uguş “soy-sop” +(u)m [1. tekil kişi iyelik eki], tarkan “yüksek bir unvan” +t [çokluk eki] (/n/ ile sonlanan adla, buyruk “kumandan, vezir” < buy(u)r- “buyurmak, emir vermek” –uk [isimden fiil yapım eki], edgüti “iyice” < ed “mal, mülk” +gü “iyi” [isimden isim -sıfat yapım eki] +ti [isimden isim -zarf- yapım ek], katıgdı “sağlamca” < kat- “katmak, katılaştırmak” –(ı)g “katı” [fiilden isim yapım eki] +tı [isimden isim -zarf- yapım eki].

İlteriş, Çin’de hapiste bulunan Tonyukuk’u kurtarıp yanına alır. Zeki ve plancı bir kişiliğe sahip olan Tonyukuk, askerî işlerdeki başarısı ile tanınır. Bilge Tonyukuk adı bilinen ilk Türk yazar, tarihçi ve büyük devlet adamıdır. Baş vezirlik yapmış, bazı savaşlarda başkomutan olarak vazife görmüştür.

türük bodun “Türk halkı”, tabgaç “Çin”, yinçü ügüz “İnci (Sır Derya) ırmağını”, Tokuz Ersin “yer adı” anlamında kullanılan özel adlarken taluyka sözcüğü taluy “deniz” +ka [yönelme durumu eki] anlamında kullanılmış bir cins adıdır.

Birle ve tapa yalın durumuyla kullanılan sontakılardan, kisre ve ötrü bulunma-çıkma durumuyla kullanılan sontakılardan, tegi ise yönelme durumuyla kullanılan sontakılardandır. Doğru yanıt E'dir. 

Yog(u)n bols(a)r üzg(ü)lü͡k (a)lp (e)rm(i)ş.
( yoğun olursa (onu) kırmak zor imiş.).

Birliktelik (Bağlama) Eki
Orhun Türkçesinde aynı yapı ve görevde iki sözcük +lI eki ile bağlanır. Bu
ek, her iki isme ulanır, ancak durum ekleri ikinci isim üzerine eklenir.
toruk buka+lı semiz buka+lı T 5 “zayıf boğalar ve semiz boğalar”
beg+li bodun+lı+g KT D6 “beyleri ve boyları”
tün+li kün+li BK GD “gece ve gündüz”

yarlıka-zu (bağışlasın) -> 3. tekil kişi

bol-çun (olsun) -> 3. tekil kişi

tüş-eyin (ineyim) -> birinci tekil kişi

yorıma-zun (yürümesin, ilerlemesin) -> 3. tekil kişi

bar-zun (gitsin) -> 3. tekil kişi

(erinç) Türkçeye “herhalde, muhakkak, şüphesiz ki” olarak çevrilen ve kuvvetli bir olasılık bildiren edattır. Çoğunlukla -mIş ekli geçmiş zamanla kullanılır.

ulayu “ve” < ul “temel, esas” +a “ulamak, eklemek” [isimden fiil yapım eki] - 
(y)u [kalıplaşmış zarf-fiil eki]

öd “zaman” + ke [yönelme durumu eki] 

uguş “soy-sop” +(u)m [1. tekil kişi iyelik eki]         

buyruk “kumandan, vezir” < buy(u)r- “buyurmak, emir vermek” –uk [isimden fiil yapım eki] 
kurı “batı” +garu [yön gösterme eki]

Matthias Alexander Castrén, Fincedeki zamir sistemi ile diğer Altay dillerindeki zamir sistemini karşılaştırmış, bu dil ailesine giren dillerde kişi zamirleri ve ekleri bakımından belli bir benzerliğin olduğunu ortaya koymayı amaçlayan araştırmacıdır.

te?ride bol- “gökyüzünde yaratılmak” +de [bulunma-çıkma durumu eki] –mış [geçmiş zaman sıfat-fiil eki]. Bu çözümlemeden de görüleceği üzere doğru cevap B şıkkıdır.

olur- “oturmak” –ur ertimiz [1. çoğul kişi geniş zamanın hikâyesi]

 “ulayu” sözcüğü ul “temel, esas” +a “ulamak, eklemek” [isimden fiil yapım eki] -(y)u [kalıplaşmış zarf-fiil eki] biçiminde ekler alarak kalıplaşmış ve Orhun Türkçesinde “ve” anlamında kullanılan bir bağlaçtır.

Grønbech (1873-1948), çalışmasında Türk dilini, yazılı ürünler vermeye başladığı Orhun Türkçesinden başlayarak üç döneme ayırmıştır. Eski Türkçe [Orhun (Köktürk), Uygur], Orta Türkçe [Kaşgar (Karahanlı), Çağatay, Kuman, Eski Osmanlı] ve Yeni Türkçe.”

Ünitede verilen bilgiye baktığımızda doğru yanıtın D seçeneğinde verildiğini görürüz: "Orhun Türkçesinde +DI ekini almış edgüti  ‘iyice’, katıgdı  ‘iyice, sıkıca’, yegdi  ‘daha iyi’ gibi sözcükler tarz zarfı  olarak kullanılmıştır."

Bu cümlede zarf-fiil vardır.

kış- “kılmak” – dım [1. tekil kişi belirli geçmiş zaman], bol- “olmak” –(u)yın [zarf-fiil eki “olarak”], çabış “kumandan” +ı [3. tekil kişi iyelik eki], bir- “vermek” –tük [sıfat-fiil eki], özüm “kendim” öz+(ü)m [1. tekil kişi iyelik eki.

Yer Zarfları Orhun Türkçesinde +A, +DXn, +gArU, +rA, +rU, +DA eklerini almış sözcükler yer zarfı olarak kullanılır. Zaman Zarfları Orhun Türkçesinde kün ‘gün’, tün ‘gece’, küntüz ‘gündüz’, amtı ‘şimdi’ ve araç durumu ekini almış kışın, yazın ‘ilkbaharda’, yayın ‘yazın’, küzün ‘güzün’ gibi sözcükler zaman zarfı olarak kullanılır. Orhun Türkçesinde +çA eşitlik durumu ekini almış ança ‘öyle, öylece’, +DI ekini almış edgüti ‘iyice’, katıgdı ‘iyice, sıkıca’, yegdi ‘daha iyi’ ve +(X)n araç durum ekini almış yadagın ‘yayan, yaya olarak’ gibi sözcükler tarz zarfı olarak kullanılmıştır. Miktar Zarfları Orhun Türkçesinde miktar zarfı olarak şu sözcükler kullanılır: ança ‘o kadar, onca’, kop ‘hep, tümüyle’, bunça ‘bu kadar, bunca’, sansız ‘sayısız’, üküş ‘çok’, antag ‘o kadar’, ne? ‘hiç’, idi ‘hiç’, kalısız ‘eksiksiz, pek çok’, kergeksiz ‘gereğinden çok’, nençe ‘nice, ne çok’.

“özüm ök kagan kışdım” [(onu) ben kendim kağan yaptım] ifadesindeki “ök” kelimesi pekiştirme edatıdır.

Zarf-fiiller, zarf olarak kullanılan fiil biçimleridir.Doğru cevap ''C'' şıkkıdır.