Orhon Türkçesi Ara 10. Deneme Sınavı

Toplam 20 Soru
PAYLAŞ:

1.Soru

Batı Köktürk Kağanlığı ne zaman yıkılmıştır?


575

568

618

630

659


2.Soru

Clauson ve Doerfer’e göre Altay dil birliğinde ortak unsurlar bir dilden diğerine geçen alıntı sözcüklerdir. Bu görüşe göre söz konusu alıntı sözcüklerdeki istikamet aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru verilmiştir?


Tunguzca → Moğolca → Türkçe

Türkçe → Tunguzca → Moğolca

Tunguzca → Türkçe → Moğolca

Türkçe → Moğolca → Tunguzca

Moğolca → Türkçe → Tunguzca


3.Soru

Türk dilinin yazı dili olmadan önceki dönemleri hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?


Türk dilinin tarihinde en erken dönem, Türk, Moğol, Tunguz, Kore dilleri ve belki Japon dilinin ortak olduğu Ana Altayca dönemidir.
Türklerin, Moğolların ve Tunguzların atalarının, Ana Altayca döneminde birbirinden farklı, yani birinden öbürüne farklılıklar gösterebilen ortak dil (=Ana Altayca)nın varyantları (=çeşitleme)lerine sahip olduğunu düşünmek zorundayız.
“Altay Dil Teorisi”ni, yani bu dillerin genetik akrabalığını kabul etmeyenler için Türk dilinin dönemlendirilmesindeki ilk evre, 5000 yıllık geçmişi olan İlk Türkçe (=Erken En Eski Türkçe, Ön Türkçe; İng. Pre-turkic) dönemidir.
İlk Türkçe dönemi, Çuvaşça dışında bütün Türk dillerinin ata dönemidir.
Türk yazı dilinin ortaya çıkmasından önceki dönem Ana Türkçe ve Ana Çuvaşça dönemidir.

4.Soru

Türkçenin hangi döneminde r // z ve l // ş denklikleri sebebiyle daha sonra ortaya çıkacak olan ayrışma henüz olmamıştır?


Ana Altayca
Ana Türkçe
Ana Çuvaşça
İlk Türkçe
Eski Türkçe

5.Soru

I. Köl Tigin'in vefat etmesi ve Bilge Kağan'ın yalnız kalması. II. Bilge Kağan'ın veziri tarafından zehirlenerek öldürülmesi. III. İç çatışmalar. IV. Basmıl, Karluk ve Uygurlar arasındaki iktidar çekişmesi. V. Çin işgali. Yukardaki maddelerden hangisi ya da hangileri II. Köktürk Kağanlığının başlıca yıkılış nedenleri arasındadır?


I ve II
II ve III
I, II ve III
I, II, III ve IV
I, II, III, IV ve V

6.Soru

Ahmet Cevat Emre'nini Orhun Alfabesinin kökeni konusundaki görüşü aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?


Runik yazı olduğunu öne sürmüştür.
Küçük Asya alfabelerinden Likya ve Kayra'dan çıkmış olabileceğini belirtmiştir.
Kökeninin İran alfabesi aracılığı ile ya da doğrudan Arami alfabesi olduğunu belirtmiştir.
Türk-runik alfabesindeki tüm işaretlerin ideografik ve Sümer yazısı ile aynı olduğunu belirtmiştir.
Bu yazının kökeninin Arami-Sogd ve Pehlevi alfabelerinden etkilenmiş olabileceğini belirtmiştir.

7.Soru

I. Köktürk Kağanlığı kim tarafından kurulmuştur?


İlteriş Kağan
Bumın Kağan
Muhan Kağan
Költigin Kağan
Taspar Kağan

8.Soru

Orhun Türkçesinde “edgü” sözü, Türkiye Türkçesi yazı dilinde aşağıdakilerden hangisidir?


iyi
etki
iygü
ezgi
eyü

9.Soru

Aşağıdakilerden hangisi "Çuvaşça ve Moğolcadaki l’nin aslî olduğunu, Türkçe
ş’nin ise bu aslî sesten türediğini savunan görüş"tür?


lambdaizm

zetasizm

rotasizm

sigmatizm

ses denkliği


10.Soru

Orhun yazıtları kimler adına dikilmiştir?


Bilge Kağan, Taspar Kağan, Költigin
Költigin, Bilge Kağan, Tonyukuk
Költigin, Muhan Kağan, Bumın Kağan
Tonyukuk, Kapgan Kağan, Bilge Kağan
Bilge Kağan, Tonyukuk, Kutlug Kağan

11.Soru

Köktürk Kağanlığı’nın ilk kağanı kimdir?


Kapagan

Bumın

Bilge

Köl Tigin

Muhan


12.Soru

Radloff gibi aceleci davranmayan ve yazıtlardaki yazıyı çözdükten üç yıl sonra yani 1896’da eserini yayımlayan, kitabın birinci bölümünde Orhun yazıtlarının yazıldığı eski Türk runik alfabesi hakkında bilgi vermiş ve bu yazının kökeni hakkındaki görüşlerini aşağıdakilerden hangisi açıklamıştır?


Thomsen

E. H. Parker

P. M. Melioranskiy

W. Barthold

W. P. Wassiljew


13.Soru

I. Yapıca ortak özellikler taşıyan diller köken bakımından da aynı grupta yer alır.

II. Çeşitli tarihsel olaylar nedeniyle aynı ailede yer alan diller farklı yollardan ilerlemiştir.

III. Aynı dil ailesinde yer alan dillerin arasında ırk birliği bulunur.

Yukarıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?


Yalnız I

Yalnız II

Yalnız III

I, II

I, III


14.Soru

Bilge Kağan ve Köl Tigin dönemi için aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?


Çinliler sayıca Türklerden çoktur.

Çinliler Türklere nazaran daha erken kentleşmiştir.

Tonyukuk Türklerin yerleşik hayata geçişlerine karşı çıkar.

Bilge Kağan şehirler kurmanın Türklerin millî kimliklerini kaybetmelerine yol açacağını düşünür.

Tonyukuk Türkler için sulak ve otlakların çok önemli olduğunu düşünür.


15.Soru

Çuvaşça ve Moğolcadaki l’nin aslî olduğunu, Türkçe ş’nin ise bu aslî sesten türediğini savunan görüş aşağıdakilerden hangisidir?


Rotasizm

Lambdaizm

Zetasizm

Sigmatizm

Setatizm


16.Soru

Aşağıdakilerden hangisi aynı dil ailesine giren diller arasında bulunması gereken ortak özelliklerden biri değildir?


Cümle bilgisi(=sentaks)
Ses (=fonetik)
Sözlük (=leksikoloji)
Dilbilimi (=linguistik)
Yapı (=morfoloji)

17.Soru

I. Eski Türkçe dönemi öncesinde Türkler tarafından Türk diliyle yazılmış herhangi bir belge bulunmamaktadır.

II. Eski Türkçe dönemi Türk yazı dili tarihinin başlangıç noktasıdır.

III. Eski Türkçe dönemi, yalnızca Köktürkçeyi kapsamaktadır.

Yukarıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?


Yalnız I

Yalnız II

Yalnız III

I, II

I, III


18.Soru

Aşağıdakilerden hangisi II. Köktürk Kağanlığı döneminde dikilmiş yazıtlardandır?


Ongin

Mayan Çor

Taryat

Karabalgasun

Suci


19.Soru

Orhun Türkçesinde isimden fiil yapım eklerini aşağıdakilerden hangisi almıştır?


küned-, yarlıka-, basık-, teril-, sebin-
ıd-, odgur-, basık-, teril-, sebin-
tagık-, küned-, udı-, kük-, yarlıka-
ıd-, tagık-, udı-, kük-, teril-
udı-, yarlıka-, teril-, sebin-, ıd-

20.Soru

Aşağıdakilerden hangisi fiilden fiil yapım eklerine örnektir?


Bat-ım

Od-gur-

Bulga-k

Ked-im

Er-inç