Orhon Türkçesi Final 1. Deneme Sınavı

1.Soru

Köl Tigin ve Bilge Kağan yazıtlarının Batı yüzü hangi dilde yazılmıştır?

Çince

Arapça

Sogdça

Toharca

Sanskritçe

2.Soru

Aşağıdakilerin hangisinde cümle içerisinde birden çok III. Tekil kişi iyelik eki kullanılmıştır?

ol yergerü barsar

tokuz oguz begleri bodunı

yok çıgan bodunug koop kuubratdım

yazı koonayin tiser

sabımın tüketi eşidgil

3.Soru

Aşağıdaki ifadelerden hangisinde zarf fiil eki kullanılmıştır?

Sü sülepen tört bulundakı bodunug kop almış

Köl tigin bir kırk yaşayur erti

Bu sabımın edgüti eşid katıgdı tınla

Bu yolun yorısar yaramaçı

Bödke körügme begler gü yanıltaçı siz

4.Soru

Çoyren yazıtları tarihlendirilmiş en eski yazıt olmasına rağmen, Orhun yazıtlarının Türk dilinin en eski belgeleri olarak değerlendirilmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

Bu yazıtlardaki metinlerin anlaşılabilecek uzunlukta olması, yani Köktürk harfleriyle yazılmış pek çok taşta olduğu gibi silinti ve tahribatın çok fazla olmamasıdır.

Çoyren yazıtlarının mezar taşı olarak dikilmiş olması.

Çoyren yazıtlarının sadece altı satırdan ibaret olması.

Çoyren yazıtlarının Orhun yazıtlarının yazıldığı alfabe ile hâkkedilmiş olması.

Orhun yazıtlarının, Köl Tigin, Bilge Kağan ve Tonyukuk yazıtlarından oluşması.

5.Soru

Bilge Kağan Yazıtının doğu yüzünde geçen "ögüm katunug kötürügme" sözcüklerindeki ekler aşağıdaki seçeneklerden hangisinde sırasıyla ve doğru olarak verilmiştir?

1. tekil kişi iyelik eki / belirtme durumu eki / zarf-fiil eki

1. tekil kişi iyelik eki / belirtme durumu eki / sıfat-fiil eki

1. tekil kişi iyelik eki / yönelme durumu eki / sıfat-fiil eki

1. tekil kişi belirsizlik eki / belirtme durumu eki / sıfat-fiil eki

1. tekil kişi iyelik eki / bulunma durumu eki / zarf-fiil eki

6.Soru

Üç otuz hangi sayıdır?

39

53

23

43

33

7.Soru

Orhun Türkçesinde başlıg ‘başlı, başı olan’ ve tizlig ‘tizli, dizi olan’ sözlerine aşağıdakilerden hangisi ulanmıştır?

İsimden fiil yapım eki

Fiilden isim yapım eki

Fiilden fiil yapım eki

İsimden isim yapım eki

Fiilden sıfat yapım eki

8.Soru

Strahlenberg'in Ural-Altay dilleri ile ilgili eserinin orijinal adı, basım yeri ve yılı aşağıdakilerin hangisinde birlikte ve doğru

Das Nord und Östliche Theil von Europa und Sibiria, Berlin, 1732

Das Nord und Östliche Theil von Europa und Asia, Stockholm, 1730

Das Nord und Östliche Theil von Europa und Asia, Helsinki, 1730

Das Nord und Östliche Theil von Europa und Sibiria, Stockholm, 1735

Das Nord und Östliche Theil von Europa und Asia, Berlin, 1830

9.Soru

“gönüllü” sözünün Orhun Türkçesinde geçiş şekli aşağıdakilerden hangisidir?

gö?üllüg

gö?üllük

kö?üllüg

kö?üllü

gönüllüg

10.Soru

Aşağıdakilerden hangisinde ek ile sağlanmış bulunma-çıkma durumuna örnek yoktur?

Közde yaş kelser tıda köŋülte sıgıt kelser yanturu

Ben ebgerü tüşeyin

Tabgaç kaganta bedizçi kelürtüm

Ekin sü ebde erti

İlte buŋ yok

11.Soru

Aşağıdakilerden hangisinde edilgen-dönüşlü çatı eki bulunmaz?

tirgür-

adrıl-

teril-

ötün-

kon-

12.Soru

"Bilge tonyukuk ben özüm tabgaç iline kılıntım"

Yukarıdaki cümlede geçen kılın sözcüğündeki ekler aşağıdakilerden hangisi sırasıyla ve doğru olarak verilmiştir?

Dönüşlülük eki, 3.tekil kişi, geniş zaman

3.Tekil kişi, geniş zaman hikâyesi

1.tekil kişi, emir kipi

3.tekil kişi, iyelik kişi

Dönüşlülük eki,1.tekil kişi, belirli geçmiş zaman

13.Soru

köö[l tigin bir]le sözl(e)şd(i)m(i)z k(a)n(ı)m(ı)z, cümlesinin Türkçe aktarımı hangisidir?

Prens iki ad ve kardeim Költigin ile anlaştık (konuştuk): Babamızın

Költigin ile anlaştık (konuştuk): Babamızın

Zengin (ve) müreffeh halkın üzerine hükümdar olmadım.

beni o Tanrı, kaan (olarak) tahta oturttu.

İçeride aşı olmayan, dışarıda giyeceği olmayan kötü durumdaki (bir)

14.Soru

"bodun yadagın yalaŋın" ifadesi için aşağıda verilen yargılardan hangisi yanlıştır?

bodun “halk, millet” anlamlarına gelmektedir.

+(ı)n araç durumu ekidir.

yalaŋ “çıplak” anlamına gelmektedir.

+(u)n yönelme durum ekidir.

yadag “yaya” anlamına gelmektedir.

15.Soru

I. Köl Tigin, Bilge Kağan ve Tonyukuk yazıtları, Türklerin tarihî, sosyal ve siyasî durumunu gelişmiş, güzel bir dille anlatan en önemli ve en uzun yazıtlardır. II. Yazıtlarda iyi bir devlet adamının yönetiminde halkın içinde bulunduğu refah ya da içine düştüğü kötü durum dile getirilir. III. Anlatım tarzı canlı ve samimîdir. Orhun yazıtlarındaki üslupla ilgili yukardaki maddelerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

I

I ve II

II ve III

I ve III

I, II ve III

16.Soru

Geniş zaman sıfat-fiili ekinin olumsuzu hangi şıkta doğru verilmiştir?

-Ar

-mAz

-DUk

-(I)glI

-mIş

17.Soru

İsim ya da Sıfat + Yardımcı Fiil yapısıyla kurulmuş eylemlerden hangisi Türkiye Türkçesinde “yaşlanmak, ihtiyarlamak” anlamına gelmektedir?

yok bol-

kergek bol

küŋ kıl-

karı bol-

baz kıl-

18.Soru

Türkçenin hangi döneminde, r // z ve l // ş denklikleri nedeniyle daha sonra ortaya çıkacak olan ayrışma henüz olmamıştır?

İlk Türkçe

Ana Türkç

Orta Türkçe

Ana Çuvaşça

Ana Altayca

19.Soru

Orhun-Yenisey yazıtlarının varlığından ilk söz eden kaynak, aşağıdakilerden hangisidir?

Alâüddin Atâ Melik Cüveynî'nin 'Târîh-i Cihangüşâ' adlı eseri

Strahlenberg'in 'Das Nord und Östliche Theil von Europa und Asia' adlı eseri

Messerschmidt'in 'Forschungsreise durch Sibirien' adlı eseri

Milesco'nun günlükleri

Çin yıllıkları

20.Soru

“Yuyka erkli topulgalı uçuz ermiş.”. ifadesinde altı çizili sözcüğün aldığı ek hangi seçenekte doğru verilmiştir?

Sıfat-fiil eki

Zarf-fiil eki