Ortaçağ Felsefesi 2 Ara 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Razi yaratıcı ilkenin varlığını ortaya koyarken aşağıdakilerden hangisinden yola çıkmıştır?
Heyula
|
Mekan
|
Zaman
|
Alemdeki hiyerarşi
|
Nefis
|
2.Soru
Razî’ye göre bireysel ve toplumsal yahut psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarını gidererek ahlaklı ve mutlu bir hayatı gerçekleştirmesinde aşağıdakilerden hangileri yeterlidir?
I. Din
II. Akıl
III. Adalet duygusu
IV. Peygamber
I ve II
|
III ve IV
|
I ve III
|
II ve III |
I ve IV |
Yaşadığı dönemin dinî, felsefi ve ilmî hoşgörü ortamında tabiatçı-deist felsefenin en önemli temsilcisi olarak Râzî, bireysel ve toplumsal yahut psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarını gidererek ahlaklı ve mutlu bir hayatı gerçekleştirmesinde Allah’ın insana verdiği akıl gücü ve adalet duygusunun yeterli olduğu tezini hararetle savunmuştur. Bunun için ayrıca dine ve peygamberin rehberliğine ihtiyaç olmadığını ileri sürmesi nedeniyle şiddetli eleştirilere konu olmuş, kendisinden mülhid ve zındık şeklinde söz edilegelmiştir.
3.Soru
Kindî'nin varlık anlayışı felsefesini en çok etkileyen filozof aşağıdakilerden hangisidir?
Sokrates
|
Descardes
|
Aristotales
|
Gazalli
|
İbn Rüşd
|
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Farabi’nin kitaplarından değildir?
Mutluluk Yoluna Yöneltme
|
Beş Bölüm
|
Mutluluğun Kazanılması
|
Aklın Anlamları |
Ruh Sağlığı |
Ruh sağlığı Farabinin kitabı değil Razi’nin kitabıdır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Razi’nin beş temel ilkesinden biri değildir?
Boşluk
|
Bedihi
|
Yaratıcı
|
Mutlak mekan |
Mutlak zaman |
Razi Sistemin temel unsurları Yaratıcı (el-bâri), nefis (küllî nefis), heyûlâ (şekilsiz ilk madde), hâlâ (boşluk, mutlak mekân) ve dehr (mutlak zaman) olarak belirlemiştir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Fârâbî’nin ‘beş sanatından biri’ arasında yer almaz?
Cedel
|
Şiir
|
Hitabet
|
Safsata |
Musiki |
Beş sanatın içinde musiki Fârâbî’ye göre yer almamaktadır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kindî’nin eserlerinden biri değildir?
İlk Felsefe Üzerine
|
Tarifler Üzerine
|
Nefis Üzerine Kısa Birkaç Söz
|
Oluş ve Bozuluş Üzerine |
Üzüntüyü Yenmenin Çareleri |
Filozofun yapıtları arasında bu eser yoktur, fakat "Oluş ve Bozuluşun Yakın Etkin Sebebi Üzerine" adlı bir eseri bulunmaktadır.
8.Soru
İslam dininin inanç ilkelerini sistemli ve rasyonel bir şekilde temellendirme, yabancı kültürlerin etkisiyle ortaya çıkan ve toplum hayatında olumsuzluklara yol açma tehlikesi barındıran bidatları etkisiz kılma, İslam’a yöneltilen eleştirileri cevaplandırma işlevini üstlenen bir düşünce harekete ne ad verilmiştir?
Tercüme
|
Zühd
|
Kelâm
|
Tasavvuf |
Beytülhikme |
Kelâm, İslam dininin inanç ilkelerini sistemli ve rasyonel bir şekilde temellendirme, yabancı kültürlerin etkisiyle ortaya çıkan ve toplum hayatında olumsuzluklara yol açma tehlikesi barındıran bidatları etkisiz kılma, İslam’a yöneltilen eleştirileri cevaplandırma işlevini üstlenen bir düşünce hareketidir.
9.Soru
Aşağıdaki İslami filozoflardan hangisi Tanrı-varlık ilişkisini ilk defa dini açıdan bakışın dışına çıkarak kozmik akıllar teorisi ile yorumlamıştır?
Fârâbî
|
Ibn Sînâ
|
Razî
|
Hindî |
Bîrûnî |
Diğer semavî dinlerde olduğu gibi İslamiyet’te de Allah mutlak irade ve kudretiyle kâinatı sonradan yaratmıştır. Kindî tarafından felsefi olarak da temellendirilmeye çalışılan bu telakkî ortada iken ilk defa Fârâbî dinî geleneğinin dışına çıkarak Tanrı-varlık ilişkisini “sudûr yahut kozmik akıllar teorisi”yle yorumlamıştır.
10.Soru
Kindî’ye göre filozofun amacı aşağıdakilerden hangisidir?
Diğer filozofların görüşlerini çürütmeye çalışmak
|
İnsanı anlamak
|
Hakikati bilmek ve ona göre davranmak
|
Yeni akımlar yaratmak |
Dünyayı anlamlandırmaya çalışmak |
Tarifler Üzerine adlı risalede çeşitli felsefe tanımlarına yer vermekle beraber Kindî, İlk Felsefe Üzerine adlı eserinde “felsefe insanın gücü ölçüsünde varlığın hakikatini bilmesidir” şeklindeki tanımı öne çıkarır. Ona göre filozofun amacı hakikati bilmek ve ona göre davranmaktır
11.Soru
Razi Arapların Galen'i unvanını aşağıdakilerden hangisine yaptığı katkılar sayesinde almıştır?
Kimya
|
Tıp
|
Felsefe
|
İlahiyat
|
Astronomi
|
12.Soru
Razi'nin "Et Tıbbü'r Ruhani" isimli eseri hangi alanlardan hangisine ilişkin görüşlerini içerir?
Edebiyat
|
Astronomi
|
Kimya
|
Tıp
|
Ahlak
|
13.Soru
Seçeneklerden hangisi Râzî’nin ahlak anlayışında olumlu anlamda belirleyici bir kavram değildir?
Bilgi
|
Haz
|
Akıl |
Adalet |
İrade |
Râzî, davranışlarımızın aklın gereklerine uygun olduğu ölçüde doğru ve yararlı olur yahut ahlaki sayılır. Şu halde bayağı duygu ve tutkuların (hevâ) yani hazların, aklın ışığını kesmesine izin verilmemeli; akıl hakim konumundan mahkûm konumuna indirilmemeli, izlenmesi gereken olmaktan çıkarılıp izleyen durumuna düşürülmemelidir.
14.Soru
I. İslam dünyasının en geniş kadroya sahip felsefe akımıdır.
II. Farabi bu ekolü takip etmiştir.
III. En yaygın etkiye sahiptir.
Yukaridakilerden hangisi meşşaiyye ile ilgili doğrudur?
I ve III
|
II ve III
|
I, II ve III
|
Yalnız III |
Yalnız I |
İslam düşünce tarihinde en geniş kadroya ve en yaygın etkiye sahip olan felsefe ekulü Aristocu geleneği sürdüren Meşşâiyye’dir. Kindî, Fârâbî, ibn Sînâ ve ibn Rüşd gibi çok tanınan filozofların temsil ettiği bu ekoldür.
15.Soru
İslam düşüncesinin Grek felsefe ekolleri arasından ilk tanıştığı ekol ve akımlar aşağıdakilerden hangisinde bir arada verilmiştir?
I. Yeni Eflâtunculuk
II. Yeni Pisagorculuk
III. Aristo felsefesi
IV. Hermetik din felsefesi
I ve II
|
III ve IV
|
I, II ve III
|
I, II ve IV |
I, III ve IV |
İslam düşüncesinin Grek felsefe ekolleri arasından ilk tanıştığı ekol ve akımlar Yeni Eflâtunculuk, Yeni Pisagorculuk ve Hermetik din felsefesi olmuştur. Aristo felsefesinin tanınması ise yaklaşık bir asır sonra gerçekleşecektir. Aristo ve Eflatun diye Aristo’dan sonra tarih sahnesine çıkan bu akım ve ekollerin onun sistemleştirdiği mantık yöntemiyle herhangi bir bağlantıları da bulunmuyor, daha çok ilahiyat, tabiat ilimleri ve matematikle ilgileniyorlardı. Dolayısıyla İslam düşüncesi Aristo’dan önce Yunan felsefesinin hermetik, gnostik ve mistik yanı ağır basan akımlarını tanımış; Aristo mantığı ve felsefesini tanımak için Halife Me’mun dönemini beklemek durumunda kalmıştır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslam düşünce ve bilim tarihinde kimyanın kurucusu olarak tanınan tabîiyye felsefe ekolünün temsilcisidir?
İbnü’r-Râvendî
|
Ebû Bekir Râzî
|
İbn Sînâ
|
Şihabüddin Sühreverdî |
Câbir b. Hayyân |
İslam düşünce ve bilim tarihinde kimyanın kurucusu olarak, âlemin sırlarını anlamanın yolunun kimyasal analizlerden geçtiğini ileri süren tabîiyye felsefe ekolünün temsilcisi Câbir b. Hayyân’dır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslam’ın büyük günah saydığı fiillerden biridir?
Faiz yemek
|
Fal bakmak/ baktırmak
|
Sadaka vermemek
|
Zekat vermemek |
Gıybet etmek |
Etki ve sonuçları bakımından toplumsal bir nitelik taşıdığı için İslam’ın büyük günah saydığı fiiller şunlardır:
Şirk/Allahâ ortak koşmak,
Sihir ve büyü yapmak,
Yetim malı yemek,
Haksız yere insan öldürmek,
Zulüm/haksızlık/adâletsizlik yapmak,
Faiz yemek,
Anne ve babaya karşı gelmek,
Savaştan kaçmak,
İffetli/namuslu kadına iftira atmak,
Zina yapmak.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Râzî’nin tıp alanında sağladığı katkılar arasında sayılamaz?
Deneylerini maymunlar üzerinde yapmıştır.
|
Hasta hakları bildirisini yazmıştır.
|
Hastalar için müşahede defterleri tutulmasını başlatmıştır.
|
Kimyayı tıbbın hizmetinde kullanan ilk kişi olmuştur. |
Hastaların denek olarak kullanılmasına şiddetle karşı çıkmıştır. |
Râzî başhekim olarak hastaların önce asistanlar, sonra başasistanlar tarafından muayene edildiği, ancak ihtiyaç duyulması halinde kendisinin duruma müdahil olduğu; ayrıca hastanın müracaatından başlayarak tedavinin bitimine kadar geçen sürecin her aşamasının müşahede defterlerinde kayıt altına alındığı bir hastane düzeni oluşturdu. Onun tıp tarihine yaptığı önemli katkılardan biri de ilk defa kimyayı tıbbın hizmetinde kullanmış olmasıdır. Deneylerini maymunlar üzerinde gerçekleştiren Râzî, hastaların denek olarak kullanılmasına şiddetle karşı çıkmıştır. Tıp ve felsefe başta olmak üzere çağının bütün ilimlerine dair eserler veren Râzî’nin özellikle kimya ve tıp alanındaki birçok eseri Latinceye çevrilmekle kalmamış, bazılarının XIX. yüzyıla kadar kırktan fazla baskısı yapılmıştır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Fârâbî’nin yapıtlarından biridir?
Filozofların Tutarsızlığı
|
İlk Felsefe Üzerine
|
İlimlerin Sayımı
|
Tutarsızlığın Tutarsızlığı |
Felsefenin İlkeleri |
İlimlerin sayımı adlı eser Farabi’nin yapıtlarından birisidir.
20.Soru
Razi, insanın bireysel, toplumsal ya da psikolojik ihtiyaçlarını giderip ahlaklı ve mutlu bir hayat sürebilmesi için aşağıdakilerden hangisinin gerekli bir koşul olduğunu düşünmüştür?
Din
|
Adalet duygusu
|
Peygamberlik
|
Vahiy
|
Sanat
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ