Osmanlı İktisat Tarihi Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
- Keten kenevir pamuklu dokuma
- Yünlü dokuma
- İpekli dokuma
- Konargöçerlerin ürettiği dokumu
Osmanlının başat sanayi sektörü olan dokuma sanayi türleri ile ilgili olarak yukarıda verilen bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur?
I,II |
II,III,IV |
I,II,II |
III,IV |
I,II,III,IV |
I,II,III doğrudur. Bu ayrımda kullanılan Hammadde temel alınmaktadır. Konargöçerlerin ürettiği dokuma esas itibarı ile ayrı bir sektöre değil yünlü dokuma içinde geçen bir tasniflemeyi gösterir.
2.Soru
Osmanlı toplum yapısında varolan hukuki açıdan toplumsal yapı grubuna aşağıdakilerden hangisi girmektedir?
Yöneten (askerî)-yönetilen (reaya) |
Hür-köle |
Müslim- gayrımüslim |
Yerleşik-göçer |
Saraylı-halk |
Osmanlı toplum yapısında varolan sosyal gruplar yönetim bakımından yöneten (askerî)-yönetilen (reaya), hukukî açıdan hür-köle, dini bakımdan müslim- gayrımüslim, yerleşim açısından da yerleşik-göçer, ayırımına tabi tutulabilir. Cevap B şıkkıdır.
3.Soru
Selçuklu uygulamasının aksine, aşağıdakilerden hangisinde ikta sistemi özel mülkiyete dayanmaktadır?
Babürlüler |
Safeviler |
Memluklar |
Karamanoğulları |
Kadı Burhaneddin Devleti |
İkta sistemi, genel olarak özel mülkiyete dayanmadığından feodal rejime benzememekle birlikte, Mısır'daki uygulaması feodaliteyi çağrıştıran bir yapılanmaya sahiptir. Doğru cevap C'dir.
4.Soru
Selçuklular’da mâlî işlere Divan-ı İstîfâ bakmakta ve bu divanın başkanı aşağıdakilerden hangisidir?
Defterdar |
Kadı |
Muhassıl |
Müstevfi |
Şahne |
Selçuklular’da mâlî işlere Divan-ı İstifa bakmakta bu divanın başkanına müstevfi denilmektedir?
5.Soru
Osmanlı İmparatorluğu'nda en çok üretilen tarım ürünü aşağıdakilerden hangisidir?
Pirinç |
Tütün |
Pamuk |
Buğday |
Zeytin |
Buğday: Kullanılan toprakların yüzde 90’a yakın bir bölümünde kuru tarım yapılır ve tahıl ekilirdi. Tahıl üretiminde, yüzyıllardır geçerli olan ve esas olarak hane emeğiyle bir çift öküzün çektiği karasabana dayanan üretim teknolojisi kullanılıyordu. Buğday ve arpa Anadolu ziraatının en önemli ürünleriydi.
6.Soru
Osmanlı nüfusunun yüzde kaçı kırsal kesimde yaşamaktaydı?
% 60 |
% 65 |
% 70 |
% 75 |
% 80 |
Genel olarak Osmanlı nüfusunun % 80’den fazlası kırsal alanda yaşıyordu. Kırsal alanda yaşayanların % 20’ye yakın kısmı da konar-göçerdi. Nüfusun % 20 kadarı şehirlerde yaşıyordu.
7.Soru
- Köylünün vergi mükellefiyeti yüzde onbeşten fazla olmamaktaydı
- Öşür, üründen onda bir oranında alınan bir vergidir.
- Haraç; ispenç, çift akçesi, basma akçesi,resm-i zemin, resm-i tapu vb resim ve harçları içerir.
- Adeti ağnam; Hayvanlardan alınan vergi
Vergi ve mükellefiyetliği hakkında yukarıda verilen bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur?
I,II,III |
II,III,IV |
I,II,III,IV |
I,IV |
III,IV |
Tümü doğrudur.
8.Soru
Toprak iltizâmları aşağıdakilerden hangi kurum tarafından yönetiliyordu?
İncü |
İkta |
Tımat |
Talay |
Vakıf |
Toprak iltizâmları Talay (Taluy) denen bir kurum tarafından yönetiliyordu.
9.Soru
Deniz kuvvetlerinin önem kazanmasından sonra leventlere tahsis edilen tımar aşağıdakilerden hangisidir?
Mustahfız tımarı |
Hizmet tımarı |
Mensuhat tımarı |
Sepet tımarı |
Eşkinci tımarı |
Tımarlar genellikle, sipahi denen eyalet askerlerine tahsis edilirdi. Sipahi tımarının bu hizmeti yapanlara verilen çekirdek kısmına ‘kılıç’ denirdi. Bu toprak parçası zamanla, sipahinin gösterdiği yararlılıklara paralel olarak, ‘terakkî’ alarak büyüyebilirdi. Bu, sipahinin maaşına yapılan zam demekti. Tımar mahiyet itibariyle beş bölümdür. Bunlardan Mensuhat tımarı. Müsellem ve yürük askerleri gibi lağvedilen sınıflardan boş kalan tımarlardır. Bunlar deniz kuvvetlerinin önem kazanmasından sonra leventlere tahsis edilmiştir.
10.Soru
Osmanlı İmparatorluğu’nda köylü tarım yapmak için aşağıdakilerden hangisine muhtaçtı?
Koyun |
Keçi |
Deve |
Öküz |
At |
Osmanlı İmparatorluğu’nda köylü tarım yapmak için öküze muhtaçtı.
11.Soru
Osmanlı İmparatorluğu klasik dönemi hangi yüzyıllar arasında olduğu kabul edilmektedir?
XI.- XVIII |
XII.-XVIII |
XIX.- XVIII |
XI. - XVII |
XI.- XVI |
Osmanlı klasik dönemini Türklerin Anadolu’yu yurd edinmeye başladıkları XI.
yüzyıldan XVIII. yüzyıl sonlarına kadar uzanan yaklaşık 8 yüzyıllık dönem olarak
ele alabiliriz. Dolayısıyla Selçuklu dönemi klasik Osmanlı döneminin oluşumuna
tekabül etmektedir.
12.Soru
I. Salyâne Kalemi
II. Mevkûfât Kalemi
III. Cizye Muhasebesi
IV. Muhasebe-i evvel
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Osmanlı merkez maliyesi gelir kalemlerindendir?
Yalnız I |
II ve III |
II, III ve IV |
I ve II |
I ve IV |
Salyane Kalemi gelir kalemlerinden değildir.
13.Soru
Tekâlif-i flakka ne demektir?
Askeri teşkilatlanma |
İskan politikaları |
Geriye göç |
Yasal olmayan vergi |
Loncalar |
Osmanlı sisteminin bu ikinci dönemin ilerleyen asırları siyasal otorite kullanımında merkezin zafiyet dönemidir. Özellikle taşrada ortaya çıkan resmi ve gayrı resmi yeni otorite kullanan güçler yerine göre bürokrasinin gücünü de kullanmışlar, geçici olan bazı vergiler zaman içinde devamlılık kazanmış, bunların yanında tekâlif-i flakka adı verilen yasal olmayan vergiler de alınmaya başlanmıştır. Doğru cevap D’dir.
14.Soru
Osmanlı bütçesi ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Osmanlı bütçeleri gelir önceliklidir |
15 ve 16. yüzyıla ait bütçeler güneş yılı bütçeleridir |
17 ve 18. yüzyıl bütçeleri ay yılı bütçeleridir |
Bütçe rakamları 16. yüzyıldan itibaren sürekli azalmıştır |
Osmanlı bütçelerinin en önemli gider kalemi mevâciblerdir |
Osmanlı bütçeleri gelir önceliklidir. Çağdaş bütçeler ise gider önceliklidir. 15-16. yüzyıla ait bütçeler birbirini izleyen iki Nevruz (21 Mart) arasındaki bir güneş yılı için düzenlenmekteydi. 17 ve 18. yüzyıl bütçeleri ise ay yılı bütçeleridir. Osmanlı bütçelerinin en önemli gider kalemi mevâciblerdir. Bütçe gelir ve gider rakamları 16. yüzyıldan itibaren sürekli bir azalış değil artış göstermiştir. Görüldüğü üzere tek yanlış verilen seçenek D’dir.
15.Soru
Perakende ticareti denetleyen ve vergileri toplayanlar hükümet tarafından maaşlı olarak veya iltizâm usûlüyle tayin olunan kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Defterdar |
Kadı |
Müstevfi |
Sancakbeyi |
Şahne |
Perakende ticareti denetleyen ve vergileri toplayanlar hükümet tarafından maaşlı olarak veya iltizâm usûlüyle tayin olunan şahne adı verilen kişilerdi.
16.Soru
Uygulanan yeni ziraat politikaları, iç ve dış talep şartları Tanzimat döneminin hızlı ziraî genişleme dönemi olmasına yol açmıştır. Aşağıdakilerden hangisi üretim artışının sebebleri arasında yer almaz?
Dış talepteki artış |
Demiryollarının yapımıyla iç pazarların genişlemesi |
19.yüzyıl boyunca şehirlerin nüfusunun artmış olması |
Kırım, Kafkasya, Sırbistan, Bulgaristan, Makedonya ve Ege adalarından yapılan göçler |
Kırım, Kafkasya, Sırbistan, Bulgaristan, Makedonya ve Ege adalarından yapılan göçlerin ziraî üretimin ihtiyaç duyduğu emeği sağlaması |
Üretim artışını sürekli kılan iç talebin artmasının sebebi, 19. yüzyıl boyunca şehirlerin nüfusunun artmış olması ve demiryollarının yapımıyla iç pazarların genişlemesidir. Kırım, Kafkasya, Sırbistan, Bulgaristan, Makedonya ve Ege adalarından yapılan göçler bir yandan talebi arttırırken bir yandan da ziraî üretimin ihtiyaç duyduğu emeği sağlamıştır. Bu göçmen kitleleri ekime elverişli boş toprakların bulunduğu bölgelere ve İç Anadolu’nun demiryolu çevresine yerleştirildi. Göçmenlerin bir bölümü de İstanbul ve diğer şehirlerde yaşamaya başladılar. Bu sebeple gerçekleşen üretim artışı, 1890’lardan itibaren Konya-İstanbul ve Ankara-Eskişehir demiryollarının devreye girmesiyle daha da büyük boyutlar kazandı. Yüzyıllar boyunca hububatı Balkanlar’dan sağlayan İstanbul’un buğdayının bir kısmı İç Anadolu’dan gelmeye başladı. Ziraî üretimin artışının ikinci önemli nedeni dış talepteki artıştır. Ziraî üretimin artışının ikinci önemli nedeni dış talepteki artıştır. 19. yüzyıl boyunca Anadolu’dan Avrupa ve Kuzey Amerika pazarlarına yapılan ihracat on kattan daha fazla artış göstermiştir.
17.Soru
I. Serbest göç: kuruluş ve gelişme döneminde daha çok Türkmen aşiretlerinin iskân şekli
II. Sürgün: kişi ve grupların üretim araçları ile devlet eliyle bir başka yere zorunlu iskân şekli
III. Kendiliğinden göç: tekke ve zaviyelerin kurulması sürecindeki iskân şekli
Yukarıdaki iskân tanımlarından hangisi/hangileri Osmanlı kuruluş sürecinde uygulanan iskân şekillerinden birisidir?
I,II |
II,III |
I,II,III |
Sadece I |
Sadece III |
Tümü doğrudur
18.Soru
Hangi olay Osmanlı'da geriye göçün başlangıcı olarak kabul edilmektedir?
1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı |
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı |
1826 Akkerman Anlaşması |
1854-56 Kırım Savaşı |
1774 Küçük Kaynarca Anlaşması |
1768 tarihinde başlayıp 1774’de Küçük Kaynarca anlaşması ile sonuçlanan
Rus savaşı geriye göçün başlangıcı olarak kabul edilebilir. Bu tarihten itibaren kendilerini güvenlikte hissetmeyen özellikle Müslüman halk Osmanlı Devletinin o dönemde elinde bulunan yerlere göç etme çabasında olmuştur.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Harâc-ı mukâsemenin kapsadığı vergilerden biridir?
Resm-i ağnâm |
Otlak resmi |
Öşür |
Kulluk akçesi |
Basma akçesi |
Öşür, Harâc-ı mukâsemenin kapsadığı vergilerden biridir.
20.Soru
II. Mahmud kaç yılından itibaren önce İstanbul’daki demografik ve mâlî değişiklikleri tesbit eden bir sayım yaptırmıştır?
1806 |
1809 |
1821 |
1829 |
1831 |
II. Mahmud (1808-1839) bu amaçla 1829 yılından itibaren önce İstanbul’daki demografik ve mâlî değişiklikleri tesbit eden bir sayım yaptırmıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ