine ilişkin yanılsamaları yayan yapıdadırlar. İdeolojik aygıtlar insanların topluma ve yaşadıkları yere ilişkin yanlış kavramlara sahip olmalarına yol açar.
Dolayısıyla doğru cevap E şıkkıdır.
6.Soru
Wright Mills’e göre toplumların kitleleşmesinin ardında yatan temel etmen nedir?
Kollektif zeka ve önderler |
Eğitim kurumları ve medya |
Kamuoyu. |
İktidar kurumları |
Ekonomik gelişmeler |
Wright Mills’e göre toplumların kitleleşmesinin ardında yatan temel etmen eğitim kurumları ve medyadır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi küreselleşmenin medya sektöründe yarattığı değişimler arasında yer almaz?
Kamusal yayıncılığın artması |
Medya şirketlerinin holdingleşerek büyük şirketlerin eline geçmesi |
Çok uluslu medya şirketlerinin ortaya çıkması |
Editörlük ve reklamcılık arasındaki sınırların silikleşmesi |
Medya şirketlerinin kâr ve rekabet mantığıyla hareket etmesi |
Küreselleşmenin etkisinin en fazla hissedildiği 90'lı yıllarla birlikte yakın zamana kadar Avrupa’nın ve dünyanın pek çok noktasına hâkim olan kamusal yayıncılıkta ciddi bir düşüş yaşanmıştır. küreselleşmenin etkisiyle iletişim alanında yaşanan değişimlerle birlikte vatandaş merkezli bir iletişim ortamından, müşteri merkezli bir iletişim ortamına geçilmiştir. Dolayısıyla küreselleşme kamusal yayıncılıkta artışa değil düşüşe neden olmaktadır.
8.Soru
Medyanın eleştirel ekonomi politiği kapsamında, medyanın mülkiyet ilişkilerinde meydana gelen farklılaşma hangi kavramlar birlikte ifade edilmektedir?
Ekonomikleşme ve Ulaşılabilme |
Standartlaşma ve Kullanılabilme |
Endüstrileşme ve Dönüşme |
Ticarileşme ve Yoğunlaşma |
Manipülasyon ve Değişme |
Ticari medya sistemi bir kez oluşturulduğunda, “yoğunlaşma”nın başlaması da kaçınılmazdır. “Yoğunlaşma” ise, bir medya şirketinin, medyanın benzer alanlarında faaliyet gösteren diğer bir şirketi satın alması ve denetimin medya sektöründe tekellerde toplanmasıdır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi eleştirel ekonomi politik yaklaşımın odaklandığı konulardan biridir?
Kitle iletişim araçlarının mülkiyeti |
Ekonominin kültür endüstrisi |
Kitle iletişim araçlarının kontrolü |
Kitle iletişim araçlarının diğer sektörlerle ilişkisi |
Medya içeriğinin farklılaşması |
Eleştirel ekonomi politik, ekonominin kültür endüstrisi ve anlam inşası boyutuna yoğunlaşır. Ekonomik ve politik gücü elinde bulunduranların düzenli propaganda kampanyalarıyla kamuoyunu yönlendirme gücü, ekonomi, iktidar ve siyaset ilişkileri eleştirel ekonomi politiğin ilgilendiği temel alanlardır. Tarihsel maddecilik üzerine temellenen ekonomi politik yaklaşım, medya üretiminin ekonomik yapısı ve süreçlerine odaklanır. Kitle iletişim araçlarının mülkiyeti, kontrolü, diğer sektörlerle ilişkisi, tekelleşme, medya içeriğinin farklılaşması, metalaşma, ticarileşme, reklam ve kar güdüsü gibi konuları sorgular. Doğru cevap B'dir.
10.Soru
Eleştirel ekonomi politikçiler pazar sisteminin yarattığı eşitsizlikle ilgilenirlerken, Liberal (Klasik) ekonomi politikçiler hangi konuya odaklanmaktadırlar?
pazar güçlerine en demokratik ortamın sağlanmasına |
pazar güçlerine en nitelikli ortamın hazırlanmasına |
pazar güçlerine en geniş serbestliğin tanınmasına |
pazar güçlerine en manipülatif ortamın yaratılmasına |
pazar güçlerine en yaratıcı araçların sunulmasına |
Klasik (liberal) anlamdaki ekonomi politikçiler, devlet müdehalesinin en aza indirilerek pazar güçlerine en geniş serbestliğin tanınması gerektiğinden söz ederler.
11.Soru
2002 yılı Kültürel Çalışmalar Merkezi için nasıl bir öneme sahiptir?
Lisansüstü eğitim vermeye başlamıştır. |
En çarpıcı araştırmaların yapıldığı yıldır. |
Birmingham Üniversitesi tarafından kapatılması yönünde bir karar alınmıştır. |
Yeni bir akademik dergi çıkartmaya başlamıştır. |
Tarihsel süreci içinde en etkili olduğu yıldır. |
2002 yılında Birmingham Üniversitesi, çalışmalarının değerinin düştüğü gerekçesine dayanarak Kültürel Çalışmalar Merkezi’nin kapanması yönünde tartışmalı bir karar
vermiştir.
12.Soru
Golding ve Murdock'ın ekonomi politik yaklaşıma getirdikleri yenilik nedir?
İletişimin ekonomik boyutunu ilk defa onlar incelemiştir |
Sosyal bilimlerde egemen olan ampirik yaklaşımla eleştirel anlayışı birleştirmişler ve ekonomi politiğe kendi yaklaşımlarını “eleştirel ekonomi politik” yaklaşım olarak tanımlamışlardır |
Ekonomi politik yaklaşımın kurucularındandır |
İletişim çalışmalarında kültürel boyutun da incelenmesi gerektiğini ilk kez onlar savunmuşlardır |
Medya sahiplik yapısında ekonomik planlama yapmayı öngören ilk kuramcılardır |
Sosyal bilimlerde egemen olan ampirik yaklaşımla eleştirel anlayışı birleştirmişler ve ekonomi politiğe kendi yaklaşımlarını “eleştirel ekonomi politik” yaklaşım olarak tanımlamışlardır. Doğru cevap B'dir.
13.Soru
I. Medyanın endüstri olarak büyüklüğü II. Reklam verenlerin etkisi III. Medyaya yönelik sürekli tepki üretimi IV. Anti-komünizm Yukarıda verilenlerden hangisi/hangileri Herman ve Chomsky’nin Propaganda Modeli'ne göre Amerikan medyasının haber eleme süzgeçlerindendir?
I ve IV |
I, II ve III |
I, II, III ve IV |
Yalnız IV |
III ve IV |
Herman ve Chomsky’nin Propaganda Modeli'ne göre Amerikan medyasının beş haber süzgeci vardır. Bunlar, medyanın endüstri olarak büyüklüğü, reklam verenlerin etkisi, haber kaynakları, medyaya yönelik sürekli tepki üretimi ve anti-komünizmdir.
14.Soru
Yeni medyanın kültürel etkisiyle dünyanın bir “ağ toplumu”na dönüştüğünü ifade eden ve yeni bir toplumsal dönüşümün başladığını eserlerinde dile getiren iletişimci kimdir?
Lev Manovich |
Manuel Castells |
Dan Schiller |
Teodere Adorno |
Marshall McLuhan |
Manuel Castells yeni medyanın kültürel etkisiyle dünyanın bir “ağ toplumu”na dönüştüğünü ifade etmiş ve yeni bir toplumsal dönüşümün başladığını eserlerinde dile getirmiştir. Castells’e göre enformasyonu ön plana çıkaran ağ toplumu bilişim teknolojileri tarafından harekete geçirilen, bilişim ağlarında oluşan ve tüm küreye yayılmış yeni bir toplumsal organizasyon yapısıdır.
15.Soru
Kültürel Çalışmalar Merkezi hangi yılda kapatılmıştır?
2009 |
2007 |
2005 |
2004 |
2002 |
Kültürel Çalışmalar Merkezi, 1979 yılında Hall’un ayrılışının ardından, 1980’ler boyunca bağımsız olarak varlığını sürdürmek konusunda gitgide daha fazla mücadele vermek zorunda kalmış ve 1980’lerin sonunda lisans düzeyinde eğitim veren bir Kültürel Çalışmalar departmanı haline gelmiştir. Bu, Merkez’in araştırmalarının doğası ve kapasitesi üzerinde dramatik bir etki yaratmıştır.
2002 yılında Birmingham Üniversitesi, çalışmalarının değerinin düştüğü gerekçesine dayanarak Merkez’in kapanması yönünde tartışmalı bir karar vermiştir. (Procter, 2004: 36).
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi eleştirel ekonomi politik yaklaşım ile ilgili kavramlardan değildir?
Tekelleşme
|
Materyalizm
|
Aktif izleyici
|
Bütünsellik
|
Tarihsellik |
A, B, D ve E seçenekleri eleştirel ekonomi politik yaklaşımı ifade eden kavramlardır. Eleştrel ekonomi politik yaklaşım bütünseldir, tarihseldir ve materyalist epistemiyolojiyi benimser. Bunun yanı sıra, eleştirel ekonomi politik, medya kuruluşlarının sahiplik yapılarını ve tekelleşmeyi inceler. Aktif izleyici tezi, kültürel çalışmaların kullandığı bir kavramdır. Doğru cevap C’dir.
17.Soru
Gramsci’ye göre devletin burjuvazinin çıkarlarını temsil eden bir fiziksel güç olduğu kadar, fikirleri de denetleyen ve yönlendiren bir güç olduğunu belirtmiştir. Devletin bu gücü elde etme yolları Gramsci’ye göre nelerdir?
Baskı, rıza üretimi, ikna |
Sermaye, güç, üretim |
Üretim, eğitim, özgürlük |
Baskı, hapis, yıldırma |
Tüketim, ticaret, serbest piyasa |
Gramsci’ye göre devletin burjuvazinin çıkarlarını temsil eden bir fiziksel güç olduğu kadar, fikirleri de denetleyen ve yönlendiren bir güç olduğunu belirtmiştir. Devletin bu gücü baskı yanında rıza üreterek, ikna ederek elde eder. Gramsci bunu hegemonya kavramıyla açıklamıştır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Dallas Smythe‘nin ortaya koyduğu ve tarihsel materyalist olarak değerlendirdiği yaklaşımın ana hatlarından birisi değildir?
Medya, özellikle televizyon ideolojilerin üretim yeridir |
Günümüzdeki altyapı/üstyapı ilişkisi gerçekçi değildir. Çünkü üstyapıda yer alan kitle iletişim araçları altyapının ana parçasıdır |
Kitle iletişim araçlarının temel ürünü ileti değil, reklamcılara satılan izleyicidir |
İdeoloji, bilinç, egemenlik gibi alanlar devrimci hareketlerin Avrupa’da faşist rejimler tarafından yenilmesi nedeniyle ortaya çıkmıştır |
Teknoloji, burjuva egemenliğini gizemli hale getirmeye yarar |
Smythe medyanın, özellikle televizyonun ideolojilerin üretim yeri olduğuna ilişkin görüşleri eleştirir, Çağdaş kapitalizmde izleyicinin iletişim ürünlerinin metalaşmış şeklini oluşturduğunu savunur.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ABD’li ekonomi politikçilerdendir?
Peter Golding |
Graham Murdock |
Noam Chomsky |
Nicholas Garnham |
Armand Mattelart |
Peter Golding, Graham Murdock, Nicholas Garnham ve Nicholas Garnham Avrupalı ekonomi politikçilerdir. Noam Chomsky ise Amerikalı ekonomi politikçiler arasında yer almaktadır. Doğru yanıt. C seçeneğidir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi post-fordist dönemin özelliklerindendir?
Keynezyen politikalar |
Katı prensipler |
Ulusal şirketler |
Kitlesel ve standart ürünler |
Neo-liberal politikalar |
Doğru cevap E' dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ