Osmanlı Diplomasisi Ara 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Hükümdarların emriyle bazı devlet, zümre ve kişilere özel haklar tanınmak üzere düzenlenen hukukî belgeye ne ad verilmektedir?
Ahidname |
İmtiyazname |
Kapütilasyon |
kıdem belgesi |
Padişah izni |
Ahidname, hükümdarların emriyle bazı devlet, zümre ve kişilere özel haklar tanınmak üzere düzenlenen hukukî belgedir. Sözlüklerde “muahede” veya “antlaşma kağıdı” gibi kısa tanımlar yanında “antlaşma şartlarını ve iki tarafın imzasını taşıyan kağıt” biçiminde de tanımlanır.
2.Soru
Aşağıdaki yazarlardan hangisi diplomasi kavramını “uluslararası ilişkileri yürütme sanatı” manasında kullanmaya başlamıştır?
Harold Nicolson |
Thomas Hobbes |
Ömer Kürkçüoğlu |
Edmund Burke |
Chantal Mouffe |
1796 yılında Edmund Burke ile değişmiştir. İngiliz yazar ve devlet adamı Burke, bugünkü anlamıyla diplomasi kavramını “uluslararası ilişkileri yürütme sanatı”; yani devletlerarası ilişkileri ve görüşmeleri icra etme manasında kullanmaya başlamıştır. bu nedenle cevap D seçeneğidir.
3.Soru
Hariciye Nazırı görevine ilk atanan kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Mehmet Akif Efendi |
Ahmed Hulusi Paşa |
Mustafa Reşit Efendi |
Yusuf Ağah Efendi |
Yahya Efendi |
11 Mart 1836 tarihinde II. Mahmud’un hatt-ı hümayunuyla Hariciye Nezareti kuruldu. Buna göre reisülküttablığın yerini “Umur-ı Hariciye Nezareti” aldı 1832 yılından beri reisülküttablık yapan Mehmed Akif Efendi de Hariciye Nazırı olarak atandı.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Divan-ı Hümayun’un dış ilişkiler bakımından işlevleri arasında değildir?
Bir devletle siyasî ilişki kurulması Divan-ı Hümayunda görüşülürdü |
Osmanlı Devletine gelen elçilerle ilgili kararlar önce padişah ve veziriazam arasında alınır, sonra Divan-ı Hümayunda görüşülürdü |
Divan-ı Hümayundan çıkan bir “icazet-i hümayun” ile hukukî anlamda tanıma gerçekleştirilmekteydi |
Osmanlı ülkesine gelen yabancı elçilerin ülkede güvenlik içinde seyahat |
Gelen elçilere, geldikleri ülkeye verilen önem ve değer doğrultusunda takınılacak tutum Divan tarafından belirlenirdi |
Divan-ı Hümayun’un dış ilişkiler bakımından rolü ve işlevi şu noktalarda toplanmaktadır:
• Bir devletle siyasî ilişki kurulması Divan’da karara bağlanmakta, oradan çıkan
bir “icazet-i hümayun” ile hukukî anlamda tanıma gerçekleştirilmekteydi.
• Osmanlı ülkesine gelen yabancı elçilerin ülkede güvenlik içinde seyahat
edebilmeleri için alınması gereken tedbirler burada görüşülüp karara bağlanırdı.
• Gelen elçilere, geldikleri ülkeye verilen önem ve değer doğrultusunda takınılacak tutum -bu çerçevede nasıl bir protokole tabi tutulacakları- Divan tarafından belirlenirdi.
5.Soru
Hükümdarların emriyle bazı devlet, zümre ve kişilere özel haklar tanınmak üzere düzenlenen hukukî belgeye ne ad verilir?
Temessükler |
Name-i hümayun |
Müdârâ |
İstimalet |
Ahidname |
Ahidname, hükümdarların emriyle bazı devlet, zümre ve kişilere özel haklar tanınmak üzere düzenlenen hukukî belgedir.
6.Soru
Diplomasi Kavramının kökeni aşağıdakilerden hangisidir?
Latince |
Grekçe |
Sümerce |
Slavca |
Türkçe |
Diplomasi kavramının kökeni Grekçe dir.
7.Soru
“Filistin’de yaşanan acıların durdurulması için Birleşmiş Milletleri göreve davet ediyorum.” diyen bir lider bu sorunun çözümü için hangi diplomasi türünü önermektedir?
Parlementer Diplomasisi |
Sürekli Diplomasi |
Zirve Diplomasisi |
Çok Taraflı Diplomasi |
Konferans Diplomasisi |
Milletlerarası sorunların bazı uluslararası kuruluşlar vasıtasıyla görüşülmesine “Parlamenter Diplomasi” denir. Özellikle de İkinci Dünya Savaşı›’nın (1939-1945) ardından ortaya çıkan BM’ye bağlı kuruluşlar ile Avrupa Birliği gibi teşkilatların ilgili kuruluşları bu diplomaside etkin olmaktadırlar. Bu nedenle cevap A seçeneğidir.
8.Soru
Diplomatik temsilcilerin Büyükelçi ve Legalar, Ortaelçiler, Mukimelçiler ve Maslahatgüzar olarak dört sınıfa ayrılması aşağıdakilerden hangisi ile gerçekleştirilmiştir?
Viyana Kongresi |
Aix-La Chappelle Protokolü |
Karlofça Kongresi |
Westphalia Antlaşması
|
Islahat Fermanı |
1815 Viyana Kongresi’nde ilgili devletlerin diplomatik temsilcilerinin sınıf ve dereceleri belirlenmiştir. Viyana Kongresi’nde kabul edilen tüzüğe göre diplomatik temsilciler Hükümdarlar yanına gönderilen Büyükelçiler ve Papa’nın elçisi “Legalar”, Hükümdarlar yanına gönderilen Ortaelçiler ve diğer temsilciler, Dışişleri Bakanları yanına gönderilen Maslahatgüzârlar olarak üçe ayrılmıştır. 1818 yılında imzalanan “Aix-La Chappelle Protokolü” ile bu diplomatik temsilcileri şu şekilde belirlemiş ve dördüncü bir sınıfı daha eklemiştir.
- Büyükelçiler ve Legalar
- Ortaelçiler
- Mukimelçiler
- Maslahatgüzârlar, doğru cevap B şıkkıdır.
9.Soru
I. Murad devrinde Karamanlı tehlikesinden çekinen Germiyan beyinin kızını I. Murad’ın oğlu Bayezid ile evlendirmesi karşılığında Osmanlıların Kütahya, Simav, Emet ve Tavşanlı’yı çeyiz olarak aldığı süreçte ulemadan bir kişinin Osmanlı'ya elçi olarak gönderildiği bilinmektedir. Bu isim aşağıdakilerden hangisidir?
Kadı Mürsel |
Mevlanâ Hamza |
Şeyh Yahya |
Mevlanâ Şemseddin |
İshak Fakih |
I. Murad devrinde Karamanlı tehlikesinden çekinen Germiyan beyinin kızını I. Murad’ın oğlu Bayezid ile evlendirmesi karşılığında Osmanlıların Kütahya, Simav, Emet ve Tavşanlı’yı çeyiz olarak aldığı süreçte de yine ulemadan bir kişinin, İshak Fakihin ismi öne çıkar. Devrin kaynaklarına göre Germiyan beyi Süleyman Şah’ın kızı Devlet Hatun ile I. Murad’ın oğlu Bayezid’in evlenmesi için Osmanlılarla dünür olma isteğini Sultan I. Murad’a bildirmek üzere dönemin tanınmış ulemasından İshak Fakih görevlendirilir. Osmanlı sultanının huzuruna, bakımlı atlardan ve Denizli’nin ak alemli bezlerinden oluşan zengin hediyelerle çıkan İshak Fakih teklifini Sultan Murad kabul eder.
10.Soru
Divan-ı Hümayun'un genel sekreteri gibi görev yapan, çıkan kararların kanunlar ve yazışma usulleri dâhilinde kaleme alınarak, gerekli yerlere gönderilmesinden sorumlu olan kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Reisülküttap |
Elçi |
Nişancı |
Beylikçi |
Amedci |
Nişancı, Divan-ı Hümayun'un genel sekreteri gibi görev yapmaktaydı. Çıkan kararların kanunlar ve yazışma usulleri dâhilinde kaleme alınarak, gerekli yerlere gönderilmesinden sorumlu olan kişi idi. Doğru cevap C şıkkıdır.
11.Soru
Aşağıdaki tanımlardan hangisi "Darü'l-harb" kavramını açıklamaktadır?
Şeriatın hüküm sürdüğü İslam toprakları. |
Tâbi devletler ve diğer haraç ödeyen ülkeler. |
Gayrimüslimlerin yönetimi altında bulunan ve cihada açık ülkeler. |
Elçi kabullerinde sultanın mutlak hakimiyeti. |
Devletlerarası ilişkilerin esası barıştır ama belirli şartlarda savaşa izin verilir. |
Osmanlı diplomasisi açısından İslam hukukunun kavramları ve ilkeleri temel önem taşıyordu. Buna göre ülkeler üç kategoride toplanmaktaydı: Darü'l-İslam yani şeriatın hüküm sürdüğü İslam toprakları, Darü'l-harb yani gayrimüslimlerin yönetimi altında bulunan ve cihada açık ülkeler ve Darü's-sulh yani tâbi devletler ve diğer haraç ödeyen ülkeler. Doğru cevap C'dir.
12.Soru
Bizans ilk olarak hangi tarihte Osmanlılara haraç vermeye başlamış ve sonrasında iki devlet arasında bir haraçgüzarlık rejimi kurulmuştur?
1290 |
1320 |
1333 |
1389 |
1453 |
Osmanlıların İznik şehrini 1331'de teslim almalarından iki yıl sonra yapılan bir antlaşma ile Bizans İmparatoru bu durumu kabullenerek elinde kalan yerler için Orhan Gazi’ye haraç vermeye razı olmuştur. Böylece Osmanlılar Bizans ile diplomatik bir ilişki tesis etmiş ve neticesinde zaman zaman kesintiye uğrasa da bir haraçgüzârlık rejimi kurmuşlardır.
13.Soru
İlk devirlerde Reisülküttabın birinci derece buyruk altı, bir bakıma özel kalem müdürü niteliğinde olan Divan-ı Hümayun Kalemiye birimi hangisidir?
Beylik |
Tahvil |
Rüus |
Amedi |
Sahh |
İlk devirlerde Reisülküttabın birinci derece buyruk altı, bir bakıma özel kalem müdürü niteliğinde olan Divan-ı Hümayun Kalemiye birimi Amedi'dir.
14.Soru
Diplomasi tarihinin bugün bilinen ilk vesikası olma özelliğine sahip olan belge aşağıdaki bölge diplomasilerinin hangisinde ortaya çıkmıştır?
Çin Diplomasisi |
Grek Diplomasisi |
Kadim Doğu Diplomasisi |
Roma İmparatorluğu Diplomasisi |
Eski Türklerde Diplomasi |
Kadim Doğu’da Diplomasi
Bu genel bilgilerin dışında diplomasi tarihi hakkında en eski belge yine bu bölgeden çıkmıştır. Hititler (MÖ. 1650-MÖ. 1180) ve kadim Mısırlılar (MÖ. 3000-MÖ. 670) arasında MÖ. 1285 yılında cereyan eden Kadeş Savaşı’nı sona Erdiren “Kadeş Antlaşması”, diplomasi tarihinin bugün bilinen ilk vesikası olma özelliğine sahiptir.
15.Soru
I. Basra Körfezi
II. Kızılden
III. Hint Okyanusu
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Osmanlı Devleti'nin 16. yüzyılda Portekizlilere karşı mücadele ettiği yerlerdendir?
Yalnız I |
I ve II |
II ve III |
Yalnız III |
Hepsi |
Bütün seçenekler Osmanlı Devleti'nin 16. yüzyılda Portekizlilere karşı mücadele ettiği yerlerdendir
16.Soru
“Daima muzaffer olan padişah tarafından daima mağlup olan Viyana dinsizine lutfen ihsan olunan” diye yazılan sözlerle Osmanlılar aşağıdakilerden hangisine hitap etmiştir?
Almanya |
Macaristan |
Rusya |
Sırbistan |
Avusturya |
Osmanlı padişahları Zitvatorok Antlaşması’yla Avusturya İmparatoru’nun “kayzer/ çasar” unvanını kullanmasını ilk defa kabul etmişlerdi. Oysa, Osmanlılar, o tarihe kadar Avusturya İmparatoru için sadece “Nemçe Kralı” unvanını kabul etmekte ve resmî yazışmalarda da bu unvanı kullanmaktaydılar. Halbuki XVI. yüzyılda Avusturya ile yapılan ve sekiz yılda bir uzatılan antlaşmada dahi “daima muzaffer olan padişah tarafından daima mağlup olan Viyana dinsizine lutfen ihsan olunan” tarzında ifadeler yer alırdı.
17.Soru
Uluslararası siyasetin resmî yollarla uygulamaya aktarılması sürecine ne denir?
Diplomasi |
Müzakere |
Nota |
Görüşme |
Antlaşma |
Uluslararası siyasetin resmî yollarla uygulamaya aktarılması sürecine diplomasi denir.
18.Soru
Osmanlılar tarafından özellikle gayrimüslim topluluklara karşı uygulanan, insanların gönüllerini kazanarak kendi hakimiyetini kurma kavramına ne ad verilmektedir?
Darü's Sulh |
İstimalet |
Mukabele bi'l-misl |
Müdara |
Eman |
Osmanlılar tarafından özellikle gayrimüslim topluluklara karşı uygulanan, insanların gönüllerini kazanarak kendi hakimiyetini kurma kavramına istimalet adı verilmektedir. Osmanlılar daha küçük bir beylik iken komşu gayrimüslim topluluklarla, bilahare Bizans ve bazı Balkan devletleriyle zaman zaman bu yönde dostane ilişkiler kurmuşlardır.
19.Soru
“Fetialis Kurulu”, diplomatik görüşmeler neticesinde imzalanan antlaşmaların saklanması, protokol sorunlarının çözüme ulaştırılması ile savaşın ilan edilmesi ve barışın yapılması gibi belli işlerle uğraşmak için kurulmuştur. Bu kurul ilk nerede kurulmuştur?
Mısır |
Roma |
Sparta |
Athena |
Hattuşa |
“Fetialis Kurulu”, diplomatik görüşmeler neticesinde imzalanan antlaşmaların saklanması, protokol sorunlarının çözüme ulaştırılması ile savaşın ilan edilmesi ve barışın yapılması gibi belli işlerle uğraşmak için Roma’da ilk olarak kurulmuştur.
20.Soru
1280’li yıllarda Kadim Doğu’da yer alan bölge devletleri arasında mektuplaşmaların vuku’ bulduğu da bilinmektedir. Siyasi özellikler de taşıyan bu mektuplara ne ad verilir?
Kotow |
Amarna |
Proksenos |
Fetialis Kurulu |
Ad Hoc Diplomasi |
1280’li yıllarda Kadim Doğu’da yer alan bölge devletleri arasında mektuplaşmaların vuku’ bulduğu da bilinmektedir. Siyasi özellikler de taşıyan bu mektuplara Amarna denir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ