Medyada Eleştirel Yaklaşımlar Final 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi propaganda modelindeki 5 haber süzgecinden biri değildir?
Medyanın büyüklüğü |
Haber kaynakları |
Reklamcıların etkisi |
Medyaya tepki üretimi |
Anti-kapitalizm |
Herman ve Chomsky’nin propaganda modeline göre Amerikan medyasının beş haber süzgeci vardır. Bunlar, medyanın endüstri olarak büyüklüğü, reklam verenlerin etkisi, haber kaynakları, medyaya yönelik sürekli tepki üretimi ve anti-komünizmdir. Amerikan medyasında haberlerin seçiminde sahiplik yapısı, reklam ve sponsor olarak yayını destekleyenler, haber malzemesi üreterek haber üretimini yönlendirenler, haberlere sistemli bir şekilde tepki göstermek üzere ortaya konan organize çabalar ve konunun komünizmle bağlantısı belirleyicidir.
2.Soru
Herman ve Chomsky'nin oluşturduğu Propoganda Modeli ile ilgili hangisi yanlıştır?
Gücü elinde bulunduranlar, haber söylemini belirler. |
Medya propaganda işlevini yerine getirirken yansız seçimler yapar. |
Doğrudan sansür yerine oto sansür uygulanır. |
Neyin haber olacağını belirleyenler başta hükümet ve iş dünyasının önde gelenleridir. |
Medya, hükümetin belli politikalarına karşı zaman zaman mesafeli olabilir. |
Medya propaganda işlevini yerine getirirken yanlı seçimler yapar.
3.Soru
Mattelart’a göre küresel ekonomik sermayenin egemenliği altındaki kültürel ve ideolojik emperyalizme karşı direniş yolu aşağıdakilerden hangisidir?
Kapitalist kültür endüstrisi ürünlerine karşı vatandaşları uyarmak
|
Medya içeriklerinde kamu yararını gözetmek
|
Sivil toplum kuruluşlarının desteğine sahip bir kamu yayıncılığını canlandırmak
|
Medya içeriklerinin ekonomik bir ürün olarak pazarlanmasının önüne geçmek
|
Sermayeye sahip medya şirketlerine ekonomik ve hukuki sınırlamalar getirmek |
Mattelart küresel ekonomik sermayenin egemenliği altındaki kültürel ve ideolojik emperyalizme karşı bir direniş yolu olarak, sivil toplum kuruluşlarının yöntem ve desteğine sahip bir kamu yayıncılığının yeniden canlandırılmasını önermektedir. Mattelart önerisini şu şekilde somutlaştırır: Enformasyon hakkı için verilen mücadele, kültür, eğitim, sağlık, çevre vb. gibi insanlığın ortak iyiliklerinin yönetimi konusunda, yeni bir kolektif eylem felsefesi deneyimini açığa vurmaktadır. Doğru cevap C’dir.
4.Soru
Modernizmin toplumsal ve felsefi temelleri ne üzerine kurulmuştur?
Yenilik |
Eleştirel bakış |
Çağdaş görüş |
Dinamizm |
Akılcılık |
Modernizmin toplumsal ve felsefi temelleri eleştirel akıl ve eleştirel bakış üzerine kurulmuştur.
5.Soru
Herman ve Chomsky’nin 1988 yılında ortaya attıkları Kitle İletişimin Propaganda Modeli'ne gore Amerikan basını için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Medya, devlet ve özel sektörün çıkarlarına, mevcut iktidara hizmet eder. |
Haber, tekelleşmiş kuruluşlar tarafından üretilir. |
Haber endüstrisi kâr edebilmek için reklama, haber hammaddesi için hükümete bağımlıdır. |
Medya, güçlü baskı grupları tarafından sürekli denetim altında tutulur. |
Amerikan basını Sovyet dönemindeki Pravda’dan tüm yönleriyle farklılıklar gösterir. |
Modele göre, medya, devlet ve özel sektörün çıkarlarına, mevcut iktidara hizmet eder. Haber, tekelleşmiş kuruluşlar tarafından üretilir. Haber endüstrisi kâr edebilmek için reklama, haber hammaddesi için hükümete bağımlıdır. Ayrıca güçlü baskı grupları tarafından sürekli denetim altında tutulur. Bu anlamda bağımsız gibi görünmekle birlikte, Amerikan basının Sovyet dönemindeki Pravda’dan hiçbir farkı yoktur.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ekonomi politiğin çalışma konusudur?
Tarihsel olarak üretim ve değişimin, bölüşüm ve tüketimini incelemek |
Tarihsel olarak kültürün dünya toplumlarında değişimi incelemek |
Medyanın sahiplik yapısını incelemek |
Dünya ekonomisinin insanların yaşayış tarzlarındaki etkisini incelemek |
İnsanların para harcama alışkanlıklarını incelemek |
C¸alışma konusu kapitalist toplumda üretimin sosyal ilişkileri olan ekonomi politik yaklaşımın amacı, tarihsel olarak üretim ve değişimin, bölüşüm ve tüketimini incelemektir. Doğru cevap A'dır.
7.Soru
Medya sektörü ne zaman özel şirketlerin egemenliği altına girmeye başlamıştır?
1960'lar |
1970'ler |
1980'ler |
1990'lar |
2000'ler |
Medya sektöründe ise 1970’lerin sonlarından beri özel şirketlerin egemenliği söz konusudur. Doğru yanıt B'dir.
8.Soru
1990’ların başında yayınladıkları çalışmalarında, ekonomi politiği daha ‘eleştirel’ bir konuma çekerek, eleştirel ekonomi politik yaklaşımın ana hatlarını ortaya koymaya çalışan iki isim aşağıdakilerden hangisidir?
P. Golding ve G. Murdock |
G. Murdock ve A. Smith |
P. Golding ve A. Smith |
D. Ricardo ve A. Marshall |
A. Marshall ve A. Smith |
Golding ve Murdock adlı iki araştımacı 1990’ların başında yayınladıkları çalışmalarında, ekonomi politiği daha ‘eleştirel’ bir konuma çekerek yaklaşımın ana hatlarını ortaya koymaya çalışmışlardır.
Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.
9.Soru
A.Mattelart K. Marx’ın ……………. teorisine yaslanarak, ideolojinin gerçek koşulları perdelemeye yarayan göstergeler ürettiğini ve böylece gerçekliği manipüle ettiğini söyler.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yeri aşağıdakilerden hangisi doğru şekilde tamamlar?
Tarihsel materyalizm |
Artı değer |
Yanlış bilinç |
Yabancılaşma |
Kültür endüstrisi |
A.Mattelart K. Marx’ın yanlış bilinç teorisine yaslanarak, ideolojinin gerçek koşulları perdelemeye yarayan göstergeler ürettiğini ve böylece gerçekliği manipüle ettiğini söyler.
Dolayısıyla doğru cevap C şıkkıdır.
10.Soru
Doğa bilimlerinin yöntemi olarak da bilinen pozitivizmin topluma, sosyal bilimlere de uygulanabileceğini gösteren kişi kimdir?
Albert Camus |
Nietzsche |
Auguste Comte |
Sigmund Freud |
René Descartes |
Auguste Comte, doğa bilimlerinin yöntemi olarak da bilinen pozitivizmin topluma, sosyal bilimlere de uygulanabileceğini gösteren kişidir.
11.Soru
ABD ve Avrupa medyasının farklarıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
ADB medyası daha objektif habercilik yapmaktadır |
Avrupa medyasında emek karşılığı daha adildir |
Avrupa medyasında kamusal yayıncılık daha fazla gelişmiştir |
Avrupa'daki gazetecilerin meslek etiği daha gelişmiştir |
ABD gazeteciliği araştırmacı gazetecilik üzerine gelişmiştir |
ABD’de daha kapitalist ve tümüyle ticari bir medya sistemi var iken, Avrupa’da kamusal yayıncılık daha fazla gelişmiştir. Doğru cevap C'dir.
12.Soru
Çağdaş Kültürel Araştırmalar Merkezi’ nin ilk yöneticisi kimdir?
Richard Hoggart |
Stuart Hall |
Raymond Williams |
Pady Whannel |
E.P. Tompson |
Çağdaş Kültürel Araştırmalar Merkezi’nin ilk yöneticisi Richard Hoggart’dır.
13.Soru
Schiller’e göre Amerikan sistemi zihin yönlendirme temeline dayanır ve yönlendirilmiş zihinler için beş temel mit oluşturulmaktadır. Bu sistemde ortaya çıkan toplumsal ve bireysel çatışmaların sistem sorunu olarak görülmemesi hangi mite dayanmaktadır?
Bireyselcilik işisel tercih |
Mitleştirilmiş yansızlık |
İnsan doğasının değişmezliği |
Toplumsal çatışma bulunmaması |
Çoğulculuğun egemen olması |
Yönlendirilmiş zihinler için beş temel mit oluşturulmaktadır. Birincisi bireyselcilik ve kişisel tercih mitidir. Bireysel tercih miti, özgürlüğün temeli olarak sunulur. Özel girişimin önünde hiçbir engel olmaması ve buna yönelik kısıtlamaların asla kabul görmemesi, Amerikan sisteminin önemli bir özelliği olarak yüceltilir. İkinci olarak yansızlık mitleştirilmiştir. İnsanlar yaşadıkları toplumda işleyişin yansız olduğuna inandırılır. Üçüncü olarak insan doğasının değişmeyeceği savı mitleştirilir. Buna göre insan davranışının saldırgan yanları değişmez. Kapitalist sistemde ortaya çıkan toplumsal ve bireysel çatışmalar, sistem sorunu olarak görülmez ve insan davranışının değişmeyeceği iddiasıyla açıklanır. Dördüncü mit, Amerika’da toplumsal çatışmanın bulunmadığı yönündedir. Tam aksine dikkatler komünist ülkelerdeki yapının sorunları üzerine yönlendirilir ve oralardaki toplumsal çatışmalar öne çıkarılır. Son olarak medyada çoğulculuğun egemen olduğu miti üretilir. Buna göre insanlar, kültür ve enformasyon çeşitliliği içinde kişisel tercihlerini yapabilmekte, özgürce seçim mümkün olabilmektedir. Oysa çeşitlilik olarak sunulanlar aslında gerçekten farklı seçeneklerin olmadığı, sözde ve görünüşte yaratılmış bir çeşitlilik yanılsamasıdır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Lev Manovich'in belirlediği yeni medyaya ait özellikler arasında yer almaz?
Modülerlik |
Kod çevrimi |
Otomasyon |
Etkileşimlilik |
Dijital temsil |
Dijital temsil,modülerlik, otomasyon, değişkenlik ve kod çevrimi Lev Manovich'in belirlediği yeni medyaya ait özelliklerdir. Etkileşim bu özellikler arasında yer almaz.
15.Soru
İngiltere'de ulusal ve uluslararası pazara girmek maliyetliydi ve alternatif yayınların reklam gelirleri yeterli değildi. Bunun sonucu İngiltere'de yayıncılığa nasıl yansımıştır?
Özel yayıncılık artmıştır |
Gazetecilik mesleğini seçenlerin sayısı azalmıştır |
Gazetecilik prestijli bir meslek olarak görülmemektedir |
Medya kuruluşlarının sayısı azdır |
Muhafazakar bir medya görülmektedir |
ABD’dekinin aksine İngiltere’de büyük ölçüde muhafazaka^r bir medyanın tarihsel egemenliğinin nedeni, ulusal ve uluslararası pazara girmenin çok maliyetli olması ve alternatif yayınların toplayabilecekleri reklam gelirlerinin yeterli olmamasıdır. Doğru cevap E'dir.
16.Soru
Yeni medya düzenini kapitalizmin dijitalleşmesi olarak açıklayan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Karl Marx |
Max Weber |
Marshall McLuhan |
Dan Schiller |
Emile Durkheim |
Dan Schiller yeni medya düzenini kapitalizmin dijitalleşmesi olarak açıklamıştır. Doğru cevap D'dir.
17.Soru
Herbert Schiller'e göre Amerikan sistemi aşağıdakilerden hangisine dayanmaktadır?
Düşünce özgürlüğü |
Paranın serbest dolaşımı |
Etnik ve kültürel çeşitliliklerin desteklenmesi |
Zihin kontrolü |
Laik olmaması |
Schiller’e göre Amerikan sistemi zihin yönlendirme temeline dayalıdır. Bu ismi taşıyan kitabında, temel amacın, insanları kendi çıkarlarına ters düşen yönde oy kullanmaya ikna etmek olduğunu belirtir. Yönlendirme süreci çok yetenekli, zeki, seçilmiş bir topluluk tarafından yürütülür. Yönlendirmenin en önemli yöntemlerinden biri haber akışını denetim altında tutmaktır. Bu amaçla haber üreten kuruluşların sahipliği, sistemi sürdürmek isteyen ekonomik ve politik güç sahipleri tarafından üstlenilir ya da kontrol edilir. Schiller’e göre, çekici yöntemlerle hedef kitleyi etkileyebilen Amerikan iletişim sistemi ve Kuzey Amerika kültürü, diğer dünya ülkelerine de ihraç edildiği için benzer yapıların tüm dünyada ortaya çıkması kaçınılmazdır.
18.Soru
Aşağıdakilerin hangisinde Raymond Williams'ın modernizmin gelişimin sürecinde birbirini etkilediklerini ve belirlediklerini söylediği kavramlar doğru verilmiştir?
Kültür, sanat, magazin |
Kültür, sanat, ekonomi |
Sanat, matematik, ekonomi |
Kültür, toplum, ekonomi |
Kültür, toplum, ticaret |
Williams, özellikle kültür, toplum ve ekonomi arasındaki bağlantıları işaret ederek, bu üç kavramın modernizmin gelişim sürecinde birbirlerini etkilediklerini ve belirlediklerini ileri sürmüştür. Doğru cevap D'dir.
19.Soru
Hall’un “Encoding-Decoding” (Kodlama-kod açımı) isimli makalesine göre hangisi doğrudur?
Okur, her zaman egemen değerleri meşrulaştıran metnin “yeğlediği” okumayı yapmaya eğilimlidir. |
Televizyon programları gerçekliğin yansımaları ya da çarpıtımlarıdır. |
Kod açımı edilgin bir süreç olduğu için kodlayıcıların iktidarının bir güvencesidir. |
Televizyon programları kodlanmış anlamalar dizisi, özgül, estetik, siyasal, teknik ve profesyonel ideolojilerin ürünüdür. |
Kod açımı iktidar girişimi asla olamaz. |
Metin analizlerine önemli bir açılım getiren Hall’ın “Encoding-Decoding” (Kodlama-kod açımı) isimli makalesi bir metnin farklı biçimlerde okunabilme olanağına dikkati çekerek okurun her zaman egemen değerleri meşrulaştıran metnin “yeğlediği” okumayı yapmadığını ileri sürer. “Bu modelde, televizyon programları gerçekliğin yansımaları ya da çarpıtımları olarak değil, kodlanmış anlamalar dizisi, özgül, estetik, siyasal, teknik ve profesyonel ideolojilerin ürünü olarak anlaşılırlar. Program bir kez üretildiğinde oldukça etkili ama belirsiz bir göstergeler yapısıdır. Program yapımcıları izleyicileri belli anlamları yeğleme’ye özendirmek için tüm kodlama beceri, yetenek ve bilgilerini kullanabilirler ama kod açımı edilgin değil, etkin bir süreç olduğu için bu ‘yeğleme’ kodlayıcıların iktidarının bir güvencesi değil, bir iktidar girişimidir; yani kod açımı sırasında izleyicinin pazarlığa oturacağı bir tekliftir.
20.Soru
Eleştirel ekonomi politik kuramcılardan hangisi kitle iletişim araçları tarafından üretilen ve yayılan enformasyonu geleceğin “hammaddesi” olarak tanımlamaktadır?
Nicholas Garnham |
Peter Golding |
Graham Murdock |
Noam Chomsky |
Armand Mattelart |
Armand Mattelart, enformasyonu bir hammadde olarak tanımlamaktadır. Dünya üzerinde yaşanacak bir ekonomik savaşta, kültürel enformasyon kadar, mali, bilimsel, teknik ya da her tip enformasyon sanayileşmiş büyük ülkelerde krizden çıkışın en iyi siyasal ve ekonomik yolu olacaktır. Bu hammadde aynı zamanda gelecek için ulusal bağımsızlığın da garantisi olabilecektir. Doğru cevap E’dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ