Osmanlı İktisat Tarihi Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi fabrika-i hümayunların özelliklerinden biri değildir?
Devlet fabrikaları olmaları |
Ordu ihtiyaçlarına yönelik olmaları |
İthal ikamesine yönelik olmaları |
Askeri harcamalarda azalma sağlamaları |
Dış ticarete yönelik üretim yapmaları |
A,B,C ve D şıkları fabrika-i hümayunların özellikleri arasında yer alır.Fabrika-i hümayunların dış ticarete yönelik üretim yapma gibi bir özelliği bulunmamaktadır.
2.Soru
İlkçağda Anadolu’da kurulan hangi devletler bölgedeki denizleri aktif olarak kullanmışlardı.
Roma/Bizans, Anadolu Selçuklu Devleti ve Osmanlılar |
Ak Hun İmparatorluğu |
Ming Hanedanı |
Sasani İmparatorluğu |
Japon İmparatorluğu |
İlkçağda Anadolu’da kurulan devletler/medeniyetler ile Roma/Bizans, Anadolu Selçuklu Devleti ve Osmanlılar, bölgedeki denizleri aktif olarak kullanmışlardı
3.Soru
Osmanlı Devleti'nde işbölümünü yansıtan merkez maliye kalemlerinden günümüzde başmuhasebe ile karşılanabilecek kalem aşağıdakilerden hangisidir?
Muhasebe-i evvel |
Haremeyn Mukâtaası |
Mukâtaa-i evvel |
Ziyade-i cizye |
Mevkûfât |
Muhasebe-i evvel kalemi gelir ve giderleri denetlemek görevini yüklenen ve bütçelerde yer alan maliye kalemlerinin de yöneticisi durumundadır. Dolayısıyla Başmuhasebeci
olan memurun üstün vasıflara sahip olması gerekiyordu. O kadar ki defterdarlar genellikle Başmuhasebeciler arasından çıkmıfltır. Bu kalem 1691 cizye reformundan
önce gelirlerin en büyük kısmını denetlemekteydi.
4.Soru
İngiltere'den alınan gemilerle Boğaziçi, Adalar, Gemlik ve İzmit seferlerini gerçekleştirilen ilk toplu deniz taşımacılığı girişimi olan Hazine-i Hassa Vapur Kumpanyası hangi yıl kurulmuştur?
1823 |
1835 |
1838 |
1943 |
1945 |
İstanbul’da boğaz ulaşımı büyük oranda pereme denilen kayıklarla yapılmaktaydı.
Buharlı gemilerin devreye girmesinden itibaren toplu taşımada bunlardan
yararlanılması düşünüldü. Bunun için ilk girişim devlet tarafından geldi; 1843’te
“Hazine-i Hassa Vapur Kumpanyası” kuruldu. Tanzimat sonrasında deniz nakliyatını bir düzene koyma ve kolaylaştırma çabalarının ürünü olarak ortaya çıkan
bu şirket, İngiltere’den satin aldığı gemilerle önce Boğaziçi, Adalar, Gemlik ve
İzmit seferlerini yapmış, daha sonra bunlara Akdeniz ve Karadeniz seferlerini de
eklemişti.
5.Soru
Bilgi ve beceri gerektiren mesleklerde ustalığa yükseltmek için çıraklık ve kalfalık aşamasında mesleği öğrenme süresi kaç yıldır?
5-10 |
8-12 |
10-15 |
15-18 |
15-20 |
Her esnaf birliğinde işin niteliğine göre, çıraklıktan kalfalığa yükselme, kalfalıktan da ustalığa yükselme süreleri farklıdır. Debbağlık, kuyumculuk gibi bilgi ve beceri gerektiren mesleklerde ustalığa yükseltmek için çıraklık ve kalfalık aşamasında mesleği öğrenme süresi 15-20 yıldır.
6.Soru
Gerek tabii olarak, gerekse sonradan ortaya çıkabilecek risklerden dolay› kendi kendine yeterli olmayan ve sorumluluklarını yerine getiremeyen kimseye önce yakınları bakmak zorundadır. Bu mükellefiyete ne ad verilir?
Kefalet |
Zekat |
Nafaka |
Emeklilik |
Akile |
Gerek tabii olarak, gerekse sonradan ortaya çıkabilecek risklerden dolay› kendi kendine yeterli olmayan ve sorumluluklarını yerine getiremeyen kimseye önce yakınları bakmak zorundadır. Bu mükellefiyete nafaka zorunluluğu denir. doğru cevap C seçeneğidir.
7.Soru
Osmanlı tarihinde tahta yeni çıkan hükümdar eski sikkelerin tedavülünü yasaklayarak kendi sikkelerini darp ettirirdi. Tecdid-i sikke siyaseti olarak adlandırılan bu uygulama hangi padişahtan sonra sona ermiştir?
II. Mehmed |
I. Selim |
I. Süleyman |
III. Murad |
I. Ahmed |
Tahta yeni çıkan sultan, eski sikkelerin tedavülünü yasaklayarak, kendi sikkelerini darp ettirirdi. Bu tecdid-i sikke siyaseti olarak adlandırılırdı. Ancak Kanuni Süleyman’dan sonraki padişahlar bu siyaseti terk etmişlerdir. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.
8.Soru
Yeniçeri emekli maaşı hangi hükümdar döneminden itibaren hazineden karşılanmaya başlanmıştır?
Yavuz Sultan Selim |
Kanuni Sultan Süleyman |
Genç Osman |
III. Murad |
II. Selim |
Yeniçeri emekli maaşı, II. Selim zamanına kadar Şehremini’nden veya sela^tin camilerinin vakıflarından ödenirdi. II. Selim’den itibaren ise, emekli yeniçeri maaşları mevaciplerin ödenme zamanlarında hazineden verilmeye başlandı.
9.Soru
Esnaf tekellerine müdahale eden Osmanlı padişahı aşağıdakilerden hangisidir?
Orhan Bey |
I. Murat |
I. Beyazit |
I. Mehmet |
III. Selim |
Esnaf teşkilâtları III. Selim döneminde yeniden yapılandırıldı. Bu dönem aynı zamanda, esnaf tekellerinin çalışma alanı olan mal ve hizmetleri satın alma, üretme, üretimde belirli üretim tekniklerini uygulama ve satma haklarına dayanarak fiyatları yükseltmekteydiler. Esnaf tekeli dışındakilerin aynı ürünü aynı kalitede ve daha ucuz üretse bile üretimlerini engellemek gibi yollarla artık iktisadi hayata zarar verici yönde dışa kapanarak tekelleşme eğilimine giren esnaf özerkliğine devlet son verdi. Bu dönem devletin artık zarar verici esnaf tekellerini kaldırmak dışa açık, yeni iktisadi düzene uyumlu bir esnaf sistemi oluşturmak esnaf birliklerinin yanında fabrika üretiminin de yer aldığı yeni sanayileşme döneminin de tarihiydi.
10.Soru
Gerek tabii olarak, gerekse sonradan ortaya çıkabilecek risklerden dolayı kendi kendine yeterli olmayan ve sorumluluklarını yerine getiremeyen kimselere önce yakınlarının bakma zorunluluğuna ne ad verilir?
Kişisel sorumluluk |
Nafaka mükellefiyeti |
Kefalet |
Zekat |
Akile |
Nafaka: Gerek tabii olarak, gerekse sonradan ortaya çıkabilecek risklerden dolayı kendi kendine yeterli olmayan ve sorumluluklarını yerine getiremeyen kimseye önce yakınları bakmak zorundadır. Buna nafaka mükellefiyeti denmektedir.
11.Soru
Osmanlı Devleti'nde raylı sistemlerin uygulandığı ilk şehir aşağıdakilerden hangisidir ?
İzmir |
Bursa |
İstanbul |
İznik |
Ankara |
istanbul, raylı sistemlerin uygulandığı ilk şehir olması açısından demiryolu tarihinde dikkat çekici bir yere sahiptir. fiehirde 1871’de iETT’nin başlangıcını teşkil eden istanbul Tramvay şirketi kurularak atlı tramvaylar hizmet vermeye başlamış,1875’te dünyanın ikinci metrosu Tünel’de inşa edilmiş,1914’te ise elektrikli tramvaylar devreye girmiştir. 1960’ta kaldırılıp yerlerine troleybüsler ikame edilmişse de tramvaylar 1991’den itibaren tekrar istanbul halkının gündelik yaşamında yerlerini almışlardır
12.Soru
- İkta sisteminin bir devamıdır.
- Toprak veya diğer gelirlerin hizmet karşılığında askeri sınıfa kullanım hakkının devri demektir.
- Özel mülkiyete zemin hazırlamıştır.
- Sipahiye yapılan tahsisat kaydı hayat şartını içerir.
Tımar istemi ile ilgili olarak yukarıda verilen bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur.
I,II |
I,III |
II,IV |
III,IV |
IV |
Sadece I,II doğrudur. Tımar sistemi özel mülkiyete zemin hazırlamamıştır. Sadece gelirin kullanım hakkı devrolmaktadır. Mülkiyet devlete aittir. Sipahi, hizmet ettiği sürece geliri kullanabilir. Aksi takdirde geri alınırdı.
13.Soru
Esnaf Cemiyeti Talimatnamesi hangi yılda çıkarılmıştır?
1909 |
1910 |
1911 |
1912 |
1913 |
1909’da ‘Esnaf Cemiyeti Talimatnamesi’ çıkarıldı. Bu tarihten sonra bazı esnaf ve iş adamları dernekler kurmaya başladılar. Doğru cevap A'dır.
14.Soru
Tevhid-i Meskûkat (paraları birleştirme) kanunu hangi yılda yayınlanmıştır?
1910 |
1912 |
1914 |
1916 |
1918 |
Osmanlı İmparatorluğunda, 1910 tarihinde kabul edilen bir kanunla, nikel paralar tedavüle sokulmuştur. Ancak bu kararname de para piyasasındaki karışıklığı gideremediği için, 1916 yılında Tevhid-i Meskûkat (paraları birleştirme) kanunu yayınlandı. Bu yasa kıymet ölçeği olarak altını, birim ölçeği olarak kuruşu kabul etmiştir.
15.Soru
Esnaf birliğinin yöneticisine ne ad verilmektedir?
Ahi |
Ahi baba |
Kethüda |
Yiğitbaşı |
Usta |
Kethüda esnaf birliğinin yöneticisi idi. Esnaf birliğinin ustaları tarafından, ustalar arasından seçilmekteydi. Karar, ilgili bölge kadısı tarafından ve Divan-› Hümayun tarafından onaylanıp seçilen kişiye kethüda beratı verilmekteydi. Kethüda, esnaf birliğinin talep etmesi halinde birlik dışından da atanabilmekteydi.Doğru cevap C'dir.
16.Soru
Macar Urban'ın top dökümü için İstanbul'a davet edilmesi ve kendisine maddi manevi her türlü desteğin verilmesi Osmanlıların çalışma hayatının hangi yönüyle ilgili bir örnek olabilir?
Macar teknolojisine hayranlıkları |
Top dökümünde ne kadar geri oldukları |
Askeri alandaki yetersizlikleri |
Dışarıdan gelen çalışanlara gösterdikleri nezaket |
Kalifiye iş gücüne verdikleri önem |
Osmanlılar kalifiye iş gücüne büyük önem vermişlerdi. Fetihler sonucu elde edilen kalifiye elemanlar İstanbul’a gönderilirdi. Ülkeye yeni teknoloji girişi için de yabancı kalifiye işçi istihdamı desteklenmekteydi.
17.Soru
Klasik dönem Osmanlı Anadolu'sunda ücret seviyelerini yüksek olmasının sebebi ne olabilir?
Meslek örgütlerinin güçlü olması |
Anadolu halkının zengin olması |
Halkın çalışmak istememesi |
Nüfusun durgun olması |
Savaşların yoğun olması |
Özellikle Osmanlı Anadolu'sunda nüfusun az ve 16. yüzyıldaki nüfus artışı hariç,
durgun olduğu, ücret seviyesinin ise yüksek olduğu söylenebilir. Bu yüzden işsizlik değil, iş gücü eksikliği vardır. Tarım, dokuma ve inşaat sektörlerinde usta ve işçiler daha yüksek ücret aldıkları iş yerlerine kaçıyorlardı. Bu yüzden devlet ve vakıflar, bu nispeten yüksek ücretleri karşılamada güçlük çekiyordu. Doğru cevap D'dir.
18.Soru
Osmanlılar kendi adlarına ilk sikkeyi hangi sultan zamanında bastırmışlardır?
Ertuğrul Gazi |
Osman Bey |
Orhan Bey |
I. Murat |
Yıldırım Beyazıt |
Osmanlılar kendi adlarına ilk sikkeyi İlhanlıların Anadolu’daki egemenliklerinin sona ermesinden sonra, Orhan Bey zamanında (1326-27) bastırdılar.
19.Soru
Osmanlı'da Narh Nizamı ile ne anlatılmak istenmektedir?
Fiyat ve kalite denetim ile standardizasyon |
Çırak ve kalfa yetiştirme kuralları |
Paranın korunması nizamnamesi |
Loncalar arası ilişkiler |
Lonca yönetim kuralları |
Osmanlıların bazen esnaf nizamı bazen de narh nizamı dedikleri şeyle kastedilen fiyat ve kalite denetim ile standardizasyon sistemidir. Doğru cevap A'dır.
20.Soru
1846 yılında Osmanlı ithalatı ve ihracatı kaç milyon frank,
frank civarındaydı?
ithalatı 225 milyon, ihracat 212 milyon frank |
ithalatı 292 milyon frank, |
ithalatı 230 milyon frank, |
ithalatı 235 milyon frank, |
ithalatı 212 milyon frank, |
1846 yılında Osmanlı ithalatı 235 milyon frank,
ihracatı ise 217 milyon frank civarındaydı
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ