Medyada Eleştirel Yaklaşımlar Final 25. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Medyanın eleştirel ekonomi politiği, medya sistemlerinin nasıl oluştuğunu, nasıl güçlendiğini ve var olan sınıfsal ve toplumsal ilişkileri nasıl etkilediğini çözümlemeye çalışır.
Yukarıda verilen tanıma göre medyanın eleştirel ekonomi politiği hangi seçenekte yer alan unsurlar ile ilgilenmemektedir?
Medyanın gelişmesi |
Şirket menzilinin genişlemesi |
İzleyicilerin hangi medya içeriklerini tercih ettiği |
Metalaştırma |
Devlet ve hükümet müdahalesinin değişen rolü |
Eleştirel ekonomi politik medyanın içinde bulunduğu yapı içerisinde üretim ilişkilerini ele alır. Bu içerikler ile izleyicilerin ne yaptığından ziyade bu içeriklerin kimler tarafından ne amaçla oluşturulduğunu ele alır.
2.Soru
I. Hızlı ve pratik olması
II. Okuyucunun interaktif pozisyonda olması
III. Zaman ve mekandan sınırsız olması
Yukarıda verilen özelliklerden hangisi veya hangileri internet gazeteciliğin özelliklerindendir?
Yalnız III |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Geleneksel medya gazeteciliğine göre daha hızlı ve pratik olması, okuyucuyu interaktif pozisyona getirmesi ve zaman ve mekandan sınırsız olması internet gazeteciliğini tercih sebebi yapmaktadır. Doğru cevap E'dir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Fordist dönemden Post-fordist ya da küresel döneme geçilmesinin nedenlerinden birisi değildir?
Üretimde yaşanan doygunluk |
Bireysel üretim ve tüketimin bağlayıcılığı |
Kitlesel mallara talebin azalması |
Petrol krizi |
Ekonomik bunalım |
Fordist dönemin en önemli özelliği üretimde ve tüketimde standartlaşma ve kolektif bilinçtir. 70’lere gelindiğinde ise üretimde yaşanan doygunluk, yeterli talebin olmayışıyla tüketimde sağlanamamış, kitlesel mallara talebin azalması üretim fazlalığına yol açmıştır. Verimliliğini tamamlayan Fordizm kısırlaşmış, aynı dönemde patlak veren ve tüm dünyayı etkisi altına alan petrol krizinin yarattığı ekonomik bunalımla da kapitalizmin nüfuz alanı daralmıştır. Bu gelişmelerle birlikte üretim ve tüketim anlayışında yeni bir düzenlemeye gereksinim duyulmuştur.
4.Soru
Dilimizde eleştiri kavramını karşılayan sözcük, tarihsel süreç içerisinde sırasıyla hangi yolu izlemiştir?
Muaheze, tenkid, kritik, eleştiri |
Tenkid, muaheze, eleştiri, kritik |
Tenkid, muaheze,kritik, eleştiri |
Tenkid, muaheze, eleştiri, kritik |
Muaheze, eleştiri, tenkid, kritik |
Gündelik dildeki sözcük ya da terim anlamının dışında, kavram olarak eleştiri köklü bir geçmişe sahip, anlam alanı oldukça geniş bir kavramdır. Bizim dilimizde eleştiri kavramını karşılayan sözcük, tarihsel süreç içerisinde önce “muaheze”, sonra “tenkid”, daha sonra “kritik” ve nihayet “eleştiri”dir. Doğru yanıt A seçeneğidir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi medyanın eleştirel ekonomi politiği için önemli olan tarihsel süreçlerden biri değildir?
Medyanın gelişmesi |
Şirket alanının genişlemesi |
Medya çalışanlarının niteliklerinin değişmesi |
Devlet ve hükümet müdahalesinin değişen rolü |
Metalaşma |
Peter Golding ve Graham Murdock'a göre, medyanın eleştirel ekonomi politiği için özellikle dört tarihsel süreç önemlidir: 1. Medyanın gelişmesi, 2. Şirket menzilinin genişlemesi, 3. Metalaştırma, 4. Devlet ve hükümet müdahalesinin değişen rolü. Doğru yanıt C'dir.
6.Soru
“Siyasal sorun hata, yanılsama, yabancılaşmış bilinç ya da ideoloji değildir, hakikatin kendisidir” diyerek ekonomi politik kuramcıların ideoloji yaklaşımını eleştiren aşağıdakilerden hangisidir?
Foucault |
Sholle |
Garnham |
Murdock |
Hall |
Foucault: Temel sorun hakikati her iktidar sistemin özgürleştirmek değil, hakikatin iktidarını şu anda içine işlediği toplumsal, ekonomik ve kültürel hegemonya biçimlerinden ayırmaktır. Özetle, siyasal sorun hata, yanılsama, yabancılaşmış bilinç ya da ideoloji değildir, hakikatin kendisidir” diyerek ekonomi politik kuramcıların ideoloji yaklaşımını eleştirir.
7.Soru
Frankfurt Okulu’nun ikinci kuşağının en önemli ismi ……… , ilk kuşak üyelerden bazı farklı görüşlere ve yönelimlere sahip olsa da, temelde Marx’ın kapitalizm ve tarihe ilişkin görüşlerinin yeniden yorumlanması, dönüşen kapitalist sisteme, devrimci yapısını yitiren işçi sınıfının yeni rolüne ilişkin yaklaşımlar ortaya koyması bakımından aynı çizgiyi sürdürmektedir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yeri aşağıdaki isimlerden hangisi doğru şekilde tamamlar?
J. Habermas |
T. Adorno |
M. Horkheimer |
W. Benjamin |
L. Althusser |
Frankfurt Okulu’nun ikinci kuşağının en önemli ismi Jürgen Habermas’tır. 1929 yılında do- ğan Habermas, gençliğinde Frankfurt Okulu’nun ilk kuşak üyelerinin öğrencisi olmuştur. 1959’da Adorno’nun asistanı olarak Frankfurt Okulu’na dahil olmuştur. 1970’lerden itibaren, Adorno ve Horkheimer’in ölümüyle birlikte Okul, Habermas tarafından temsil edilmektedir. Habermas, ilk kuşak üyelerden bazı farklı görüşlere ve yönelimlere sahip olsa da, temelde Marx’ın kapitalizm ve tarihe ilişkin görüşlerinin yeniden yorumlanması, dönüşen kapitalist sisteme, devrimci yapısını yitiren işçi sınıfının yeni rolüne ilişkin yaklaşımlar ortaya koyması bakımından aynı çizgiyi sürdürmektedir.
Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi eleştirel ekonomi politik yaklaşımının özelliklerinden biri değildir?
İdeoloji, kültür ve temsil konularına odaklanır |
Ekonominin kültür endüstrisi ve anlam inşası boyutuna yoğunlaşır |
Ekonomik ve politik gücü elinde bulunduranların düzenli propaganda kampanyalarıyla kamuoyunu yönlendirme gücü, ekonomi, iktidar ve siyaset ilişkileri eleştirel ekonomi politiğin ilgilendiği temel alanlardır |
Tarihsel maddecilik üzerine temellenen ekonomi politik yaklaşım, medya üretiminin ekonomik yapısı ve süreçlerine odaklanır |
Kitle iletişim araçlarının mülkiyeti, kontrolü, diğer sektörlerle ilişkisi, tekelleşme, medya içeriğinin farklılaşması, metalaşma, ticarileşme, reklam ve kar güdüsü gibi konuları sorgular |
Doğru cevap A'dır. İdeoloji, kültür ve temsil konularına odaklanır.
9.Soru
Küresel enformasyon düzeninin ve enformasyon toplumunun ortayaçıkardığı karmaşık ilişkiler yumağının çözülmesi konusunda yaptığı katkılarla bilinen ekonomi politikçisi kimdir?
Armand Mattelart |
Peter Golding |
Graham Murdock |
Nicholas Garnham |
Herbert Schiller |
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Althusser’in tanımladığı geleneksel Marksist kuramdaki devlet teorisinin özelliklerinden biri değildir?
Sınıf mücadelesinin hedefi, devlet iktidarı ve bu iktidarın sınıflarca kullanılmasıdır. |
Devlet iktidarını, devlet aygıtından ayırmak gerekir. |
Proletarya burjuva devlet aygıtını yıkmak için onun yerine başka bir devlet aygıtı koymalı ve devletin aygıtının ve devlet iktidarının sonunu getirmek için devlet iktidarını elde etmelidir. |
Devlet, devletin baskı aygıtıdır. |
Devlet, kapitalizmi üretirken baskı aygıtları ve ideolojik aygıtlardan oluşan ikili bir yapı kullanır. |
Devlet, kapitalizmi üretirken baskı aygıtları ve ideolojik aygıtlardan oluşan ikili bir yapı kullanır.
11.Soru
I. Kapitalizmin gelişme sürecindeki bir aşamadır.
II. 70’li yılların sonundan itibaren bütün dünyayı etkisi altına almış ve dünyayı adeta bütünleşik tek bir pazar haline getirmiştir.
III. Salt ekonomik bir oluşumdur.
IV. Post-fordist ilkelere dayanmaktadır.
Küreselleşme ile ilgili olarak verilen ifadelerden hangileri doğrudur?
I ve II |
I, II ve III |
I, II ve IV |
II, III ve IV |
III ve IV |
III numaralı ifadede küreselleşme ile ilgili olarak yanlış bilgi verildiği için bu ifadenin yer almadığı seçenek olan C seçeneği doğru yanıt olacaktır. Doğrusu, "Küreselleşme salt ekonomik bir oluşum değildir, siyasi, sosyolojik, iletişimsel ve ideolojik boyutları da olan bir süreci ifade etmektedir" şeklindedir.
12.Soru
Aydın kimdir sorusunu, aydın olmanın gereklerini ve eleştirel düşünce arasındaki bağı somut olarak betimleyen en önemli edebiyat yapıtı hangisidir?
Elias Canetti "Körleşme" |
Jean Paul Sartre "Aydınlar Üzerine" |
Franz Kafka "Dönüşüm" |
Stefan Zweig "Dünün Dünyası" |
Emile Zola "Dreyfus Davası" |
Aydın kimdir sorusunun Batıdaki, Avrupa’daki en yetkin karşılıklarından biri olarak modern edebiyatın, roman sanatının tanınmış ismi Emile Zola ve onun Dreyfus Olayı (ya da Dreyfus Davası) adlı yapıtı gösterilir. Söz konusu bu yapıt ve Emile Zola örneğinde, aydın olmanın gereklerini ve eleştirel düşünce arasındaki bağı daha somut olarak betimleyebiliriz.
13.Soru
Medya araştırmalarının, medyanın emtia üretimi ve değişimi yoluyla artı değerin ortaya çıkarılmasına ve reklamlar aracılığıyla diğer sektörlerdeki emtia üretim ve tüketimine hizmet eden ekonomik boyutunun gözden kaçırmaması gerektiğine dikkat çeken kuramcı kimdir?
Noam Chomsky |
Armand Mattelart |
Peter Golding |
Graham Murdock |
Nicholas Garnham |
Doğru cevap E'dir. Nicholas Garnham'dır.
14.Soru
Fordizm Batılı toplumlarda hangi yıllara kadar etkisini sürdürmüştür?
50 |
60 |
70 |
80 |
90 |
Batı toplumları 70’li yıllara gelinceye değin ‘fordist’ bir görünüm sergilemiştir. Doğru cevap C' dir.
15.Soru
Modernlik ve modernite ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi/hangileri doğrudur?
1. Modern sözcüğü eskiden kopuş anlamı içermektedir.
2. Modern sözcüğü radikal (köklü) bir değişimi içermez.
3. Modernitenin temelinde akılcılık vardır.
4. Modernitenin ekonomik temeli Fransız Devrimi'ne bağlanır.
1,2 ve 3 |
1,2 ve 4 |
1,3 ve 4 |
2,3 ve 4 |
Hepsi |
Ortaçağın ardından Rönesans ve daha sonra Aydınlanma hareketiyle birlikte modern sözcüğü farklı bağlamlarda (toplumsal, ekonomik, bireysel, kurumsal vb.) farklı anlamlar içerse de genel olarak bir eskiden kopuşu, köklü (radikal) bir değişimle birlikte eskiden yeniye geçişi ve güncelliği dile getirir. Modernitenin temelinde odağa insanı alan bir akılcılık (rasyonalite) vardır. Bireyi olduğu kadar toplumu ve tüm toplumsal kurumları aklın ve akılcılığın araçlarıyla düzenleyerek örgütleyen modernitenin felsefi temeli XVIII. yüzyıl Aydınlanma Felsefesine bağlanırken, politik olarak Fransız Devrimine ve ekonomik olarak da Sanayi Devrimi ile kapitalizme bağlanır. Doğru yanıt C seçeneğidir.
16.Soru
Materyalist tarih anlayışına göre insanlar, yaşamlarını nasıl kazanmak zorundalar?
Sanatı kullanrak |
Sanayiden |
İhraç ederek |
Üreterek |
Ziraati geliştirerek |
Materyalist tarih anlayışına göre insanlar, yaşamlarını üretmek zorundadır ve bunu fiilen, belirli bir tarzda yaparlar.
17.Soru
……………………….. , klasik iktisattan farklı olarak toplumsal eşitsizliğin aslında bir sınıf eşitsizliği ve tarihin de bir sınıf mücadeleleri tarihi olduğunu vurgular.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yeri aşağıdaki kavramlardan hangisi doğru şekilde tamamlar?
Eleştirel ekonomi politik |
Liberal iktisat |
Liberal feminizm |
Sosyal politika |
Radikal feminizm |
Eleştirel ekonomi politik, klasik iktisattan farklı olarak toplumsal eşitsizliğin aslında bir sınıf eşitsizliği ve tarihin de bir sınıf mücadeleleri tarihi olduğunu vurgular. Dolayısıyla, ekonomi politik kavramının “eleştirel” sıfatı ile nitelendirilmesinin nedeni, klasik anlamdaki ekonomi politiğin, göz ardı ettiği noktaları temel almasıdır. Sözü edilen liberal iktisatçılar kavramın, en basit anlatımıyla insanlar arasındaki üretim ilişkilerini (ekonomik ilişkileri) incelediğini,
üretim araçlarının mülkiyet biçimlerini ve maddi servetlerin dağılım şekillerini içerdiğini göz ardı etmişlerdir.
Buna göre, doğru cevap A şıkkıdır.
18.Soru
I- Güçlülerin medyayı kontrol edebilme yetisi. II- Ekonomik ve politik seçkinlerin haberleri belirleyebilmesi. III- Reklam verenlerin kapitalizme hizmet edecek nitelikteki yayınları desteklemesi. Seçeneklerden hangileri avrupalı ekonomi politikçilerden olan Golding ve Murdock’ın, Herman ve Chomsky’nin propaganda modelinde kabul ettikleri yaklaşımlardandır?
II ve III |
I ve II |
I ve III |
Yalnız II |
I, II ve III |
Seçeneklerin tamamı avrupalı ekonomi politikçilerden olan Golding ve Murdock’ın Herman ve Chomsky’nin propaganda modelinde kabul ettikleri yaklaşımlardandır
19.Soru
Ekonomi Politiğin odak noktası nedir?
Ekonomi politik, insanlar arasındaki ekonomik ilişkilerin coğrafi gelişimine odaklanır. |
Ekonomi politik, insanlar arasındaki ekonomik ilişkilerin tarihsel gelişimine odaklanır. |
Ekonomi politik, insanlar arasındaki ekonomik ilişkilerin politik gelişimine odaklanır. |
Ekonomi politik, insanlar arasındaki ekonomik ilişkilerin siyasi gelişimine odaklanır. |
Ekonomi politik, insanlar arasındaki ekonomik ilişkilerin psikolojik gelişimine odaklanır. |
Ekonomi politik, insanlar arasındaki ekonomik ilişkilerin tarihsel gelişimine odaklanır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sunucudan (server) çoğula veya tekile ya da bir diğer sunucuya eş zamansız iletişimin örneğidir?
e- posta iletisi |
web yayıncılığı |
sohbet odaları |
internet forumları |
blog siteleri |
Çoğuldan çoğula veya tekilden çoğula es zamanlı iletişim sohbet hizmeti seklinde; tekilden tekile eş zamansız iletişim e-posta iletisi seklinde; çoğuldan çoğula es zamansız iletişim grup iletişimi seklinde; sunucudan (server) çoğula veya tekile ya da bir diğer sunucuya es zamansız iletişim web yayıncılığı seklinde gerçekleşmektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ