Metafizik Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İki trop arasındaki biraradalık ilişkisinin bulunması ne anlama gelir?
Bu iki tropun aynı bir yalın soyut nesne tarafından taşınması demektir.
|
Bu iki tropun uzay zamanda aynı yerdeki iki somut nesnede bulunması
|
Bu iki tropun aynı bir yalın somut nesne tarafından taşınması demektir
|
Bu iki tropun aynı kişi tarafından düşünülen soyut nesnede bulunması
|
Bu iki tropun birbirlerine eşdeğer olması
|
2.Soru
Nitelik Troplu Demet Kuramı’nın türetilmiş ontolojik kategorisi nedir?
Küme kategorisi |
Trop demeti |
Taşıma ilişkisi |
Trop ve Çıplak Taşıyıcı |
Biraradalık ilişkisi |
Nitelik Troplu Demet Kuramı’nın temel ontolojik kategorisi Trop kategorisi, temel
ontolojik ilişkisi Biraradalık ilişkisi, türetilmiş ontolojik kategorisi ise Trop Demeti
kategorisi olup, bu kategori Somut Nesne kategorisinin işlevini görür. Doğru yanıt B seçeneğidir.
3.Soru
Çıplak taşıyıcılı trop kuramı için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Çıplak taşıyıcı, bir trop kuramı için gerekli olan tropların içsel birliğini sağlar.
|
Çıplak taşıyıcı, bir trop kuramı için gerekli olan dışsal bağımsızlığı ortadan kaldırmaktadır.
|
Çıplak taşıyıcı, somut nesneden beklediğimiz, bir şeyin değişim ve devinim içinde özdeşliğini yitirmeme özelliğini açıklar.
|
Çıplak taşıyıcının taşıdığı troplar değişirken, kendisi değişmediğinden, çıplak taşıyıcı ve onun taşıdığı troplardan oluşan somut nesnenin özdeşliğini koruduğunu söylenebilir.
|
Çıplak taşıyıcı deneyimlenemez.
|
4.Soru
Belli bir t zaman anında uzayın Ut bölgesini kaplayan homojen bir bakır kaşık bulunduğunu düşünelim. Bu bakır kaşık bir ......... iken, kaşığın bakır özelliği taşıyan maddesi Ut uzay bölgesini dolduran bir ......... .
Yukarıdaki cümledeki boşluklar sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde verildiği şekilde doldurulmalıdır?
birey, kitledir |
kitle, bireydir |
birey, nesnedir |
nesne, kitledir |
kitle, kitledir. |
Birey ve kitle kavramlarına baktığımızda sayılabilen nesnelerin birey, sayılamayanlaın ise kitle olarak tanımlandığını görürüz. Bu nedenle doğru yanıt A seçeneğidir.
5.Soru
Nitelik ve Bağıntı Troplu Demet kuramları düşünüldüğünde aşağıdakilerden hangisinin söylenmesi doğru olur?
Nitelik ve Bağıntı Troplu Demet Kuramları, daha önce incelenen Nitelik Troplu Demet Kuramı’nın bir uzantısı sayılamaz. |
Bağıntı tropları, içsel bağıntılardan oluşarak tek çeşittir. |
Bağıntı troplarının toplamda üç ayrı çeşidi vardır. |
Nitelik ve Bağıntı Troplu Demet Kuramları, daha önce incelenen Nicelik Troplu Demet Kuramı’nın bir uzantısı sayılabilir. |
İki somut nesnenin ağırlıklarının aynı olması, her birinin tam benzer olan birer Ağırlık tropu taşıması demektir. |
Örneğin tam 3 kg ağırlığında bir karpuz ile gene tam 3 kg ağırlığındaki bir kavunu ele alalım. Bu durumda karpuzun 3 kg’lık ağırlığı ile kavunun 3 kg’lık ağırlığı birer nitelik tropudur. Bu iki somut nesnenin ağırlıklarının aynı olması, her birinin tam benzer olan birer Ağırlık tropu taşıması demektir. Öte yandan karpuzun 3 kg’lık ağırlığı’nın kavunun 3 kg’lık ağırlığı’na tam-benzerliği, bir ikinci basamak bağıntı tropudur.
6.Soru
Otobüsün t anında ve u yerinde kalabalık olduğu durum, aşağıdakilerden hangisine ilişkindir?
Somut nesne |
Soyut nesne |
Olay |
Trop |
Tümel |
Durumların genel biçimi, A şeyinin t anında ve u yerinde B olma durumu olarak dile getirilir. Yani, Havanın t anında ve u yerinde yağmurlu olduğu durum gibi. Bu örnekle dile getirilen durum, bir kitle olan hava somut nesnesine ilişkin bir durumdur. Ahmet’in kumral olma durumu (olgusu), bir birey olan Ahmet somut nesnesine ilişkin bir durumdur. Benzer şekilde, otobüsün kalabalık olma durumu, uzayda yer kaplayan otobüs somut nesnesine ilişkin bir durumdur. Doğru cevap A’dır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Davidson’un olaylar için özdeşlik koşuluna karşı bir eleştiri olarak ileri sürülmüştür?
Olaylar için bir özdeşlik koşulunu baştan varsayması |
Özdeşliği 3lü bir ilişki olarak sunması |
Verdiği özdeşlik koşuluna göre tüm olayların özdeş olması |
Verdiği özdeşlik koşuluna göre bir olayın kendisine özdeş olması |
Verdiği özdeşlik koşuluna göre bir olayın kendisine özdeş olmaması |
Olaylar için bir özdeşlik koşulunu baştan varsayması
Olayların nedenlerinin ve etkilerinin aynı olduğunu bilebilmek için, olaylar için elimizde bir özdeşlik koşulu bulunması gerekir.
8.Soru
I. Bir bireyin kimliği, onun taşıdığı içkin tümel özelliklerden oluşur.
II. Bir bireyin kimliği, onu oluşturan madde, yani kitledir.
III. Bir bireyin kimliği, onun biçimidir.
IV.Bir bireyin kimliği, o bireyin uzay-zamansal konumudur.
Yukarıdakilerden hangileri çeşitli kuramlarda ortaya konulan kimlik çeşitlerindendir?
I. Bir bireyin kimliği, onun taşıdığı içkin tümel özelliklerden oluşur.
II. Bir bireyin kimliği, onu oluşturan madde, yani kitledir.
III. Bir bireyin kimliği, onun biçimidir.
IV.Bir bireyin kimliği, o bireyin uzay-zamansal konumudur.
Yukarıdakilerden hangileri çeşitli kuramlarda ortaya konulan kimlik çeşitlerindendir?
I ve II |
II ve III |
II, III ve IV |
I, II, III ve IV |
I, II ve IV |
Yukarıda söz edilen durumlardan herbiri çeşitli kuramlarda ortaya konulan kimlik çeşitlerindendir. Doğru seçenek D'dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sıkı varolancı durum anlayışının kabul ettiği durumlardan biri değildir ?
Van Gölü'nün Türkiye'de olması |
Van Gölü'nün Türkiye'nin en büyük gölü olması |
Van Gölü'nün en derin yerinin 451 metre olması |
Van Gölü'nde Altın Pullu Balıkların Yaşaması |
Van Gölü'nün Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesinde bulunması |
Sıkı varolancı durum anlayışında sadece gerçek durumlara yer verilir.
10.Soru
Varolancı durum anlayışının çeşitleri hangi şıkta doğru verilmiştir ?
Ilımlı Varolancı - Sert Varolancı |
Ilımlı Varolancı - Sıkı Varolancı |
Sert Varolancı - Yumuşak Varolancı |
Sıkı Varolancı - Sert Varolancı |
Sıkı Varolancı- Yumuşak Varolancı |
Bu anlayışın ise, ılımlı varolancı durum anlayışı (soft actualism) ile sıkı varolancı (hard
actualism) durum anlayışı olmak üzere iki çeşidinden söz edilir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çıplak taşıyıcılık ve kendiliğin ortak noktasıdır ?
Özellik taşımaları |
Kitle olmaları |
Özelliksiz olmaları |
Trop olmaları |
Tümel olmaları |
Bir bireyin kimliği, o bireyin kendilik’idir: Burada “kendilik” ifadesini Ortaçağ-
da ilk kez John Duns Scotus (1266 - 1308) tarafından ortaya konulan Latince “haecceitas” sözcücünün karşlığı olarak kullanıyoruz. Scotus’a göre kendilik, çıplak taşıyıcı (substratum)’dan farklı olarak, bireyin özelliklerinin taşıyıcısı olan özelliksiz bir taşıyıcı değil, o bireyi o yapan ve yalnızca o bireyde olan özelliksiz bir özelliktir. Bu durumda, her bireyin kendilik’i olan özellik, diğer bireylerin kendilikleri olan özelliklerden farklı olacağından, söz konusu bireyin kendiliki’nin o bireyin kimliğini oluşturduğuu söylenebilir. Örneğin bu durumda tam-benzer Küre 1 ile Küre 2’nin kendilikleri farklı olacağından bu iki küreyi birbirinden ayırabileceğiz
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir kiplik anlamıdır?
i. Zorunluluk
ii. Olanaklılık
iii. Soyutçu durum anlayışı
iv Varolancı durum anlayışı
Yalnız i |
Yalnız ii |
i, ii |
iii, iv |
Yalnız iii |
Durum ve olgu anlayışları soyutçu durum anlayışı ile somutçu durum anlayışı olmak üzere ikiye ayrılabilir. Somutçu durum anlayışının, olanakçı (possibilist) ile varolancı (actualist) durum anlayışları olmak üzere iki çeşidi vardır. Durum ve olgular, başka ayrımlar dışında, bir de zorunlu veya olumsal önermelerin karşılığı olmaları bakımından sınıflanır. Öte yandan özellikle soyutçu durum anlayışı ile somutçu olanakçı görüşleri dikkate aldığımızda, salt olanaklı nesneler ve/veya durumlar karşımıza çıkar. Bunların incelenmesi de birer kiplik olan zorunluluk ve olanaklılık kavramlarına dayanır. Doğru cevap C’ dir.
13.Soru
Quine'ın Heraklitos'a ait “aynı nehirde iki kez yıkanamazsın, çünkü nehir sürekli akıp gider” görüşüne karşı geliştirdiği görüş aşağıdakilerden hangisidir?
Aynı nehirde iki kez yıkanamazsın, ama bunun nedeni nehrin akıp gitmesi değildir. |
Aynı nehirde iki kez yıkanabilirisin ama aynı nehir-evresinde değil. |
Aynı nehirde iki kez yıkanamazsın ama nehir akıp giden bir şey değildir. |
Aynı nehirde iki kez yıkanabilirisin ama başka bir paralel evrende. |
Aynı nehirde iki kez yıkanabilirisin ama beş-boyutlu bir evrende. |
Heraklitos “aynı nehirde iki kez yıkanamazsın, çünkü nehir sürekli akıp gider” demesine karşın, Quine “aynı nehirde iki kez yıkanabilirisin ama aynı nehir-evresinde değil” demiştir. Doğru yanıt B seçeneğidir.
14.Soru
"B-tropu ile B2-tropu var ise (ki zorunlu olarak var değildirler), A1 somut nesnesinin, B-tropu’nu taşıdığı ya da (A1, A2) sıralı ikilisinin, B2-tropu’nu taşıdığı önermeleri zorunlu olarak doğrudur; başka bir deyimle, bu durumda, “A1, B dir” ya da “A1 ile A2 arasında B2 bağıntısı vardır” önermeleri zorunlu olarak doğrudur."
Yukarıda açıklanan duruma karşılık gelen kavram aşağıdaki seçeneklerden hangisinde bulunmaktadır?
Tropizm ilkesi |
Tropların yer değiştirme ilkesi |
Olumsuz trop ilkesi |
Tropların aktarılamazlığı ilkesi |
Eksik trop ilkesi |
Bu tanımın verdiği duruma Tropların Aktarılmazlığı İlkesi denilir.
15.Soru
Nitelik ve Bağıntı Troplu Demet Kuramlarının temel ontolojik kategorileri nelerdir?
Uzay ve Zaman kategorisi |
Somut nesne ve Bağıntı kategorisi |
Trop ve Küme kategorisi |
Biradalık ve Birleşim kategorisi |
Metafizik ve Bağdaşmazlık kategorisi |
Nitelik ve Bağıntı Troplu Demet Kuramları, daha önce incelenen Nitelik Troplu
Demet Kuramı’nın bir uzantısı sayılabilir. Bu yeni kuramın temel ontolojik kategorileri,
hem nitelik hem bağıntı troplarını kapsayan Trop kategorisi ile nitelik
ve bağıntı trop kümelerini kapsayan genel Küme kategorisidir.
16.Soru
Önermelerin olanaklılığı, olanaksızlığı, zorunluluğu ve olumsallığı konusunda aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Bir önermenin mantıkça olanaklı olması, bu önermenin en az bir mantıkça olanaklı dünyada doğru olması demektir. |
Bir önermenin mantıkça zorunlu olması, yalnızca bir mantıkça olanaklı dünyalarda doğru olması demektir. |
Bir önermenin mantıkça olanaklı olması, bu önermenin hiçbir mantıkça olanaklı dünyada doğru olmaması demektir. |
Bir önermenin metafizikçe zorunlu olması, yalnızca bir metafizikçe olanaklı dünyalarda doğru olması demektir. |
Bir önermenin fizikçe olumsal olması, bu önermenin bütün fizikçe olanaklı dünyalarda doğru olması demektir. |
Üç çeşit olanaklı dünya yardımıyla önermelerin olanaklılığını, olanaksızlığını, zorunluluğunu ve olumsallığı aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır:
- Tanım 1: Bir önermenin mantıkça olanaklı olması, bu önermenin en az bir mantıkça olanaklı dünyada doğru olması demektir.
- Tanım 2: Bir önermenin mantıkça zorunlu olması, bu önermenin bütün mantıkça olanaklı dünyalarda doğru olması demektir.
- Tanım 3: Bir önermenin mantıkça olanaksız olması, bu önermenin hiçbir mantıkça olanaklı dünyada doğru olmaması demektir.
- Tanım 4: Bir önermenin metafizikçe olanaklı olması, bu önermenin en az bir metafizikçe olanaklı dünyada doğru olması demektir.
- Tanım 5: Bir önermenin metafizikçe zorunlu olması, bu önermenin bütün metafizikçe olanaklı dünyalarda doğru olması demektir.
- Tanım 6: Bir önermenin metafizikçe olanaksız olması, bu önermenin hiçbir metafizikçe olanaklı dünyada doğru olmaması demektir.
- Tanım 7: Bir önermenin fizikçe olanaklı olması, bu önermenin en az bir fizikçe olanaklı dünyada doğru olması demektir.
- Tanım 8: Bir önermenin fizikçe zorunlu olması, bu önermenin bütün fizikçe olanaklı dünyalarda doğru olması demektir.
- Tanım 9: Bir önermenin fizikçe olanaksız olması, bu önermenin hiçbir fizikçe olanaklı dünyada doğru olmaması demektir.
- Tanım 10: Bir önermenin fizikçe olumsal olması, bu önermenin en az bir fizikçe olanaklı dünyada doğru olması ve en az bir fizikçe olanaklı dünyada yanlış olması demektir.
Doğru cevap A’dır.
17.Soru
Bir kitabın dikdörtgen olması durumu ile kalın olması durumu arasında aşağıdaki ilişkilerden hangisi bulunur?
Metafizik gerektirim |
Fizik gerektirim |
Mantıksal gerektirim |
Bağdaşmazlık |
Bağımsızlık |
Aralarında hiçbir metafizik ilişki bulunmamasından ötürü birbirinden bağımsız olan bazı durumlar vardır. Örneğin, elimde yuvarlak kırmızı bir top olsun. Elimdeki topun yuvarlak-olma özelliğini taşıma’sının bir olgu olması, bu topun kırmızı-olma özelliğini taşıma’sının bir olgu olmasını gerektirmez. Bu ge rektirmezlik ters yönde de geçerlidir, yani, elimdeki topun kırmızı-olma özelliğini taşıma’sının bir olgu olması, elimdeki topun yuvarlak-olma özelliğini taşıma’sının bir olgu olmasını gerektirmez. Demek ki bu iki durum arasında metafizik gerektirme ilişkisi yoktur. Aynı iki durum arasında bir metafizik bağdaşmazlık ilişkisi de yoktur. Nitekim elimdeki topun yuvarlak-olma özelliğini taşıması ile bu topun kırmızı-olma özelliğini taşıması durumlarının her ikisi birden birer olgu olabilir. Sonuç olarak, bu iki durum birbirini gerektirmediğinden ve bağdaşmaz durumlar olmadıklarından ötürü birbirinden bağımsız durumlar olduğunu söyleyebiliriz. Verilen örnekte de kitabın dikdörtgen olması ile kalın olması birbirini gerektirmez ve bağdaşıklık ilişkisi taşımaz. Bu yüzden bağımsız durumlardır. Doğru cevap E’dir.
18.Soru
Denkel, var olmaları durumunda fizik yasaları gereği bir arada bulunmaları gereken tropları nasıl açıklar?
Somut nesne anlayışında troplardır. |
Sınırlandırılmış, içsel troplardır. |
Doygunluk adı verilen troplardır. |
Yalın somut nesnede olan troplardır. |
Kısmi doyurma kavramını açıklayan troplardır. |
Denkel’in tanımına göre, var olmaları durumunda fizik yasaları gereği bir arada bulunmaları gereken troplar sınırlandırılmış-içsel bir arada troplardır.
19.Soru
Birey türlerinin örnekleyenleri olan ve doğal olarak birbirinden ayrı olan veya ayrılabilen tek tek somut nesnelere -- denilir. Yukarıdaki ifadede boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelir?
Birey türlerinin örnekleyenleri olan ve doğal olarak birbirinden ayrı olan veya ayrılabilen tek tek somut nesnelere -- denilir. Yukarıdaki ifadede boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelir?
Birey |
Zaman |
Mekan |
Evren |
İlke |
Birey türlerinin örnekleyenleri olan ve doğal olarak birbirinden ayrı olan veya ayrılabilen tek tek somut nesnelere birey denilir. Doğru seçenek A'dır.
20.Soru
Lombard somut nesnelerin taşıdığı özellikleri hangi iki kategoriye ayırır ?
Durağan - Değişimsel |
Değişimsel - Tekrarlanabilir |
Durağan - Tekrarlanabilir |
Sabit - Tekrarlanabilir |
Sabit - Değişimsel |
Lombard somut nesnelerin taşıdığı özellikleri durağan (statik) ve değişimsel (dinamik) olmak üzere ikiye ayırır. Ona göre, değişimsel özellikler anlık-değişimsel özellikler ve süreli değişimsel olarak ikiye ayrılır
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ