Orhon Türkçesi Ara 9. Deneme Sınavı

1.Soru

Orhun Yazıtları hakkında yapılan Fin Atlası kimin başkanlığındaki heyetin çalışmaları sonrasında ortaya çıkmıştır?

Yadrintsev

Radloff

Heikel

Castrén

Aspelin

2.Soru

Orhun Türkçesindeki "kışlag" sözcüğünün aldığı yapım ekleri, aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla ve doğru olarak verilmiştir?

Fiilden isim-İsimden fiil

İsimden isim-İsimden fiil

İsimden fiil-Fiilden fiil

İsimden isim-İsimden isim

İsimden fiil-Fiilden isim

3.Soru

Aşağıdaki özelliklerden hangisi Ural-Altay dil ailesinin ortak özellikleri arasında gösterilemez?

İsimlerin çekiminde iyelik ekleri kullanılır.

Sözcükler, sonuna getirilen “-e” ekiyle dişil hâle gelir.

Fiil şekilleri zengindir.

Sayı sözlerinden sonra çokluk eki kullanılmaz.

Bu dillerin çoğunda olumsuz hareket için ayrı bir fiil vardır.

4.Soru

Altay dilleri için en karakteristik fonetik özelliklerinden biri ve en önemlisi olan
Türkçe /z/ = Çuvaşça /r/
Türkçe /ş/ = Çuvaşça /l/ ses denkliklerine göre Ortak Türkçe'deki "tuz" kelimesi Çuvaşça'da aşağıdakilerden hangisiyle karşılanır?

tıvar

şil

tıl

tuş

yaz

5.Soru

I. b-
II. ç-
III. k-
IV. s-
V. t-
VI. y-
VII. j-
Yukarıdakilerden hangileri Orhun Türkçesinde söz başı ünsüzleridir?

I, II, III, IV, VI, VII

II, III, IV, VI, VII

I, II, III, IV, V, VI

III, IV, V

IV, V, VI, VII

6.Soru

II. Köktürk Kağanlığı’nı kim kurmuştur?

Bilge

Köl Tigin

Muhan

Kutlug

Bumin

7.Soru

Ural-Altay dillerini dil Ural ve Altay dilleri olmak üzere iki gruba ayıran kişi aşağıdakilerden hangisidir?

Wilhelm Schott

Gustaf John Ramstedt

Matthias Alexander Castrén

Wilhelm Radloff

Alâüddîn Atâ Melik Cüveynî

8.Soru

Orhun Türkçesindeki yaylag "yayla" sözcüğünün aldığı yapım ekleri, aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla ve doğru olarak verilmiştir?

İsimden isim-İsimden isim

İsimden fiil-Fiilden fiil

Fiilden isim-İsimden fiil

Fiilden isim

İsimden isim-İsimden fiil

9.Soru

Kaynaklar, Türk adının ilk kez Bizans coğrafyacısı Pomponius Mela’nın kaleme aldığı De situ orbis (Dünyanın Tasviri) adlı eserinde zikredilmiş olabileceğini yazar.
Bu eser hangi tarihte yazılmıştır?

M.S.450

M.S.552

M.Ö.450

M.S. 43-33

M.Ö. 43-44

10.Soru

I. Türk yazı dilinin ilk örnekleri VII. yy’a aittir.

II. Köl Tigin, Bilge Kağan ve Tonyukuk yazıtları, mezar taşı olarak dikilmiştir.

III. Çoyren yazıtının diğer adı Orhun yazıtıdır.

IV. Çoyren yazıtı, alfabenin taş üzerine kazınmasıyla yazılmıştır.

Yukarıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

Yalnız II

II, III

I, IV

I, II, III

I, II, IV

11.Soru

Ramstedt, Altay dilleri arasında ses denkliklerinden bahsederken Türkçedeki “y” sesinin Moğolcada aşağıdaki seslerden hangisiyle karşılanacağını belirtmemiştir?

j

y

d

n

t

12.Soru

Türkiye Türkçesindeki ‘sarı’ sözcüğünün Orhun Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?

saru

sarug

sarıg

darıg

yarı

13.Soru

Eski ve Orta Türkçe Dönemlerine ilişkin olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?

Köktürk ve Uygur ile Karahanlı Türkçesi arasındaki farklar seslik, biçimlik ve söz dağarcığı farklılıklarıdır.

Türk yazı dili tarihinin başlangıç noktası Eski Türkçe Dönemi’dir.

Mani dininin etkisiyle Karahanlılar Manihey alfabesini kullanmıştır.

Dili dönemlere ayırmada yaygın görüş olarak din ve onun alfabesini kullanmak yeterli bir gerekçe olamaz.

Uygur ve Karahanlı Türkçeleri birbirinin devamı olmakla birlikte yan yana iki ayrı medeniyeti temsil ederler.

14.Soru

Altay dil birliğinden aynı zamanda dört dilin ortaya çıkmış olabileceğine inanmayan, Türkçe ile Moğolca ve Mançu-Tunguzca arasında Korece ile olduğundan daha fazla yakınlık vardır diye düşünen dil bilimci aşağıdakilerden hangisidir?

Harry Halén

Gustaf John Ramstedt

Matthias Alexander Castrén

Nicholas Poppe

Pentti Aalto

15.Soru

Altay dil birliğinden aynı anda dört dilin ortaya çıkmış olabileceğine inanmayan ve çalışmalarında bunu ispatlayan bilim adamı, aşağıdakilerden hangisidir?

N. Poppe

J. Németh

G. Clauson

G. Doerfer

W. Kotwicz

16.Soru

"Ana Altayca" dönemiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

Türk, Moğol, Tunguz, Kore dilleri ve Japonca ortaktır.

Türklerin, Korelilerin, Moğolların ve Tunguzların ortak dilin varyantlarına sahip olduğu düşünülmelidir.

Mahallî farklılıkların oluşturduğu ağızlar, dil seviyesinde düşünülmelidir.

Mahallî farklılıkların alt gruplar oluşturduğu varsayılamaz.

Türk dili, tarihinin en erken dönemidir.

17.Soru

Türk dilinin tarihlendirilmiş en eski yazıtı aşağıdakilerden hangisidir?

Bilge Kağan

Çoyren

Çuçen

Yesünke

Köl Tigin

18.Soru

Kalıplaşmış zarf-fiil eki alan kelime aşağıdakilerden hangisidir?

Kalı

Yaylag

Kagansıra

Sansız

Başlıg

19.Soru

Bir dilin Ural-Altay grubuna dahil olması, aşağıda verilen hangi dil özelliklerini taşımasına bağlıdır?

Gramatikal cinsiyet içermesi, yardımcı fiilin kullanılmaması, soru ekinin olması, isim çekimlerinde iyelik ekinin olmaması.

Ses uyumunun olmaması, gramatikal cinsiyet içermemesi, ulmaların olması, sayı sözlerinden sonra çokluk eki kullanılması ve olumsuz hareket için ayrı fiilin olması.

Ses uyumunun olması, gramatikal cinsiyet içermemesi, ulmaların olmaması, sıfatın ismin önüne gelmesi ve olumsuz hareket için ayrı fiilin olması.

Ural-Altay dillerinin çoğunda olumsuz hareket için ayrı bir fiil yoktur ve bağlaç yerine fiil şekilleri kullanılır.

Sözcük belirleyici (belirtme edatı) işleviyle sözcüğün başına yazılan Arapçadaki ال ‘el-’ tarif harfi (krş.: الكتاب ‘el-kitâbü’) veya İngilizcedeki ‘the’ artikeli ( krş.: the Americas) gibi ulamalar vardır.

20.Soru

Aşağıdakilerin hangisindeki ek, pekiştirme fonksiyonunda kullanılmıştır?

töküt-

kış-

akıt-

uduz-

bintür-