Metafizik Final 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Durumlar aşağıdakilerden hangisine ilişkindir?
i. somut nesnelere
ii. troplara
iii. somut tikellere
iv. tümellere
Yalnız i |
Yalnız iii |
Yalnız iii |
Yalnız iv |
i, ii, iii, iv |
Durumlar somut nesnelere ilişkin olabildiği gibi troplar ve olaylar gibi somut tikellere ya da soyut nesneler ile tümellere de ilişkin olabilir. Doğru cevap E’dir.
2.Soru
• Somut nesne olumsal bir varlıktır.
• Somut nesne sonlu bir zaman aralığında (sürede) vardır.
• Somut nesne uzayda bir yer kaplar.
• Somut nesne özdeşliğini koruyarak nitelikçe değişebilir ve/veya devinebilir.
• Somut nesne yarı-somuttur.
• Somut nesnenin varlığı bağımsızdır.
Yukarıdakilerden hangileri somut nesne kategorisinin başlıca özelliklerindendir?
I ve V |
II, III ve V |
I, II, III, IV ve VI |
III, V ve VI |
I, II, III, IV, V ve IV |
Başlıca somut nesne örnekleri, canlı ve cansız nesneler ile kişilerdir. Şimdi yukarıdaki tanıma ve örneklere dayanarak, Somut Nesne kategorisinin başlıca özelliklerini sıralıyoruz.
• Somut nesne tikeldir.
• Somut nesne özellik taşıyıcısıdır.
• Somut nesne olumsal bir varlıktır.
• Somut nesne sonlu bir zaman aralığında (sürede) vardır.
• Somut nesne uzayda bir yer kaplar.
• Somut nesne özdeşliğini koruyarak nitelikçe değişebilir ve/veya devinebilir.
• Somut nesne tam-somuttur.
• Somut nesnenin varlığı bağımsızdır.
Somut nesnenin çözümlemesini yapan trop kuramları da, somut nesnenin yukarıda sıralanan niteliklerini yerine getirmelidir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Whitehead'in kapsama ilişkisinin yerine getirdiği başlıca koşullardan birisi değildir?
Kapsama ilişkisi geçişlidir. |
Kapsama İlişkisi bakışımsızdır. |
Her olayı kapsayan en az başka bir olay vardır. |
Sonlu olan herhangi iki olayı kapsayan tek bir olay vardır. |
Kapsama İlişkisi yansımasızdır. |
Sonlu olan herhangi iki olayı kapsayan en az bir olay vardır. Doğru yanıt D'dir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Whitehead’ın başvurduğu, olaylar arasındaki kapsama ilişkisinin özelliklerinden biri değildir?
Yansımasızlık |
Geçişlilik |
Bakışımsızlık |
Yansımalılık |
Sonlu iki olayın en az bir olay tarafından kapsanması |
Yansımalılık
5.Soru
Durumların soyut tikeller olup uzay ve zaman dışında zorunlu olarak varolduğunu ve yapı taşları arasında somut şeyler bulunmadığını kabul eden anlayışa --- anlayışı denir. Boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Durumların soyut tikeller olup uzay ve zaman dışında zorunlu olarak varolduğunu ve yapı taşları arasında somut şeyler bulunmadığını kabul eden anlayışa --- anlayışı denir. Boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Soyutçu durum |
Somutçu durum |
Doğru-kılıcı ilkesi |
Taşınma ilkesi |
Çıplak taşıyıcı ilkesi |
Durumların soyut tikeller olup uzay ve zaman dışında zorunlu olarak varolduğunu ve yapı taşları arasında somut şeyler bulunmadığını kabul eden anlayışa soyutçu durum anlayışı denir. Doğru seçenek A'dır.
6.Soru
Olay kuramı ve kuramcıları konusuna çalışan bir öğrenciden aşağıdaki çıkarımlardan hangisini yapması beklenir?
Kim’e göre, bir olay belli bir uzay-zaman bölgesinin bir tümel özelliğin ya da bağıntının örneği olan bir niteliksel ya da bağıntısal tropu taşımasıdır. |
Bennett, olayları somut nesneler yerine, uzay zaman bölgelerinin özellik taşıması olarak açıklamayı önermektedir. |
Chisholm, olayları olgu olarak tanımlar. |
Lombard’ın görüşünde bir olay tekrarlanabilir yani aynı olay farklı bir zamanda tekrar gerçekleşebilir. |
Davidson, somut nesnelerin taşıdığı özellikleri durağan (statik) ve değişimsel (dinamik) olmak üzere ikiye ayırır. |
İçerdiği somut nesnelerin tam belirli olmadığı olayların yapısını açıklayabilmek için Bennett, olayları somut nesneler yerine, uzay zaman bölgelerinin özellik taşıması olarak açıklamayı önermektedir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Bennett'in olay kuramının özelliklerinden birisi değildir?
Kim’in olay anlayışında yapılan bazı değişikliklerin sonucu ortaya çıkmıştır. |
Bir olay belli bir uzay-zaman bölgesinin bir tümel özelliğin ya da bağıntının örneği olan bir niteliksel ya da bağıntısal tropu taşımasıdır. |
İçerdiği somut nesnelerin tam belirli olmadığı olayların yapısını açıklayabilmek için, Bennett olayları somut nesneler yerine, uzay zaman bölgelerinin özellik taşıması olarak açıklamayı önermektedir. |
Bir somut nesne yerine, bir uzay-zaman bölgesinin özellik taşıması, somut nesnelerin tam belirli olmadığı olayların yapısını açıklamakta başarı sağlamış olur. |
Somut Nesne ve Zaman anları temel tikel kategoriler, Özellik ise temel tümel kategoridir. |
Doğru yanıt E'dir.
8.Soru
I. Mantıkça olanaklı
II. Metafizikçe olanaklı
III. Fizikçe olanaklı
IV. Biyokimyaca olanaklı
Olanaklı dünya türleri yukarıdakilerden hangileridir?
I ve II |
II, III ve IV |
I, II ve III |
III ve IV |
II ve IV |
Olanaklı dünyalar, mantıkça olanaklı, metafizikçe olanaklıve fizikçe olanaklı olmak üzere üç çeşide ayrılır. Doğru seçenek C'dir.
9.Soru
I. Renk
II. Şekil
III. Ağırlık
IV. Uzay
V. Zaman
Somut nesneler, ait oldukları nesne türüne özgü belli özellik türlerini (yani trop
türlerini) örnekleyen troplar taşırlar. Yukarıdakilerden hangileri bu özellik türlerindendir?
I ve III |
I, II ve V |
II, III ve V |
I, II, III ve V |
I, II, III, IV ve V |
Somut nesneler, ait oldukları nesne türüne özgü belli özellik türlerini (yani trop
türlerini) örnekleyen troplar taşırlar. Bu özellik türleri, Renk, Şekil, Ağırlık, Uzay,
Zaman gibi belirlenebilir özelliklerdir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Olay'ın türetilmiş ontolojik kategori olduğunu savunan felsefeciler arasında değildir?
J. Kim |
L. B. Lombard |
A. N. Whitehead |
R. M. Chisholm |
J. Bennet |
A. N. Whitehead olay kategorisinin temel ontolojik kategori olduğunu savunur. Doğru yanıt C'dir.
11.Soru
Aynı bir belirlenebilirin altında birden çok sayıda belirlenmiş olan tropun bulunamadığı uzay bölgelerine ne denir ?
Yalın somut nesne |
Bölgecik |
Somut nesne |
Kitle |
Uzay bölgesi |
Aynı bir belirlenebilirin altında birden çok sayıda belirlenmiş olan tropun bulunamadığı uzay bölgelerine bölgecik denir.
12.Soru
Davidson'un olay kuramı neden adcı kuram olarak kabul edilmektedir?
Tümel kategorilerin varlığını içermediği için |
Yüklemleri belirteçli fiil olan özne-yüklem önermelerinin mantıksal yapısını ortaya koyduğu için |
Önermelerinden mantıksal çıkarımlar yapmayı amaçladığı için |
Yalnız somut nesnelere değil olaylara da dayandığı için |
Daha önceden varlığına kuşku ile bakılan Olay kategorisi önem kazandığı için |
Tümel kategorilerin varlığını içermediği için Davidson'un olay kuramı adcı kuram olarak kabul edilmektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir birey türünün adıdır?
Altın |
Futbol takımı |
At |
Hava |
Su |
Gündelik dilde Somut Nesne türlerinden söz etmek için, “insan”, “gezegen”, “tunç”, “su”, “hava” gibi tür adları kullanılır. Bu tür adlarından “insan” ve “gezegen” sayılabilir birey türü adları, tunç”, “su”, ve “hava” ise (sayılamayan) kitle türü adlarıdır. Doğru yanıt C seçeneğidir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Lombard’a göre bir sürelideğişimsel özelliği ifade eder?
Kırmızı |
Maviolma |
Zonklama |
Paslıolma |
Uzama |
Uzama
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Davidson'un özdeşlik koşuluna getirilen içeriksel bir eleştiridir ?
Olaylar için bir özdeşlilik koşulunun baştan varsayılması |
Verdiği özdeşlik koşuluna göre bir olayın kendisine özdeş olması |
Özdeşliği 2 li bir ilişki olarak sunması |
Nedeni veya etkisi bulunmayan olayların bulunması |
Özdeşliği 3 lü bir ilişki olarak sunması |
Davidson’un (12) önermesi ile dile getirilen özdeşlik koşulu biri biçimsel öbürü
içeriksel olmak üzere iki yönden eleştirilmiştir. Biçimsel yönden bir kısır döngüsellik içerdiği öne sürülmüştür. Nitekim (12) gereği olayların özdeşliğii, F değişkeninin değerleri olan olayların varlığını gerektir. Ancak o zaman bu olayların özdeşlik koşullarının önceden verilmiş oldu¤unu varsaymamız gerekir. Bu ise koşulun bir kısır döngüsellik içerdiğini gösterir. İçeriksel yönden olan eleştiri ise, nedeni ya da etkisi olmayan olayların varlığına dayanır. Kuantum olayları böyle olaylardır. Dolayısıyla (12) koşulu bu tür olayların özdeşlik ölçütünü veremeyecektir.
16.Soru
Kim' in kuramına göre aşağıdakilerden hangisi üçlü bir olaydır?
Vezüv Yanardağı’nın M.S. 79 yılında patlaması |
Titanik gemisinin 14 Nisan 1912 tarihinde buzdağına çarpması |
Alex de Souza’nın 18 Nisan 2010 yılında 19:07’de Selçuk S¸ahin’in pası ile topu alması |
Marcus Junius Brutus’un 15 Mart M.O¨. 44 yılında Julius Caesar’ı öldürüşü |
Ankara’da 11 Haziran 2010 yılında 14:00 ile 14:15 arasında yağmur yağışı |
Alex de Souza’nın 18 Nisan 2010 yılında 19:07’de Selçuk S¸ahin’in pası ile topu alması bir üçlü olay örneğidir. Üçlü olay örneğinde geçen somut nesne ise, (Alex de Souza, Selçuk S¸ahin, top) sıralı üçlüsüdür. Doğru cevap C' dir.
17.Soru
Kendi Sınırlandırılmış-İçsel Biraradalık Bağıntıları’na Dayanan Trop Demeti Kuramı’nı ortaya atan filozof aşağıdakilerden hangisidir?
Simons |
Aristoteles |
Denkel |
Marx |
Eflatun |
Denkel ise Simons’un kuramını yetersiz bularak kendi Sınırlandırılmış-İçsel Biraradalık Bağıntıları’na Dayanan Trop Demeti Kuramı’nı ortaya atmıştır.
18.Soru
Davidson’un önermelere uyguladığı dönüştürme işlemiyle ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
Bütün olayların varlığının kabul edilmesi sonucuyla dönüştürme işlemi uygulanabilir. |
Davidson, olaylar için verdiği özdeşlik koşuluna uyarken çelişmezlik değerlendirmesi de yapmalıdır. |
Davidson’un da benimsediği, Quine’ın olaylar için özdeşlik koşuluna göre, her biri aynı uzay bölgesinin bütün içeriğini oluşturan iki olay özdeştir. |
Davidson’un özdeşlik koşulu sadece biçimsel yönden eleştirilmektedir. |
Özdeşlik koşulunda iki olayın sonucu üçüncü bir olaya bağlı olarak değerlendirilebilir. |
Kendi özdeşlik koşuluna getirilen eleştiriler karşısında Davidson’un da benimsediği, Quine’ın olaylar için özdeşlik koşuluna göre, her biri aynı uzay bölgesinin bütün içeriğini oluşturan iki olay özdeştir.
19.Soru
Olayı, A gibi bir (birli ya da bileşik) somut nesnenin belli bir tanında B gibi bir özelliği ya da bağıntıyı taşıması durumu olarak tanımlayan düşünür kimdir?
Bennett |
Chisholm |
Lombard |
Davidson |
Kim |
Chisholm, olayları olgu olarak tanımlar. Bu durumda bir olay, A gibi bir (birli ya da bileşik) somut nesnenin belli bir tanında B gibi bir özelliği ya da bağıntıyı taşıması durumudur. Doğru cevap B'dir.
20.Soru
Aşağıdaki doğru önermelerin hangisinin gerçekçi kuramlarda bir metafizik açıklaması olduğunu ancak adcı kuramlarda olmadığını söyleyebiliriz?
Karaoğlan’ın atı bir omurgalıdır.
|
Dürüstlük bir ahlaksal değerdir.
|
Behçet dürüsttür.
|
Ayşe, Behçet’ten daha yardımseverdir.
|
Demet, O¨zcan’dan daha hoşgörülüdür.
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ