Metafizik Ara 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Önümdeki kırmızı elmanın kendine özgü renk-tonu’nu ele alalım. Bir renk tonunun trop olması için varolduğu sürece kapladığı bölgenin her yerinde tam aynı tonda olması gerekir. İşte bu belli kırmızı renk tonuna Mırmızı diyeceğiz. Mırmızı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Mırmızı'daki büyük “M” harfini, tümel bir şey olan tropun genell adı olduğunu vurgulamak için kullanırız. |
Mırmızı, önümdeki elmanın her yer ve zamandaki rengi ile özdeştir |
Mırmızı içinde bulunduğu elmanın hep tüm bölgelerinde yer alır |
Mırmızı, elma yer değiştirsede uzaydaki yerini değiştirmez |
Elmanın Mırmızı'nın bulunduğu bölgesi zaman içinde renk değiştirdiğinde Mırmızı ortadan kalkmış olur |
Aslında bu elmanın kabuğunun dış yüzeyinin her bölgesi tıpatıp aynı renktonu’nda değildir. Az da olsa değişik renk tonlarındadırlar. Ayrıca bu renk tonları zaman içinde, az da olsa değişirler. Bir renk tonunun trop olması için varolduğu sürece kapladığı bölgenin her yerinde tam aynı tonda olması gerekir. Dolayısıyla sözü edilen trop, elmanın kabuğunun dış yüzeyinin yeterince dar bir bölgesindeki ve yeterince kısa bir zaman aralığındaki renk olarak belirlenmiştir. Ancak bu yolla tropun bulunduğu her yer ve zamanda aynı renk tonunda olması sağlanmış olur. İşte bu belli kırmızı renk tonuna Mırmızı diyeceğiz.
Dolayısıyla, elmanın Mırmızı'nın bulunduğu bölgesi zaman içinde renk değiştirdiğinde Mırmızı ortadan kalkmış olur.
Doğru cevap E'dir.
2.Soru
Somut Nesne ve Trop aşağıdakilerden hangisinin temel kategorilerini oluşturmaktadır?
Sıkı Adcılık |
Sıkı Trop Adcılığı |
Trop Kümesi Adcılığı |
Doğal Trop kümesi Adcılığı |
Trop-Benzerliği Kümesi Adcılığı |
Sıkı Trop Adcılığı’nın temel kategorileri Somut Nesne ile Trop, temel ontolojik ilişkisi ise somut nesne ile trop arasındaki Dolaysız Taşıma İlişkisi’dir.
3.Soru
Benzerlik Adcılığının bir aksiyomu şu şekilde ifade edilebilir: "Benzerlik İlişkisi bakışımlıdır; yani A1 ile A2 herhangi iki somut nesne olduğunda, A1, A2’ye benzer ise, A2 de A1’e benzer."
Aşağıdakilerden hangisi yukarıda verilen aksiyomun bir örneklendirilmesidir?
Elimdeki pembe karanfil kendisine benzer. |
Ahmet Mehmet’e benzer ise, Mehmet de Ahmet’e benzer. |
Sokrates de Kant da filozoflar kümesinin öğeleriyse, Sokrates Kant'a benzer. |
Tüm çiçekler çiçek olmaları bakımından birbirine benzer. |
İki insan tür bakımından birbirine benzerken, bir maymun ile bir at cins bakımından birbirine benzer. |
Verilen aksiyomda verilen iki somut nesneden ilki ikincisine benziyorsa, ikincisinin de ilkine benzediği ifade edilmektedir. Doğru yanıt B seçeneğidir.
4.Soru
Benzerlik adcılığına göre, “Zümrüt yeşildir” önermesinin metafizik açıklayıcısı aşağıdaki önermelerden hangisidir?
Zümrüt tüm yeşil nesnelerden oluşan benzerlik kümesinin bir elemanıdır
|
Zümrütler kümesi ile yeşil nesneler kümesinin en az bir ortak elemanı vardır
|
Hem zümrütler kümesi hem de yeşil somut nes- neler kümesi birer benzerlik kümesidir
|
Tüm zümrütlerden oluşan benzerlik kümesi, tüm yeşil nesnelerden oluşan benzerlik kümesinin alt kümesidir
|
En az bir zümrüt en az bir yeşil somut nesneye benzer
|
5.Soru
Platon’un kuramındaki üçüncü adam sorunu Aristoteles’in kuramında nasıl çözülür?
Kendine Uygulama Aksiyomu’nun Aristoteles’in kuramında geçersiz olması ile
|
Birlik Aksiyomu’nun Aristoteles’in kuramında geçersiz olması ile
|
Saflık Aksiyomu’nun Aristoteles’in kuramında geçersiz olması ile
|
Ayırma Aksiyomu’nun Aristoteles’in kuramında geçersiz olması ile
|
Teklik Aksiyomu’nun Aristoteles’in kuramında geçersiz olması ile
|
6.Soru
Tümel şeyin tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
Varolan ve/veya olanaklı örnekleyeni bulunan şey
|
Tüm olanaklı dünyalarda örnekleyeni bulunan şey
|
En az bir tikeli örnekleyen şey
|
Tüm varlık kategorilerinde varolan şey
|
Tüm tikel varlıkların örneklediği şey
|
7.Soru
Yüklem adcılığı kuramı’nda temel ontolojik kategori aşağıdakilerden hangisidir?
Zihin |
Küme |
Durum |
Kavram |
Somut nesne |
Yüklem adcılığı kuramı’nda, sıkı adcılık kuramı’nda olduğu gibi, tek temel ontolojik kategori nesne kategorisidir.
8.Soru
“A B’dir” önermesinde “B” yükleminin bir tür veya özellik gösterdiğini kabul eden kuramlar hangileridir?
Adcı kuramlar
|
Nominalist kuramlar
|
Gerçekçi kuramlar
|
Trop kuramları
|
Metafizik kuramlar
|
9.Soru
Bir şeyin örnekleyeni olduğu şeye ne denmektedir?
Varlık
|
Küme
|
Olgu
|
Varolan
|
Tür
|
10.Soru
Tropların varolup olmadığı tartışması hangi düşünürün çalışmaları ile ortaya çıkmıştır?
Platon |
Aristoteles |
Frege |
Kant |
Sokrates |
Tropların var olup olmadıkları uzun süreden beri tartışma konusu olmayı sürdürmektedir. Ünite 2’de belirttiğimiz gibi, bu tartışma Aristoteles’in Kategoriler’inde ortaya konulan dört ontolojik kategoriden biri olan belirlenmiş özelliklerin (yani bir şeyin içinde olup hiçbir şey için söylenemeyen şeylerin) iki farklı biçimde yorumlanmasıyla ortaya çıkmıştır
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kavramcılığın adcı kuramlar arasında sayılmamasının nedenidir?
Kavramların tümel olması
|
Kavramcılığa göre hiçbir somut nesnenin adlandırılamaması
|
Aynı kavramın sadece bir zihinde olabilmesi
|
Uygulama ilişkisini ontolojik bir ilişki kabul etmesi
|
Somut nesnelerin varlığını reddetmesi
|
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi trop benzerliği kümesi adcılığında türetilmiş bir kategoridir?
Trop benzerliği kümesi
|
Somut nesne
|
Trop
|
Küme
|
Doğal nesne kümesi
|
13.Soru
"Aksiyomlarla belirlenen Platon’un İdealar Kuramı, Platon’un kendisinin de ................. diyalogunda tartıştığı gibi çeşitli güçlüklere yol açar. Bunlardan biri sonsuz gerilemeye yol açan ve daha sonraları Aristoteles tarafından “Üçüncü Adam Çıkarımı” olarak adlandırılmış olan güçlüktür." Boşluğa hangisi gelmelidir?
Timaios |
Politikos |
Parmenides |
Kritias |
Theatetos |
Aksiyomlarla belirlenen Platon’un İdealar Kuramı, Platon’un kendisinin de Parmenides diyalogunda tartıştığı gibi çeşitli güçlüklere yol açar. Bunlardan biri sonsuz gerilemeye yol açan ve daha sonraları Aristoteles tarafından “Üçüncü Adam Çıkarımı” olarak adlandırılmış olan güçlüktür. Doğru cevap C'dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi metafiziğin asıl amaçlarından biri değildir ?
Varolan veya varolabilen bütün şeyleri kategorilere ayırıp bunlar arasındaki temel ilişkileri ortaya koymak. |
Bu kategorilerden hangilerine ait şeylerin varolduğunu hangilerinin varolmadığını araştırmak. |
Varolduğu gösterilmiş kategorilerin hangilerinin temel kategori olduğunu saptamak. |
Varolduğu gösterilmiş ancak temel kategori olmayan kategorileri, temel kategorilere indirgemek. |
Soyut matematiksel nesne türü |
Metafiziğin asıl amaçlarını şöyle sıralayabiliriz: (i) Varolan veya varolabilen bütün şeyleri kategorilere ayırıp bunlar arasındaki temel ilişkileri ortaya koymak. (ii) Bu kategorilerden hangilerine ait şeylerin varolduğunu hangilerinin varolmadığını araştırmak. (iii) Varolduğu gösterilmiş kategorilerin hangilerinin temel kategori olduğunu saptamak. (iv) Varolduğu gösterilmiş ancak temel kategori olmayan kategorileri, temel kategorilere indirgemek. (v) (i)-(iv) maddelerinde dile getirilmiş amaçlara ulaşırken, karşılaşılan problemleri ortaya koymak ve onlara çözüm önerileri getirmek. (vi) Yukarıdaki amaçları yerine getiren doğru metafizik önermelerden oluşan doyurucu bir metafizik kuram ortaya koymak. Doğru cevap E şıkkıdır.
15.Soru
Platon’un gerçekçi kuramında yer alan iki temel ontolojik kategori hangileridir?
Duyumsanan, Algılanan
|
Algılanan, Hissedilen
|
Varolan, Varolabilen
|
Varlık, Hiçlik
|
Duyumsanan, İdea
|
16.Soru
Trop nedir?
Yinelenemez tikel özellik |
Yinelenebilir tikel özellik |
Yinelenemez tümel özellik |
Tekil terim |
Somut önerme |
Trop yinelenemez tekil özelliktir.
17.Soru
Aristoteles’in kuramına göre aşağıdakilerden hangisi birincil töz kategorisindendir?
Yüzme
|
Şapkalı
|
Aristoteles’in hocası
|
Geçen ay
|
Omurgalı
|
18.Soru
I. “B” gibi bir yüklemin gösterdiği bir ve yalnız bir tek B kavramı vardır.
II. B kavramı A şeyine yüklenir ise B, A şeyinden ayrı bulunur, dolayısıyla B, A ile özdeş değildir.
III. A şeyinin B olmasının metafizik nedeni, “B” yükleminin A
şeyine uygulanır olmasıdır.
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri Kavramcı Tümel Kuramlarının aksiyomları arasında yer alır?
Yalnız III |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
I ve II kavramcı tümel kuramlarının aksiyonları iken, III yüklem adcılığının bir aksiyomudur. Doğru yanıt B seçeneğidir.
19.Soru
Troplar arasındaki tam benzerlik ilişkisinin açıklaması aşağıdakilerden hangisidir?
Birinci-dereceden trop-benzerliği kümesinin elemanları olmaktır
|
U¨çüncü-dereceden trop-benzerliği kümesinin elemanları olmaktır
|
Benzer iki somut nesne tarafından taşınmaktır
|
Sadece somut nesnelerce taşınmaktır
|
Aynı uzay ve zaman bölgesinde bulunmaktır
|
20.Soru
Kanıların bir metafizik kuram eşliğinde dizgeleştirilmesine ne denir?
Öndayanaklar. |
Sentetik doğru. |
Mantıksal doğru. |
Analitik doğru. |
Aksiyom. |
Cümlenin karşılığı öndayanaklardır. Cevap A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ