Osmanlı Devleti Yenileşme Hareketleri (1876-1918) Ara 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Liman Von Sanders’e ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
2.Alman askeri misyonunun başkanıdır. |
Osmanlı Ülkesinin her yerinde teftiş yapmaya yetkilidir. |
Osmanlı Hizmetindeki bütün Alman subayların doğrudan amiridir. |
Yüksek Askeri Şüra Üyeliği yapmıştır. |
Dahiliye Nazırı olarak görev yapmıştır. |
İstanbul’a 14 Aralık’ta ulaşan ve 42 subaydan oluşan Alman Askerî Heyeti’nin başında, o tarihlerde Alman ordusunun en yaşlı tümen komutanı olan 58 yaşındaki Liman von Sanders bulunuyordu. Osmanlıların “Liman Paşa” olarak adlandıracağı von Sanders’e geniş yetkiler verildi. Osmanlı hizmetindeki bütün Alman subaylarının doğrudan âmiri olduğu gibi, ülkenin her yerinde teftiş yapmaya yetkiliydi. Osmanlı askerî eğitim ve öğretim kurumlarının tamamı emrindeydi ve Osmanlı Yüksek Askerî şûrası üyesi olarak subayların generalliğe terfilerinde söz sahibiydi.
2.Soru
Goltz Paşa’nın çalışmaları neticesinde ilk Seferberlik Nizamnamesi hangi tarihte çıkartılmıştır?
Goltz Paşa’nın çalışmaları neticesinde ilk Seferberlik Nizamnamesi hangi tarihte çıkartılmıştır?
1886 |
1887 |
1888 |
1889 |
1890 |
Seferberlik Nizamnamesi 1889 yılında çıkartılmıştır.
3.Soru
Osmanlı-Rus Savaşı'ndan alınan dersler neticesinde Doğu ve Güneydoğu Anadolu ile Kuzey Irak'ta yaşayan göçer aşiretlerin Osmanlı ordusuna yarı düzenli atlı birlikler olarak katılması sağlanmıştır. Bu birliklerin adı aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru biçimde verilmiştir?
Hassa Süvari Alayları |
Hamidiye Süvari Alayları |
Umumi Süvari Alayları |
Mustahfız Süvari Alayları |
Nizamiye Süvari Alayları |
Osmanlı-Rus Savaşı'ndan alınan dersler neticesinde Doğu ve Güneydoğu Anadolu ile Kuzey Irak'ta yaşayan göçer aşiretlerin Osmanlı ordusuna Hamidiye Süvari Alayları adı altında yarı düzenli atlı birlikler olarak katılması sağlanmıştır.
4.Soru
1913 yılı sonunda gelen Liman von Sanders başkanlığındaki heyet ile Birinci Alman Askerî Misyonunun farkı aşağıdakilerden hangisidir?
Osmanlı ve İngiltere arasında ara buluculuk yapmışlardır. |
Eğitim verme görevini üstlenmişlerdir. |
Silahların Almanya’dan getirilmesini sağlamışlardır. |
Osmanlı birliklerine komutanlık yapmışlardır. |
Osmanlı Hava Kuvvetlerini kurmuşlardır. |
1913 yılı sonunda gelen Liman von Sanders başkanlığındaki heyet, Sultan Abdülhamid döneminde gelen Birinci Alman Askerî Misyonundan farklı olarak sadece danışmanlık değil, Osmanlı birliklerine bizzat komutanlık da yaptı. Savaşın başında İstanbul’daki 1. Ordunun komutanlığına getirilen Liman Paşa, Çanakkale Cephesi’nin açılması sonrasında Gelibolu merkezli 5. Ordu’nun komutanlığı üstlendi. O sıralar Belçika’daki pasif görevinden memnun olmadığı için kendi isteğiyle 12 Aralık 1914’de üçüncü kez Osmanlı hizmetine giren von der Goltz Paşa ise önce Liman Paşa’nın yerine 1. Ordu komutanlığına; ardından Ekim 1915’te Mezopotamya’da yeni oluşturulan 6. Ordu komutanlığına atandı; Irak ve İran sınırında İngilizlerle yapılan çatışmalara katıldı. Doğru cevap D’dir.
5.Soru
Kanun-i Esasi'yi isteyen siyasi gurubun başı olan ve hazırladığı tasarı üzerinde tartışmalar yaşanan isim aşağıdakilerden hangisidir?
Namık Kemal |
Ziya Paşa |
Abidin Paşa |
Süleyman Paşa |
Midhat Paşa |
Siyasi mahfillerde ilk tartışılan Kanun-i Esasi’yi isteyen siyasi gurubun başı sayılan Midhat Paşa’nın tasarısı olmuştur. Kanun-i Cedid adı verilen bu teklif 57 madde ve sekiz bölümden oluşmaktadır.
6.Soru
Osmanlı İmparatorluğu'nda bedelli askerlik hangi yıl başlamıştır?
1885 |
1886 |
1887 |
1888 |
1889 |
1886 yılında nakdi bedel ödemesi uygulaması getirilerek askere gitmek istemeyen kişilere bedelli askerlik uygulaması başlatılmıştır.
7.Soru
Montesquieu ve J.J. Rousseau gibi düşünürler toplumsal eşitliğe, kuvvetler ayrılığına, halkın egemenliğine ve özgürlüğe vurgu yapıyorlardı ancak bunlar uygulamaya geçirilememişti. Aşağıdakilerden hangisi gerçekleştikten sonra bu prensipler hayata geçirilmiştir?
Fransız Devrimi |
Birinci Dünya Savaşı |
Sanayi Devrimi |
Koloni Savaşları |
Yüzyıl Savaşları |
Fransız Devrimi'nden sonra 1789'da ilan edilen İnsan Hakları Beyannamesiyle geleneksel yasalardan vazgeçildi ve kralın uymak zorunda olduğu 1791 Fransız Anayasası ilan edildi. İlan edilen anayasa Rousseau'nun halkın egemenliği ve Montesquieu'nün kuvvetler ayrılığı ilkelerine dayandırıldı.
Doğru Cevap: A seçeneğidir.
8.Soru
II. Abdülhamit’in kurduğu “Yıldız Sistemi” içerisinde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
Bâbıâli’yi devreden çıkararak yetkilerini doğrudan kullandı.
|
Mabeyin şifre kâtipliği kuruldu.
|
Vali, vali yardımcısı, ordu komutanı, mutasarrıf, elçi ve konsolos gibi devlet görevlileriyle şifre vasıtasıyla doğrudan ilişkiye geçildi.
|
Sadrazamın bürokrasi üzerindeki nüfuz ve itibarını zayıflattı.
|
Meclisin yetkilerini arttırdı.
|
9.Soru
II.Abdülhamid döneminde, askere gitmek istemeyen kişilerin yerine başka birini göndermesi uygulamasına verilen isim aşağıdaki seçeneklerden hangisidir?
Ahzı asker |
Redif |
Bedel-i şahsî |
Seraskerlik |
Mustahfız |
1886’da çıkarılan kanunla beraber bedel-i şahsî olarak bilinen askere gitmek istemeyen kişilerin yerine başka birini göndermesi uygulaması da kaldırılarak nakdî bedel ödenmesi kuralı getirildi; ancak, nakit bedel ödeyenlerin silahaltına hiç alınmaması şeklindeki eski uygulama terk edildi. Bedel ödeyenler kendilerine en yakın askerî birlikte beş ay eğitim göreceklerdi. İsmi beş yıl boyunca kurada çıkmayanların doğrudan redif sınıfına aktarılması uygulaması da yine bu düzenlemeyle son buldu.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kanun-i Esasi’nin öngördüğü fakat 29 Ekim 1876 tarihli geçici talimat ile değiştirilen maddedir?
Seçimlerin dört yılda bir yapılması |
Milletvekili seçilme yaşının en az 25 olması |
50.000 erkek nüfus için bir mebusun seçilmesi |
Milletvekillerin medeni haklara sahip Osmanlı Uyruklu olmaları |
Milletvekillerin yabancı devlet imtiyazına sahip olmaması |
23 Aralık 1876’da yürürlüğe giren Kanun-i Esasi’ye (Anayasa) göre 50.000 erkek nüfus için bir mebus seçilmesini, seçimlerin dört yılda bir yapılmasını, seçim kanunu çıkarılmasını, milletvekillerinin 30 yaşını geçmemiş, medeni haklara sahip, Türkçe bilen ve yabancı devlet imtiyazı olmayan Osmanlı uyruklulardan seçilip bütün ülkeyi temsil etmesini öngörmekteydi.
11.Soru
Meclis-i Mebusan II. Abdülhamid tarafından hangi tarihte süresiz olarak tatil edilmiştir?
28 Haziran 1877 |
13 Aralık 1877 |
13 Şubat 1878 |
22 Nisan 1880 |
19 Mart 1877 |
Meclis-i Mebusan ikinci dönemine 13 Aralık 1877 tarihinde başlamış ve savaşın ( 1877 – 1878 Osmanlı – Rus Savaşı, bir diğer deyişle 93 Harbi) ve iç ve dış sorunların gölgesinde çalışmalarını yürütmüştür. Bu dönemde daha sert bir tutum sergileyen Meclis-i Mebusan, hükümet ve saray arasında ortaya çıkan gerilim sonucunda II. Abdülhamid tarafından 13 Şubat 1878’de süresiz olarak tatil edilmiştir.
12.Soru
Aşağıdaki eğitim kurumlarından hangisi bugünkü Tiyatro okulu anlamına gelen eğitim kurumudur?
Darülbedayi |
Darülelhan |
Darüleytam |
Polis Mektebi |
Sanayi-i Nefise |
1882 yılında kurulan Sanayi-i Nefise (Güzel Sanatlar) dışında seçeneklerde geçen tüm kurumlar II. Meşrutiyet döneminde kurulmuştur. Darülelhan Konservatuar, Darüleytam ise yetim yurdu anlamına gelmektedir. 1914 yılında kurulan Darülbedayi tiyatro eğitimi vermek amacıyla kurulmuştur.
13.Soru
Anglosakson ülkelerin modernleşme süreciyle ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
Yenileşmeyi devrime gerek duymadan ihtiyaç hissedildikçe yapılan reformlarla gerçekleştirmişlerdir. |
Tanzimat’tan itibaren yapılan eğitim reformlarında Fransa’yı model almışlardır. |
Geleneksel olanla moderni bir arada yaşatmamaya önem vermişlerdir. |
Geleneksel ile modern olanlar arasında denge kuramamışlardır. |
Eskiyi yıkma yoluna gitmişlerdir.
|
Anglosakson ülkeler modernleşme sürecinde yenileşmeyi devrime gerek duymadan ihtiyaç hissedildikçe yapılan reformlarla gerçekleştirmişlerdir. Doğru yanıt A’dır.
14.Soru
II. Abdülhamid'in irade buyurması üzerine başlayan çalışmalar neticesinde dört anayasa tasarısı gündeme gelmiştir. Aşağıdakilerden hangisi ilk tartışılan anayasa tasarısıdır?
Kanun-i Cedid |
Sened-i İttifak |
Sekban-ı Cedid |
Nizam-ı Cedid |
Kanun-i Muvakkat |
II. Abdülhamid'in irade buyurması üzerine başlayan çalışmalar neticesinde dört anayasa tasarısı gündeme gelmiştir. Midhat Paşa'ya air olan Kanun-i Cedid siyasi mahfillerde ilk tartışılan anayasa tasarısıdır.
Doğru Cevap: A seçeneğidir.
15.Soru
Jandarma Teşkilatı hangi yıl kurulmuştur?
1879 |
1883 |
1899 |
1905 |
1915 |
1879 yılında çıkartılan Erkân-ı Harbiyye Reisinin ve Erkân-ı Harbiyye Dairesinin Vezaif-i Dahiliyyesi Nizamnamesi, yani genelkurmayın görevlerine dair yönetmelikle Osmanlı Genelkurmayı bünyesinde başkan ve ikinci başkana bağlı seferberlik ve teşkilât, istihbarat, harekât, demiryolları, fen ve harita, kanunlar ve personel olmak üzere yedi şube kuruldu. Daha önce az personelle daha çok bir sekreterlik gibi çalışan genelkurmayın böylece planlama ve koordinasyonda etkin görev alması hedeflendi. Bu dönemin ilk Erkân-ı Harbiyye reisi, 1905’deki vefatına kadar bu makamda kalacak olan Edhem Paşa oldu. Berlin Antlaşması’nın bir gereği olarak 1879 yılında iç güvenlik teşkilatında da bir düzenlemeye gidildi ve başta Makedonya ve Doğu Anadolu bölgeleri olmak üzere kırsal kesimdeki asayiş hizmetlerini görmek üzere zaptiye askerlerinin yerine Jandarma teşkilâtı kuruldu. Fransa model alınarak yapılandırılacak olan Jandarma teşkilâtı, zamanın Savunma Bakanlığı olan Seraskerliğe bağlı olacaktı. Doğru cevap A’dır.
16.Soru
Tasfiye-i Rüteb-i Askeriyye Lâyiha-i Kanuniyyesi (Askeri Rütbelerin Tasfiyesi Kanunu) hangi tarihte yürürlüğe girmiştir?
7 Ağustos 1909 |
9 Temmuz 1910 |
23 Temmuz 1908 |
28 Haziran 1910 |
1 Kasım 1909 |
7 Ağustos 1909’da yürürlüğe giren Tasfiye-i Rüteb-i Askeriyye Lâyiha-i Kanuniyyesi (Askerî Rütbelerin Tasfiyesi Kanunu) ve bunu takiben çıkarılan tamamlayıcı ikinci bir kanunla, binbaşı ve üzerindeki rütbelerde bulunan kara ve deniz subaylarıyla generallerden pek çoğu emekliye sevk edildi veya askerlikten uzaklaştırıldı. Daha önce askerî terfi sisteminde yer almayan rütbe bekleme süreleri ile yaş sınırı getirildi; yeni kriterlere göre erken terfi ettiği belirlenen alaylıların bir kısmının rütbeleri düşürüldü; bir kısmı ise istifa ve emekliliğe zorlandı.
17.Soru
Osmanlı Deniz kuvvetlerinde düzenlemeler ve iyileştirmeler yapmak üzere İstanbul'a çağrılan askeri danışmanlar hangi ülkeden tercih edilmiştir?
İngiltere |
Almanya |
Fransa |
Rusya |
Avusturya |
Donanmada düzenlemeler ve iyileştirmeler yapılması için 19. Yüzyıl’ın ortalarından beri olduğu gibi, yine İngiliz danışmanlar kullanılmıştır.
18.Soru
Osmanlı Hava Kuvvetleri’nin kurulması için ilk adımları atan aşağıdakilerden hangisidir?
Süreyya Bey |
Fethi Bey |
Enver Bey |
Yusuf Kenan Bey |
Fesa Bey |
II. Meşrutiyet döneminin ilk yılları Osmanlı Hava Kuvvetleri’nin doğuşuna da tanıklık etti. Amerikalı Orville ve Wilbur Wright Kardeşlerin 1903’teki ilk başarılı uçuş denemesinden sonra havacılığın askerî sahada da kullanılması yönünde çalışmalar başlamıştı. Meşrutiyet’in ilânı sonrasında askerî ataşe olarak Fransa’ya gönderilen Fethi (Okyar) Bey, bu ülkede gözlemlediği askerî uçuşları İstanbul’a rapor etti ve bu kabiliyetin Osmanlı ordusuna da kazandırılmasını önerdi. Bu yeni harp alanında hem teçhizata hem de eğitimli personele ihtiyaç vardı. Öncelikle istekli subaylara yönelik olarak 28 Haziran 1911’de bir seçme sınavı yapılarak bundan en yüksek iki notu alan Süvari Yüzbaşı Fesa Bey’le istihkâm Yüzbaşı Yusuf Kenan Bey pilotaj eğitimi almak üzere Fransa’daki Bleriot Fabrikasının uçuş okuluna gönderildi; aynı yıl, Kurmay Yarbay Süreyya Bey (Paşa) Osmanlı havacılık teşkilatını kurmakla görevlendirildi ve Havacılık Komisyonu, Harbiye Nezareti’ne bağlı Kıtaat-ı Mevaki-i Müstahkeme Müfettişliği (Müstahkem Mevki Kıtaları Müfettişliği) 2. Şubesi’nde faaliyete geçti. Doğru cevap B’dir.
19.Soru
Meclis-i Mebusan’ın ilk başkanlığını aşağıdakilerden hangisi yapmıştır?
II. Abdülhamit |
Midhat Paşa |
Hüseyin Avni Paşa |
Ahmed Vefik Paşa |
Çerkes Hasan |
II. Abdülhamit, Kanun-i Esasi’nin kabul edildiği ve Meclis-i Mebusan’ın ilk çalışmaya başladığı dönemde hüküm süren Osmanlı Padişahı’nın adıdır.
Midhat Paşa, Hüseyin Avni Paşa ise Sultan Abdülaziz’den başlayarak Kanun-i Esasi’nin kabülü ve II. Abdülhamit’in tahta çıkması süreçlerinde aktif rol oynayan devlet adamları olmakla birlikte ilk meclis başkanı olarak görev yapmamıştır. Çerkes Hasan ise V.Murad döneminde hükümet toplantısını basarak kimi devlet adamlarını öldüren kişidir. Meclis-i Mebusan’ın ilk başkanı Ahmet Vefik Paşa’dır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Medine Anayasası’nın özellikleri arasında yer almaz?
Esasları Hz. Muhammed tarafından belirlenmiştir. |
Aslı maddeler halinde olmamakla birlikte sonradan maddeleştirilen 47 maddeden oluşmaktadır. |
Bugüne kadar tarihte tespit edilebilen ilk yazılı anayasadır. |
Hicretten sonra hazırlanmıştır. |
Din ve vicdan hürriyeti ile ilgili maddeler yer almaz. |
Hicret’ten sonra Medine toplumunu oluşturan Müslim ve gayrimüslim grupları bir şehir devleti halinde teşkilâtlandırdı ve bu teşkilatın ilişkilerini, idari ve adli yapılarını, bireylerin sahip oldukları din ve vicdan hürriyetini belirli esaslara bağladı. Bu metin, şekil açısından bugünkü anayasalardan hayli farklı olsa da maddi açıdan bir anayasa özelliği taşır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ