Müzecilik ve Sergileme Final 4. Deneme Sınavı

Osman Hamdi Bey öncülüğünde; hem Anadolu’daki kazıları takip etmek hem de yurt dışına eser kaçırılmasını önlemek için 1884’te yeni Âsâr-ı Atika Nizamnâmesi’nin çıkarılmıştır.

Etkili bir eğitim programı planlama, uygulama ve değerlendirme süreçlerinden oluşur. Bu bağlama doğru cevap A seçeneğidir. 

Müzenin amaçları, hedefleri, görevleri ve yetkileri belirlendikten sonra müzenin temel altı fonksiyonu ortaya çıkar. Bu fonksiyonlar "varlık" ve aktiviteler (faaliyetler) olarak iki başlık altında değerlendirilmektedir. "Toplama" (koleksiyon), dokümantasyon ve koruma (saklama), varlıklar" başlığında; "araştırma, sergileme (gösteri), yorumlama ve açıklama" ise faaliyetler başlığı altında ele alınır. 

Müze ve sanat galerileri için pazarı şu şekilde bölümlere ayırabiliriz:
1. Demografik Özelliklerine Göre Bölümleme

2. Yaşam Tarzına Göre Bölümleme

3. Coğrafi Bölgelere Göre Bölümleme

4. Okullara Göre Bölümleme

5. Özel İlgilenenlere Göre Bölümleme

Osman Hamdi Bey, 2 Eylül 1882’de Sultan II. Abdülhamid (1876-1909) tarafından Çinili Köşk’teki Müze-i Hümâyun’un müdürü olarak (Dr. Dethier ölümünden sonra) en uygun kişi olduğu düşünülüp atanmış ve aynı zamanda 1883’te kurulan Sanayi-i Nefise Mektebi’nin müdürlüğünü de beraber yürütmüştür. Türkiye’de ilk bilimsel kazıları başlatan Osman Hamdi Bey, Adıyaman Nemrut Dağı, Lübnan’da Sayda (Sidon) Krallar Mezarı, Muğla-Lagina kazılarını yürütmüştür.

Günümüzde müzelerdeki eğitim bölümlerinin okullara yönelik başlıca işlevleri şöyle özetlenebilir:
• Okulların öğretim programları ile müze sergi ve nesneleri arasında ilişki kurmak, öğretmenler ile iş birliği içinde çalışmak,
• Okullar için rehberli turlar ve etkinlikler düzenlemek,
• Öğretmenlerin öğrencileriyle birlikte müze gezileri düzenlemelerine yardımcı olacak eğitim program ve materyalleri hazırlamak,
• Müzeyi ve hazırlanan eğitim programlarını tanıtmak için okullarla iletişim kurmak,
• Öğretmenler için hizmet içi eğitim kursları düzenlemek.

Doğru yanıt E'dir.

Müze atmosferini etkileyen faktörlerin listesi çok kabarıktır. Müzede ziyaret deneyimini oluşturan faktörlerin listesi yapılırken aşağıdaki hususlar “yer” ile de ilişkilendirilerek incelenmelidir.

1. Ziyaretçilerin müzeye kolay ulaşım koşulları ve varışı,

3. Müzeye girmek için ücret alınıp alınmadığının, bilet alınıyorsa nereden alınacağı ve bilet satış yerinin iyi tasarlanması

12. Ziyaretçilerin ihtiyaçlarına uygun ve temiz tuvaletler,

Müşteri, pazarlama bilgisinde kullanılan temel kavramlardan biri değildir.

Özerk Yönetime Bağlı Müzeler; bakanlık, üniversite, belediye, askeriye, vakıf ve çeşitli kuruluşlara bağlı müzeleri kapsamaktadır.

Günümüz müzeciliğinde, eser ve nesne toplanması azalırken nesne ve toplum ilişkisinin ön plana çıkmasıyla müzelerin temel işlevi, araştırma, koruma ve iletişim olarak üç temel sorumluluktan
oluşturulmuştur. Bu nedenle doğru cevap D seçeneğidir. 

ABD’li mimar Frank Lloyd Wright’ın New York Guggenheim Müzesi tasarımıyla başlayan bu anlayış, müze mimarisinin bir sanat olarak kabul edilip özellikle toplumun dikkatini çekmesi sağlanmıştır.

1753’te Londra’da kurulan British Museum 1759’dan itibaren halka yarı açık bir el yazması kütüphanesi ve nesnelerden oluşan koleksiyonuyla dünyanın ilk bağımsız müzesi olsa bile uzun süre özel ziyaret izni gerektiren bir kurum olmuştur.

Amerikalı John Falk ve Lyn Dierking'e göre müzede eğitim etkinliklerinde “Öğrenmenin Bağlamsal Modeli”ni dikkate almak önemlidir.  Bu bağlamlar sosyo-kültürel, kişisel ve fiziksel bağlamdır. Bu bağlamlar izleyicilerin nesnelerle etkileşimlerini ve deneyimlerini, öğrenme ve anlam oluşturmalarını sağlar. Bu nedenle müzeler için eğitim etkinliklerinin oluşturulmasında bu bağlamlar dikkate alınmalıdır. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.  

Müzelerdeki sergi koşulları arasında; sergi tasarımlarında izleyicilerin değer ve geleneklerine dayanan imgelere yer vermek, ses, koku, doku ve tat gibi duyusal uyarıcılarla görsel imgeleri daha etkileyici hâle getirmek ve izleyicide keşfetme duygusu yaratacak basit eller üzerinde etkinlikleri ile aktif olmalarını sağlamaktır. Ancak sergilenecek nesneler dışındaki araştırma ve yedek olan koleksiyonlara alınacakların tanımını yapmak ise müzenin misyonları arasında yer almaktadır. 

Müzelerin “eğitim” misyonu ile kurulmaya başlamaları ise, Fransa'daki Aydınlanma hareketiyle oluşan toplum yapısı ve onunla birlikte gelen 1789 Fransız Devrimi’nin hemen ardından halka açılmaları ile başlamış, Endüstri Devrimi’nin etkisiyle hızlanmıştır.

Her müzenin eğitim politikası diğerlerinden farklı ve kendine özgüdür ama her politikanın içermesi gereken bazı anahtar kavramlar vardır: Eğitim misyonu, politika, strateji, faaliyet planı ve performans ölçümü. Doğru yanıt D'dir.

Müzeler giderlerini giriş ücretleri, etkinlikler, hizmetler, üyelik aidatları, mekân kiralama, lokanta ve mağaza satışları gibi müze gelirleri olarak tanımlanan kendi bünyesinden gelirlerle sağlamaktadır. Ayrıca müzelerin farklı izleyici kesimlerinin ilgisini çekecek eğitim programları, gezici sergiler gibi etkinlikleri yapabilmesi için kurum dışından kişi ve şirketler ile sponsorluk denilen iş birliği sağlamaları gerekebilir.

Müze eğitiminde kültürel, tarihsel, politik ve ekonomik alanlarda yaşanan tüm gelişimlerin etkisi vardır. Ancak 21. yüzyılda müze eğitimini etkileyen en önemli gelişmelerden biri de iletişim teknolojisi ve araçlarıdır.  Müzelerde teknolojinin olanakları ile etkileşimli, eğlenceli ve eğitsel sergiler düzenlenmekte, facebook, tweeter vb. sosyal medya araçları kullanılarak müze dışında da izleyicilerle iletişim kurulmakta ve müzenin eğitim etkinlikleri geliştirilmektedir. Bu bağlamda doğru cevap D seçeneğidir. 

Bazı müzelerde ek bina yapımında eski mimari yorumlanarak tasarım gerçekleştirilmiştir. Bunlardan biri,  İngiliz mimar James Stirling’in Almanya Stuttgart’da yaptığı Neue Staatsgalerie’dir. Bu müzede  eski binanın kubbeleri yeni binada negatif mekânlar olarak yorumlanmış, eski ve yeni bölümler birbirini tamamlamıştır. Bu nedenle doğru cevap A seçeneğidir. 

Müze reklamının hedeflerini üç başlık altında toplanmak mümkündür: Bilgilendirme, ikna etme ve hatırlatmak. Hedefleri ise şunlardır:
• Müze imajının geliştirilmesi ve pekiştirilmesi,
• Potansiyel ziyaretçilerin müze ve nitelikleri konusunda bilgilendirilmesi,
• Potansiyel ziyaretçilere müzenin sürekli olarak hatırlatılması,
• Fon sağlayıcılarına müzenin sahip olduğu değerlerin hatırlatılması,
• Çalışanlar arasında motivasyonun ve bağlılığın geliştirilmesi.

Doğru yanıt E'dir.