Orta Asya ve Kafkaslarda Siyaset Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı ile ilişkilerde daha istikrarlı döneme kim zamanında girilmiştir?
Ahmet Necdet Sezer |
Recep Tayyip Erdoğan |
Abdullah Gül |
İsmail Cem |
Tansu Çiller |
25 Haziran 2005’te dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in de katıldığı bir törenle açılışı yapılan Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı ile ilişkilerde daha istikrarlı bir döneme girilmiştir. Yıllık 50 milyon ton kapasiteli bu hat, açık denizlere çıkışı bulunmayan Hazar Denizi’nin petrol kaynakları için ana geçiş güzergâhı olarak düşünülmüştür. Doğru cevap A'dır.
2.Soru
Hazar Havzasında en yüksek doğal gaz rezervi aşağıdaki ülkelerin hangisinin sınırları dahilindedir?
Kazakistan |
Özbekistan |
Türkmenistan |
İran |
Azerbaycan |
Orta Asya bölgesinde bu stratejik rekabetin yaşanmasının sebeplerine kabaca bakınca şu unsurları sıralamak mümkündür: Bölgenin sahip olduğu eşsiz jeostratejik konumu, ekonomik imkânları ve yer altı kaynakları. Doğalgaz rezervleri bakımından sıralama yapıldığında sırasıyla Türkmenistan, Kazakistan, Özbekistan ve Azerbaycan gelir.
3.Soru
Bağımsız Tacikistan’ın ilk Cumhurbaşkanı olan Rahman Nebiyev kaç yılında cumhurbaşkanı olmuştur?
1 Eylül 1991 |
27 Ekim 1990 |
29 Aralık 1991 |
24 Kasım 1991 |
20 Ocak 1990 |
24 Kasım 1991’de Rahman Nebiyev bağımsız Tacikistan’ın ilk Cumhurbaşkanı olarak seçilmiştir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Acaristan Sorunu'nu çözen ve Gül Devrimi ile 2003'te iktidara gelen Gürcü devlet başkanıdır?
Salome Zurabişvili |
Mihail Saakaşvili |
Bidzina İvanişvili
|
İrakli Kobahidze
|
Mamuka Bahtadze
|
1996’da Güney Osetya’da Cumhurbaşkanlığa ılımlı Ludvig Cibirov’un gelmesinin etkisiyle birlikte 16 Mayıs 1996 tarihinde Moskova’da iki taraf arasında güvenlik artırıcı ve karşılıklı güveni güçlendirmeye dönük memorandum imzalanmıştır. Memorandumda taraflar karşılıklı olarak birbirlerine karşı güç kullanmayacaklarına dair güvence vermiştir. 2001’de Güney Osetya kendi anayasasını kabul ettikten sonra 2004 yılında Güney Osetya’da Eduard Kokoev ve Yedintsvo (Birlik) Partisi iktidara
gelmiştir. Kokoev ve partisinin amacı Gürcistan’dan ayrılıp RF ile birleşmektir. Güney Osetya’daki bu gelişmeden sonra Güney Osetya Sorunu yeniden gündeme gelmiştir. 2003’te “Gül Devrimi” ile iktidara gelen ve 2004’te Acaristan Sorunu’nu Gürcistan
lehine çözen Mihail Saakaşvili, Abhazya ve Güney Osetya’nın Gürcistan ile birleşeceğine dair inancını dile getirmiştir.
5.Soru
“Dostluk ve İyi Komşuluk Antlaşması” hangi iki ülke arasında imzalanmıştır?
Türkiye-Gürcistan |
Türkiye-İran |
Türkiye-Ermenistan |
Türkiye-Suriye |
Türkiye-Azerbaycan |
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in 30 Temmuz 1992’deki Gürcistan ziyareti önemlidir. Ziyaret sırasında Tiflis’te “Dostluk ve İyi Komşuluk Antlaşması” imzalanmıştır. Doğru cevap A'dır.
6.Soru
Fergana Vadisi'nin büyük bölümü hangi ülkeye aittir?
Kazakistan |
Özbekistan |
Kırgızistan |
Türkmenistan |
Tacikistan |
Fergana Vadisi’nin %60’ı Özbekistan’a, %15’i Kırgızistan’a ve %25’i Tacikistan’a aittir. Doğru cevap B'dir.
7.Soru
Bakü - Tiflis - Ceyhan Boru Hattı'nın açıldığı sırada Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, aşağıdakilerden hangisidir?
Abdullah Gül |
Süleyman Demirel |
Recep Tayyip Erdoğan |
Ahmet Necdet Sezer |
Kenan Evren |
25 Haziran 2005’te dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in de katıldığı bir törenle açılışı yapılan Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı ile ilişkilerde daha istikrarlı bir döneme girilmiştir. Doğru cevap D'dir.
8.Soru
Soğuk Savaş döneminde ABD’nin SSCB’yi güneyindeki İslami oluşumları destekleyerek çevreleme stratejisine ne ad verilmektedir?
Yeni Büyük Oyun |
Büyük İslami Taarruz |
İslami Kurtuluş |
Yeşil Kuşak |
Komünizme Karşı Birleşik Cephe |
Yeşil Kuşak: Soğuk Savaş’ta ABD’nin SSCB’yi çevreleme politikalarından biridir. ABD’nin SSCB’yi güneyindeki İslami oluşumları destekleyerek çevrelemesidir. Doğru cevap D’dir.
9.Soru
- Bölgede farklı etnik kökenli insanların bulunması
- Ekonomik şartların kötü olması
- Bölge topraklarının verimli olması
- Bölge topraklarının madenler açısından zengin olması
Yukarıda verilen bilgilerden hangisi veya hangileri Fergana Vadisi'nde sorunların yaşanmasına neden olmaktadır?
Yalnız I |
I ve III |
I, II ve III |
I, III ve IV |
I, II, III ve IV |
Fergana Vadisi’nin %60’ı Özbekistan’a, %15’i Kırgızistan’a ve %25’i Tacikistan’a aittir. Bu devletlerin sınırlarında farklı etnik kökenli insanların bulunması, üç ülke arasındaki sorunların önemli sebepleri arasında yer alır.Bölgedeki çatışmaların sebeplerinden bir diğeride bölgenin topraklarının verimli olmasıdır. Tarımsal açıdan Fergana Vadisi Orta Asya’nın en önemli tarımsal merkezleri arasındadır. Ayrıca vadi; altın, gümüş, uranyum, petrol, demir, bakır, kurşun gibi önemli madenler açısından da zengindir.
10.Soru
Acaristan sorununun, Osetya ve Abhazya sorunundan farkı aşağıdakilerden hangisidir?
Ekonomik çıkar |
Dil baskıları |
Sınır sorunları |
Din farklılığı |
Etnik problemler |
Acaristan Sorunu, Osetya ve Abhazya Sorunu’ndan anlaşmazlık noktası açısından ayrılır. Acaralar kendilerini Gürcü olarak görür ama Gürcülerle temel farklılıkları dindir. Acaralar Müslüman Gürcülerdir. Gürcüler din farklılığından ötürü Acaraları Gürcü olarak kabul etme eğiliminde değildir. Anlaşmazlığın temelinde etnik farklılıklar yer almadığı için Gürcistan’ın Acaristan ile çatışması, Abhazya ve Güney Osetya ile girdiği çatışmalardan daha yumuşaktır. Bunun dışında Acaraların bağımsızlık talebi yerine otonomi taleplerinin olduğu görülmektedir. Taleplerin niteliği de Acaralar ile Gürcüler arasındaki çatışmanın şiddetini düşük seviyede tutmaktadır. Doğru cevap D’dir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Rusya'nın Asya'daki ilerlemesine destek olan reformlardan değildir?
Rusya dışına seyahat hürriyeti |
üniversiteler üzerindeki kontrolün azaltılması |
basında sansürün yumuşatılması |
birçok yeni gazete ve derginin yayın hayatına girmesi |
serfliğin yaygınlaştırılması |
Reform döneminde Rusya’nın sosyal ve ekonomik düzeninin temelini oluşturan serflik gündemdeydi. Uzun tartışmalar ve itirazlardan sonra, 1861’de serfliğin kaldırıldığı ve köylülerin hürriyetine kavuştuğu ilan edildi. Serflik yaygınlaştırılmadı. Doğru cevap E seçeneğidir.
12.Soru
I. Orta Asya devletlerinin devletleşme süreçlerine destek vermek.II. Orta Asya devletlerinin ekonomik ve siyasi reform süreçlerine katkıda bulunmak.III. Orta Asya devletlerinin dünya ile bütünleşmelerine yardımcı olmak.IV. Orta Asya devletleriyle ikili ilişkileri, karşılıklı çıkarlar ve egemen eşitlik ilkeleri temelinde geliştirmek.V. Doğu - Batı enerji koridorunu hayata geçirmek. Yukarıdaki maddelerden hangisi ya da hangileri Türkiye'nin Orta Asya'ya yönelik dış politikasının temel hedeflerindendir?
I, V |
I, II, III |
II, III, IV |
III, IV, V |
I, II, III, IV, V |
Türkiye, aşağıdaki ilkeleri, Orta Asya’ya yönelik dış politikasının temel
hedefleri olarak benimsedi:
1. Orta Asya devletlerinin devletleşme süreçlerine destek vermek,
2. Ekonomik ve siyasi reform süreçlerine katkıda bulunmak,
3. Dünya ile bütünleşmelerine yardımcı olmak,
4. İkili ilişkileri, karşılıklı çıkarlar ve egemen
eşitlik ilkeleri temelinde geliştirmek,
5. Doğu - Batı enerji koridorunu hayata geçirmek (Musaoğlu ve Efegil, 2008: 151-160;
Efegil, 2006: 271-296).
13.Soru
Aşağıdaki bilgilerden hangisi 08.08.08 Savaşı ile ilgili doğru bir bilgi değildir?
7-16 Ağustos 2007 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. |
Osetya Sorununun Rusya Federasyonu ile Gürcistan arasında savaşa dönüşmesidir |
Bu savaşta RF Gürcistan'ı yenmiştir. |
Gürcistan toprakları Fransa'nın sorunu çözmek için devreye girmesine kadar Rus işgali altında kalmıştır. |
Savaşın sonunda Güney Osetya ve Abhazya’nın bağımsızlıkları Rusya Federasyonu tarafından tanınmıştır. |
08.08.08 Savaşı, 7-16 Ağustos 2008 tarihleri arasında, Osetya Sorunu’nun Rusya Federasyonu (RF) ile Gürcistan arasında savaşa dönüşmesidir.Bu savaşta RF Gürcistan’ı yenmiş ve Gürcistan toprakları Fransa’nın sorunu çözmek için devreye girmesine kadar Rus işgali altında kalmıştır. Savaşın sonunda Güney Osetya ve Abhazya’nın bağımsızlıkları RF tarafından tanınmıştır.
14.Soru
Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) alanında dış tehditlere karşı güvenliği sağlamak amacıyla,
15 Mayıs 1992’de imzalanan Kolektif Güvenlik Anlaşmasına (KGA) aşağıdaki ülkelerden hangisi katılmamıştır?
Ermenistan |
Kazakistan |
Kırgızistan |
Tacikistan |
Azerbeycan |
Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) alanında dış tehditlere karşı güvenliği sağlamak amacıyla, 15 Mayıs 1992’de Ermenistan, Kazakistan, Kırgızistan, Rusya Federasyonu, Tacikistan ve Özbekistan arasında Kolektif Güvenlik Anlaşması (KGA) imzalanmıştır.
15.Soru
Aşağıdaki ülkelerden hangisi Sovyetler Birliği’nin Türkiye’den toprak talebini desteklemiştir?
Gürcistan |
ABD |
Yunanistan |
İngiltere |
Bulgaristan |
“Türkiye’nin Transkafkasya Cumhuriyetleri’nden Ele Geçirdiği ve İlhak Ettiği Araziler Sorunu” başlıklı ikinci bölümde şu ifadeler kullanılmaktadır: “I. Dünya Savaşı sırasında Türkiye tarafından ele geçirilen Ermeni ve Gürcü toprakları Sovyet-Türk ilişkilerinde ivedilikle çözülmesi gereken bir başka halledilmemiş konudur.” Sonuç olarak, Sovyet Transkafkasya Cumhuriyetleri Ermenistan ve Gürcistan, hazırladıkları belgelerle Sovyetler Birliği’nin toprak taleplerini desteklemiştir. Doğru cevap A’dır.
16.Soru
1. Türk dünyasının bütünleşmesi
2. Türkiye ile en ileri derecede iş birliği
3. İran işgalindeki Güney Azerbaycan ve İran’daki yaklaşık 25.000 milyon Azeri’nin kuzey ile birleşmesi
4. Rusya’nın yeni cumhuriyetler üzerinde yeniden nüfuz kurma aracı olan Bağımsız Devletler Topluluğu’na (BDT) girmemek
5. Bakü petrollerinde Rusya’yı devre dışı bırakmak.
Yukarıdakilerden hangileri Ebulfez Elçibey’in devlet politikasının esasları arasında yer alır?
1, 2, 3, 4, 5 |
1, 2, 3, 5 |
2, 3, 4, 5 |
1, 2, 3, 4 |
1, 3, 4, 5 |
Ebulfez Elçibey’in devlet politikasının esasları: 1. Türk dünyasının bütünleşmesi; 2. Türkiye ile en ileri derecede iş birliği; 3. İran işgalindeki Güney Azerbaycan ve İran’daki yaklaşık 25.000 milyon Azeri’nin kuzey ile birleşmesi (Vahit Azerbaycan); 4. Rusya’nın yeni cumhuriyetler üzerinde yeniden nüfuz kurma aracı olan Bağımsız Devletler Topluluğu’na (BDT) girmemek; 5. Bakü petrollerinde Rusya’yı devre dışı bırakmak. Moskova’da toplanan Rus, İranlı, Ermeni ve Azerbaycanlı eski komünistler Elçibey’in devrilmesi yönünde karar almıştır. Çıkartılan olaylar sonucu 18 Haziran 1993’te Elçibey Bakü’den ayrılmak mecburiyetinde kaldı.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1957 yılının Haziran ayında Stalin’in politikalarını gözden geçiren Sovyetler Birliği Komünist Partisi Sekreteridir?
Kruşev |
Molotov |
Dekanozov |
Malenkov |
Çernenko |
1957 yılının Haziran ayında Stalin’in politikalarını gözden geçiren ve Georgi Malenkov, Viacheslav Molotov, and Lazar Kaganoviç’e karşı mücadele etmiş olan Sovyetler Birliği Komünist Partisi Sekreteri Nikita Kruşev'tir.
18.Soru
Ekim 2001’de Shevardnadze’nin “Rusya’nın güney kanadı olarak değil, Türkiye’nin kuzey kanadı olarak nitelendirdiği" ülke aşağıdakilerden hangisidir?
Gürcistan |
İran |
Ermenistan |
Azerbaycan |
Suriye |
Ekim 2001’de Shevardnadze’nin Gürcistan’ı “Rusya’nın güney kanadı olarak değil, Türkiye’nin kuzey kanadı olarak nitelendirmesi”, (Demirağ, 2005: 134) Gürcistan’ın dış politik yönelimini net olarak ortaya koymuştur. Doğru cevap A'dır.
19.Soru
1993 yılında, Rusya’da iktidara gelen, daha milliyetçi ve emperyalist söyleme sahip grup aşağıdakilerden hangisi ile adlandırılmaktadır?
Turancı |
Sosyalist |
Emperyalist |
Avrasyacı |
TACIS |
1993 yılında, Rusya’da, daha milliyetçi ve emperyalist söyleme sahip Avrasyacı olarak adlandırılan grup iktidara geldi.
20.Soru
Hazar'ın statüsüne bakıldığında aşağıdakilerden hangisi bölgedeki güç mücadelesi nedenleri arasında yer almamaktadır?
Petrol |
Doğalgaz |
Balıkçılık |
Havyar |
Kömür madenleri |
Hazar bölgesi önemli ticaret yolların üstünde yer alan ve bölgedeki özellikle petrolün ve doğalgazın varlığıyla bilinmektedir. Bununla birlikte Dünya havyar ihtiyacının %90'ı bu bölgeden elde edilmektedir. Son olarak balıkçılık ise tarih boyunca bölgenin önemli ekonomik kaynakları arasında yer almaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ