Orhon Türkçesi Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 11 Soru1.Soru
Bir dil ailesine giren diller arasında hangi bakımdan ortak özelliklerin olması beklenmez?
|
Ses |
|
Sözcük Sayısı |
|
Yapı |
|
Sözlük |
|
Cümle Bilgisi |
Bir dil ailesine giren diller arasında ses (=fonetik), yapı (=morfoloji), sözlük (=leksikoloji) ve cümle bilgisi (=sentaks) bakımlarından ortak özelliklerin olması beklenir.
2.Soru
Aşağıdaki ifadelerin hangisinde düzlük-yuvarlaklık uyumuna aykırı sözcük geçmemiştir?
|
türük bodun yok bolmazun bodun bolçun tiyin
|
|
türük bodun illedük ilin ıçgınu ıdmış
|
|
bodunı kop kelti yükünti
|
|
beglik urı oglın kul boltı
|
|
çıgan bodunug bay kıltım az bodunug üküş kıltım
|
3.Soru
Orhun Türkçesi ile Türkiye Türkçesindeki /g/ ünsüzü hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
|
Orhun Türkçesinde birden fazla heceli sözlerin sonunda bulunan /g/’ler korunur.
|
|
Türkiye Türkçesinde birden fazla heceli sözlerin sonunda bulunan /g/’ler düşer.
|
|
Orhun Türkçesinde ikinci ve daha sonraki hecelerin başında bulunan /g/’ler korunur.
|
|
Türkiye Türkçesinde de ikinci ve daha sonraki hecelerin başında bulunan bütün /g/’ler korunur.
|
|
Türkiye Türkçesinde /g/ damak sesinin korunduğu alıngan, sürüngen gibi örneklerde anlatımca farklılık meydana gelmiştir.
|
4.Soru
Günümüzde halen dil sayısının netlik kazanmamasının nedeni aşağıdakilerden hangisi değildir?
|
Dil-lehçe ayrımının yapılmamış olması.
|
|
Yazıya geçirilmemiş diller bulunması.
|
|
İşlenmemiş dillerin olması.
|
|
Yeryüzünün tam keşfedilememiş olması.
|
|
Bilimsel çalışmaların henüz tamamlanmamış olması.
|
5.Soru
II. Köktürk Kağanlığı hangi yılda kurulmuştur?
|
630 |
|
659 |
|
679 |
|
682 |
|
744 |
Doğu Türklerinin 679 yılından beri sürdürdükleri bağımsızlık mücadelesi başarıyla sonuçlanır. Çin’e karşı yapılan başarılı savaşlar sonucu Kutlug Kağan, 682’de II. Köktürk Kağanlığı’nı kurar ve diğer bütün Türk boyları da böylelikle bağımsızlıklarına kavuşur.
6.Soru
Türk dilinin ve ait olduğu dil ailesinin en tipik özelliği nedir?
|
Tamlamalar |
|
Ünlü uyumu |
|
Ünsüz benzeşmesi |
|
Büyük harf kullanımı |
|
Noktalamalar |
Cevap: Türk dilinin ve ait olduğu dil ailesinin en tipik özelliği ünlü uyumudur. Büyük ünlü uyumu dediğimiz artlık-önlük uyumu (kalınlık-incelik uyumu = dil benzeşmesi = assimilation palatale), Türkiye Türkçesinde yalnızca yazı dilimize göre varlığını kabul ettiğimiz küçük ünlü uyumu (= düzlükyuvarlaklık uyumu = dudak benzeşmesi = assimilation labiale) bu dönemde çok az örnekte görülmektedir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "Orta Türkçe" dönemi için söylenemez?
|
XIII.-XX. yy.'lar arasını kapsar. |
|
Moğol hareketi bu dönemin başlangıcı olmuştur. |
|
Doğu'da Karahanlı ve Çağatay Türkçeleri'ni kapsar. |
|
Batı'da Eski Oğuz ve Osmanlı Türkçesi'ni kapsar. |
|
Bu terim ilk kez Lars Johanson tarafından kullanılmıştır. |
“Orta Türkçe” terimi, ilk kez 1928’de Kaşgarlı Mahmud’un sözlüğünün, yani Dîvânü Lügâti’t-Türk’ün söz varlığı ile ilgili çalışmasında, Carl Brockelmann (1868-1956) tarafından Karahanlı Türkçesi için kullanılmıştır.
8.Soru
"Orhun Abideleri" adlı çalışma kime aittir?
|
Muharrem Ergin
|
|
Talat Tekin
|
|
Marcel Erdal
|
|
Necip Asım Yazıksız
|
|
Hüseyin Namık Orkun
|
9.Soru
II. Köktürk Kağanlığı kaç yılında ve hangi Türk boyu tarafından yıkılmıştır?
|
630- Kırgız
|
|
745- Basmıl
|
|
745- Uygur
|
|
840- Karluk
|
|
840- Kıtay
|
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de Türk dili tarihi konusunda ilk çalışmayı yapan ve uzun yıllar bu çalışmayla tek olan kişidir?
|
Ahmet Caferoğlu |
|
Fuad Köprülü |
|
Talat Tekin |
|
Osman Nedim Tuna |
|
Aysu Ata |
Ahmet Caferoğluı'dur.
11.Soru
I. Türk dili, Ana Altaycadan ayrılmış ve bağımsız bir dil olarak gelişmeye başlamıştır.
II. Başlangıcı genellikle V. yüzyıl olarak gösterilmektedir.
III. Bütün Türk dillerinin ata dönemidir.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi İlk Türkçe dönemi ile ilgili olarak doğrudur?
|
Yalnız I |
|
Yalnız II |
|
Yalnız III |
|
I, III |
|
II, III |
Türk dili, Ana Altaycadan ayrılmış ve bağımsız bir dil olarak gelişmeye başlamıştır. Bütün Türk dillerinin ata dönemidir. Bu dönemin başlangıcı için kesin bir zaman verilmemekle birlikte M.Ö. 3500’lü yıllardan milat sıralarına kadarki süreç gösterilir.