Orhon Türkçesi Ara 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Köktürkler için yanlış bir ifadedir?
Tarihte “Türk” adını resmî devlet adı olarak ilk defa kullananlardır. |
450’li yıllardan itibaren Altay Dağlarının yurt edinmişlerdir. |
İilk hükümdarı Bumin Kağan'dır. |
Ortaya çıkışları 540’lı yıllara denk gelir. |
Bumin Kağan, Avar hükümdarının kızı ile evlenerek Çinlilere karşı ittifak kurmuştur. |
Bumin Kağan, Avar hükümdarının kızı ile evlenmek ister, ancak bu isteği reddedilir. Bunun üzerine Çin’deki Batı Wei hükümdarının kızıyla evlenir ve böylece ittifak Avarlara karşı Batı Wei ile kurulmuş olur.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “Türk Dili”nin Orhun Türkçesinden önceki dönemlerini “Altay Dil Teorisi”ni benimseyen Türkologlara göre kronolojik olarak sıralamasını gösterir?
Ana Altayca - İlk Türkçe - Ana Türkçe ve Ana Çuvaşça |
Ana Altayca - Ana Türkçe ve Ana Çuvaşça - İlk Türkçe |
Ana Türkçe ve Ana Çuvaşça - Ana Altayca - İlk Türkçe |
İlk Türkçe -Ana Türkçe ve Ana Çuvaşça - Ana Altayca |
İlk Türkçe - Ana Altayca - Ana Türkçe ve Ana Çuvaşça |
Ana Altayca - İlk Türkçe - Ana Türkçe ve Ana Çuvaşça
3.Soru
Tonyukuk yazıtı, kim tarafından 1897’de Moğolistan’da, Tola ırmağı kenarında bulunmuştur?
Barthold |
Hirth |
Klementz |
Thomsen |
Wassiljew |
Tonyukuk yazıtı, F. Klementz tarafından 1897’de Moğolistan’da, Tola ırmağı kenarında bulunmuştur.
4.Soru
I. -(X)t-
II. -tUr-
III. -(X)ş-
IV. -tXz-
V. -(X)z-
Yukarıda gösterilen eklerden hangileri Orhun Türkçesindeki ettirgen çatı ekleridir?
I, II, III, IV, V |
I, II, IV, V |
II, III, IV, V |
I, III, IV, V |
I, II, III, IV, V |
-(X)t-, -tUr-, -tXz-, -(X)z- ekleri Orhun Türkçesindeki ettirgen çatı ekleridir ancak -(X)ş- eki Orhun Türkçesindeki işteşlik çatı ekidir.
5.Soru
I. Türk Kağanlığı hangi yıllar arasında varlığını sürdürmüştür?
552-630 |
552-576 |
553-572 |
540-572 |
450-553 |
I. Türk Kağanlığı 552-630 yılları arasında varlığını sürdürmüştür
6.Soru
Kutlug Kağan’ın İlteriş ünvanını almasının nedeni nedir?
Küktürkler’i bağımsızlığına kavuşturması |
Köktürkler’in topraklarını genişletmesi |
Köktürkler’in ekonomisini geliştirmesi |
Girdiği her savaşı kazanması |
Oğuzlar’ı yenmesi |
Doğu Türklerinin 679 yılından beri sürdürdükleri bağımsızlık mücadelesi başarıyla sonuçlanır. Çin’e karşı yapılan başarılı savaşlar sonucu Kutlug Kağan, 682’de II. Köktürk Kağanlığı’nı kurar ve diğer bütün Türk boyları da böylelikle bağımsızlıklarına kavuşur. Bundan dolayı Kutlug Kağan’a “halkı, milleti derleyip toplayan” anlamına gelen “İlteriş” unvanı verilir.
7.Soru
Orhun Türkçesindeki söz içi ve söz sonu /b/ sesi, Türkiye Türkçesinde hangi harfdir?
N |
V |
B |
Y |
P |
Orhun Türkçesindeki söz içi ve söz sonu /b/ sesi, Türkiye Türkçesinde /v/’dir.
eb (> ev), seb- (> sev-), sebin- (> sevin-), yabız (> yavuz)
8.Soru
András Róna-Tas’ın 1991’de yayımladığı An Introduction to Turcology adlı eserde Orta Türkçe hangi yıllarda başlar?
1200 |
1000 |
700 |
550 |
400 |
András Róna-Tas’ın 1991’de yayımladığı An Introduction to Turcology adlı eserde Eski Türkçe dönemi iki gruba ayrılmış, ikinci grupta yer alan ‘Geç Eski Türkçe’ dönemi ise üç aşamada değerlendirilmiştir:
Old Turkic (Eski Türkçe)
- Early Old Turkic (Erken Eski Türkçe 400-550) ?
- Late Old Turkic (Geç Eski Türkçe 550-1200)
- Late Old Turkic I (Geç Eski Türkçe I 550-700) ?
- Late Old Turkic II (Geç Eski Türkçe II 700-1000) ?
- Late Old TurkicT III (Geç Eski Türkçe III 1000-1200) ?
3. Middle Turkic (Orta Türkçe 1200-)
9.Soru
Yenisey yazıtlarıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Yenisey ırmağının yukarı taraflarında bulunurlar.
|
Uygur liderleri tarafından diktirildikleri sanılmaktadır.
|
Yazıtların hiçbirinde tarih bulunmamaktadır.
|
Hakas otonom bölgesindeki irili ufaklı mezar taşlarıdır.
|
Yeni bilimsel araştırmalar bu yazıtların Kırgızlar tarafından 9.-10. yy'larda dikildiğini ortaya koymaktadır.
|
10.Soru
Ötüken’in Türkler için geleneksel olarak kutsal olmasının muhtemel gerekçesi aşağıdaki seçeneklerin hangisinde verilmiştir?
Verimli bir ovada kurulmuş olması |
Çin’e uzak olduğu için güvenli olması |
Orta Asya’nın stratejik bir bölgesi olması |
Binlerce yıllık geçmişinin olması |
Dini inançların etkisinin sürmesi |
Ötüken yaylası muhtemelen Çin’e uzak olduğu, dolayısıyla Çin saldırılardan korunma sağladığı için Türkler için eskiden beri kutsal sayılırdı.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Köktürk alfabesinde resim işareti olduğu söylenen işaretlerden birinin ses değeri değildir?
/ev/
|
/er/
|
/at/
|
/ay/
|
/ok/
|
12.Soru
Bir dilin en doğru şekilde değerlendirilebilmesi için aşağıdaki yaklaşımlardan hangisi daha güvenilirdir?
İncelenen dönem halkının dinini ölçü almak
|
Halkın sosyolojik, tarihi, kültürel unsurlarına göre dili dönemlerine göre değerlendirmek ve sınıflandırmak
|
Yazılı eserleri incelemek
|
İlgili devletin eğitim sistemini incelemek
|
Halkın konuştuğu dil ile yazılı dili karşılaştırmak
|
13.Soru
Köktürk (Orhun) alfabesine hangi nedenle “runik” veya “Türk-runik” alfabe denilmiştir?
Küçük Asya alfabelerinden Likya ve Kayra alfabelerine benzemiş ve bu alfabelerden çıkmış olabileceği için
|
Rum alfabesine benzediği için
|
Eski İskandinav kitabelerinin yazımında kullanılan harflere benzediği için
|
Türk damgalarından çıkmış olabileceği için
|
“ideografik” kökenli olduğu için
|
14.Soru
II. Köktürk Kağanlığı döneminde dikilen ve Orhun yazıtları olarak bilinen yazıtlar hangi kağan zamanında dikilmiştir?
İlteriş Kağan
|
Kapgan Kağan
|
Bilge Kağan
|
Muhan Kağan
|
Taspar Kağan
|
15.Soru
Türk dilinin en erken dönemine ne ad verilir?
Ana Türkçe ve Ana Çuvaşça
|
İlk Türkçe
|
Eski Türkçe
|
Ana Altayca
|
Ana Türkçe
|
16.Soru
Ural-Altay dillerine "Altay" dilleri adını vererek bu dillerde zamir ekleri bakımdan benzerlik olup olmadığını araştıran bilim adamı, aşağıdakilerden hangisidir?
N. Poppe
|
M. A. Castrén
|
P. J. T. von Strahlenberg
|
G. J. Ramstedt
|
W. Schott
|
17.Soru
Köktürkler hangi kağan zamanında dönemin en büyük kuvveti hâline gelir?
Tung |
İlteriş |
Tardu |
Baga |
Kapgan |
Kapgan Kağan zamanında bütün Türk boyları onun idaresine geçmiş, devlet daha da güçlenerek çağının en büyük kuvveti hâline gelmiştir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Orhun Yazıtları için söylenemez?
Yazıtların kuzey yüzleri Çince'dir. |
Bilge Kağan,Köl Tigin ve Tonyukuk yazıtlarıdır. |
Köktürk alfabesi ile yazılmış yazıtlar arasında en az tahribata uğrayanlardır. |
Köktürk Devleti'nin siyasî ve kültür tarihini yansıtırlar. |
Köl Tigin ve Bilge Kağan yazıtları dört yüzlü tek parça taş olup kaplumbağa kaide üzerine oturtulmuştur. |
Yazıtların batı yüzleri Çince'dir.
19.Soru
Hangisi Altay dillerindendir?
Macarca |
Ugorca |
Fince |
Türkçe |
Samoyed dilleri |
Asya’nın Büyük Okyanus kıyılarından, Orta Avrupa’ya ve Akdeniz kıyılarına kadar uzanan alanda konuşulan Ural-Altay dil ailesi, Ural ve Altay dilleri olmak üzere iki gruba ayrılır. Türk dili, Altay grubundadır.
20.Soru
Aşağıdaki isimlerden hangisi Bilge Kağan Yazıtı'nı dikmiştir?
Tenri Tigin |
Tonyukuk |
Kutlug Kağan |
Köl Tigin |
Muhan Kağan |
735’te Bilge Kağan’ın oğlu Tenri Tigin tarafından -Költigin için dikilen yazıt gibi- Bilge Kağan için de bir yazıt dikilmiştir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ