Osmanlı İktisat Tarihi Ara 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
- İradi cedit hazinesinin kurulması çoklu hazine döneminin en önemli göstergesidir
- Çoklu hazineye ilk defa 2. Mahmut döneminde geçilmiştir.
- Hazineyi amire merkez hazinesi olma özelliğini yitirmiştir.
- Mansure ve darphane hazinelerinin kurulmuş olması da çoklu hazine devrine geçişin önemli göstergelerindendir.
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri Osmanlı devletinde çoklu hazine dönemine ait doğru bir veridir
I,II |
I,IV |
I,II,III |
I,II,III,IV |
IV |
I,IV doğrudur. Çoklu hazineye 3. Selim devrinde geçilmiştir. Hazineyi amire devletin Merkez hazinesi olma özelliğini yitirmemiştir.
2.Soru
İslâm vergileme düzeninde silahlı mücadele ile fethedilen topraklardan % 50 ye kadar alnılabileceği kaydedilen vergi aşağıdakilerden hangisidir ?
Haraç |
Öşür |
Cizye |
Tımar |
Zekat |
Harâc, ıslâm vergileme düzeninde silahlı mücadele ile fethedilen topraklardan % 50 ye kadar alınabileceği kaydedilen vergiydi. Harâc-ı muvazzaf ve harâc-ı mukâseme olarak ikiye ayrılmıştı. Harâc-ı muvazzaf, toprak üzerine maktu olarak konan vergiydi
3.Soru
Osmanlı Devleti’nde 16. yüzyıl sonlarında çıkan 17. yüzyılda da görülen isyanlar için kullanılan eşkiyalık hareketlerinin genel adı aşağıdakilerden hangisidir?
Celali isyanı |
Patrona isyanı |
Girit isyanı |
Yeniçeri ayaklanması |
Hersek ayaklanması |
Osmanlı Devleti’nde 16. yüzyıl sonlarında çıkan 17. yüzyılda da görülen isyanlar için kullanılan eşkiyalık hareketlerinin genel adı Celali İsyanı'dır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat ile gelen yenileşme hareketinin olumsuz sonuçlarından birisidir?
Askeri gücün zayıflamaya başlaması |
Askerî-reaya ayrımının artması |
Toprak kayıplarının artması |
Köyden kente göçün tekrar başlaması |
Müslüman- gayrımüslim ayrımının artması |
Tanzimat ile açık bir politika haline gelen yenileşme bir genelleme yapılacak olunursa, sosyal gruplara bakış açısında önemli bir sapma dönemidir. Özellikle yüzyılın ikinci yarısından itibaren, askerî-reaya ayrımı yerine müslüman- gayrımüslim ayrımı öne çıkmıştır. Bu da Türk-Ermeni-Rum-Bulgar-Sırp-Arap-Kürt ayrımına geçişi kolaylaştırmıştır. Toplumsal organizasyon ile çelişen bu gelişme devletin bundan sonraki tarihindeki politikaların başarısızlığında önemli bir sebeptir. Doğru cevap E’dir.
5.Soru
Osmanlı Devleti'nde bir iskân yöntemi olarak devlet eli ile bir başka bölgeye yerleştirme olayına ne ad verilir?
Sürgün |
İskan |
Serbest göç |
Yerleşim birimi |
Devşirme |
Sürgün, Osmanlı Devletinde bir iskân yöntemi olarak devlet eli ile bir başka bölgeye yerleştirme anlamında kullanılan bir tabirdir. Cevap A şıkkıdır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı'nın Klasik döneminde, halı ve kilim dokumacılığının yapıldığı merkezlerden biri değildir?
Uşak |
Gördes |
Kula |
Ereğli |
Milas |
Halıcılığın Orta Asya dönemlerinden beri önemli olduğunu, Selçuklular zamanında ihracata dönük halı üretimi yapıldığını biliyoruz. 1271-1272 yıllarında Çin’e giden Marco Polo, Konya ve Karaman’da dünyanın en güzel ve en iyi cins halılarının yapıldığını söyler. Geometrik motiflerin hâkim olduğu Selçuklu halıcılık geleneği 17. yüzyılda dahi Bergama halıcılığı şeklinde devam etmiştir. Bu dönemde Uşak, Gördes, Kula, Milas, Ladik halıcılığı meşhurdur. Buralarda dokunan halılar Avrupa’da yüksek talep görmekteydi. Halı ve kilim dokumacılığı, temel yapısı gereği, lonca teşkilatı dışında aile içinde yapılan bir üretimdi.
7.Soru
Bir ekonomide sosyal ve iktisadi ilişkilerde yavaş yavaş oluşan dengeleri, eğilimleri mümkün olduğu ölçüde muhafaza etme ve değişme
eğilimlerini engelleme ve herhangi bir değişme çıktığı takdirde, tekrar eski dengeye dönmek üzere değişmeyi ortadan kaldırma iradesinin
hâkim olmasına ne ad verilir?
Konservatizm |
Gelenekçilik |
Tutuculuk |
Fiskalizm |
Devletçilik |
Bir ekonomide sosyal ve iktisadi ilişkilerde yavaş yavaş oluşan dengeleri, eğilimleri mümkün olduğu ölçüde muhafaza etme ve değişme
eğilimlerini engelleme ve herhangi bir değişme çıktığı takdirde, tekrar eski dengeye dönmek üzere değişmeyi ortadan kaldırma iradesinin
hâkim olmasına gelenekçilik denir.
8.Soru
Yerleşik veya konar-göçer reayanın çiftlik statüsünün dışındaki topraklar için ödedikleri vergi aşağıdakilerden hangisidir?
Resm-i çiftbozan |
Resm-i dönüm |
Resm-i tapu |
Resm-i asiyab |
Resm-i çift |
Resm-i dönüm, yerleşik veya konar-göçer reayanın çiftlik statüsünün dışındaki topraklar için ödedikleri vergidir
9.Soru
I. Gelir ve gider maliyenin konusudur
II.Gelir sayımı yapmak aynı zamanda kayıtlı ekonomi demektir.
III.Merkez maliyesi, tımar ve vakıflar Osmanlı maliyesinin üç temel alanıdır.
IV.Osmanlı mali geleneğin kökeni hun devletline dayanır.
Osmanlı mali yapısı ile ilgili verilen yukarıdaki bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur?
I,II |
I,III |
I,II,III |
IV |
I,II,III,IV |
I,II,III doğrudur. Osmanlı mali geleneği Türklerin Anadolu’yu yurt edinmesi ve Selçuklu dönemine dayanır. Bu nedenle 11 yy dan 18.yy’la kadar süreç klasik Osmanlı dönemi olarak kabul edilir.
10.Soru
I. Üretim artışı ve gelir elde etme
II. Askeri yarar
III. İslamlaşma
IV. Bölgenin sistemle bütünleşmesi
Yukarıdaki hedeflerden hangisi/hangileri Osmanlının Kuruluş yıllarında devlet kontrollü nüfus politika hedefleri arasındadır?
I |
II,III |
I,III,IV |
I,II |
I,II,III,IV |
Tümü Devletin uyguladığı nüfus ve iskân politika hedefleridir.
11.Soru
19. yüzyılın itibaren kurulmaya başlanan Fabrika-i Hümayunlar ilk olarak hangi ürünlerin üretimini gerçekleştirmiştir?
Kağıt |
Mermi |
Kabza |
İğne |
Traktör |
Yeni kurulan fabrikaların başında 1805 yılında üretime başlayan kâğıt ve çuka fabrikası gelir. Bu fabrikalardan sonra 1836’da İslimye’de bir çuka, 1843’te İzmir’de bir kâğıt fabrikası kurulmuştur. Doğru cevap A seçeneğidir.
12.Soru
"İstanbul Gümrüğü gibi büyük gümrük mukâtaalarını, Rumeli kıptilerinin cizye ve ispençe vergilerini, tütün, kahve ve üzümden alınan resimleri ve çeflitli madenlerin gelirlerini vs. denetleyen büyük bir büroydu" Tanımda belirtilen gelir kalemi aşağıdaki seçeneklerden hangisidir?
Bursa Mukâtaası |
İstanbul Mukâtaası |
Maden Mukâtaası |
Kefe Mukâtaası |
Anadolu Muhasebesi |
Maden Mukâtaası
İstanbul Gümrüğü gibi büyük gümrük mukâtaalarını, Rumeli kıptilerinin cizye
ve ispençe vergilerini, tütün, kahve ve üzümden alınan resimleri ve çeflitli madenlerin gelirlerini vs. denetleyen büyük bir büroydu.
13.Soru
I. Trakya ovaları, Tuna havzası ve Teselya ovalarında ekilirdi.
II. Hektar başına 800-900 kilogram ürün alındığı tahmin edilirdi.
III. 1950'lere kadar orta seviyede verim vermiştir.
Yukarıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti'nde yetiştirilen buğday ile ilgili doğru olarak verilmiştir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Buğday ve Arpa, Trakya ovaları, Tuna havzası, Makedonya ve Teselya ovalarında oldukça yaygın görülürdü. Buğdayda verimlilik, ortalama olarak bire beş ya da bire altı, hektar başına da 800-900 kilogram ürün alındığı tahmin edilmektedir. Bu ortalama verimlilik düzeyi, 20. yüzyılın ortalarına kadar değişimi yavaş olmuş, ancak 1950'lerde traktör ve suni gübre kullanımıyla aşılabilmiştir. Verilen üç ifade de doğrudur. Doğru cevap E'dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Selçuklular'da mali işlere bakan divan ile divan başkanına verilen isim doğru verilmiştir?
Divan-ı İstifa - Müstevfi |
Divan-ı Şahane - Müstevfi |
Divan-ı İstifa - Cizye |
Divan-ı Şahane - Cizye |
Divan-ı Amire - Müstevfi |
Selçuklular’da mâlî işlere Divan-ı İstîfâ bakmakta ve bu divanın başkanına
müstevfî denmekteydi.
15.Soru
- Mukataa: günümüz anlamında kamu iktisadi kuruluşları
- Cizye: gayrimüslimlerden alınan baş vergisi
- Avarız: 17. Yy da servet esasına göre alınan nakdi vergi
- Aşar: üründen alınan vergi
Osmanlı gelir kaynaklarına dair yukarıda verilen bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur?
I |
I,II,III |
I,II,III,IV |
I,IV |
IV |
Tümü doğrudur.
16.Soru
Anadolu ve Trakya’da bir çok mülk ve vakıf toprağını tekrar aslî durumlarına çeviren Osmanlı hükümdarı kimdir ?
II. Mehmet ( 1451-1481 ) |
II. Bayezid (1481-1512) |
I. Bayezid – Yıldırım Bayezid (1389 – 1402) |
II. Murad (1421 – 1451) |
Yavuz Sultan Selim (1512 – 1520) |
Anadolu Selçuklu Devleti’nin son zamanlarında ikta sisteminde bozulma görülmüş ve tımar topraklarından bir kısmı özel mülk ve vakıf haline dönüşmüştü. Özellikle II. Mehmed (1451-1481), Anadolu ve Trakya’da bir çok mülk ve vakıf toprağını tekrar aslî durumlarına çevirmişti. II. Bayezid (1481-1512)’in bu uygulamada bazı düzeltmeler yaptığı bilinmektedir
17.Soru
I. Ayân ve eşraf
II. Memurlar
III. Esnaf ve tüccar
Yukarıda belirtilen zümrelerden hangisi/ hangileri osmanlı şehirlerinde yaşayan zümrelerdendir?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I,II |
I,II,III |
Osmanlı şehrinde oturanlar çeşitli zümrelere ayrılabilir. Bunların başında âyân ve eşraf vardır. İkinci zümreyi memurlar oluşturmaktadır. Sonra esnaf ve tüccar gelmektedir. Cevap E.
18.Soru
16. yüzyıldan itibaren Batı Avrupa'nın Osmanlı’dan gerçekleştirdiği ithalat imparatorluğa değerli maden girişini arttırmasına rağmen bu ticaretin Osmanlı ekonomisi üzerinde birçok olumsuz sonuca da görülmüştür. Aşağıda yer alan seçeneklerden hangisinde bu durum bir sonucu yer almaktadır?
Hammadde fiyatlarında artış yaşanması |
İhraçla birlikte refahın artması |
Cari açığın azalması |
İmparatorluğun ihracat ülkesine dönüşmesi |
Ticaret filosunun Akdeniz’e hakim olması |
Osmanlı ekonomisi provizyonist bir ekonomi anlayışı uyguladığı için üretim ihtiyaçlar temelinde gerçekleştirilmiştir. Bu sebeple diğer ülkelere yapılan mal satışı ülke içinde üretilen ürün miktarı belli olduğu için ihraç edilen malların ülke içinde bulunmasının zorlaşmasına sebep olmuştur. Bu durum talep enflasyonu yaratıp hammadde fiyatlarında artış yaşanmasına neden olmuştur. Doğru cevap A seçeneğidir.
19.Soru
- Osmanlı bütçeleri modern bütçeden çok yılsonunda tutulan kesin hesap cetvelleridir.
- Elimizdeki ilk bütçeyi Tarhuncu Ahmet Paşa hazırlamıştır.
- Elimizdeki ilk bütçe 1524-25 yılların aittir.
- 15.-16. Yy bütçeleri ile 17.ve 18. Yy bütçeleri düzenleniş şekli itibarı ile aynıdır.
Osmanlı bütçeleri ile ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur?
I,III |
II,III |
I,II,III |
I,IV |
I,II,III,IV |
I,III doğrudur. İlk bütçeyi tarhuncunun hazırladığı bilgi yeni verilerin ortaya çıkması ile eskimiş bir bilgidir. 15-16 yy ile 17-18 yy bütçeleri birbirinden farklılık gösterir. 17. -18 yy bütçeleri daha detaylıdır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı'da, hayvancılığı kârlı kılan ve teşvik eden temel sebeplerden biridir?
Ağnam vergisinin düşük miktarda alınması |
Otlak arazilerinin oldukça fazla bulunması |
Binek hayvanlarına fazla sayıda ihtiyaç duyulması |
Hayvan ihracına yüksek talebin olması |
Ordunun et ihtiyacının fazla olması |
Ordunun et ihtiyacı, İstanbul, Bursa ve Edirne gibi büyük şehirlerin büyük et tüketim merkezleri oluşu, dericilik ve dokuma sanayilerinin çok gelişmesi hayvancılığı kârlı kılan ve dolayısıyla teşvik eden temel sebepti.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ