Orta Asya ve Kafkaslarda Siyaset Ara 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Türkistan coğrafi olarak Batı ve Doğu diye ikiye ayrılır: Doğu Türkistan ve Batı Türkistan. Aşağıdaki ülkelerden hangisi Doğu Türkistan’dadır?
Kırgızistan |
Kazakistan |
Özbekistan |
Türkmenistan |
Sincan Uygur Özerk Bölgesi |
Türkistan coğrafi olarak Batı ve Doğu diye ikiye ayrılır: Doğu Türkistan bugünkü Sincan Uygur Özerk Bölgesi olup, Batı Türkistan ise Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Tacikistan’dan oluşmaktadır.
2.Soru
I. SSCB’nin dağılmasının ardından oluşan güç boşluğunu yeniden doldurmak
II. Arka bahçesi olarak tanımladığı bölgeye, büyük güçler olan ABD-AB-Çin’in bölge dışından, bölgede ise Türkiye ve İran’ın etkinlik kazanmasını önlemek
III. Tarihî, kültürel ve ekonomik olarak, çevre ülkelerle ilişkilerinde yeni bir istikrar
ve savunma hattı kurabilmek
Hangisi ya da hangileri Rusya'nın "Yakın Çevre” doktrini, ulusal güvenlik ve 1992 dış politika doktrini esaslarındaki stratejik hedeflerindendir?
I, II |
II, III |
I, III |
I, II, III |
Yalnız I |
Verilen öncüllerin hepsi Rusya'nın "Yakın Çevre” doktrini, ulusal güvenlik ve 1992 dış politika doktrini esaslarındaki stratejik hedeflerindendir. Doğru cevap D'dir.
3.Soru
Soğuk savaş döneminde Kongreden dış yardım için tahsis edilen 400 milyon dolardan 150 milyon doların Türkiye’ye ayrılmasını talep eden Amerikan Başkanı hangisidir?
Franklin D. Roosevelt |
Harry S. Truman |
Dwight D. Eisenhower |
John F. Kennedy |
Lyndon B. Johnson |
Bahsedilen ABD Başkanı Harry S. Truman'dır. Doğru cevap B'dir.
4.Soru
Aşağıdaki hangisi Transkafkasya Cumhuriyetlerindendir?
Tacikistan |
Türkmenistan |
Ermenistan |
Kırgızistan |
Kazakistan |
Gürcistan, Azerbaycan ve Ermenistan gibi Güney Kafkasya Cumhuriyeti’dir. Büyük Kafkas Dağlarının ötesinde (güneyinde) bulunduğundan bu üç cumhuriyete Transkafkasya (Kafkas ötesi) Cumhuriyetler de denir. Gürcistan, Bolşevik İhtilali döneminde bağımsızlığını ilan etmiştir. Stalin de Gürcistan doğumlu olup bu ülkeye Kızıl Ordu diğerlerinden sonra girmiş ve Gürcistan Sovyetler Birliği’ne katılmak zorunda kalmıştır. Doğru cevap C’dir.
5.Soru
Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ne zaman kurulmuştur?
1990 |
1989 |
1988 |
1991 |
1992 |
Yapılan tahminlere göre dünya enerji kaynaklarının yaklaşık dörtte biri, sanayi potansiyelinin ise %10’u BDT coğrafyasında yer almaktadır. BDT’nin kurucu antlaşması, 8 Aralık 1991 tarihinde Belarus’un Minsk kentinde; Ukrayna, Rusya Federasyonu ve Belarus Devlet Başkanları tarafından imzalanmıştır. Doğru cevap D'dir.
6.Soru
Orta Asya Cumhuriyetlerinin en fakir devleti aşağıdakilerden hangisidir?
Özbekistan |
Kırgızistan |
Tacikistan |
Kazakistan |
Türkmenistan |
Tacikistan, Orta Asya Cumhuriyetlerinin en yoksulu olup başkenti Duşanbe’dir. 2016 nüfusu yaklaşık olarak 8.610 bindir. Nüfusun %80’i Tacik, %15’i Özbek, %1’i Rus, %1’i Kırgızdır. Bu nüfusun %85’i Sünni Müslüman olup %5’i Şii Müslüman’dır. Tacikistan, etnik köken olarak Farisi (İranlı) kabul edildiği hâlde Müslümanların tamamına yakını Sünni’dir. Tacikistan’ın bağımsızlıktan sonra yaşadığı iç savaş, ekonomiyi de önemli ölçüde etkilemiştir. Doğru cevap C’dir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sovyet güçlerinin kontrolünden sonra Kafkaslar, kuzey bölgeler ve Türkistan’da kurulan Türk Devletleri'nden değildir?
Buhara Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti |
Tacikistan Özerk Bölgesi |
Kırgızistan Özerk SSC |
Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti |
Türkmenistan SSC |
Sovyet güçlerinin kontrolünden sonra Kafkaslar, kuzey bölgeler ve Türkistan’da kurulan Türk devletleri: Buhara Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (SSC), Harezm SSC, Özbekistan SSC, Türkmenistan SSC, Tacikistan Özerk Bölgesi, Karakalpak Özerk SSC, Kırgızistan Özerk SSC, Kazakistan Özerk SSC’dir.
8.Soru
Truman Doktrini kapsamında ABD Kongresi’nin “Yunanistan ve Türkiye’ye Yardıma Dair Kanunu” onayladığı tarih aşağıdakilerden hangisidir?
1945 |
1946 |
1947 |
1948 |
1949 |
ABD Dışişleri Bakanı, Harp ve Donanma Bakanlarıyla yaptığı toplantı temelinde, 27 Şubat’ta Başkan Truman’a bir bilgi notu gönderdi. Notta, Rusların sinir harbi gerçekleştirmek suretiyle, Türk ordusunu mobilize hâlde tutarak ekonomisinde, mevcut zayıf iktisadi yapısıyla uzun süre destekleyemeyeceği bir açığa neden olduğu kayıtlıydı.
Başkan Truman notu ciddiye aldı, aynı gün Yunanistan ve Türkiye’nin ekonomik ve maddi yardım almaya devam edeceğini açıkladı. Truman, dış yardım için tahsis edilen 400 milyon dolardan 150 milyon doların Türkiye’ye ayrılmasını talep etti. Amerikan Başkanı şu şekilde konuştu: “Günümüzde neredeyse her ulus alternatif yollar seçmek durumundadır. Bu, genellikle özgür bir seçim değildir. Birinci yol çoğunluğun iradesine dayanmaktadır. İkinci yol, çoğunluğa cebren dayatılan azınlığın iradesine dayanmaktadır. ABD’nin politikasının, silahlı azınlığın veya dış baskıların boyunduruğuna direnen bağımsız halkların desteklenmesi olduğuna inanıyorum... Bağımsız halklara kendi kaderlerini çizmeleri için yardım etmeliyiz... Bu itibarla, Kongre’den, Yunanistan ve Türkiye’ye yardım edilmesine yetki vermesini talep ediyorum” Bu açıklama Truman Doktrini olarak adlandırıldı. Konunun 22 Nisan’da Senatoda, 9 Mayıs’ta Temsilciler Meclisinde tartışılmasından sonra, Kongre 22 Mayıs 1947’de “Yunanistan ve Türkiye’ye Yardıma Dair Kanunu” onayladı. Ertesi gün Başkan, Türkiye’ye askerî yardıma resmiyet kazandıran kanunu da imzaladı. Doğru cevap C’dir.
9.Soru
- Rusya’nın Kafkaslardaki emperyalist faaliyetleri ile ilgili herhangi bir madde yer almamıştır.
- Rusya, Türkistan istikametinde serbest bırakılmıştır.
- Kafkaslar ve Türkistan ile ilgili Rusya-Batı ilişkileri açısından dönüm noktasıdır.
Hangisi ya da hangileri 1856 Paris Antlaşması'na ilişkin doğru ifadelerdendir?
I, II, II |
II, III |
I, II |
Yalnız II |
Yalnız I |
1856 Paris Antlaşması’nda, Rusya’nın Kafkaslar’daki emperyalist faaliyetleri ile ilgili herhangi bir madde yer almamıştır. Böylece Rusya’nın Kafkaslar dolayısıyla Türkistan istikametinde serbest bırakıldığı bu antlaşma, Kafkaslar ve Türkistan ile ilgili Rusya-Batı ilişkileri açısından dönüm noktası kabul edilir. Doğru cevap A’dır.
10.Soru
- Rusların boyunduruğu altına girmek
- Kalmuklara karşı koymak
- Başkurtları hâkimiyeti altına almak
Hangisi ya da hangileri Kazak Hanı Ebulhayr (Abılay)’ın Ruslarla ittifak yapmasındaki amaçlardandır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I, II |
II, III |
I, II, III |
Ebulhayr, göçebe hayatı yaşayan ve zaman zaman baskın yapan Kalmuklara karşı koymak ve Başkurtları da hâkimiyeti altına almak üzere Ruslarla ittifaka karar vermiştir. Doğru cevap D’dir.
11.Soru
SSCB dağılırken ilk bağımsızlığını ilan eden devlet aşağıdakilerden hangisidir?
Ermenistan |
Gürcistan |
Kırgızistan |
Azerbaycan |
Özbekistan |
Gürcistan, SSCB’nin dağılması aşamasında ise diğer devletlerden önce bağımsızlığını ilan etmiştir. Rusya Federasyonu sınırında yer alan Abhazya ve Güney Osetya ile Türkiye sınırındaki Acarya, Gürcistan’a bağlı özerk birimlerdir. Sovyetler Birliği iç ve dış sorunlarla uğraşırken Gürcistan bünyesindeki bu birimler daha fazla siyasi hak veya bağımsızlık talebinde bulunarak ayaklanmıştır. Gürcistan ordusu bu taleplere şiddetle karşı koydu ancak özellikle Abhazya’da kontrolü sağlayamadı. Bu süreçte başkent Tiflis’teki çekişmeler de sürüp giderken Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığını ilan etti. Doğru cevap B’dir.
12.Soru
Missouri Zırhlısı hangi yıl İstanbul açıklarında demirlemiştir?
1945 |
1946 |
1947 |
1948 |
1949 |
Missouri Zırhlısı Nisan 194'da İstanbul açıklarına demirlemiştir. Doğru yanıt B'dir.
13.Soru
Özbekistan bağımsızlık tarihi aşağıdakilerden hangisidir?
27 Ekim 1991 |
23 Ağustos 1991 |
31 Ağustos 1991 |
1 Eylül 1991 |
9 Eylül 1991 |
Özbekistan Parlamentosu, 1 Eylül 1991’de Özbekistan’ın bağımsızlığını ilan etmiştir. Özbekistan Komünist Partisi kendisini lağvederek Demokratik Parti adını almıştır.
14.Soru
Cephelerdeki başarısızlıklar ve savaş şartları iktisadi ve sosyal yapıyı sarstı. Gerçekleştirilen Petrograd (Leningrad, St.Petersburg) halk gösterileri ile işçiler greve gitti. Petrograd’da “İşçilerin ve Askerlerin Sovyeti” kuruldu ve hükûmetin görevlerini üstlendiğini ilan etti. Böylece Rusya’da üç asırlık Romanov hanedanının hükümdarlığı ve yaklaşık beş asırlık çarlık rejimi sona erdi. Çarlık rejimi kaç yılında yıkıldı?
1914 |
1915 |
1916 |
1917 |
1918 |
Cephelerdeki başarısızlıklar ve savaş şartları iktisadi ve sosyal yapıyı sarstı. 8 Mart 1917’de gerçekleştirilen Petrograd (Leningrad, St.Petersburg) halk gösterileri ile işçiler greve gitti. 12 Mart’ta Petrograd’da “İşçilerin ve Askerlerin Sovyeti” kuruldu ve hükûmetin görevlerini üstlendiğini ilan etti. Prens Lvov başkanlığında geçici bir hükûmet kuruldu. İhtilalci sosyalistlerden Kerensky ise bu hükümetin Harbiye Bakanı oldu. 16 Mart’ta Çar II.Nikola tahtından feragat etmek zorunda kaldı. Böylece Rusya’da üç asırlık Romanov hanedanının hükümdarlığı ve yaklaşık beş asırlık çarlık rejimi sona erdi.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Vladimir Putin’in Devlet Başkanı olduktan sonra faaliyetlerden biridir?
İç karışıklıkları bastırmıştır. |
Afganistan’a operasyon düzenlemiştir. |
Yeni bir eğitim sistemi kurmuştur. |
Çin ile işbirliği yapmıştır. |
Çeçen sorununu tamamen çözmüştür. |
Bağımsızlığını ilan eden Çeçenistan’a karşı büyük kayıplar veren Rusya’da, 1999 yazında Putin Başbakanlığa getirildi. Eski KGB Şefi olan Putin, farklı yöntemlerle uluslararası kamuoyunun tepkisini çekmeden Çeçenistan’a büyük darbeler vurmuştur. Yeltsin 2000 yılı başında görevini Putin’e devrederek Başkanlıktan ayrıldı. Putin, Çeçen sorununu çözerken Rusya’daki özerk birimler üzerinde Sovyet dönemine benzer Moskova merkezli idari sistemi yeniden kurdu. 2001’de ABD’de gerçekleşen terörist saldırılardan sonra ABD ile iş birliğini geliştirdi ve Çeçen hareketini de terör kapsamına alarak dış tepkileri önlemeye çalıştı. Aynı şekilde, Çin de Doğu Türkistan’daki (Sincan Uygur Özerk Bölgesi) hak ve özgürlüklerini kısıtlama yönündeki politikalarını terörle mücadele kapsamına almıştır. Doğru cevap E’dir.
16.Soru
Camp David Protokolü hangi tarihte imzalanmıştır?
1992 tarihinde |
1993 tarihinde |
1994 tarihinde |
1995 tarihinde |
1996 tarihinde |
Yeltsin, Soğuk Savaş’ın sona erdiğini ve Rusya’nın artık ABD’yi düşman olarak görmediğini öngören 1992 tarihli Camp David Protokolü’nü imzaladığı gibi, iki ülke arasındaki stratejik öneme sahip START- II Stratejik Nükleer Silahların Azaltılması Antlaşması’nı da 1993 tarihinde imzalamıştır.
17.Soru
Kafkaslar ve Orta Asya’nın bütünüyle Rus Çarlığı’nın egemenliği altına girmesi önemli ölçüde ne zaman tamamlandı?
1840’lar |
1850’lar |
1860’lar |
1870’lar |
1880’lar |
Kafkaslar ve Orta Asya’nın bütünüyle Rus Çarlığı’nın egemenliği altına girmesi önemli ölçüde 1860’larda tamamlandı
18.Soru
Aşağıdaki ülkelerden hangisi BDT’ye gözlemci üyedir?
Türkmenistan |
Ukrayna |
Kazakistan |
Ermenistan |
Letonya |
Sorunun yanıtı Şekil 3.2'de yer almaktadır.
19.Soru
19.yy başlarından ortasına kadar,Rusya'nın Türk akınlarını durdurmak ve ele geçirdiği yerlerde asayişi sağlamak üzere başvurduğu en temel stratejik yöntem hangi şıkta doğru olarak verilmiştir?
Ele geçirdiği bölgeyi asimle etmek |
Ele geçirdiği bölgelere ağır vergiler getirmek |
Ele geçirdiği bölge halklarını göçe zorlamak |
Ele geçirdiği bölgelerde güçlü kaleler inşa etmek |
Slav olanların Ortadoks mezhebini benimsemesini sağlamak |
1800 lü yıllardan 1850'lere kadar Rusya Türklerle mücadelesinde en önemlisi muhkem kaleler inşa etmek olan pek çok askeri önlem almıştır. Bu kalelere edebi eserlere konu olan Ohenberg kalesi güzel bir örnektir. Doğru yanıt 'D'.
20.Soru
7 Aralık 1925 tarihli Türk-Sovyet Dostluk ve Tarafsızlık Anlaşması’nın feshedileceği, 19 Mart 1945 tarihinde bildirildi. Dönemin Türkiye’nin SSCB’deki Büyükelçisi aşağıdakilerden hangisidir?
Feridun Cemal Erkin |
Hasan Saka |
Mehmet Münir Ertegün |
Selim Sarper |
Şükrü Saraçoğlu |
7 Aralık 1925 tarihli Türk-Sovyet Dostluk ve Tarafsızlık Anlaşması’nın feshedileceği, 19 Mart 1945 tarihinde bildirildi. Sovyet Dışişleri Bakanı Molotov, Türkiye’nin SSCB’deki Büyükelçisi Selim Sarper’i kabul ederek 1925 yılında imzalanan anlaşmanın iki ülke arasındaki dostluğu geliştirmek açısından önemli olduğunu belirtti.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ