Ortaçağ Felsefesi 2 Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İbn Sînâ’nın aklın bilgi üretme sürecindeki aşamaları konusunda Kindî ve Fârâbî’den farklı olarak gündeme getirdiği kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Maddi akıl
|
Güç halindeki akıl
|
Zahirî akıl
|
Kutsal akıl |
Beyânî akıl |
İbn Sina, Farabi ve Kindi’den farklı olarak kutsal akıl kavramını gündeme getirmiştir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İbn Sînâ’nın psikolojik akıllar hiyerarşisindekilerden biri değildir?
Güç halinde akıl
|
Kutsal akıl
|
Fiil halinde akıl
|
Kazanılmış akıl |
Beyânî akıl |
İbn Sina’nın psikolojik akıllar hiyerarşisinde yer almayan Beyani akıldır.
3.Soru
İbn Sînâ’nın erken yaşlarda saray hekimliğine getirilmesinin kendi hayatına nasıl bir katkısı olmuştur?
Erken yaşlarından itibaren felsefi konularla tanışma imkanı sağlamıştır.
|
İyi ve kültürlü bir çevreyle kaynaşmasını sağlamıştır.
|
Saray kütüphanesinden yararlanması için önemli bir imkân sağlamıştır.
|
Daha sonra çıkacağı seyehatler için bağlantılar sağlamştır.
|
Felsefe, geometri ve Hint matematiğiyle ilgili konuların tartışıldığı bir ortamda bulunma imkanı sağlamıştır.
|
4.Soru
Gazzâlî Filozofların Amaçları (Makâsıdü’l-felâsife) isimli kitabını kaleme almadan önce daha çok hangi filozofun eserlerini incelemiştir?
Kindî
|
İbn Tufeyl
|
İbn Miskeveyh
|
İbn Rüfld |
İbn Sîn |
Gazzali, kitabını kaleme almadan once çoğunlukla İbn Sin’in eserlerini incelemiştir.
5.Soru
Üslup bakımından bir kelâm ve felsefe terimleri sözlüğü eseriyle felsefe sorunlarının kelâmın yapısına dahil edildiği Adudüddin Îcî ‘nin hangi eseridir?
el-Mevâkıffî ilmi’l-kelâm
|
el-Mebâhisü’l-meşrıkiyye
|
el-Muhassal
|
el-Makâsıd |
el-Akâidü’l-Adûdiyye |
Adudüddin Îcî’nin, Fahreddin Râzî çizgisini izleyerek kaleme aldığı el-Mevâkıffî ilmi’l-kelâm, başta Osmanlı medreseleri olmak üzere bütün İslam dünyasında yüzyıllar boyu ders kitabı olarak okutulmuş ve bazı İslam ülkelerinde hâlâ okutulmaktadır. Îcî’nin üslup bakımından bir kelâm ve felsefe terimleri sözlüğü veya ansiklopedisi niteliği gösteren bu eseriyle felsefe sorunlarının kelâmın yapısına dahil edilip içselleştirilmesi süreci tamamlanmış oluyordu.
6.Soru
Ibn Sînâ seçeneklerden hangisini “felsefe” ile eş anlamlı olarak kullanır?
Hikmet
|
Keşif
|
İlim
|
İzzet |
İffet |
“Felsefe” ve “hikmet”i eş anlamlı terimler olarak kullanan Ibn Sînâ’ya göre en genel anlamıyla felsefe “insanın, eşyanın yahut bütün var olanların hakikatine vâkıf olmak suretiyle yetkinleşmesi”dir.
7.Soru
Seçeneklerden hangisi Gazzâlî’nin felsefi ilimleri kendi içinde ayırdığı alt ilimlerin dışındadır?
Psikoloji
|
Matematik
|
Metafizik
|
Siyasi |
Ahlaki |
Gazzâlî öncelikle felsefi ilimleri kendi amacı ve yöntem anlayışı doğrultusunda matematik (riyâzî), mantık, fizik (tabîî), metafizik (ilâhî), siyâsî ve ahlakî ilimler olmak üzere altı gruba ayırır.
8.Soru
İbn Rüşd din ve felsefeyi hangi açılardan karşılaştırmaz?
Amaç
|
İşlev
|
Konu
|
Yöntem |
Kaynak |
İbn Rüşd din ve felsefeyi işlev görme açısından karşılaştırmaz.
9.Soru
Gazzali'nin eşyanın gerçek mahiyetinin ne olduğunu sorması ve bu konuda kesin bilgiye ulaşmak istemesi hangi eserinde görülmektedir?
Bilginin Ölçütü
|
İtikadda orta yol
|
Filozofların amaçları
|
Delaletten kurtuluş
|
Nurlar feneri
|
10.Soru
Seçeneklerden hangisi Gazzâlî’nin “hakikati arayanlar” olarak nitelendirdiği sınıfların dışındadır?
Kelamcılar
|
Fıkıhçılar
|
Filozoflar
|
Batınîler |
Sûfiler |
Filozofa göre hakikatı arayan gruplar içinde fıkıhçılar yer almamaktadır.
11.Soru
İbn Rüşd “varlık”ı ifade etmek için aşağıdaki terimlerlerden hangisini özellikle tercih etmiştir?
Vücûd
|
Vacib
|
Zât
|
Mevcûd |
Cevher |
İbn Rüşd ‘’varlık’I ifade etmek için öncelikle Mevcud terimini kullanmayı tercih etmiştir.
12.Soru
İbn Sina'ya göre bir şeyin, teorik felsefenin mi yoksa pratik felsefenin mi konusu olduğu aşağıdakilerden hangisine bakılarak belirlenir?
İnsanın irade ve fiiline bağlı olup olmadığına
|
Sezgi yoluyla kavranıp kavranmadığına
|
Doğasında aklın bulunup bulunmadığına
|
İlahiyatın alanına girip girmediğine
|
Felsefenin alanına girip girmediğine
|
13.Soru
İslam’a yöneltilen eleştirileri cevaplandırma işlevini de üstlenen düşünce hareketi aşağıdakilerden hangisidir?
Fakih
|
Müteşâbih
|
Cedel
|
Kelâm |
Mütekaddimîn |
Kelâm, İslam’a yöneltilen eleştirileri cevaplandırma, İslam dininin inanç ilkelerini sistemli ve rasyonel bir şekilde temellendirme, yabancı kültürlerin etkisiyle ortaya çıkan ve toplum hayatında olumsuzluklara yol açma tehlikesi barındıran bidatları etkisiz kılma işlevini üstlenen bir düşünce hareketidir.
14.Soru
İlimlerin, çok çeşitli disiplinleri ve alt dalları bulunmakla beraber dört ana grupta toplanabileceğini belirten, bunu, İbn Sînâ’yı izleyerek varlığın dış dünyada, zihinde, sözde ve yazıda olmak üzere dört mertebesinin bulunuşuna dayandıran düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
İbnü’l- Arabî
|
Razi
|
Molla Abdurrahman Câmî
|
Gazzali |
Taşköprülü – zâde |
“Varlığın” dış dünyada, zihinde, sözde ve yazıda olmak üzere dört mertebesinin bulunuşuna vurgu yapan düşünür Taşköprülü – zâde’dir.
15.Soru
I. Epistomolojik
II. Psikolojik
III. Metodolojik
IV. Sosyolojik
Gazzâlî, filozofları eleştirirken hangi nitelikler taşıyan gerekçelere dayanır?
Yalnızca I
|
I ve II
|
Yalnızca III
|
II ve IV |
Hepsi |
Gazzâlî, filozofları eleştirirken dinî olduğu kadar, epistemolojik, psikolojik, metodolojik ve sosyolojik nitelik taşıyan gerekçelere dayanır.
16.Soru
Gazzâlî kelâmcılar, Bâtıniler, filozoflar ve sûfîleri hangi tanımla niteler?
“hakikati arayan beş grup”
|
“hakikati arayan iki grup’’
|
“hakikati arayan dört grup’’
|
“hakikati arayan üç grup’’ |
“hakikati arayan altı grup’’ |
Gazzâlî, bütün bu ilkelerin ışığında, “hakikati arayan dört grup” olarak nitelediği kelâmcılar, Bâtıniler, filozoflar ve sûfîlerin yöntem ve öğretilerini inceleyip eleştirdiği çeşitli eserler kaleme almıştır. Bu bağlamda filozofların görüşlerini eleştirmek üzere kaleme aldığı Tehâfütü’l-felâsife de onun bu eserlerinden biri ve en çok yankı uyandırmış olanıdır.
17.Soru
İbn Rüşd varlık terimi yerine hangi terimi kullanır?
Hüviyet
|
Öz
|
Vahid
|
Varolan |
Sadık |
Bu İbn Rüşd’ün “varlık” (vücûd) yerine “varolan”(mevcûd) terimini kullanmasının bilinçli bir tercihe dayandığını göstermektedir.
18.Soru
Gazzâlî’nin düşünsel sistemine göre verilen ifadelerden hangisi doğrudur?
Gazzâlî filozofları eleştirirken yalnızca dînî gerekçelere dayanır.
|
Filozoflar ahlak ve siyasete dair görüşlerinde peygamberler ile sufîlerin öğretilerinden yararlanmışlardır.
|
Matematik epistemolojik açıdan güvenilir olmayan bir ilimdir.
|
Mantık ilmi din ve dinî ilkeler açısından zararlıdır. |
Gazzâlî bilim ve felsefe arasında bir ayrıma gitmiş değildir. |
Filozofumuza göre felsefe ilimlerinde alt ilimlerden olan ahlak ve siyaset ilimlerine dair görüşlerinde peygamberler ve sufilerin öğretilerini referans alırlar.
19.Soru
Hangisi İbn Rüşd’ün ilim zihniyeti ve yöntem ilkeleri bağlamında dikkat çektiği konulardan biri değildir?
Her tür zihinsel faaliyetin amacı, yalnızca “gerçeğe ulaşma isteği” nin olması
|
Bu yolda karşılaşılabilecek olan hiçbir engel, hakikat arayıcısını yolundan alıkoymamalı; o, kendine düşen görevi ilmî sorumluluk anlayışıyla yerine getirmesi
|
İnsanlığın, hakikati arama adına felsefe ve bilim alanında bugüne kadar ortaya koyduğu yöntem, bilgi ve tecrübe birikimi asla göz ardı etmemesi
|
Gerçek aranırken yöntem, görüş ve düşüncelerinden yararlanılabilecek olan kimselerin hangi inanca sahip oldukları, hangi din ve mezhebe mensup bulunduklarının hiçbir öneminin olmaması |
Gerçeğin elde edilmesinin yeterli olması |
İbn Rüşd’e göre,insanın “gerçek anlamda bilgin” (el- âlim bimâ hüve âlim) olabilmesi için sadece gerçeği elde etmesi yetmez, aynı zamanda onu başkalarıyla paylaşması gerekir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Gazzâlî’nin bilgi anlayışıyla örtüşmez?
Bilgiden şüphe etmez.
|
Aklın otoritesini kabul etmez.
|
Aklın yetkisini mantık, matematik ve tabiat bilimlerinin deneysel alanlarında geçerlidir.
|
Gazzâlî’ye göre doğruluğu ve güvenilirliği kesin olarak kavranamayan hiçbir bilgi kesinlik düzeyine ulaşamaz.
|
Bilgi edinme yetisinin olgu veolaylar arası bağlantıları kestirme ve duygulardan bağımsız olarak yargıda bulunabilir düzeye ulaşması. |
Gazzâlî apaçık olduğunu söyledikleri de dahil olmak üzere bütün bilgilerini ve bilgi vasıtalarını şüpheci-eleştirici bir tavırla değerlendirmeye tabi tuttu. geçirdi. Önce duyu algılarından kuşku duyan düşünüre göre, duyuların bizi yüz yüze bıraktığı algı yanılmaları ve yanlış verileri akıl gücü fark ediyordu.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ