Osmanlı Diplomasisi Ara 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İstanbul’da ilk daimî elçilik aşağıdakilerden hangisi tarafından kurulmuştur?
Lehistan |
Venedik |
Rusya |
Fransa |
Avusturya |
İstanbul’da ilk daimî elçilik fetihten bir yıl sonra Venedik tarafından kurulmuş, onu 1475’te Lehistan, 1497’de Rusya, 1525’te Fransa, 1528’de Avusturya, 1583’te İngiltere’nin açtığı elçilikler izlemiştir.
2.Soru
Karlofça antlaşmasına giden süreçte Osmanlı ve galip devletler arasında barış görüşmeleri için 27 Ocak 1698'de bir protokol imzalanmıştır. Bu protokolün adı nedir?
Edirne Protokolü |
İstanbul Protokolü |
Zenta Protokolü |
Viyana Protokolü |
Belgrad Protokolü |
Karlofça için resmî görüşmeler 13 Kasım 1698’de İngiliz elçisi Paget’nin nutkuyla başladı. Avusturya heyetinin yanında Lehistan, Venedik ve Rusya temsilcilerinin katıldığı müzakerelerde Rus elçisi Türk taleplerini kabul etmek konusunda yetkisi olmadığını belirttiğinden Rusya ile ateşkes antlaşması yapılır, akabinde diğer devletlerle 26 Ocak 1699’da muahede imzalanır. Rusya ile bilahare İstanbul’da yapılan görüşmeler sonucunda antlaşma imzalanır (15 Temmuz 1700). Bu süreçte, resmî görüşmeler öncesinde, barışın hangi esaslar dahilinde yapılacağının protokole bağlanması (Edirne Protokolü, 27 Ocak 1698), barış müzakerelerinin yapılacağı Karlofça’ya gelindiğinde görüşme çadırını kimin kuracağı, çadırın kapıları vb. dahil protokol tartışmaları da epeyce zaman almıştır.
3.Soru
Osmanlı hükümdarlarının yabancı hükümdarlara gönderdiği mektuplara ne ad verilir?
Müstemin |
Name-i Hümayun |
Temessük |
Müdara |
İstimalet |
Osmanlı hükümdarlarının yabancı hükümdarlara gönderdiği mektuplara name-i hümayun denirdi.
4.Soru
“ Kotow giyip hükümdarın karşına çıkmak çok aşağılayıcı” diyen bir elçi aşağıdaki devletlerden hangisine elçi olarak gönderilmiştir?
Osmanlı İmparatorluğu |
Çin İmparatorluğu |
Sasani İmparatorluğu |
Bizans İmparatorluğu |
Roma İmparatorluğu |
Kadim bir Çin diplomasi uygulaması olan yabancı elçilerin huzura çıktıklarında giydikleri ve Çin imparatorunun gelenleri aşağılaması anlamına gelen “Kotow” adlı giysi Avrupalıların tepkisini çekmesine rağmen giymek zorunda kalıyorlardı. Bu nedenle doğru seçenecek B seçeneğidir.
5.Soru
Hariciye Nezareti kimin döneminde kurulmuştur?
II. Mahmud |
III. Ahmed |
III. Selim |
I. Mustafa |
II. Abdülhamid |
Hariciye Nezareti II. Mahmud döneminde kurulmuştur.
6.Soru
İstanbul'da ilk daimi elçilik hangi tarihte kurulmuştur?
1454 |
1475 |
1497 |
1525 |
1583 |
İstanbul’da ilk daimî elçilik 1454 yılında Venedik tarafından kurulmuş, onu 1475’te Lehistan, 1497’de Rusya, 1525’te Fransa, 1528’de Avusturya, 1583’te İngiltere’nin açtığı elçilikler izlemiştir.
7.Soru
I. Ülkesinden nâme getirmiş ama bizzat padişaha hitaben yazılmış mektup getirmeyen elçi de Padişah huzuruna kabul edilmez, sadrazamla görüşürdü.
II.Elçi cevabını alıncaya kadar 4-5 haftaya varan bir süre İstanbul’da kalırdı.
III. Batılı elçiler iskemleye Müslümanlar mindere oturtulurdu.
IV. Elçiler Divan-ı Hümayun’a arz ve ulufe günlerinde kabul edilirdi.
Yukarıda belirtilenlerin hangileri Osmanlıda elçilerin kabulüne ilişkin doğru bilgilerdir?
I,II |
II,III |
I,II,III |
I,III,IV |
III,IV |
Batılı elçiler iskemleye Müslümanlar mindere oturtulurdu. Toplantıdan sonra yemek yenir, elçi ve maiyetine kürk ve hil’atler giydirilirdi. Daha sonra padişahın huzuruna çıkarılan elçinin hediyeleri bir gün önceden saraya takdim edilirdi. Ülkesinden nâme getirmiş ama bizzat padişaha hitaben yazılmış mektup getirmeyen elçi de Padişah huzuruna kabul edilmez, sadrazamla görüşürdü. Elçi cevabını alıncaya kadar 4-5 aya varan uzunca bir süre İstanbul’da kalırdı. Bu durumda II. cisi hariç diğerleri doğru bilgilerdir.
8.Soru
Birinci Dünya Savaşı'nı sonunda toplanan Paris Barış Konferansı'na çok sayıda devlet katılmıştır. Bu bağlamda Paris Barış Konferası'nın hangi tür diplomasiyi teşkil ettiği belirtilebilir?
Sürekli diplomasi |
Ad hoc diplomasi |
Parlamenter diplomasi |
Çok taraflı diplomasi |
İkili diplomasi |
Birinci Dünya Savaşı sonunda toplanan Paris Barış Konferansı çok sayıda devletin temsil edilmesi nedeniyle çok taraflı diplomasi örneğini teşkil etmektedir.
9.Soru
Sürekli diplomasi ilk olarak hangi devletlerde uygulanmaya başlanmıştır?
Antik Yunan devletleri |
İtalyan şehir devletleri |
Hititler |
Sümerler |
Mısırlılar |
Sürekli diplomasi Venedik ve Ceneviz gibi İtalyan şehir devletlerinde başlamıştır. Doğru yanıt B seçeneğidir.
10.Soru
Selçuklu vezilerinden Nizamülmülk'ün meşhur eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Siyasetname |
Kutadgu Bilig |
Mukaddime |
Divan-ı Hikmet |
Divanü Lügati't Türk |
Selçuklu vezilerinden Nizamülmülk'ün meşhur eseri Siyasetname'dir.
11.Soru
Hititliler ve kadim Mısırlılar arasında imzalanan ve diplomasi tarihinin bugün bilinen ilk vesikası olma özelliğine sahip Kadeş Antlaşması’nın orjinal dili aşağıdakilerden hangisidir?
Arapça |
Hiyoroglif |
Akadca |
Latince |
Hititce |
Hititler (MÖ. 1650-MÖ. 1180) ve kadim Mısırlılar (MÖ. 3000-MÖ.670) arasında MÖ. 1285 yılında cereyan eden Kadeş Savaşı’ nı sona erdiren “Kadeş Antlaşması”, diplomasi tarihinin bugün bilinen ilk vesikası olma özelliğine sahiptir. MÖ. 1278 yılında imzalanan ve orijinali Akadca olan bu antlaşmanın kil tablete basılmış bir kopyası Hitit İmparatorluğu’nun başşehri Hattuşa’da 1906 yılında bulunmuştur.
12.Soru
Devletler arasındaki ilişkilerin elçilerin yanı sıra, duruma göre bunların doğrudan ilgili devletlerdeki “en üst seviyedeki karar alıcıları” olan hükümdarlar veya devlet başkanları tarafından yürütülmesine ne denmektedir?
Doruk diplomasisi |
Tepe diplomasisi |
Zirve diplomasisi |
Şahika diplomasisi |
Temel diplomasisi |
Devletler arasındaki ilişkilerin elçilerin yanı sıra, duruma göre bunların doğrudan
ilgili devletlerdeki “en üst seviyedeki karar alıcıları” olan hükümdarlar veya devlet
başkanları tarafından yürütülmesine “zirve diplomasisi” denmektedir. Doğru cevap C'dir.
13.Soru
İslam ülkesine gelen ve "harbî" olarak tanımlanan bütün gayrimüslim ülke tebaalarının cezalandırılması ve mallarının yağmalanması meşru idi. Söz konusu kişilerin ülkeye girebilmeleri, ikamet edebilmeleri ve her türlü faaliyette bulunabilmeleri için kendilerine ".................." verilmesi gerekmekteydi.
Yukarıda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
haraç |
eman |
müdârâ |
ahde |
küfr'ün |
İslam ülkesine gelen ve "harbî" olarak tanımlanan bütün gayrimüslim ülke tebaalarının cezalandırılması ve mallarının yağmalanması meşru idi. Söz konusu kişilerin ülkeye girebilmeleri, ikamet edebilmeleri ve her türlü faaliyette bulunabilmeleri için kendilerine "eman" verilmesi gerekmekteydi. Bu ise, bir izin beratı (ahidname) ile yapılmaktadır. "Eman" kelime anlamı "emin olmak, güvenmek" tir. Hukuki terim olarak, "İslam ülkesine girmek veya İslam ordusuna teslim olmak isteyen bir yabancıya verilen can ve mal güvencesi" anlamını taşır. Doğru cevap B'dir.
14.Soru
Osmanlı diplomasisi açısından İslam hukukunun kavramları ve ilkeleri temel önem taşıyordu. Buna göre ülkeler üç kategoride toplanmaktaydı. Gayrimüslimlerin yönetimi altında bulunan ve cihada açık ülkeler aşağıdaki kategorilerin hangisinde bulunmaktadır?
Darü’l-harb |
Darü’s-sulh |
Darü’l-İslam |
Darü’l-kurra |
Darü’l-elhan |
Osmanlı diplomasisi açısından İslam hukukunun kavramları ve ilkeleri temel önem taşıyordu. Buna göre ülkeler üç kategoride toplanmaktaydı: Darü’l-İslam yani şeriatın hüküm sürdüğü İslam toprakları, Darü’l-harb yani gayrimüslimlerin yönetimi altında bulunan ve cihada açık ülkeler ve Darü’s-sulh yani tâbi devletler ve diğer haraç ödeyen ülkeler.
15.Soru
Osmanlıların genel olarak dostça ilişkiler içinde bulundukları Memlüklülerle araları, görünüşte, Fatih'in Dulkadir Beyliği'ni himaye altına almak istemesi ile bozulmuştur. Hicaz su yollarının tamiri meselesi bir başka anlaşmazlık kaynağı olmuştur. Memlüklüler bu iş için gelen Osmanlı ustalarını iyi karşılamamışlardır.Bütün bunların ardında yatan asıl sebep aşağıdakilerden hangisidir?
Önemli ticaret yollarının himaye altına alınmak istenmesi. |
İslam dünyasının liderliği mücadelesi. |
Batılı güçlerin desteğini alma mücadelesi. |
Balkanlarda Osmanlı egemenliğini zayıflatma girişimleri. |
Anadolu'nun tümüne hâkim olama rekabeti. |
Osmanlıların genel olarak dostça ilişkiler içinde bulundukları Memluklularla araları, görünüşte, Fatih'in Dulkadir Beyliği'ni himaye altına almak istemesi ile bozulmuştur. Hicaz su yollarının tamiri meselesi bir başka anlaşmazlık kaynağı olmuştur. Memluklular bu iş için gelen Osmanlı ustalarını iyi karşılamamışlardır. Bütün bunlarınardında yatan asıl sebep İslam dünyasının liderliği mücadelesiydi. Memluklular Abbasi halifesini ve Kutsal şehirleri himayeleri altında bulunduruyor, Fatih ise İstanbul'un fethiyle birlikte kendisini İslam aleminin lideri olarak görüyordu. Doğru cevap B'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bugünkü konsolosluk kurumunun ilk örnekleri için verilen isimdir?
Fetialis Kurulu |
Potestas |
Bailo |
Proksenos |
Baylos |
Balyos: Venedik Doçu’nun ve tüccarlarının Osmanlı Devleti’ndeki ticari ve siyasi çıkarlarını korumak ve daha fazla imtiyazlar kopartmak için İstanbul’da açtıkları temsilciliğe ‘balyos’ veya ‘baylos’ adı verildi.İtalya şehir devletlerinde, sürekli diplomasiye geçişin en önemli göstergesi olan daimi temsilcilerin bulundurulmaya başlanmasının ilk örneklerini Filistin, Mısır ve İstanbul’da Bailo ve Potestasdenen konsoloslukları açması ile başlanmıştır. Fetialis kurulu: diplomtik görüşmeler neticesinde imzalan antlaşmların saklanması, protokol sorunlarının çözüme ulaştırılması ile savaşın ilan edilmesi ve barışın yapılması gibi belli işler ile uğraşmak için Roma imparatorluğu döneminde kurulmuş bir kuruldur. Proksenos, Kadim Grek’lerin diplomasi tarihine kazandırdığı önemli yeniliklerden biri bugünkü konsolosluk kurumunun ilk örneklerine verilen isimdir.
17.Soru
Eman sözcüğünün hukuki terim olarak anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
İslam ülkesine girmek veya İslam ordusuna teslim olmak isteyen bir yabancıya verilen can ve mal güvencesi |
Hristiyan ülkelerde yapılan barış antlaşmaları |
Savaşın bitiminde yapılan mal dağılımı |
Saldıran düşmanı uzaklaştırmak için kullanılan terim |
Savaşılan ülkeyle müzakere yapmak |
Eman: İslam ülkesine girmek veya İslam ordusuna teslim olmak isteyen bir yabancıya verilen can ve mal güvencesidir.
18.Soru
Devletin ana kayıtlarını tutmakla mükellef olan birim aşağıdakilerden hangisidir?
Beylik Kalemi |
Amedi Kalemi |
Ehl-i Kalemi |
Rüus Kalemi |
Tahvil Kalemi |
Beylik Kalemi (Dairesi) devletin ana kayıtlarını tutmakla mükellefti.
19.Soru
Lehistan hangi padişah döneminde samur vergisine bağlanmıştır?
II. Murad |
III. Murad |
Fatih Sultan Mehmed |
Yıldırım Beyazıd |
Kanuni Sultan Süleyman |
Lehistan, III. Murad döneminde samur vergisine bağlanmıştır.
20.Soru
Yabancı elçilere uygulanacak protokolün ayrıntılı olarak düzenlendiği “Kanun-ı Elçiyan” hangi tarihte kabul edilmiştir?
1658 |
1662 |
1659 |
1657 |
1651 |
“Kanun-ı Elçiyan” olarak da adlandırılan 1657 tarihli Tevkii Abdurrahman Paşa Kanunnamesi’nde yabancı elçilere uygulanacak protokol ayrıntılı biçimde düzenlenmiştir. Daha önce teamüller çerçevesinde yürütülen teşrifat
işleri, ilk defa çok açık bir biçimde kurallara bağlanmıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ