Osmanlı Diplomasisi Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İstanbul fethini müteakip Türkiye’de balyos ismiyle daimî elçi bulunduran hükümet hangisidir?
Ceneviz |
Venedik |
Macaristan |
Milano |
Sırbistan |
Venediklilerin devamlı olarak düşmanca tavır almaları ve her tarafta Osmanlılar aleyhine yapılan ittifaklara girmeleri veya yardımcı olmaları, Karamanoğulları, Akkoyunlular, Memlûkler, Trabzon İmparatorluğu, Macar vesairenin Osmanlılar aleyhine ittifaklarında fiilen yer almaları Osmanlıları çok zaman bu devletle düşmanca ilişkilere zorlamıştır. İşte bundan dolayı İstanbul fethini müteakip Türkiye’de balyos ismiyle daimî elçi bulunduran Venedik Cumhuriyeti diğer yabancı devletlere göre bu konuda daha önde gelmekteydi.
2.Soru
Osmanlılar Müslüman beyliklerle savaşlarını hangi ilke ile meşrulaştırmışlardır?
Mani-yi gaza |
Cihad |
Cihad-ı ekber |
Cihad-ı asgar |
İstimalet |
Osmanlılar Müslüman beyliklerle savaşlarını mani-yi gaza ilkesi ile meşrulaştırmışlardır. Osmanlılar Müslüman devlet ve beyliklere karşı giriştikleri savaşları meşrulaştırmak için şeyhülislamlardan fetva almışlardır.
3.Soru
Hacı İlbeyi, Evrenuz Bey, Gazi Fazıl ve Ece Halil gibi tecrübeli devlet adamları Osmanlıların hangi beyliği ilhakından sonra Osmanlının hizmetine girmişlerdir?
Karasioğulları |
Germiyanoğulları |
Karamanoğulları |
Candaroğulları |
Dülkadiroğulları |
Osmanlı siyaseti ve diplomasisi açısından Karesi Beyliği’nin ilhakı çok ilginç bir vakadır. Balıkesir ve Bergama çevresine hakim olan Karesi Beyliği’nde taht için mücadele eden kardeşlerden biri yardım isteyince bu fırsatı kaçırmayan Orhan Gazi ordusuyla Karesi topraklarına girdi. Fakat bu sırada yardım isteyen Karesi beyi öldürüldüğünden Karesi toprakları ele geçirildi. Karesi Beyliği’nin hizmetinde bulunmuş Hacı İlbeyi, Evrenuz Bey, Gazi Fazıl ve Ece Halil gibi tecrübeli devlet adamları Osmanlı hizmetine
girdiler. Doğru yanıt A seçeneğidir.
4.Soru
Aşağıdaki kişilerden hangisi diplomasiyi “uluslararası ilişkileri yürütme sanatı” olarak tanımlamıştır?
Harold Nicolson |
Tayyar Arı |
Edmund Burke |
Ömer Kürkçüoğlu |
Aleksandros Mavrokardatos |
İngiliz yazar ve devlet adamı Edmund Burke, bugünkü anlamıyla diplomasi kavramını “uluslararası ilişkileri yürütme sanatı” yani devletlerarası ilişkileri ve görüşmeleri icra etme manasında kullanmaya başlamıştır. Bundan sonra diplomasi kavramı bu içeriği ile bütün dünyada kabul görmüş ve kaynaklara da bu şekliyle geçmiştir. Doğru cevap C şıkkıdır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İstanbul'un fetihten bir yıl sonra ilk daimî elçilik kuran devlettir?
Fransa |
Avusturya |
Rusya |
Lehistan |
Venedik |
İstanbul’da ilk daimî elçilik fetihten bir yıl sonra Venedik tarafından kurulmuş,
onu 1475’te Lehistan, 1497’de Rusya, 1525’te Fransa,1528’de Avusturya,
1583’te İngiltere’nin açtığı elçilikler izlemiştir. Doğru cevap E'dir.
6.Soru
Diplomatik görüşmeler neticesinde imzalanan antlaşmaların saklanması, protokol sorunlarının çözüme ulaştırılması ile savaşın ilan edilmesi ve barışın yapılması gibi belli işlerle uğraşan Fetailis Kurul’u aşağıdakilerden hangisinde ilk olarak kurulmuştur?
Çin |
Grek |
Roma |
İran |
Osmanlı |
“Fetialis Kurulu”, diplomatik görüşmeler neticesinde imzalanan antlaşmaların saklanması, protokol sorunlarının çözüme ulaştırılması ile savaşın ilan edilmesi ve barışın yapılması gibi belli işlerle uğraşmak için Roma’da ilk olarak kurulmuştur.
7.Soru
Osmanlı dış politikasında “Dışişleri Bakanlığı” görevini 1654’den 1836’ya kim ifa etmiştir?
Nişancı |
Beylikçi |
Sadrazam |
Reisülküttab |
Sadaret kethüdası |
1654’den 1836’ya kadar 180 yıla yakın bir süre, reisülküttablar, fiilen hariciye nazırı görevlerini ifa etmişlerdi.
8.Soru
Kavram olarak diplomasinin ne olduğu konusunda ise, siyaset bilimcileri arasında farklı görüşler ve izahlar bulunmaktadır. Diplomasi kavramını “dış ilişkilerinin yürütülmesi biçimine ilişkin kaidelerin tümüdür”, şeklinde tarif eden siyaset bilimci aşağıdakilerden hangisidir?
Tayyar Arı |
Edmund Burke |
Harold Nicolson |
Thomas Hobbes |
Ömer Kürkçüoğlu |
Diplomasi kavramını “dış ilişkilerinin yürütülmesi biçimine ilişkin kaidelerin tümüdür”, şeklinde tarif eden siyaset bilimci Ömer Kürkçüoğlu’dur.
9.Soru
6 gün süren müzakerelerden sonra 5 Eylül 1669’da imzalanan on sekiz maddelik bir antlaşma ile Girit’in fethi Osmanlılarca tamamlanmıştır. Osmanlı Girit'i hangi devletten almıştır?
İspanya |
Portekiz |
Hollanda |
Ceneviz |
Venedik |
Osmanlılar Girit'i Venedik'ten almıştır.
10.Soru
Osmanlılar 1612 antlaşması ile hangi toprakları kaybetmişlerdir?
Balkan toprakları |
Azerbaycan ve Kafkas toprakları |
Gürcistan |
Mısır |
Eritre |
Osmanlılar 1612 antlaşması ile Azerbaycan ve Kafkas topraklarını kaybetmişlerdir.
11.Soru
Osmanlı Devleti 1821-1833 yılları arasında uluslararası çok çetin meselelerle yüzleşti. 11 Mart 1836 tarihinde II. Mahmud’un hatt-ı hümayunuyla Hariciye Nezareti kuruldu. Hariciye Nezaretine bağlı Divan-ı Hümayun Dairesinde dört şube olacaktı. Aşağıdakilerden hangisi bu şubelerden biri değildir?
Rüûs Kalemi |
Beylik Kalemi |
Tahvil Kalemi |
Mühimme Odası |
Tahrirat-ı Ecnebiye Odası |
Osmanlı Devleti 1821-1833 yılları arasında uluslararası çok çetin meselelerle yüzleşti. 11 Mart 1836 tarihinde II. Mahmud’un hatt-ı hümayunuyla Hariciye Nezareti kuruldu. Hariciye Nezaretinin kurulmasıyla birlikte Avrupa modeline uygun usullerle işleyecek bir diplomasi mekanizması tam anlamıyla kurulmuş ve bu alanda büyük ölçüde birliktelik sağlanmıştır. Nezaretle Osmanlı Elçilikleri arasındaki diplomatik yazışmalar Fransızca olarak yapılmaya başlandı. Hariciye Nezaretine bağlı Divan-ı Hümayun Dairesinde Beylik Kalemi, Tahvil Kalemi, Rüûs Kalemi ve Mühimme Odası’ndan oluşan dört şube olacaktı. Tercüme Odası’na bağlı bir şube olarak kurulan Tahrirat-ı Ecnebiye Odası’nın görevi muhtelif dillerde gelen ve giden yazışmaları hususi defterlere kaydederek bunların kayıtlarını takip etmekti.
12.Soru
16 Nisan 1821’de Divan-ı Hümayun Tercümanlığı’nın ilgası sonrasında Osmanlı dış ilişkileri için bir tercüman gerektiğinden II. Mahmud, tercüman yetiştirmek ve Babıâli memurlarından dil öğrenmek isteyenlere yabancı dil öğretmek amacıyla Tercüme Odası’nı kurmuştur. Tercüme Odası ne zaman kurulmuştur?
1821 |
1822 |
1823 |
1824 |
1825 |
16 Nisan 1821’de Divan-ı Hümayun Tercümanlığı’nın ilgası sonrasında Osmanlı dış ilişkileri için bir tercüman gerektiğinden Mühendishane hocalarından Rum kökenli Müslüman olmuş Yahya Efendi ile oğlu Ruhiddin Efendi Babıâli’deki Rumca ve Fransızca yazışmaları tercüme işinde görevlendirildi. Bu göreve bir kaç Müslüman atandıysa da atananlar bazı kesimlerce küçük görüldüğü için hemen ayrılmışlardı. Bunun üzerine II. Mahmud, 23 Nisan 1821’de tercüman yetiştirmek ve Babıâli memurlarından dil öğrenmek isteyenlere yabancı dil öğretmek amacıyla Tercüme Odası’nı kurdu. Odanın başına getirilecek olana ayda 500 kuruş maaş verilmesi için talimat verdi. Yahya Efendi’nin, Mühendishane’deki görevinden alınarak asaleten Babıâli Tercümanlığı’na ve Tercüme Odası’nın başına getirilmesiyle Tercüme Odası kurulmuş oldu.
13.Soru
Çevre devletlerin bağlılıklarını bildirmek için Çin’e elçiler gönderdikleri, Çin'in üniversal krallık döneminde uygulanan diplomasi türü aşağıdakilerden hangisidir?
Geçici diplomasi |
Çok tek taraflı diplomasi |
Sürekli diplomasi |
Tek yanlı diplomasi |
Çok yanlı diplomasi |
Çevre devletlerin bağlılıklarını bildirmek için Çin’e elçiler gönderdikleri, Çin'in dünyanın merkezi olduğuna inanılan üniversal krallık döneminde uygulanan diplomasi türü, çok tek taraflı diplomasidir. Çevre devletlerden elçiler sık olarak Çin’e gelseler de, Çin’in buralara elçi göndermesi seyrekti. Bundan dolayı buna “çok tek taraflı” diplomasi denmektedir.
14.Soru
1793 yılında Londra’ya gönderilen ilk daimî ikamet Elçisi aşağıdakilerden hangisidir?
Ahmed Resmi Efendi |
Artin Dadyan Paşa |
Yusuf Agah Efendi |
Damat Gürcü Halil Rıfat Paşa |
Vasıf Efendi |
1793 yılında Londra’ya gönderilen ilk daimî ikamet Elçisi Yusuf Ağah Efendi’dir. Doğru cevap C'dir.
15.Soru
Tercümanların Osmanlı dış ilişkileri ve diplomasisindeki üstlendikleri rolleri hangi dönemde özellikle artmıştır?
Osman Bey |
Orhan Gazi |
Fatih |
II. Mahmut |
III. Selim |
II. Mahmud döneminde ise uluslararası ilişkilerin artması, tercümanların Osmanlı dış ilişkileri ve diplomasisindeki üstlendikleri rolün önemini artırdı.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı devletinin XV. ve XVI. yüzyılda gayrimüslim devletlere elçi gönderme nedenleri arasında yer almaz?
Barış Antlaşması |
Müslüman halktan alınan vergi artışı |
Zafer haberi vermek |
Cülus haberi vermek |
Yabancı hükümdarların taç giyme törenleri |
Osmanlı devletinin XV. ve XVI. yüzyılda gayrimüslim devletlere Barış Antlaşması, Zafer haberi vermek, Cülus haberi vermek, Yabancı hükümdarların taç giyme törenleri,Kız istemek, gelin getirmek vb, Hediye götürmek gibi nedenlerle elçi göndermiştir fakat müslüman halka uygulanan vergiler iç işlerini ilgilendirdiği için, yabancı ülkelere konu hakkında bilgi vermek için bir elçi gönderilmemiştir.
17.Soru
Diplomasi tarihinin bilinen ilk vesikası olma özelliği taşıyan "Kadeş Antlaşması" hangi yıl imzalanmıştır?
MÖ. 1650 |
MÖ. 1480 |
MÖ. 1290 |
MÖ. 1285 |
MÖ. 1185 |
Hititler (MÖ. 1650-MÖ. 1180) ve kadim Mısırlılar (MÖ. 3000-MÖ. 670) arasında MÖ. 1285 yılında cereyan eden Kadeş Savaşını sona erdiren “Kadeş Antlaşması”, diplomasi tarihinin bugün bilinen ilk vesikası olma özelliğine sahiptir. MÖ. 1278 yılında imzalanan ve orijinal dili Akadca olan bu antlaşmanın kil tablete basılmış bir kopyası Hitit İmparatorluğu’nun başşehri Hattuşa’da 1906 yılında bulunmuştur.
18.Soru
Osmanlı Devletinde Divan-ı Hümayun'un baş sorumlusu durumunda bulunan Reisülküttab'ın görevi günümüze uyarlanırsa aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Dışişleri bakanı |
İç işleri bakanı |
Başbakan |
Meclis başkanı |
Devlet bakanı |
Eskiden beri reisülküttabın bugünkü dışişleri bakanı mevkiinde olduğu düşünülmekle beraber, bakana has yetki ve sorumluluklar çok uzun bir süre esasen sadrazamda bulundu. Reisülküttabın ise bugünkü Başbakanlık ve Dışişleri Müsteşarı durumunda olduğunu söylemek mümkündür.
19.Soru
İslâm tarihindeki ilk diplomatik faaliyet olarak gösterilebilecek ve bizzat Hz. Muhammed tarafından gerçekleştirilen “Medine Vesikası” antlaşmasına katılan aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Medineli Müşrikler, Mekkeli Müşrikler ve Müslümanlar |
Müslümanlar, Mekkeli Müşrikler ve Yahudiler |
Müslümanlar, Medineli Müşrikler ve Bizans İmparatorluğu |
Medineli Müşrikler, Yahudiler ve Müslümanlar |
Bizans İmparatorluğu, Sasani İmparatorluğu ve Müslümanlar |
İslâm tarihindeki ilk diplomatik faaliyetleri bizzat Hz. Muhammed tarafından gerçekleştirilmiştir. Hz. Muhammed, 622 yılında Medineli Müşrikler, Yahudiler ve Müslümanlar arasında yaptığı antlaşma bu bağlamda zikredilecek en önemli ilk örnektir. Medine Vesikası denen bu antlaşmayla, eskiden beri aralarında çatışma bulunan toplumlar barıştırılmış ve yeni bir toplumsal düzen inşa edilmiştir.
20.Soru
- Devletlerin kendi propagandalarına yaparak dünya kamuoyunu etkilemesi
- Veto yetkisi bulunan devletlerin istedikleri kararın çıkmaması durumunda kararı bloke etmeleri
- Problemlerin ilgili devletin sorunu olmaktan çıkıp karmaşık ve milletlerarası boyut kazanması
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri parlementer diplomasinin uygulamasındaki mevcut sorunlardır?
Yalnız II |
II ve III |
I ve II |
I, II, III |
Yalnız III |
Parlementer diplomasinin uygulamasındaki mevcut sorunlar, Devletlerin kendi propagandalarına yaparak dünya kamuoyunu etkilemesi, Veto yetkisi bulunan devletlerin istedikleri kararın çıkmaması durumunda kararı bloke etmeleri, Problemlerin ilgili devletin sorunu olmaktan çıkıp karmaşık ve milletlerarası boyut kazanmasıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ