Medyada Eleştirel Yaklaşımlar Final 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
'Hegemonya' kavramını geliştiren isim aşağıdakilerden hangisidir?
Hoggart |
Williams |
Edward |
Thompson |
Gramschi |
Hegemoni kavramı, kültürel çalışmalar kapsamında üzerine en çok vurgu yapılan kavramdır ve diğer tüm kavramların bir adım önünde konumlanmaktadır. Gramsci’nin geliştirdiği hegemonya, medya ve kültürel çalışmalarda hâkim sınıfın kitleler üzerinde nasıl fark ettirmeden kültürel, sosyal ve ekonomik bir tahakküm kurduğunu ortaya çıkaran merkezi bir kavramdır.
2.Soru
Hangi sosyal bilimci sınıfsal, ideolojik ve ırksal kökeni etkisiyle
Raphael Samuel |
Ralph Miliband |
Raymond Williams |
Stuart Hall |
John Saville |
İngiliz Kültürel Çalışmalar ekolünün en önemli isimlerinden biri olarak kabul edilen Hall; Hoggart ve Williams’ın aksine; edebiyata biraz daha mesafeli ama sosyal ve politik olaylarla daha yakından ilgilidir. Sınıfsal, ideolojik ve ırksal kökeni; onu toplumsalı yorumlarken daha da duyarlı olmasına yol açmış ve Merkez’in orta vadede giderek politikleşmesinde de etkin bir aktör olarak rol oynamasına neden olmuştur.
3.Soru
I. Dallas Symthe
II. Noam Chomsky
III. Peter Golding
IV. Graham Murdock
Yukarıdaki isimlerden hangisi/hangileri ABD'de gelişen araçsalcı ekonomi politik yaklaşımın temsilcilerindendir?
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
II ve IV |
III ve IV |
ABD’de gelişen eleştirel ekonomi politik yaklaşım, genellikle araçsalcı ekonomi politik olarak anılır. Önde gelenleri arasında Dallas Smyte, Herbert Schiller, Edward S. Herman ve Noam Chomsky gibi Marksist kuramcıların bulunduğu bu yaklaşımın temeli Ortodoks Marksizm’dir. Araçsalcı (instrumentalist) nitelemesi, bu ekonomi politik yaklaşımın medyayı kapitalist sınıfın aracı olarak ele alması ve araştırmalarını bu yönde yapması nedeniyle kullanılmaktadır. Golding ve Murdock ise Avrupa’daki ekonomi politik yaklaşım mensuplarıdır ve araçlar yerine sistemin bütününe ve bütünün medyayı da içerecek şekilde nasıl işlediğine odaklanmışlardır.
Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.
4.Soru
Raymond Williams’ın kültürün sıradan olduğunu vurgulayarak hem bir süreliğine içinde yer aldığı seçkinci Scrunity hareketini, hem de kültürel indirgemeyi reddettiği eseri seçeneklerden hangisidir?
Kültür ve Grup |
Grup ve Edebiyat |
Kültür ve Toplum |
Edebiyatın Kullanımı |
İşçi Sınıfını Anlamak |
Raymond Williams’ın kültürün sıradan olduğunu vurgulayarak hem bir süreliğine içinde yer aldığı seçkinci Scrunity hareketini, hem de kültürel indirgemeyi reddettiği eseri Kültür ve Toplum’dur.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çok büyük medya şirketlerinin hükümete bağımlı hale gelmelerinin nedenlerinden birisi değildir?
Vergiler, faizler, çalışma yasaları, tekellere ilişkin düzenlemeler gibi genel ekonomik politikalar |
Hükümetin medya içeriğine doğrudan sansür uygulaması |
Televizyonların öneminin artmasıyla medya sahiplerinin ruhsat ve izin alma gereği |
Medya patronlarının başka alanlardaki yatırımları |
Reklam verenlerin hükümetlere yakın egemen çıkar çevreleri olması |
Medya kuruluşlarının mülkiyet yapısı, haber üreten kuruluşların örgütlenme biçimi piyasanın ve siyasal iktidarın koyduğu sınırlamalar, medya içeriğinin güçlüler aleyhinde olmasına kesinlikle izin vermez. Doğrudan sansür yerine oto sansür uygulanır. Muhabirden üst düzey yöneticilere kadar medya çalışanları, mülk sahipleri, piyasa ve hükümet tarafından belirlenen sınırlamaları kendiliklerinden uygularlar. Çünkü bu sınırlamaları zaten içselleştirmiş durumdadırlar.
6.Soru
Yeni medyada iletişimin içeriğinin matematiksel bir fonksiyon olarak tanımlanabilmesi yeni medyanın hangi özelliğidir?
Modülerlik |
Kod çevrimi |
Dijital temsil |
Değişkenlik |
Otomasyon |
Dijital temsil; içeriğin matematiksel bir fonksiyon olarak tanımlanabilmesi anlamına gelir; yeni medyanın kodsal yapısı tamamen matematik tabanlıdır. Doğru cevap C'dir.
7.Soru
Materyalist tarih anlayışının temel bakış açısı aşağıdakilerden hangisine dayanır?
Üretim |
Pazar |
Pratik |
Sermaye |
Değer |
Yaşayan bireyi ve bu bireyin hazır bulduğu ve eylemleri ile yarattığı maddi koşulları işaret eden materyalist tarih anlayışının temel bakış açısı, bireyin kendi varlığını sürdürebilmesi için üretebilmesine dayanır. Bu bağlamda “emek”, doğadan ürünler elde etmek adına, sistemli bir şekilde çalışmak olarak tanımlanır ve insan varlığının doğal koşulu olarak belirtilir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi medyanın daha fazla yoğunlaşmasını teşvik eder?
Devlet ve hükümet müdahalesi |
Metalaşma |
Küreselleşme |
Holdingleşme |
Tekelleşme |
Medyanın holdingleşmesi, daha fazla yoğunlaşmasını da teşvik eder.
9.Soru
Dallas Smyhte, Avrupalı Marksistlerin hangi eğilimine tepkilidir?
İdeolojik |
Kültürel |
Sosyal |
Ekonomik |
Psikolojik |
Dallas Smyhte, Avrupalı Marksistlerin ideoloji yönündeki eğilimine tepkilidir. Doğru cevap A'dır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Lew Manovich sıraladığı yeni medyanın özelliklerinden biri değildir?
Dijital temsil |
Değişken |
Temsil |
Modülerlik |
Otomasyon |
Doğru cevap B'dir. Değişkendir.
11.Soru
Ekonomi Politik kavramı ilk kez ne zaman ve kimin tarafından kullanılmıştır?
1615’de, Antoine de Montchrestien tarafından |
1625’de, Alfred Marshall tarafından |
1715’de, David Ricardo tarafından |
1625’de, Adam Smith tarafından |
1635’de, Golding tarafından |
Ekonomi politik, ilk kez 1615 yılında Fransız iktisatçı Antoine de Montchrestien tarafından, ülkenin zenginliğini arttırmak için devlet ekonomisinin işletilmesi üzerine önerileri içeren Ekonomi Politik Broşüründe kullanılmıştır.
12.Soru
Herbert Schiller’e göre Amerikan sistemi zihin yönlendirme temeline dayalıdır. ............ adlı kitabında, temel amacın, insanları kendi çıkarlarına ters düşen yönde oy kullanmaya ikna etmek olduğunu belirtir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yeri aşağıdakilerden hangisi doğru şekilde tamamlar?
Zihin Yönlendirme |
Kitle İletişim ve Amerikan İmparatorluğu |
Medya Gerçeği |
Kültürel Kuram |
Medya Halka Nasıl Evet Dedirtir |
Herbert Schiller’e göre Amerikan sistemi zihin yönlendirme temeline dayalıdır. Zihin Yönlendirme adlı kitabında, temel amacın, insanları kendi çıkarlarına ters düşen yönde oy kullanmaya ikna etmek olduğunu belirtir.Yönlendirme süreci çok yetenekli, zeki, seçilmiş bir topluluk tarafından yürütülür. Yönlendirmenin en önemli yöntemlerinden biri haber akışını denetim altında tutmaktır. Bu amaçla haber üreten kuruluşların sahipliği, sistemi sürdürmek isteyen ekonomik ve politik güç sahipleri tarafından üstlenilir ya da kontrol edilir.
Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.
13.Soru
ABD medyasındaki sermaye yapısı hangi yıllardan itibaren dünyanın büyük bir bölümüne yayılmıştır?
1960 |
1970 |
1980 |
1990 |
2000 |
Herman ve Chomsky’nin belirlediği 24 medya şirketinin her birinin mal varlığı, 1986 yılı veri-lerine göre 1 milyar doların üzerindedir. Bu veriler, medya şirketlerinin çok büyük ve kâr amaçlı endüstriler olduğunu ortaya koymaktadır. Büyük medya şirketleri piyasayla tam anlamıyla bütünleşmişler, medya dışı sermaye ile iç içe geçmişlerdir. Bu büyüklükteki şirketler hükümetlere giderek daha bağımlı hale gelmektedir. Çünkü vergiler, faizler, çalışma yasaları, tekellere ilişkin düzenlemeler gibi genel ekonomik politikalar, büyük medya kuruluşlarını önemli oranda etkilemektedir. Diğer yandan Amerikan medyasındaki bu ya-pının, 1980’li yıllardan sonra Avrupa’ya ve ardın-dan dünyanın büyük bölümüne de yayıldığı dikkate alındığında, ABD için verilen örneklerin en azından Avrupa için de benzer olduğunu söylemek mümkündür. Bugün gelişmiş ülkelerdeki medya şirketleri çok büyük yatırımlarla kurulan büyük işletmelerdir. Mülk sahipleri ile piyasanın ve kâr peşindeki güçlerin kısıtlamaları altında faaliyet gösteren çok zengin kişi veya yöneticiler tarafından kontrol edilirler. Medya şirketleri diğer büyük şirketler, finans kuruluşları ve hükümetlerle yakın ilişki içinde, hepsinin ortak çıkarlarını koruyacak biçimde haber üretirler.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kent kültürünün temel taşını oluşturur?
Cemaatler |
Halk |
Kitleler |
İşçiler |
Burjuvazi |
Kent kültürünün temel taşını oluşturan cemaatler değil, atomize bireyler olduklarını düşünen kitlelerdir.
15.Soru
Mattelart’a göre dünya üzerinde yaşanacak bir ekonomik savaşta krizden çıkışın en iyi siyasal ve ekonomik yolu nedir?
Petrol |
Silah |
Enformasyon |
Reklam |
Tarım |
Enformasyon öyle bir hammaddedir ki, endüstri devrimini ortaya çı- karan enerji ve yenilikler kadar önemlidir. Siyah altın (petrol) artık eski hammadde/enerjidir. Dünya üzerinde yaşanacak bir ekonomik savaşta, kültürel enformasyon kadar, mali, bilimsel, teknik ya da her tip enformasyon sanayileşmiş büyük ülkelerde krizden çıkışın en iyi siyasal ve ekonomik yolu olacaktır. Bu hammadde aynı zamanda gelecek için ulusal bağımsızlığın da garantisi olabilecektir.
16.Soru
Herman ve Chomsky'e göre Abd için büyük bir din ve denetim mekanizması olarak kullanılan; Propaganda Modeli'ndeki son haber süzgeci hangisidir?
Reklamveren etkisi |
Haber kaynakları |
Medyaya yönelik sürekli tepki üretimi |
Anti-komünizim |
Medyanın büyükllüğü, mülkiyeti ve kar amaçlı oluşu |
Propaganda Modelindeki beşinci ve son haber süzgeci anti-komünizmdir. Herman ve Chomsky’ye göre anti-komünizm Amerika için bir ulusal bir din ve denetim mekanizması haline gelmiştir. Tüm kötülüklerin sebebi olarak sunulur. Anti-komünist denetim mekanizması, sistem aracılığıyla kitle iletişim araçları üzerinde esaslı bir etki sağlar. İşçi sınıfının ve sol-sosyal demokrat çevrelerin zayıflatılmasında da antikomünizm bir yöntem olarak kullanılmıştır. Komünizm yanlısı olmak Amerika’da önemli bir suç olarak gösterilir. Özellikle soğuk sa-vaş döneminin bitmesinden önce, iki kutuplu dün-yada, ABD medyasında antikomünizm önemli bir haber süzgeci olmuştur. Dış haberlerde komünist ülkelerle ilgili yaklaşım, anti-komünist ülkelerle aynı değildir. Örneğin aynı dönemde Polonya’daki anti-komünist sendikacılara yapılan baskılar ABD basınında sürekli işlenirken, Türkiye’deki askeri yönetimin komünist sendikal hareketlere yönelik baskıları haber olmamıştı.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kitle iletişiminin özelliklerinden biri değildir?
Sadece kitle iletişim araçları vasıtasıyla gerçekleşmesi mümkündür |
İzlerkitle çeşitli toplumsal kümelerden gelmektedir |
Herkese açıktır |
Tek yönlüdür |
İzlerkitle üyesi ile iletişimci genellikle birbirini tanımaz |
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi medyada eleştirel ekonomi politikçi yönelimlerden araçsalcılığın özelliklerinden biridir?
İdeolojik temellerle ilgilenir. |
Kültürün önemini vurgular. |
Öznenin inşasına odaklanır. |
Medya kontrolünü önemser. |
Kültürel örgütleri inceler. |
Araçsalcılar, kapitalistelerin piyasadaki ekonomik güçlerini kullanma şekillerine odaklanır. Onlara göre özel mülkiyet alanındaki iletişim araçları, kapitalist sınıfın araçlarıdır ve medya, belli bir sınıf (çoğunluğu yönetici sınıf) tarafından kontrol edilir. Araçsalcılara göre medya, egemen sınıfın toplumun geri kalanı üzerinde hâkimiyet kurmak ve onların rızasını alarak kendi düşüncelerini meşrulaştırmak için kullandıkları bir araç konumundadır. Medyaya eleştirel yaklaşan diğer bir grubu oluşturan yapısalcılar ise ideolojiler ve onun kültürel temsillerini temel alırlar. İdeoloji, kültür ve kültürel örgütleri içeren üst yapıya vurgu yaparlar. Althusser’in ideoloji tanımı ve ideolojinin yeniden üretiminde etkin bir rol üstlendiğini belirttiği Devletin İdeolojik Aygıtları (DİA) sınıflandırması, yapısalcılığın temel çıkış noktasıdır. Althuserci yapısalcıların temel ilgisi, ideolojini nasıl çalıştığı ve özneyi (insanı) nasıl yaptığı (inşa ettiği) üzerindedir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi post-fordist dönemde ortaya çıkan yeni orta sınıfın özelliklerinden değildir?
Tüketim kültürünün hem üreticisi hem de tüketicisidir. |
Hırslı ve girişimcidir. |
Toplumsal yaşama ‘örnek’ olmaktadırlar. |
Gösterişli tüketimi tercih ederler. |
Medyayı kontrol ederler. |
Yeni orta sınıfın medyayı kontrol ettiği söylenemez. Doğru cevap E' dir.
20.Soru
Yeni medya dünyasında her ögenin hem kendi başına hem de diğerleri ile birlikte anlamlı bir yapı oluşturma özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
Değişkenlik |
Modülerlik |
Otomasyon |
Kod çevrimi |
Dijital temsil |
Yeni medya dünyasında her ögenin hem kendi başına hem de diğerleri ile birlikte anlamlı bir yapı oluşturma özelliğine modülerlik (modularity) adı verilmektedir. Doğru cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ