Mitoloji ve Din Ara 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İlkbaharın (nevruzu) müjdeleyen Hatti kökenli mitoslar aşağıdakilerden hangisidir?
İlluyanka Efsanesi ve Telipinu’nun Kayboluşu |
Ullikummi Şarkısı |
Kumarbi (Gökteki Krallık) Efsanesi |
Zalpa Kenti Öyküsü |
Appu ve İki Oğlu |
- İlluyanka Efsanesi; Anadolu’da ilkbaharın/Purulli müjdeleyicisi kapsamında tapınaklarda bir Hitit edebi metni olarak Geç Hitit Dönemi’ne kadar okunduğu bilinen Hatti (Anadolu) kökenli mitlerin en önemlilerinden biri yılan/ejderha İlluyanka efsanesidir.
- Telipinu’nun Kayboluşu; Anadolu kökenli ve yine baharı/nevruzu müjdeleyen bir başka Hitit efsanesi de ‘Tanrı Telipinu’nun Kayboluşu’ mitidir. Doğru cevap A'dır.
2.Soru
Hangisi mitlerin işlevlerinden değildir ?
Mitler, evrenin ürpertici ve bağlayıcı bir gizem’e sahip olduğunu insan bilincine yansıtmaktadır. |
Mitler, insana hayatı, olayları ve insanın geleceğine ait yorumlayıcı-izah edici bü- tüncül bir imge geliştirmekte ve sunmaktadır. |
Mitler, oluşturduğu inançlar ile doğa karşısında ve toplumda görece istikrarlı ve ahlaki bir düzeni savunmaktadır. |
Mitler, ilk çağlardan günümüze, insanoğlunun hoca vakit geçirmesini sağlamıştır. |
Mitler insanın evren ve toplumsal dünya içindeki yeri ve anlamıyla ilişki kurmasına aracı olur. |
Mitlerin seçeneklerde sıralanmış işlevleri arasında insanların hoşça vakit geçirmelerini sağlamak gibi bir işlevi yoktur. Doğru yanıt D'dir.
3.Soru
Mezopotamya panteonunun baş tanrısı hangisidir?
Anunna |
Anzu |
An/Anu |
Enlil |
Enki |
An, Mezopotamya panteonunun baş tanrısı olup, göğün kişileştirilmiş halidir, kutsal rakamı 60’tır. Bütün Mezopotamya tanrılarının en yüksek rakamıdır.
4.Soru
İnsanlara bir hayat tarzı sunarak onları belli bir dünya görüşü içinde toplayıp yaratıcıya isteyerek bağlanmayı sağlayan olgu aşağıdakilerden hangisidir?
Kamlık |
Din |
Yaratılış |
Kült |
Totem |
Din, İnsanlara bir hayat tarzı sunan, onları belli bir dünya görüşü içinde toplayan, yaratıcıya isteyerek bağlanma, birtakım şeyleri duyma, onlara inanma ve onlara uygun iradi faaliyette bulunma olgusudur.
5.Soru
Hitit Mitolojisinde Hatti kökenli bir tanrıça olup, Hititçe innaru- kelimesi ile sıkı bir ilişkisi olan, Lama ile eşitlenmiş, Fırtına Tanrısının kızı ve vahşi hayvanların tanrıçası aşağıdakilerden hangisidir?
Kamruşepa |
Hepat |
Ninatta |
İnara |
Kulitta |
Hitit Mitolojisinde İnara Fırtına Tanrısı’nın kızı ve vahşi hayvanların tanrıçasıdır. Hatti kökenli bir tanrıça olup, Eski Hitit mitlerinde görülür. Hititçe innaru- kelimesi ile sıkı bir ilişkisi olan bu tanrıça, LAMA ile eşitlenmiştir.
6.Soru
Modern insanların dinler karşısında alması gereken tutum ve tavrı ‘ben agnostikim’ , agnostisizmin ne anlama geldiğini ‘pekala, nasıl olsa bütün dinler aynı kapıya çıkar’ şeklinde anlatan filozof hangisidir ?
Dante |
Bertrand Russell |
Nietzsche |
Emile Durkheim |
Clifford J. Geertz |
İngiliz filozofu Bertrand Russell bir tarihte ce- zaevine gönderilir. Hatıralarında anlattığına göre, başgardiyan Russell’ın kimlik bilgilerini tespit etmek için, ‘hangi dindensiniz?’ diye sorar. Filozof Russell, ‘ben agnostikim’ deyince, agnostisizmin ne anlama geldiğini bilmeyen gardiyan şu karşılığı verir: ‘pekala, nasıl olsa bütün dinler aynı kapıya çıkar’. Doğru yanıt B'dir.
7.Soru
Hangisi masalın özelliklerinden biri değildir?
Kahramanları olağanüstü yaratıklardır. |
Konu itibariyle geniş coğrafyalara hitap edebilir. |
İhtiva ettiği konu dağarcığı geneli kapsayacak unsurlar ihtiva etmektedir. |
Muhtevasında zaman ve mekan kavramına çok dikkat edilmiştir. |
Konu bakımından daha çok din dışı konuları içermektedir. |
Masalların muhtevasında zaman ve mekan kavramına pek dikkat edilmemiştir. Zaman sınırlaması olmaksızın herhangi bir tarihte vuku bulması veya mekanın sınırları çok önem arz etmemektedir.
Öyle ki masallarda masalın meydana geldiği zaman ve mekan çok önemsenmemiştir.
8.Soru
Menkıbeye göre dağa çıkarak bir ağacın altına gizlenen ve ağacın onun için bir çadır halini alıp uzun müddet insanlara karşı koruduğu kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Hacım Sultan |
Hacı Bektaş-ı Veli |
Seyyid Harun |
Hz. Ali |
Ahmed Yesevi |
Menkıbe ve masallarda rastlanan bir ayrıntı ağacın şeyhe kucak açması ve şeyhin onun içine gizlenmesidir. Örnek olarak Hacı Bektaş menkıbesinde böyle bir ayrıntı geçmektedir. Hacı Bektaş Hırka Dağı’na çıkarak bir ağacın altına gizlenmiş ve ağaç onun için bir çadır haline almış ve onu uzun müddet insanlara karşı korumuştur. Doğru yanıt B’dir.
9.Soru
I. Alalu A. Savaş
II. Aştapi B. Fırtına
III. Teşup C. Gökyüzü
Yukarıda verilen Hitit mitolojisindeki tanrılar ve onların özellikleri düşünüldüğünde aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur?
I-A/II-B/III-C |
I-B/II-A/III-C |
I-C/II-B/III-A |
I-B/II-C/III-A |
I-C/II-A/III-B |
Alalu, gökyüzü tanrısı olup dokuz yıl kral olarak görev almıştır. Aştapi, savaş tanrısıdır ve Teşup ise mitolojide kaybolan fırtına tanrısıdır. Doğru seçenek E’dir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dini ‘korkutucu, büyüleyici sır’ olarak tarif etmektedir ?
Michelangelo |
Rudolf Otto |
Zeus |
Hz.İsa |
Leonardo Da Vinci |
Rudolf Otto dini ‘korkutucu, büyüleyici sır’ olarak tarif etmektedir.
11.Soru
Sümer mitolojisinde Enlil’in kararlarına uygun olarak planları hazırlayıp yeryüzünü düzenleyen, bilge, deniz ve okyanus tanrısı aşağıdakilerden hangisidir?
Anzu |
İnanna/İştar |
Enkidu |
Ereşkigal |
Enki/ Ea |
Enki/ Ea: Sümer deniz ve okyanus tanrısıdır. Aynı zamanda bilge tanrı olup, Enlil’in kararlarına uygun olarak planları hazırlayıp yeryüzünü düzenleyen olarak görülmüştür.
12.Soru
Aşağıdaki sosyologlardan hangisi dinin hayata karşı sunduğu cevapla toplumsal birliğe katkı sağladığını belirtir?
Herbert Spencer |
Antonio Gramsci |
Max Weber |
Emile Durkheim |
Herbert Blumer |
Fransız sosyolog Emile Durkheim, dinin hayata karşı eşsiz bir cevap sunduğunu ve bu cevabın toplumda ortak olarak paylaşılan inançlar yoluyla sosyal birlik ve dayanışmayı sağladığını söyler. Böylece, bir bakıma, din bir inanç sistemi olarak toplumsal birlik ve bütünleşmeye hizmet etmektedir. Bir sosyal grubun yeteneği paylaşılan ortak inançlarla etkileşim başarısına bağlı olmakta ve sosyal kontrolü sağlanması da bu inançlar sayesinde gerçekleşmektedir.
13.Soru
Hitit mitolojisinde hangi tanrı Anu ve Kumarbi’nin çocuğu, Fırtına Tanrısı ile Taşmişu’nun erkek kardeşidir ve Dicle Nehrini simgelemektedir?
Alalu |
İmpaluri |
Aranzah |
Aştapi |
Kaşku |
Hitit mitolojisinde Aranzah (Dicle Nehri) Anu ve Kumarbi’nin çocuğu, Fırtına Tanrısı ve Taşmişu’nun erkek kardeşidir.
14.Soru
I- Dumuzi ile İnanna Miti
II- Enki ile İnanna Miti
III- Deniz’in Kızı ve Telipinu
Yukarıdakilerden hangileri Sumer mitidir?
Yalnız I |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Deniz’in Kızı ve Telipinu Hatti kökenli bir Hitit mitidir. Diğer iki mit ise Sümer mitidir.
15.Soru
Hurri kökenli efsanelerin anakonusunu, Kumarbi ve Fırtına Tanrısı Teşup’un tanrılar üzerinde bir krallık elde etmek için verdiği mücadele oluşturmaktadır. Buna göre;
Kumarbi (Gökteki Krallık Efsanesi)
Ullikummi Şarkısı
Kamruşepa
Tanrı LAMA’nın Şarkısı
Yukarıdakilerden hangileri Hurri Kökenli Mitoslardandır?
Yalnız I |
I-II |
I-II-III |
II-III-IV |
I-II-IV |
Hititler, Anadolu’nun güneydoğusunda yaşamış Hurri kültüründen büyük oranda etkilenmiştir. Bu etkileşim Hitit kralı III. Hattuşili’nin Kadeş savaşından dönüşte Lawazantiya kenti rahibinin kızı Pudu-hepa ile evlenmesiyle doruk noktaya ulaşmıştır. Dolayısıyla Hurri kültürünün yarattığı Kumarbi (Gökteki Krallık Efsanesi), Tanrı LAMA’nın, Gümüş’ün, Hedammu’nun ve Ullikummi’nin Şarkısı adlı efsaneler Hitit edebiyatında önemli bir yer tuttu.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Dinin işlevlerinden biri değildir?
İnsan ilişkilerini toplumsal olarak kurgular ve üretir. |
Yaşanılan hayatı ve fizik dünyayı açıklamaya hizmet eder. |
Hayatta karşılaşılan ölümcül soruların cevabını verir. |
Hayatla ilgili temel değer ve esasları ortaya koyar. |
Hayatın belirsizliklerini kontrol etmeyi temin eder. |
Mitler, oluşturduğu inançlar ile doğa karşısında ve toplumda görece istikrarlı ve ahlaki bir düzeni savunmaktadır. İnsanı doğa yahut coğrafya ve tarihle koşullanmış toplumsal grubunun gereksinimlerine göre biçimlendirir. Her ne kadar kaynakları doğal olanla bir şekilde bağlantılı olsa da, insan ilişkileri toplumsal olarak kurgulanır ve üretilir. Böylece toplumsal hayatın devamlılığı korunmuş olur. Mitler’in işlevlerindendir.
Sosyolojik, psikolojik ve antropolojik açıdan bakılınca, din, toplumda oldukça çok işlevlere sahiptir. Her şeyden önce, din, yaşanılan hayatı ve fizik dünyayı açıklamaya hizmet eder. Din hayatta karşılaşılan ve insan zihninde önemli yer işgal eden ölümcül soruların cevabını verir. Onlarla başa çıkma ve üstesinden gelmeye yardım eder. Din, kendisiyle birlikte oluşan kültürün olduğu kadar, hayatın üzerinde inşa edileceği temel değer ve esasları ortaya koyar. Din, aynı zamanda, hayatın belirsizliklerini en aza indirme ve kontrol etmeyi temin eder. Belirsizlik kavramı, dinin cevap vermeye çalıştığı hayatın ‘büyük problemler’i düşüncesiyle bağlantılıdır. Din böyle devasa problemlere cevap üretme teşebbüsüyle, insanların ‘bilme ihtiyacı’nı karşılar. Böylece insanların hayat hakkında yaşadığı belirsizliklere karşı bazı çareler önerir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Anadolu’nun yerli halkı olan Hattilerin mitlerinin Hititler tarafından adapte edilmesiyle ortaya çıkmış efsanelerden birisi değildir?
Deniz’in Kızı ve Telipinu |
İlluyanka |
Tanrı Lama’nın Şarkısı |
Kamruşepa |
Ebedi Olan İnsan Ruhunun Yolculuğu |
Hatti (Anadolu) Kökenli Mitler
Anadolu’nun yerli halkı olan Hattilerin mitleri Hititler tarafından Hititçeye adapte edilmiştir. Diğer yabancı kökenli mitlerden daha basit bir yapı gösteren ve ritüel temsillerin sözlü olarak müzik eşliğinde icra edilmesiyle oluşmuştur. Bu grup içine
dâhil ettiğimiz efsaneler:
A- İlluyanka
B- Deniz’in Kızı ve Telipinu
C- Kamruşepa
D- Fırtına Tanrısı’nın Müthiş Bir Şekilde
Gürlemesi (Gökyüzünden Düşen Ay)
E- Ebedi Olan İnsan Ruhunun Yolculuğu
18.Soru
I. Illuyanka
II. Kamruşepa
III. Kumarbi
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Haitti (Anadolu) kökenli mitler arasındadır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
Haitti (Anadolu) kökenli mitler şöyledir.
A- İlluyanka
B- Deniz’in Kızı ve Telipinu
C- Kamruşepa
D- Fırtına Tanrısı’nın Müthiş Bir Şekilde
Gürlemesi (Gökyüzünden Düşen Ay)
E- Ebedi Olan İnsan Ruhunun Yolculuğu
F- Kayıp Tanrı Mitleri
Dolayısıyla doğru cevap C'dir.
19.Soru
Gökteki Krallık olarak da bilinen, Alalu, Anu ve Kumarbi gibi tanrıların üzerine kurgulanan Hurri kökenli mitos aşağıdakilerden hangisidir?
Ullikummi Şarkısı |
Zalpa Kenti Öyküsü |
Appu ve İki Oğlu |
Avcı Keşşi ve Karısı |
Kumarbi Efsanesi |
Gökteki Krallık olarak da bilinen, Alalu, Anu ve Kumarbi gibi tanrıların üzerine kurgulanan Hurri kökenli mitos Kumarbi Efsanesi'dir. Doğru cevap E'dir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, İonia Düşünürleri’nin özelliklerinden biri değildir?
Doğrudan toplumsal, siyasal sorunlarla uğraşmışlardır. |
Mitolojik dünya görüşüne karşı kuşku beslemişlerdir. |
Evrene dair sorulara mitlerin dışında cevap aramışlardır. |
Mitolojik inançların gerçekliğini tartışmaya kalkmadılar. |
Doğa olayları ve olguları farklı biçimde açıklamaya çalıştılar. |
İonia düşünürleri, doğrudan toplumsal, siyasal sorunlarla uğraşmayı daha sonra gelecek düşünürlere bırakarak, ’mademki evrendeki olaylar tanrıların istekleri ve iradeleriyle oluşmuyor, bu olayların temelindeki gerçek nedir? Kendi kendine oluşan evrenin aslı, ana maddesi nedir?’ sorusuna mitolojik öykülerin dışında cevap aramışlardır.
İonia düşünürleri mitolojik açıklamalara, mitolojik dünya görüşüne karşı bir kuşku beslemeye başladılar. İonia düşünürleri mitolojik inançların doğal-toplumsal gerçeğe uygun olup olmadıklarını tartışmaya kalkmadılar, ancak her değişim sürecinde olduğu gibi, onları bir yana bırakarak, başta doğa olayları olmak üzere, olgu ve olayları farklı biçimde açıklamaya çalıştılar. Onlara göre, doğa ve toplum tanrıların kontrolü altında olsaydı, onların irade ve istekleri dışındaki bu gelişmeler, aristokrasiden demokrasiye geçiş yaşanamazdı. O halde bu durumu başka bir şekilde açıklamak gerekmektedir. Böylece evrenle ilgili açıklamalarda mitler değişmeye ve yerini temel nedenlere bağlı açıklamaya logos’a bırakmaya başlamıştır. Ancak, bu durum, mitlerin yok olması anlamına gelmemektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ