Orta Asya Türk Tarihi Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Cengiz Han’ın Hârezmşâhlara karşı hareket geçme nedeni nedir?
Moğol elçisinin kabul edilmemesi |
Moğol ticaret kafilesinin saldırıya uğraması |
‘Alâ’u’d-dîn Muhammed Amid’in Cengiz Hanı tanımaması |
Akıncıların Moğollara saldırması |
İki Han arasında toprak anlaşmazlığı |
1218 yılında yaklaşık 450 Müslüman tacirden oluşan bir Moğol ticaret kafilesinin Hârezmşâh topraklarında bulunan Otrar’da saldırıya uğraması üzerine Cengiz Han 1219 yılında güçlü bir orduyla Hârezmşâhlar Devleti’ne karşı harekete geçti. Doğru cevap B'dir.
2.Soru
Mete Han Çin'i kuşatmışken niçin Çin'i ele geçirmek ya da imparatorunu teslim almak istememiştir?
Hava şartlarının ağırlaşması |
Ağır kayıplar verilmesi |
Çin ile anlaşma yapılması |
Türkler'in kimliğini kaybedeceğinden çekinmesi |
Moğolların saldırıya geçmesi |
Yedi günün sonunda Mete hiç kimsenin beklemediği bir hareket yaparak Hun ordu saflarının birleştikleri yerden bir koridor açtı, büyük bir zillet ve utanç içindeki İmparatorun askerleriyle yavaş yavaş dışarıya çıkmasına izin verdi. Psikolojik olarak ezdiği İmparatoru teslim almak, Çin ordusunu tamamen yok ederek Çin’i ele geçirmek mümkün iken, kalabalık ve geniş Çin ülkesinde Türk kavminin kimliklerini kaybederek Çinlileşmesi endişesini taşıyan Mete, Çin’i ezmeyi ve tahakküm altına almayı yeterli bulmuştur. Bu seferden sonra M.Ö 197 bir antlaşma yapıldı. Bu antlaşmayla Mete Çin’i yıllık vergiye bağlamış, iki ülke arasında uzun yıllar sürecek ticari ilişkiler tesis etmiştir. Doğru cevap D'dir.
3.Soru
Sahip olunan zenginlik ve kaybolan askerî disiplin ile sistem Hazarları, doğudan gelen Türk boyları başta olmak üzere birçok topluluğun hedefi haline getirdi. Hakanlık başta olmak üzere müesseselerin bozulması, devleti oluşturan kavimler ile boyların kopma noktasına gelmesi, ayrıca Bizans başta olmak üzere komşu ülkelerin menfaat ve siyasetlerinin Hazarlarla çatışmaya başlaması, onları farklı cephelerden saldırılara maruz bıraktı.
Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
Hazarlar ekonomik olarak güçlüdür. |
Türk boylarının hedefi olmuştur. |
Komşu ülkelerle çatışma içindedirler. |
Askeri olarak güçlüdürler. |
Yönetim bozulmuştur. |
Askeri disiplinin kaybolması askeri güçlülüğün bir göstergesi değildir.
4.Soru
Cengiz Han’ın oğullarından biri olan Ögedey’in sorumlu olduğu iş nedir?
Av işleri |
Yasaları uygulamak |
Ülkenin dahili işlerinin yürütülmesi |
Askeri işler |
Akınları düzenlemek |
Cengiz Han, kurduğu muazzam imparatorluğu Moğol veraset kaidelerine göre sağlığında oğulları arasında taksim etmiş ve her bir oğluna önemli görevler vermişti: En büyük oğlu Cuci av işlerinden sorumlu idi. İkinci oğlu Çağatay yasanın uygulanmasına nezaret etmekteydi. Üçüncü oğlu Ögedey ülkenin dâhilî işlerini yürütürken, en küçük oğlu Tuluy askerî işleri tanzim etmekteydi. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
Eski Türk devletlerinde rütbe olarak kagandan sonra gelen ünvan aşağıdakilerden hangisidir?
Yabgu |
Erkin |
İlteber |
Urug |
Kanglı |
Yabgu unvanı, eski Türk devletlerinde rütbe olarak kagandan sonra gelmektedir. Oğuz Kagan Destanında Oğuz’un dedesinden bahsedilirken yabgu
adı kullanılır.
6.Soru
Hazar Devleti idari yapısı gereği hangi uygarlığın devlet yapısını esas almıştır?
Avrupa Hun İmparatorluğu |
Ak Hun İmparatorluğu |
Göktürk İmparatorluğu |
Avarlar |
Uygurlar |
Hazar Devleti, ana karakter itibariyle Göktürk devlet teşkilatını esas alan bir idari yapıya sahiptir. Doğru cevap C şıkkıdır.
7.Soru
5-6. yüzyıllarda Batı Sibirya ile Kafkasların kuzey bölgesinde mühim tarihî rol oynadığı bilinen ve adının anlamı "yol değiştiren, başıboş kalan, serbest" olan Türk topluluğu kimdir?
Avarlar |
Hazarlar |
Peçenekler |
Uzlar |
Sabarlar |
Sabarlar (Sabirler), 5-6. yüzyıllarda Batı Sibirya ile Kafkasların kuzey bölgesinde mühim tarihî rol oynadığı bilinen Türk topluluğudur. Türkçe olan Sabar kelimesi “sab+ar”dan meydana gelmiş olup “sapan, yol değiştiren, başıboş kalan, serbest” manasındadır. Doğru cevap E şıkkıdır.
8.Soru
Moğol İmparatorluğunun son hükümdarı aşağıdakilerden hangisidir?
Möngke Han |
Kubilay Han |
Ögeday Han |
Güyük Han |
Çağatay Han |
Kubilay Kağan, Moğol İmparatorluğu’nun son büyük hükümdarı olmuştur. Onun vefatından sonra İlhanlı ve Altın Ordu hükümdarları büyük hana olan tâbiiyet bağlarını yavaş yavaş koparmışlardır.
9.Soru
Peçeneklerin siyasi tarihleri hangi savaş sonucu sona ermiştir?
Alta Irmağı Savaşı |
Lebunium Savaşı |
Kalka Savaşı |
Kiyef Savaşı |
Malazgirt Savaşı |
Peçeneklerin siyasi tarihleri Lebunium savaşı sonucu nihayete ermiştir. Doğru cevap B şıkkıdır.
10.Soru
Kırgızları yurtlarından ederek Moğul idaresi altına girmesini sağlayan millet, hangi şıkta doğru olarak verilmiştir?
Kitanlar |
Juan- Juan'lar |
Nayman'lar |
Çik'ler |
Karluklar |
Kitanlar Uygurları savaşta yenip yurtlarından sürmüşlerdir. Bundan sonra Kırgızlar,bir daha ancak Cengiz Han'ın bir tebaası olarak güçlenebileceklerdi.
11.Soru
Aşağıdaki Türk topluluklarından hangisi bir devlet kurmamıştır?
İtil Bulgarları |
Hunlar |
Avarlar |
Hazarlar |
Peçenekler |
Boylar halinde yaşayan Peçenekler, bir devlet vücuda getirememişlerse de, savaş zamanlarında aralarında siyasi birliğini sağlayarak bir liderin önderliğinde teşkilatlanmışlardır.
12.Soru
Türkiye tabiri ilk defa hangi kaynaklarda görülmektedir?
Bizans |
Çin |
Arap |
İran |
Hint |
Turkhia, Turkia şeklinde Türkiye tabiri ilk defa Bizans kaynağı Menandros’ta görülmüştür. VI. asırda Orta Asya, IX-X. asırlarda İtil’den Orta Avrupa’ya kadar olan saha Türkiye olarak adlandırılmıştır. XIII. asırda Mısır ve Suriye’ye, XII. asırdan itibaren ise Anadolu’ya
Türkiye denilmiştir.
13.Soru
Hazar Devleti'nde Müslümanların başında görevlendirilen kişilere ne ad verilirdi?
İşa |
Hazz |
Hakan |
Balbal |
Han |
Çok hukuklu bir yapıya sahip olan Hazar Devleti’nde hukuki işleri yürüten yedi hakim
bulunmakta idi. Bu hakimlerden ikişer tanesi Yahudi, Hristiyan ve Müslüman toplumlara
tahsis edilmiş, eski Türk dininde olanlara da bir hakim ayrılmıştı. Ülkede Müslümanların
başında görevlendirilen ve “Hazz” adı verilen bir kimse vardı.
14.Soru
751 Talas Savaşı sonrası Tanrı Dağları ve çevresindeki yerli halkta müslümanlık, 762'De Bögü Kaan'ın Tibetlileri Çinlilerden kurtarıp, 4 mani rahibi ile dönmesiyle Uygurlarda mani dini yaygınlaşmıştır. Buna göre hangi çıkarım doğrudur?
Halk zorla din değiştirmeye itilmiştir. |
Savaşı kaybeden taraflar dinlerinden vazgeçmiştir |
Çok tanrılı din yaygınlaşmıştır |
Savaşlar milletlerin kültürünü ve dinini etkileyecek sonuçlar doğurmuştur |
Her iki savaşta dini ögelerin kullanıldığı ve dini yaymak adına yapılan savaşlardır |
Savaşlar milletlerin kültürünü ve dinini etkileyecek sonuçlar doğurmuştur sonucu çıkarılabilir, zira savaş dahilindeki etkileşimler ile milletler farklı dinleri tanımakta ve etkilenmektedir.
15.Soru
Türk devlet teşkilatında daima büyük kardeşin tahta çıkması kesin olmayıp,şehzadeler arasında en liyakatlisinin başa geçmesi geleneği var olmasına rağmen babası Rua'nın ölümünden sonra tahta geçen Hun hükümdarı kimdir?
Bleda |
Dengizik |
Attila |
Uldız |
Balamir |
Tahta çıkış tarihi bilinmeyen Hükümdar Rua zamanında ağırlık merkezi Macaristan sahası olan Hun Devleti emperyal güç haline gelmeye başladı. Rua, ülkesine gelen Romalılarla barış görüşmesi yapmaya hazırlandığı bir sırada vefat etti (434). Bunun üzerine Hun yönetimini Attila ve Bleda üstlendiler. Türk devlet teşkilatında daima büyük kardeşin tahta çıkması kesin olmayıp, şehzadeler arasında en liyakatlisinin başa geçmesi geleneği var olmasına rağmen, Bleda Hun Hükümdarı olmuştur. Fakat üstün kabiliyetlerinden dolayı 445 tarihinde Bleda’nın ölümüne kadar devletin idari-askeri bütün işlerini Attila yürütmüş, bu tarihten sonra da devletin tek hakimi olmuştur.
16.Soru
I. Göktürk Devleti'nin kurucusu ve kuruluş tarihi, aşağıdaki şıkların hangisinde doğru eşleştirilmiştir?
Kara Kağan / 553 |
Mukan Kagan / 557 |
Taspar Kağan 572 |
İstemi Yabgu / 555 |
Bumin Kağan / 552 |
I. Göktürk Devleti'nin kurucusu ve kuruluş tarihi, şu şekilde eşleştirilir: Bumin Kağan / 552
17.Soru
Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Peçenekler boylar halinde yaşayan devlet kuramamış bir topluluktur. |
Rus yıllıklarında Tork ve Torki olarak sözü geçen topluluk Uzlardır. |
Codex Cumanicus isimli eserde Kuman-Kıpçakça kelimeler yer alır. |
XIII.yüzyılda Kuman-Kıpçakların bir kısmı Mısır’a göç etmişlerdir. |
Uzlar, Çaka Beyi ile işbirliği yaparak Bizans’a karşı savaşmışlardır. |
Çaka Beyi ve Selçuklularla işbirliği yaparak Bizans’a karşı savaşan topluluk Peçeneklerdir. Doğru cevap E'dir.
18.Soru
Göktürkler ile aynı soydan gelen ve 'güçlü kuvvetli' anlamına da gelen Türk boyu hangisidir?
Kıpçaklar |
Karluklar |
Karahıtaylar |
Sakalar |
Oğuzlar |
Oklar anlmında da olan bu boyun aslında ayrı bir etnik köken temsil etmediği ve Göktürk'lerin bir parçası oldukları kabul edilir. Doğru yanıt 'E' şıkkında verilmiştir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hazar Devleti'nde yaşanan dinlerden değildir?
Gök Tanrı Dini |
Hristiyanlık |
Mecusilik |
Yahudilik |
İslamiyet |
Hazarlarda genel olarak eski Türk inanç ve kültürü hakim olsa da, Hazar ülkesinde birçok din bir arada yaşamış, engin din hürriyetinin sonucu olarak değişik dinler Hazar topraklarında misyonerlik faaliyetlerine girişmişler ve inançlarını yaymışlardır. Ülkede camiler, kiliseler ve sinagoglar yan yana yer almıştır. Hazarların esas ve uzun süre bağlı kaldıkları dinleri Gök Tanrı Dini idi. Hazarlar arasında ilk devirlerden itibaren görülen ve küçümsenmeyecek sayıda yayılmaya başlayan bir diğer din de Hristiyanlıktı. Kafkasya, Azerbaycan, Güney Rusya ve Kırım’da Hristiyanlık VI. yüzyıldan itibaren yayılmaya ve yerleşmeye başlamıştır. Hazarlar arasında Müslümanlık da yayılmaya başlamış ve İslam mücahitleri; Ermenistan, Güney Kafkasya ve Hazar ülkesinde fetihler yaparken dinlerini de yaymaya çalışmışlardır. Hazarların X. yüzyılda Ruslar karşısında güç duruma düşmeleri
ve 965’te Hakan’ın Harizmlilere sığınması, çok kalabalık Hazar kütlelerinin İslamiyet’e girmesine sebep olmuştur. Bunlar yanında Hazarların Hz. Musa şeriatını benimseyerek Musevi dinine girişleri Ortaçağ’dan beri şaşırtan ve tartışılan bir hadise olmuştur.
20.Soru
680 yılında kurulan İtil Bulgarlar Devleti'nin başkenti aşağıdakilerden hangisidir?
Dobruca |
Çernova |
Köstence |
Bulgar |
Derster |
Başkenti Bulgar şehri olan ve İtil, Kama nehirlerinin birleştiği alanda kurulan İtil Bulgar Devleti, VII-XV. yüzyıllar arasında varlığını koruyabilmiştir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ