Modern Felsefe 2 Ara 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi transsendental estetik ile ilgili değildir?
Zihnin duyu yetisini (duyarlığı) incelemesi |
Her bilgide algı ve kavram olmak üzere iki yan olması |
Duyusuz kavramlar boş, kavramsız duyular kör olması |
Duyu bilgisinin a priori ögeleri içerip içermemesi |
Güzelin duyumlanması |
Kant'a göre Transsendental Estetik'te; Estetik teriminin burada ‘güzelin duyumlanması’ anlamındaki estetik terimi ile hiçbir ilişkisi yoktur.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kant'ın estetik yargıları ele aldığı dört ayrı tarzdan biri değildir?
Nicelik |
Nitelik |
Analitik |
İlişki |
Kiplik |
Kant estetik beğeni yargılarını, insanların bir şeye “Bu şey güzeldir.” dediği dört ayrı tarzda dile getirmiştir: Bunlar, anlama yetimizin temel kategorileri olan nitelik, nicelik, ilişki, ve kiplik kategorilerine paralel bir biçimde ele almıştır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi J. G. Fichte'nin yazdığı eserlerden değildir?
Bir Doğa Felsefesine İlişkin İdeler |
Kapalı Ticaret Devleti |
Bilge İnsanın Özü Üzerine |
Kutlu Yaşamın Yolu |
Alman Ulusuna Söylevler |
Aynı yılda Kapalı Ticaret Devleti adlı yapıtını da yayımlamıştır. 1805’de Bilge İnsanın Özü Üzerine ve ardından Kutlu Yaşamın Yolu ya da Din Öğretisi başlıklı yayınlarındaki düşünceler üzerine dersler verdi. 1807’de Alman Ulusuna Söylevler isimli eseri yayımlandı.
4.Soru
Fichte’ye göre ben-olmayan sonlu nesneler kümesi olmaktan daha çok genel olarak nesnellik olması bakımından sınırsızdır ve bu sınırsız ben-olmayan, ben’in içerisinde .......’(y)e karşıt olarak konulur. Boşuğa hangi kavram gelmelidir?
Madde |
Sen |
Nesne |
Bilgi |
Ben |
Fichte'ye göre aslında empirik bilincin aracılığıyla salt ben’in kendini öne sürmesi sağlanıyorsa da benin kökensel etkinliği kendinde bilinçli değildir. O tersine sıradan bilincin yani birisinin doğal olarak kendisini bir dünya içinde ayrımsamasının en son tabanıdır. Bu nedenle felsefenin ikinci temel önermesi “Ben’in karşısında genel olarak bir benolmayan vardır.” Ben karşısına ben-olmayanı koyduğu için idealizm bundan bir zarar görmemektedir. Fichte’ye göre ben-olmayan sonlu nesneler kümesi olmaktan daha çok genel olarak nesnellik olması bakımından sınırsızdır ve bu sınırsız ben-olmayan, ben’in içerisinde ben’e karşıt olarak konulur. Böylece bilinç hem ben’i hem de ben-olmayanı kapsayan bir birliktir. Böylece ben ve ben-olmayan bilinçte birbirlerini sınırlayarak ortaya çıkarlar.
5.Soru
Salt Aklın Eleştirisi’nde Kant'ın ele aldığı bilgi türleri hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Matematik, doğa bilimleri, metafizik |
Matematik, din, metafizik |
Mantık, pedagoji, sosyoloji |
Doğa bilimleri, sosyoloji, metafizik |
Mantık, ahlak, metafizik |
Kant, Salt Aklın Eleştirisi’nde, bilgi türlerimizi ve bunlara paralel zihinsel yetileri birbirinden ayırarak her birini ayrıntılı bir biçimde araştırmaya girişir. Ele alınan zihinsel yetiler duyarlık, anlık ve salt akıl, bunlara bağlı bilgi sistemleri matematik, doğa bilimleri ve metafiziktir.
6.Soru
Kant’a göre, bilgi ile istek arasındaki orta terim hangisidir?
Duygu |
Bilim |
Tarih |
Hayat |
Doğa |
Yargı gücü duygu için yasama işlevini yerine getirir. Kant’a göre duygu, bilgi ile istek arasında bir orta terimdir.
7.Soru
Kant, kendimizi evrensel yasalar yapan, ahlaksal düzlemde özerk varlıklar olarak görmemizi neye bağlamaktadır?
Doğaya |
İnanca |
Özgürlüğe |
Çalışmaya |
Bilime |
Kant’a göre özgürlük tanıtlanamaz ama salt bir kurgu olarak da düşünülemez. Kendimizi evrensel yasalar yapan, ahlaksal düzlemde özerk varlıklar olarak görmemiz özgür olabilmemize bağlıdır. O halde özgürlük ahlaksal eylemler için pratik bir zorunluluktur, pratik aklın alanında zorunlu olduğu kabul edilmelidir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Johann Gottlieb Fichte'nin eserlerinden birisi değildir?
Tüm Tanrısal Bildirişin Eleştirisi |
Evrensel Doğal Tarih ve Cennetlerin Teorisi |
Tüm Bilim Kuramının Temeli |
Doğal Hakkın Temeli |
Törebilim Sistemi |
Törebilim Sistemi, Doğal Hakkın Temeli, Tüm Bilim Kuramının Temeli ve Tüm Tanrısal Bildirişin Eleştirisi Johann Gottlieb Fichte'ye ait çalışmalardır. Evrensel Doğal Tarih ve Cennetlerin Teorisi ise Immanuel Kant'ın bir eseridir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kant'ın hukuk ve politika felsefesine ilişkin düşünceleri için söylenemez?
Kant hukuksal yükümlülükleri, ahlaksal yükümlülüğün bir alt türü olarak görür. |
Kant kötü yönetilen devletlerde yönetime karşı isyan edilmesini yadsımıştır. |
Doğa durumunda insan bir ussal hayvan idi. |
Kant’ın politik görüşleri uluslararası ilişkiler bakımından çok daha sert, mücadeleci ve savaşçı bir görünüm sergiler. |
Kant siyaset felsefesi alanında ise bazı özel konularda tutucu görünmekle birlikte genel olarak özgürlükçü bir tutum sergilemiştir. |
Kant hukuksal yükümlülükleri, ahlaksal yükümlülüğün bir alt türü olarak görür, kötü yönetilen devletlerde yönetime karşı isyan edilmesini yadsımıştır. Kant’ın politik görüşleri uluslararası ilişkiler bakımından çok daha hümanist, özgürlükçü ve barış yanlısı bir görünüm sergiler. Sonsuz Barış Üzerine adlı yapıtında, kalıcı bir barış için bir çözüm arayarak birtakım ilkeler öne sürmüştür.
10.Soru
Kant deneyimin sağladığı verilere ilişkin yargıları ne olarak isimlendirmiştir?
A posteriori yargılar |
A priori yargılar |
Analitik yargılar |
Sentetik yargılar |
Ahlaki yargılar |
A posteriori yargılar, deneyimin sağladığı verilere ilişkin yargılardır. Bunların doğrulukları olumsal olduğu için zorunluluk ve evrensellik niteliği taşımazlar. Doğru yanıt A'dır.
11.Soru
Maddesel dünyadaki tüm değişmelerde, maddenin miktarı değişmeden kalır. Devinimin tüm iletiminde etki ve tepki daima eşit olmalıdır.
Yukarıda sözü edilen örnek hangi yargı türüne örnek olarak gösterilebilir?
Analitik yargı |
Sentetik yargı |
Eklektik yargı |
Sentetik apriori yargı |
A priori yargı |
Kant bu noktada yeni bir buluş yaparak aynı yargı bakımından hem sentetik, hem apriori olan önermelerin bulunduğunu öne sürer. Kısacası sentetik a priori yargı türünü önümüze koyarak bilinen sınıflamaları bozmuş olur. Hemen hemen matematiğin tüm önermelerinin bu kategoride yer aldığını, doğal bilimlerin temel ilkelerinin de sentetik apriori yargı tipinde olduklarını öne sürer. Burada seçilmiş iki örnek verilirse Maddesel dünyadaki tüm değişmelerde, maddenin miktarı değişmeden kalır. Devinimin tüm iletiminde etki ve tepki daima
eşit olmalıdır.
12.Soru
Schelling’e göre, bir bütünün yarısı olan doğa felsefesini hangi si tamamlar?
Doğa Bilimleri |
Mantık |
Metafizik |
Ahlak felsefesi |
Bilgi felsefesi |
Schelling’e göre, doğa felsefesi ile bilgi felsefesi birlikte alındıklarında bir bütünün sadece bir yarısını oluştururlar. Bu durumda öteki yarı ile bütünlenmeye gereksinimleri vardır, öteki yarıyı ise doğanın ve bilginin ayrımlaştırılamayan özdeşliği oluşturur. Gerçekliğin üretimi zihinsellik ile doğanın, özne ve nesnenin karşıtlığı üzerine kurulmaz, ama mutlaktan doğan bir şey olarak doğadaki tüm şeylerin özdeşliği üzerine kurulur.
13.Soru
Kant'a göre aşağıdakilerden hangisi, anlama yetisi ile salt akıl arasında birleştirici halkayı oluşturmaktadır?
Özgürlük Püstülası |
Doğanın bilgisi |
Zeka |
Güç |
Yargı yetisi |
Kant bu yapıtında doğa felsefesi dediği kuramsal felsefe ile özgürlük postülası üzerine temellendirilmiş pratik ya da ahlaksal felsefe arasında bağlayıcı bir etken aramaktadır. Kant bu bağlayıcı etkeni yargı yetisi dediği edimde bulur: Yargı yetisi anlama yetisi ile salt akıl arasında birleştirici halkayı oluşturmaktadır. Salt Aklın Eleştirisi’nde anlama yetisinin kategorileri ve ilkeleri açımlanmıştı. Bunlar ‘oluşturucu’ bir işlevde bulunur, nesnelerin ve doğanın bilgisini olanaklı kılarlar.
14.Soru
Kant'ın "kötü" ile ilgili görüşlerine göre hangisi yanlıştır?
Kötü, yalnızca insandaki bir eksiklik, yetkinliğin oluşamaması demek değildir. |
İnsan özünde kötüdür. |
Kötü, güdülerin tersine dönmesidir. |
Kötüde arzu edilen şeyler, bilerek, isteyerek aklın insandan beklediklerinden üstün çıkarılırlar. |
Kötüden kurtulma insanın bireysel çabalarıyla gerçekleşemez. |
Kant, Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi adlı yazısında insanda ussal bir özgürlükle birlikte kötüye doğru bir eğilimin de bulunduğunu söylemektedir. O, bununla insanın özünden kötü olduğunu düşünmez, sadece akıl tarafından yönetilen insanın varlık yapısında olması gerekene karşı bir çabanın bulunduğunu dile getirir. Bu nedenle B seçeneği yanlıştır.
15.Soru
Fichte’ye göre felsefenin ilk ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
Doğa |
Mutlak |
İdealizm |
Salt ben |
Kendinde şey |
İdealizm yolu seçildiğine göre sistemin ilk ilkesi olarak “ben” nedir? Bu soruyu yanıtlayabilmek için empirik ‘ben’in arkasında yer alan ‘mutlak (salt) ben’e gitmek
gerekmektedir. Bunun nedeni şudur: ‘ben’i (kendi’yi) ne denli bilinç nesnesi yapmaya çalışırsak çalışalım, her zaman nesneleştirmeyi aşan bir ‘ben’ kalır. Bu ben tüm nesneleştirmenin ön koşuludur. Bu salt ya da aşkınsal (transsendental) ben
olarak felsefenin ilk ilkesidir
16.Soru
Kant’ın doğal felsefenin alanından sıyrılarak salt felsefe alanına geçişi hangi yazısıyla gerçekleşmiştir?
Gök Cisimlerinin Yapı ve Devinimlerinin Başlangıcı Üzerine Newton Fiziğine Göre Bir Deneme |
Genel Doğa Tarihi ve Göky Teorisi |
Ahlak Metafiziği |
Dünya Yurttaşlığı Bakımından Bir Genel Tarih Tasarımı |
Duyu Dünyası ve Düşünce Dünyasının Form ve İlkeleri |
Kant’ın doğal felsefenin alanından sıyrılarak salt felsefe alanına geçişi 1770’de yayımlanan Duyu Dünyası ve Düşünce Dünyasının Form ve İlkeleri adlı yazısı ile gerçekleşir
17.Soru
Schelling açısından özne ve nesnenin kökensel özdeşliğini kabul ediyorsak bilgi alanında bu özdeşlik ne olmalıdır?
Doğa |
Bilgi |
Öz-bilinç |
Ben |
Mutlak-olan |
Schelling doğa felsefesine “transsendental idealizm” başlığı altında sunulan birtakım kuramsal bilgiler daha eklemiş, bu bilgilerin doğa felsefesini tümleyici bir rolü olduğunu dile getirmiştir. Mutlak-olan’ın öznellik ve nesnelliğin bir özdeşliği olduğunu zaten belirtmiş bulunuyoruz. Buradaki soru bilgi alanının arkasında ontolojik bir olgusallığın bulunup bulunmadığı sorusudur. Bunun için bu alandan başlamak gerekiyor. Özne ve nesnenin kökensel özdeşliğini kabul ediyorsak bilgi alanında bu özdeşlik öz-bilinçtir. Öz-bilinç Schelling tarafından ‘ben’ olarak betimlenir ama ‘ben’ terimi bireysel ‘ben’i göstermez. “Genel olarak öz-bilinç” edimini simgeler. Öz-bilinç, tek bir mutlak edimdir ve bu mutlak edim kendinin/benin nesne olarak üretilişidir. Ben, kendi öz nesnesi olan bir üretmeden başka bir şey değildir. Çünkü ‘ben’ kendini bilme yoluyla varlık kazanır. Bu öz-bilgi anlıksal bir sezgi edimidir ve bu edim tüm aşkınsal düşüncenin aracıdır. Anlıksal (zihinsel) sezgi ile aşkınsal düşünce nesnesinin üretimi bir ve aynı şeydir. Bu nedenle Schelling’e göre bir aşkınsal idealizm sistemi bir öz-bilinç yapılanması biçimini almalıdır.
18.Soru
Deneyimin sağladığı verilere ilişkin yargılardır. Bunların doğrulukları olumsal olduğu için zorunluluk ve evrensellik niteliği taşımazlar. Yukarıda açıklaması verilen yargılar aşağıdakilerden hangisidir?
A posteriori yargılar |
A priori yargılar |
Analitik yargılar |
Sentetik yargılar |
Eklektik yargılar |
A posteriori yargılar: Deneyimin sağladığı verilere ilişkin yargılardır. Bunların doğrulukları olumsal olduğu için zorunluluk ve evrensellik niteliği taşımazlar.
19.Soru
Hangisi Kant'ın anlama yetisinin kategori şemaları arasında yer almaz?
Zaman ve uzaya bağlı algının aksiyomları |
Algının beklentileri |
Deneyimin analojileri |
Empirik düşünmenin postülatları |
Fenomenler ve kendinde şeyler |
Kant, anlama yetisinin kategori şemalarını dört başlıkta toplar: 1. Zaman ve uzaya bağlı algının aksiyomları, 2. Algının beklentileri, 3. Deneyimin analojileri, 4. Empirik düşünmenin postülatları.
20.Soru
Tanrı idesi ile ilgilenen skolastik metafizik hangisidir?
Ussal psikoloji |
Kozmoloji |
Antinomi |
Ussal teoloji |
Teolojik-fizik |
Salt usun üçüncü idesi olarak ele alınan ide Tanrı idesidir. Bu ide ile ussal teoloji uğraşmaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ