Modern Felsefe 2 Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kant’a göre, aşağıdakilerden hangisi "nitelik kategorileri" arasında yer alır?
Birlik |
Töz-ilinek |
Tümlük |
Tümel |
Değilleme |
Kant’a göre anlama yetimizin on iki kategorisi vardır. Nicelik Kategorileri: Birlik, çokluk, tümlük. Nitelik Kategorileri: Olgusallık, değilleme, sınırlama. İlişki Kategorileri: Töz-ilinek, neden-etki, etki-edilgi. Tarz Kategorileri: Olanak-olanaksızlık, varlık-yokluk, zorunlu-olumsal.
2.Soru
Immanuel Kant'ın görüşlerini etkileyen ve aynı zamanda üniversitede hocası olan filozof kimdir?
Philip Sidney |
Martin Knutzen |
Bertrand Russell |
Jacques Derrida |
Gottfried Leibniz |
Okulun kendisine en büyük katkısı iyi düzeyde Latince öğrenmiş olmasıdır. Daha sonra Kant, Königsberg Üniversitesine başlamış, burada filozof Martin Knutzen’in kişiliğinde birinci sınıf bir öğretici bulması kendisi için bir şans olmuştur. Knutzen’in kütüphanesindeki kitaplardan yararlanarak mantık ve doğal bilim konusunda yetişme olanağı bulmuştur. Doğru yanıt B şıkkıdır.
3.Soru
Kant'ın Salt Aklın Eleştirisi adlı eserinde ele aldığı bilgi türleri olan matematik, doğa bilimleri ve metafiziğe karşılık gelen zihinsel yetiler nelerdir?
Mantık, duyarlık ve salt akıl |
Duyarlık, anlık ve salt akıl |
Ahlak, mantık ve salt akıl |
Uslamlama, duyarlık ve mantık |
Diyalektik, mantık ve salt akıl |
Kant Salt Aklın Eleştirisi’nde bilgi türlerini ve bunlara karşılık gelen zihinsel yetileri araştırır. Ele aldığı bilgi türleri matematik, doğa bilimleri ve
metafiziktir. Bunlara karşılık gelen zihinsel yetilerse duyarlık, anlık ve salt akıldır. Doğru yanıt B şıkkıdır.
4.Soru
Kant’ın ilk yazıları hangi bilim alanına yöneliktir?
Fen bilimleri |
Doğal bilimleri |
Sosyal bilimler |
Felsefe bilimi |
Tarih bilimi |
Kant, Knutzen’in kütüphanesindeki kitaplardan yararlanarak mantık ve doğal bilim konusunda yetişme olanağı bulmuştur. Newton fiziğini incelemeye yönelmesi doğal bilimlere büyük ilgi gösteren hocası Knutzen’in etkisiyle olmuştur. Bu etki nedeniyle ilk yazıları doğal bilim alanına ilişkindir.
5.Soru
Fichte’ye göre aşağıdakilerden hangisi insanı bir doğa sistemi hâline getirmektedir?
Öz-sakınım |
Öz-bilinç |
Zihin |
İnanç |
Anlama yetisi |
Fichte, konuya insanın ahlaksal doğasının ne olduğunu sorarak başlar: Ben (Ego) özü bakımından bir etkinliktir, bir çabadır; bu etkinlik ve çabanın altındaki temel biçim ise gördüğümüz gibi bilinçliliğin altında kalan dürtü ya da itkilerdir. Bu yüzden bir bakış açısına göre insan bir dürtüler sistemidir diyebiliriz, bir bütün olarak sistemi temsil eden dürtü Fichte’ye göre öz-sakınım dürtüsüdür
6.Soru
Kant'ın üniversiteyi bitirdiği fizik tezinin adı nedir?
Genel Doğa Tarihi ve Gök Teorisi |
Ateş Üzerine |
Yer Ekseni Etrafında Dönerken Birtakım Değişikliklere Uğradı mı? |
Canlı Güçlerin Doğru Değerlendirilişi Üzerine Düşünceler |
Yer İhtiyarlıyor mu? |
Kant, Canlı Güçlerin Doğru Değerlendirilişi Üzerine Düşünceler adlı fizik tezi ile üniversiteyi bitirmiştir. 1755’de Genel Doğa Tarihi ve Gök Teorisi adlı çalışması yayımlanmıştır. Yine aynı yıl Ateş Üzerine başlıklı çalışması ile üniversite öğretim üyeliğine kabul edilmiştir. Genel Doğa Tarihi ve Gök Teorisi başlıklı yapıtında evrenin oluşumunu tümüyle mekanik ilkeler ışığında açıklamaya çalışmıştır. Öne sürdüğü görüşler Laplace’ın bu konudaki kuramını öncelemiştir. Daha sonra bu kuram Kant-Laplace kuramı adını almıştır. Bunların yanı sıra Yer Ekseni Etrafında Dönerken Birtakım Değişikliklere Uğradı mı?, Yer İhtiyarlıyor mu?, Deprem Üzerine gibi çoğu fiziki coğrafya alanına ait yazılar bu dönemde, yani 1770 öncesi dönemde yer almaktadır. Doğru yanıt D'dir.
7.Soru
Kant'a göre acılar içinde kıvranan birinin kendi yaşamına son vermesi neden doğru değildir?
Yakınlarına vereceği acıyı gözardı ettiği ve bencilce bir davranış olduğu için |
İnsan hayatı kutsal olduğu ve toplumun ahlak yasalarına göre suç olduğu için |
İnsanın her eyleminde kendisini bir araç değil, amaç olarak görmesi gerektiği için |
Toplumun ve devletin birey üzerindeki haklarını ihlal ettiği için |
Özgürlük sınırlarını ihlal ettiği için |
Her insan somut anlamda tüm insanlığın taşıyıcısıdır. O kendi başına bir erektir ve eylemde bulunurken insandaki bu insanlığı hesaba katmalıyız. Örneğin acılar içinde kıvranan birinin eğilimi onu yaşamına son vermeye doğru sürükleyebilir. Ama o bu eğilimine boyun eğmemelidir çünkü insan her eyleminde kendisini bir araç değil, amaç olarak görmelidir oysa yaşamına son verirse mutluluk için bir araç durumuna düşecektir. Ahlak yasasının içeriği gereği buna hakkı yoktur. Görüldüğü gibi ahlak yasası salt pratik aklın görmemezlikten gelemeyeceğimiz zorunlu bir olayıdır.
8.Soru
I. Birlik
II. Çokluk
III. Varlık-yokluk
IV. Tümlük
Yukarıda, Kant'ın belirlediği anlama yetimizin kategorilerinden bazılarına yer verilmiştir. Bunlardan hangileri Nicelik Kategorileri grubunda yer almaktadır?
Yalnız I |
I-II |
I-II-III |
I-II-IV |
I-II-III-IV |
Kant’ın belirlediği kategoriler, üçer üçer dört farklı grup oluştururlar: 1) Nicelik kategorileri: birlik (ölçü), çokluk (büyüklük) tümlük (bütünlük). 2) Nitelik kategorileri: olgusallık, değilleme, sınırlama. 3) İlişki kategorileri: töz-ilinek, neden-etki (nedensellik), etki-edilgi (karşılıklı etkileşim; birliktelik). (Bu kategorinin kavram çiftleri ile ifade edilmesi doğru olur. Çünkü ilişki daima en az iki şey arasında kurulur). 4) Tarz (Kip) kategorileri: olanak-olanaksızlık, varlık-yokluk, zorunlu-olumsal. (Bu kategoride ise varolan bir tarzın zıttı da söz konusudur).
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Schelling’in felsefi gelişiminin dört aşamasından biri değildir?
Empirizm |
Öznel idealizm |
Doğa felsefesi |
Özdeşlik felsefesi |
Negatif ve pozitifin karşıtlığında felsefe |
Schelling’in felsefi gelişimini dört aşamada ele almak geleneksel hâle gelmiştir: Bunlar, öznel idealizm, doğa felsefesi, özdeşlik felsefesi ve negatif ve pozitifin karşıtlığında felsefe şeklinde nitelenebilecek dört aşama ya da dönem olarak birbirini izlemiştir.
10.Soru
Schleiermacher’e göre düşünce ve varlık birbirleriyle ilişkilidir. Bu da iki yolla olur: ya düşünce kendisini doğaya uydurur ya da doğayı kendisine uydurur. Bu iki yol insanda başlar ve hangi noktada birleşir, özdeşleşir?
Sanat |
Doğa |
Toplum |
Tanrı |
Ahlak |
Schleiermacher’e göre düşünce ve varlık birbirleriyle ilişkilidir. Bu da iki yolla olur: ya düşünce kendisini doğaya uydurur ya da doğayı kendisine uydurur. Bu iki yol insanda başlar ve tanrıda birleşir, özdeşleşir.
11.Soru
Wollf ’un öğrencisi olan, estetik fenomenlerin bilgisini soru konusu yapan, estetiğin kurulmasına ön ayak olan düşünür kimdir?
Kant |
Baumgarten |
Hegel |
Schiller |
Fichte |
Wollf ’un öğrencisi olan, estetik fenomenlerin bilgisini soru konusu yapıp estetiğin
kurulmasına ön ayak olan Baumgarten’in ardından ilk kez Kant, estetik üzerine
sistematik bir çalışma yaparak idealizmin estetiğini ortaya koymuştur.
12.Soru
Kanta göre, “Beğeni bir nesneyi hiçbir çıkar olmaksızın bir hoşlanma ya da hoşlanmama yoluyla yargılama yetisidir; böyle bir hoşlanmanın nesnesine güzel denir.” tümcesinde "hiçbir çıkar olmaksızın" neyi ifade etmektedir?
Sıkıcı olmasını |
İstekli olunmasını |
İştah uyandırmasını |
Sadece izlenmesini |
Herkesin faydasına olmasını |
Hiçbir çıkar olmaması onun sıkıcı olduğunu imlemez, sadece bir seyretme edimi olduğunu gösterir. Estetik yargı nesnenin istekle, iştah yetisiyle hiçbir ilişkisi olmaksızın beğenilmesine işaret eder.
13.Soru
Kant’a göre anlama yetimizin on iki kategorisi vardır. Bu kategoriler üçer üçer dört farklı grup oluştururlar. Aşağıdakilerden hangisi söz konusu kategorilerden nicelik kategorilerine kapsamına girmektedir?
Varlık-yokluk |
Olanak-olanaksızlık |
Etki-edilgi |
Olgusallık |
Birlik |
Kant’ın belirlediği kategoriler, Aristoteles’inkinden farklı olarak sayıca 12’dir ve üçer üçer dört farklı grup oluştururlar:
1) Nicelik kategorileri: birlik (ölçü), çokluk (büyüklük) tümlük (bütünlük).
2) Nitelik kategorileri: olgusallık, değilleme, sınırlama.
3) İlişki kategorileri: töz-ilinek, neden-etki (nedensellik), etki-edilgi (karşılıklı
etkileşim; birliktelik). (Bu kategorinin kavram çiftleri ile ifade edilmesi doğru olur. Çünkü ilişki daima en az iki şey arasında kurulur).
4) Tarz (Kip) kategorileri: olanak-olanaksızlık, varlık-yokluk, zorunlu-olumsal. (Bu kategoride ise varolan bir tarzın zıttı da söz konusudur). Doğru yanıt E'dir.
14.Soru
Kant’a göre bütün eylemlerinde ve niyetlerinde ahlak yasasını gerçekleştirebilmeyi ancak nasıl bir varlık başarabilir?
İnsan |
Doğa |
Bilge |
Kutsal |
Filozof |
Kant’a göre bütün eylemlerinde ve niyetlerinde ahlak yasasını gerçekleştirebilmeyi ancak kutsal bir varlık başarabilir.
15.Soru
Modern çağın en büyük filozofu kabul edilen Immanuel Kant (1724-1804) nerede doğmuştur?
İskoçya |
Doğu Prusya |
Hollanda |
İngiltere |
Amerika |
Modern çağın en büyük filozofu kabul edilen Immanuel Kant (1724-1804) bir saracın oğlu olarak Doğu Prusya'nın Königsberg kentinde doğdu. Ailesi İskoçya’dan göç etmiş göçmen bir ailedir.
16.Soru
Kant’a göre ahlak yasası insanın ______ olduğuna ilişkin bilgisinin temelidir.
Aşağıdakilerden hangisi boş alana gelmelidir?
Özgür |
Yüce |
Kutsal |
Saygın |
Vahşi |
“Yapmalısın.” “Çünkü yapabilirsin.” Kant’ın burada ulaştığı sonuç mantıksal bir sonuç değil, bir postülattır: Eğer aklımızın böyle bir ahlak yasası olmasaydı özgür olduğumuzu iddia etmeye hakkımız olmazdı. Kant’a göre ahlak yasası insanın özgür olduğuna ilişkin bilgisinin temelidir, özgürlük de ahlak yasasının varlık temelidir.
17.Soru
Kant'ın üniversitede çalıştığı ve mantık, ahlak, matematik gibi dersler verdiği döneme ne ad verilir?
Gençlik dönemi |
Eleştiri sonrası |
Eleştiri öncesi |
Olgunluk dönemi |
Yaşlılık dönemi |
1746’da üniversiteyi bitirdikten sonra geçim zorunluluğu nedeniyle sekiz-on yıl kadar ailelere özel öğretmenlik yapmış, 1755’te doktora düzeyinde bir derece alarak üniversitede eğitmen olarak göreve başlamıştır. Bu görevi yaklaşık 15 yıl sürmüş, 1770’de nihayet mantık ve metafizik profesörü olarak atanmıştır. Kant bu dönemde sadece mantık, metafizik ve ahlak alanında değil, matematik, fizik, coğrafya, antropoloji,pedagoji ve mineroloji gibi alanlar üzerine de dersler verdi. Felsefesinin gelişimi bakımından bu dönem eleştiri öncesi olarak nitelenmiştir. Doğru yanıt C şıkkıdır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kant'a göre nitelik kategorilerindendir?
Birlik (ölçü) |
Çokluk (büyüklük) |
Tümlük (bütünlük) |
Değilleme |
Neden-etki |
Nitelik kategorileri: olgusallık, değilleme, sınırlama.
19.Soru
Kant'a göre yasanın temeli şıklardakilerden hangisidir?
Mantık |
Bilgelik |
Güç gösterisi |
Ussal istençt |
Tanrının emirleri |
Kant’ın hukuk ve politikaya ilişkin görüşleri, tarih felsefesinde olduğu gibi, açıkça ahlak görüşlerine bağlıdır. Kant hukuksal yükümlülükleri, ahlaksal yükümlülüğün bir alt türü olarak görür. Bu nedenle yasanın temeli ussal istençtir ne güç gösterisidir ne de tanrının emirleridir. Bu nedenle hukuk felsefesindeki bakış açısı büyük ölçüde özgürlükçüdür.
20.Soru
Kant'ın bilgileri türlerini sınıflandırması sonucu ortaya çıkan listede aşağıdakilerden hangisi yer alamaz?
A priori yargılar |
A posteriori yargılar |
Analitik yargılar |
Sentetik yargılar |
Ontolojik yargılar |
Kant bilgi türlerini önce a priori ve a posteriori olarak,
ardından analitik ve sentetik olarak ayırır. Sonra bunlar arasında ilişki kurma yoluna gider. Doğru yanıt E şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ